TEN DIENSTE DER HYDROGRAPHIE IN NEDERLANDSCH INDIE.
11
waarschijnlijk die monding als grenspunt worden aangenomen. De lengte van dat punt werd bepaald van uit Thursday-Island (TorresStraat) volgens het symbool AAP (zie bladz. 5 v.o.J. Dit toch was
het naastbijzijnde vaste punt, daar het L. V. Ïhurday-Island— Brisbane telegraphisch is vastgesteld en de sterrewacht te Brisbane aan het wereldnet is verbonden.
De telegrafische L. V. Bepaling Makasser—Soerabaya werd boven vermeld. Zeer te betreuren was het, dat het Hydrographisch Bureau te Batavia geen gebruik meer wenschte te maken van het welwillend aanbod van den ïopografischen Dienst, om de krachten van den bij Marine gedetacheerden officier van dien dienst verder te benutten, tot het voortzetten van de telegrafische L. V. Bepalingen in andere deelen van den Archipel. Geheel noodeloos werd daardoor een arbeid terzijde gelegd, die thans eerst vele jaren later en dan door den Top. Dienst alléén, zal kunnen worden ter hand genomen. Met name wordt hier bedoeld het telegrafisch verbinden van het hoofdpunt van het Top. net over Sumatra, t. w. Padang, met Batavia; voorts de telegrafische L, V. Bepalingen tusschen Deli en Olehleh, Deli en Penang, Deli en Padang enz. Minder noodzakelijk en kostbaarder was het werk, dat nu in stede van dezen arbeid verricht moest worden; straks hopen we dit met een enkel woord nader aan te toonen.
De verdere reizen geschiedden met de Gouvernementsstoomers van Makasser, Ambon en Timor, telkens door de bestuurshoofden op verzoek van den vlootvoogd ter beschikking der A. P. gesteld. Een tusschentijds gedaan voorstel van het Departement van Marine te Batavia, om voor de werkzaamheden een speciaal schip, snelloopend en niet te klein, aan te bouwen, werd door de Indische regeering uithoofde der geraamde kosten (± f 150.000) afgewezen.
Met den stoomer van het gouvernement van Celebes werden reizen gedaan naar de eilandgroepen in het Zuidelijk deel van Straat Makasser, langs de Z.W. en Z. kust van Celebes, de W. kust van Saleier en daarvan benoorden en bezuiden op kleinere eilanden. In de Molukken werd geobserveerd op N.-, O.- en Z.-kust van Boeroe, N.W.-, W.- en Z.W.-kust van Ceram, de eilanden in Straat Manipa en de groep van Ambon en de Oeliassers. In de residentie Timor werd ten slotte een tocht gemaakt, uitgaande van Larentoeka (O. P'. Flores) als laatste punt van mijn voorganger, langs de eilanden Alor, Wetter, Letti enz. tot aan de Tenimber- of Timor-Lautgroep en daarna nog eenige punten bepaald op Soemba (^Sandelhout;, Flores, Savoe en Rotti.
Op deze wijze (met Gouvernementstoomers) werkende, kon evenwel geen arbeid geleverd worden in rechtmatige verhouding tot de uitgaven hiertoe vereischt. Aan tractement toch van den betrokken officier, declaratiën van hem en den gezagvoerder, steenkolen, olie, slijtage schip en machines ging jaarlijks volgens matige berekening een som van f27.000 heen entoen dan ook de detacheering van O. was afgeloopen, konden geen betoogen van het Departement van Marine de Indische Regeering overtuigen, dat het lands-