IN DE EERSTE KAMER DER STATEN-GENERAAL.

801

het auxiliair eskader ook een paar gepantserde schepen noodig _ zullen zijn, kan later een punt van overweging uitmaken, daarbij zal dan tevens zijn te beslissen of die pantserschepen krachtiger moeten en kunnen zijn dan de „Kortenaers". Zooals de ondergeteekende in de vergadering van de Tweede Kamer van 17 December (bladz. 562 der Handelingen) heeft betoogd, zal het wel noodig blijken om reeds vóór dat de thans voorgestelde kruisers in Indië kunnen zijn, één of meer der schepen type „Kortenaer" tijdelijk bij het auxiliair eskader in te deelen ; in zooverre zal derhalve aan den wensch van hen, die ook pantserschepen in Indië wenschen, worden te gemoet gekomen.

Een krachtig zeilvermogen zou ook de ondergeteekende gaarne aan de in aanbouw te brengen kruisers hebben gegeven, indien dit mogelijk ware geweest met behoud van de andere zeer voorname eischen waaraan de schepen moeten voldoen. Een gekoperde huid zou de schepen f 180 000 a ƒ200 000 duurder maken, is voorts niet aan te bevelen, zoolang niet gunstiger ondervinding is opgedaan omtrent de duurzaamheid ook van de volgens de nieuwste methode gekoperde schepen, leidt bij de minste averij daaraan dadelijk tot kostbare herstellingen, en is bovendien voor onze schepen, die in Indië dokgelegenheid vinden, niet zoo zeer noodig.

Het toezicht op den bouw zal zoo gestreng mogelijk zijn. Alles doet verwachten dat de schepen, gedurende 4 uren op den proeftocht, 20 mijlen zullen kunnen behouden. Bij de beraadslaging in de andere Kamer (bladz. 558, 566 en 567) heeft de ondergeteekende zijne bezwaren ontwikkeld tegen schepen met 23 mijlen snelheid, doch hij wil gaarne eene premie toekennen voor meer vaart dan ia het bestek als eisch zal worden gesteld. Wat zonder groot bezwaar in de beschieting of het mobilair der schepen, van ijzer, staal of ander metaal, in stede van hout kan worden gemaakt, zal ter wering van brandgevaar van genoemde materialen worden vervaardigd.

Dat en waarom de ondergeteekende van gevoelen verschilt met de leden die den aanbouw van pantserschepen voor Indië urgenter achten dan kruisers zal reeds uit de begrotingsstukken zijn gebleken. Hij zou slechts in herhalingen vervallen, wanneer hij dit nader zoude moeten betoogen en vermeent dus vrijheid te mogen vinden daarnaar te verwijzen.

In strijd met het gevoelen dezer leden, is hij van oordeel, dat ons naaste doel moet zijn den eventueelen aanval van en schending der neutraliteit door geïsoleerd optredende vreemde kruisers te weren. Eerst wanneer daarvoor is gezorgd, kan nader worden overwogen of onze middelen toelaten om ook krachtiger aanvallen af te slaan. Verdediging van Java door de zeemacht, ook tegen een ernstigen aanval, is een eisch waaraan zijns inziens, ook de vier door zijn ambtsvoorganger voor Indië bestemde pantserschepen type „Kortenaer" niet zouden kunnen voldoen. Welke de werkkring van de thans voorgestelde kruisers bij een dergelijken aanval zoude moeten zijn is zeer juist omschreven door den tegenwoordigen comman-