memorie van toelichting.
853
booten met electrische lichtinstallatie werd een seintoestel Conz geplaatst.
Van de schepen voor algemeenen dienst werd Hr. Ms. fregat „Van Speyk" den 15 Juli 1893 buiten dienst gesteld en een aanvang gemaakt met de werkzaamheden, noodig voor het in conservatie brengen. Met dezelfde werkzaamheden aan boord van Hr. Ms. fregat „Johan Willem Friso" werd zoover noodig voortgegaan. Het fregat „de Ruyter", dat in Maart 1893 uit West-Indië was teruggekeerd, werd weder gereed gemaakt voor eene reis naar Oost-Indië, welke in October daaraanvolgende werd aanvaard.
Hr. Ms. pantserdekschip „Koningin Wilhelmina der Nederlanden" werd, na aankomst te Willemsoord, verder gereed gemaakt en den 16den April 1894 in dienst gesteld. De korvet „Van Galen" werd, na afgekeurd te zijn voor den actieven dienst, in conservatie opgenomen, in afwachting van nadere bestemming. De schoener „Bonaire", den 2den October 1893 te Hellevoetsluis in dienst gesteld voor den politiedienst op de Noordzee, werd in het voorjaar van 1894 gereedgemaakt voor aflossing van Hr. Ms. schoener «Suriname" te Paramaribo, waarheen genoemde bodem einde April vertrok.
De schoener „Dolfijn" werd 29 Juni jl. buiten dienst gesteld.
Aan de in conservatie en in dienst zijnde schepen werden de noodige voorzieningen verricht. De schoener „Zeehond" verwisselde van schroef. Hr. Ms. brik „Ternate", instructieschip der adelborsten, werd voor verderen dienst afgekeurd en Hr. Ms. schoener „Aruba" werd gedeeltelijk opgetuigd.
De afgekeurde exercitie-batterij „Salamander" werd gesloopt.
Het tuig en de behoeften der sloepen van Hr. Ms. flottieljevaartuig der Indische militaire marine „Borneo" werden in gereedheid gebracht.
Voor den voorraad werd het noodige aangemaakt, waaronder voornamelijk sloepen en ketels voor stoomsloepen. Voorts werden oorlogsmerken voor de vaarwaters van de stelling van den Helder vervaardigd.
Aan de Hors op Texel werden schietproeven op pantserplaten van verschillende buitenlandsche fabrieken genomen, om te geraken tot een keus van de pantsers, bestemd voor de schepen, type „Kortenaer." Verder werden verschillende werkzaamheden verricht voor proefnemingen van Hr. Ms. artillerie-instrnctieschip „Bellona", terwijl op fort Erfprins een afstandsmeter werd opgesteld, bestemd voor gebruik aan boord, doch ter betere beoordeeling tevens aan den wal beproefd.
's Rijks werf te Hellevoetsluis.
Hr. Ms. monitor „Reinier Claeszen" kwam einde Augustus 1893 te Hellevoetsluis aan, werd verder voor den dienst gereed gemaakt, stoomde van 19 tot 23 September en 7 tot 18 October proef en werd op 1 Maart jl. in dienst gesteld.
De defensieschepen, die na de zomeroefeningen buiten dienst