korte mededeelingen.

1263

eenigde Staten. Ondanks deze concurrentie blijft de Westkust van Amerika voor Europa toch van groote beteekenis.

Andere factoren dan verkorting der afstanden.

Met een enkel woord werd hierboven reeds vermeld, dat tal van factoren, die op het oogenblik althans niet voldoende bekend zijn, een afdoend antwoord op de gestelde drieledige vraag bemoeilijken.

In de eerste plaats beteekent eene kortere route nog met altijd een goedkooper vervoer. Rekening • valt te houden met de gesteldheid van de zee, met stroomingen en heerschende winden; van belang is ook hoe het staat met de gelegenheid om onderweg steenkolen in te nemen en welke de prijs van deze is. Voorts is het mogelijk, dat een langere weg tusschen twee plaatsen meer loonend is, omdat tusschenliggende havens meer gelegenheid openen om vracht te verkrijgen.

In de tweede plaats is te bedenken, dat bestaande handelswegen niet zonder meer den nieuwen weg zullen toestaan hun het vervoer af te nemen, dat zij tot dusver bezaten. Welke de uitslag der concurrentie zal zijn is in vele gevallen onzeker, vooral wanneer de bestaande weg een spoorweg is, in handen van eene krachtige combinatie, zooals dat het geval is met de transcontinentale spoorwegen van de Vereenigde Staten en van Canada.

Een uitnemend overzicht van al deze quaesties is vervat in eene officieele publicatie der Regeering van de Vereenigde Staten, waarin verslag wordt gegeven van een onderzoek ter zake van het Panama-Kanaal in 1911 en 1912, ingesteld door het „Committee on Interstate and Poreign Commerce" uit het Huis van Afgevaardigden. Vooral het tweede deel van dit verslag (Washington Government Printing Office 1912) is zeer belangrijk. Het bevat de verklaringen voor genoemd Committee afgelegd door dr. Emory R. Johnson, professor voor handel en verkeer aan de Universiteit van Pennsylvania.

Deze publicaties verdienen alleszins de aandacht ook der Nederlandsche Regeering en der Nederlandsche belanghebbenden. Betere informatie dan daarin is vervat, acht de commissie zich niet in staat te geven.

Welke veranderingen in het wereldverkeer het PanamaKanaal kan teweegbrengen, wordt ook op duidelijke wijze uiteengezet in een boekwerk van dr. Frits Regel, professor in de Geografie aan de Universiteit te Würzburg getiteld: „Der Panama-kanal" (blz. 94 en volg.).

Een van de belangrijkste factoren omtrent den invloed waarvan op het oogenblik geene voldoende zekerheid bestaat zijn wel de te heffen kanaalrechten. De commissie acht het nuttig hieromtrent eenigszins meer in bijzonderheden te treden na eerst een overzicht te hebben gegeven van de verdragen die met het oog op de vaart door het Panama-Kanaal van belang zijn, terwijl zij eenige historische aanteekeningen ter verduidelijking aan dit overzicht meent te moeten laten voorafgaan.