POLITIEKE EN STRATEGISCHE BETEEKENIS VAN DEN OORLOG OM TRIPOLI.

I.

inleiding Met den oorlog om Tripoli, welke niet zoozeer orn taktische,

als wel om stategische en politieke redenen eene belangrijke keerzijde heeft, is de Europeesche vulkaan in het Oosten, welke sinds het congres van Berlijn in 1878 in smeulenden toestand verkeerde, zij het dan onderbroken door kleine erupties van geringe beteekenis, weer in volle werking gekomen.^

Gaan wij de gebeurtenissen van den laatsten tijd na, dan is de overeenkomst van den huidigen toestand met dien in 1878 treffend.

Dat verband voor oogen houdend, is het m.i. van nut den ontwikkelingsgang van zaken tusschen de reeds genoemde tijdvakken te beschouwen.

Het onderwerp, dat ik hier bij den belangstellenden lezer wil inleiden is slechts een schakel van den keten, welke de belangensferen der wedijverende machten omsnoert. We hebben kunnen opmerken, dat elke poging om aan dien keten te rukken en buiten de perken te treden uit drang tot expansie gevaarlijk is, omdat zulk eene handeling zich voortplant over de geheele wankelbare" constellatie, welke de keten insluit. De ontwikkelingsgeschiedenis, welke aan het onderwerp voorafgaat, mag ik derhalve in het belang van een goed overzicht en straks van eene juiste beoordeeling der strategische verhoudingen den geachten lezer niet besparen, wil ik aan de duidelijkheid niet te kort doen.

Ik heb daarom getracht aan de band van uitnemende bronnen een apercu samen te stellen, dat in een kort bestek de ontwikkelingslijn der gebeurtenissen van af het congres van Berlijn tot heden weergeeft. Voorgeschie. Reeds bii den vrede van San Stefano in 1878, welke een denis. eil](Je maaktè aan den Russisch Turkschen oorlog, werd aan Turkije grootendeels zijn grondgebied in Europa ontnomen. Roemenie, Servië en Montenegro werden onafhankelijk verklaard en verkregen vergrooting van grondgebied.

Bosnië en Herzogewina verkregen autonomie onder toezicht van Rusland en Oostenrijk; Bulgarije werd een onafhankelijk vorstendom; — onder toezicht van Rusland zou het nieuwe' rijk georganiseerd worden. De Christenen van den Balkan verkregen z.g. waarborgen voor eene goede behandeling en werden grootendeels aan het bestuur van den Sultan onttrokken.

Rusland verkreeg in Europa een deel van Bessarabië tot aan den Donaumond; in Azië: Kars, Batoem en Bayazid. Bessarabië had tot dusverre aan Roemeni^ behoord, dat in ruil daarvoor de Dobroedsja kreeg.