beraadslagingen.

727

1°. het dagelijksch bezoek ;

2°. de uitkomst der exploitatie;

3°. den steun, te verleenen bij oprichting of uitbreiding van de Tehuizen.

Op die gronden is aan de afdeeling den Helder, van den Nederlandschen Militairen Bond in 1911 toegestaan en wordt nu weder voorgesteld toe te staan f 3000, terwijl aan den R.K. Volksbond slechts f 275 en aan het (neutrale) Tehuis voor militairen f 250 wordt toegekend.

Blijkens de toelichting der begrooting voor 1911 werd f 2250 meer aangevraagd voor eerstgenoemd Tehnis, om het in de gelegenheid te stellen tot den bouw van een nieuw en grooter gebouw over te gaan. Dat verhoogd subsidie zal nog vele jaren moeten worden uitgekeerd, want uit de voorwaarden der geldleening van f 40 000, die het Heldersche Tehuis heeft uitgeschreven, blijkt, dat voor betaling van rente en aflossing zal worden gebruikt % van de f 3000 subsidie van Marine, n.1. f 1600 rente en f 400 aflossing, hetgeen natuurlijk onmogelijk zal zijn, indien het subsidie mocht ophouden of verminderd worden.

Nu wil ik den Minister vragen, of hij een gelijke houding zal aannemen, indien hem aannemelijk wordt, gemaakt, dat het neutrale Tehuis in gelijke omstandigheden verkeert als het zoo ruim bedachte van den Nederlandschen Militairen Bond. Ik verneem namelijk, dat de behoefte aan meer ruimte voor het neutrale Tehuis nog veel dringender is, dan dat van den Nederlandschen Militairen Bond, omdat de groote meerderheid der aldaar geplaatste militairen van land- en zeemacht niet tot de richting van laatstgenoemden bond behoort.

De heer Colijn, Minister van Oorlog, ad interim Minister van Marine. In antwoord aan den geachten spreker kan ik het volgende mededeelen.

Het subsidie verleend aan de door den geachten afgevaardigde bedoelde vereeniging hield verband met het exploitatietekort, hetgeen bedroeg ongeveer f 500. Dat is voor de helft gedekt door het subsidie van het Departement van Marine en voor de helft door het subsidie van het Departement van Oorlog. Nu vraagt de geachte afgevaardigde of ik bereid zou zijn om een bouwsubsidie te geven, zooals geschied is voor het Christelijk Militair Tehuis. "Wanneer mij bij onderzoek blijkt, dat werkelijk van dat Tehuis een druk gebruik wordt gemaakt zoodat een dergelijk subsidie geoorloofd zou zijn, dan bestaat er bij mij geen bezwaar om in principe een dergelijken steun te verleenen. De stand van de zaak is nu deze, dat het Christelijk Tehuis voor militairen blijkens de rapporten zeer druk wordt bezocht, in den zomer soms door 1000 personen per dag. Het Tehuis voor R. K. wordt geregeld bezocht, vooral door zeemiliciens en jeugdige schepelingen; getallen zijn niet genoemd. Het algemeen Tehuis wordt op gewone dagen bezocht door ongeveer 60 personen, des Zondags door + 400 personen. Dat is een vrij groot