22 2

marinebegrooting voor het dienstjaar 1915.

Bijlage P.

Verslag omtrent de verrichtingen van de schepen en vaartuigen van oorlog over het tijdvak van 1 Juni 1913—1 Juni 1914.

In aansluiting met hetgeen daarover in het bij de vorige begrooting gevoegde verslag is medegedeeld, wordt omtrent de verrichtingen van de schepen en vaartuigen van oorlog het volgende vermeld.

Op 1 Juni 1913 bestond het Nederlandsch eskader in Oost-Indië uit Hr. Ms. pantserschepen „De Zeven Provinciën", „De Ruyter", „Tromp" en „Hertog Hendrik", Hr. Ms. pantserdekschip „Holland" en Hr. Ms. torpedobootjagers „Wolf", „Fret", „Bulhond" en „Jakhals".

In den loop van het verslagjaar werd Hr. Ms. „de Ruyter" vervangen door Hr. Ms. „Koningin Regentes". Eerstgenoemde bodem aanvaardde op 24 December 1913 de reis naar Nederland en bereikte 13 Februari 1914 de haven van Nieuwediep, terwijl laatstgenoemd pantserschip 15 November 1913 van Nieuwediep vertrok en 15 Januari d. a. v. in OostIndië aankwam.

Voorts werden aan het eskader toegevoegd de torpedobootjagers „Hermelijn", „Lynx", „Vos" en „Panter".

In verband met den politieken toestand in China bleef Hr. Ms. „Holland" tot 20 September 1913 in de Chineesche wateren vertoeven en bezocht in dat tijdvak verschillende Chineesche havens, waaronder Amoy, Hongkong, Fu-tshou, Nanking, Kiukiang, Hankow, Chefoo, Chinwantao, Takoe en Tsingtao.

In vei'band met eene verbetering van den politieken toestand werd de aanwezigheid van een Nederlandsch oorlogsschip in de Chineesche wateren niet meer vereischt en verliet Hr. Ms. „Holland" op bovengenoemden datum Shanghai met bestemming naar Soerabaja alwaar 29 September 1913 werd aangekomen. Op den eersten November d. a. v. aanvaardde genoemde bodem de reis naar Nederland en viel op 13 December 1913 te Nieuwediep binnen.

Hr. Ms. pantserdekschip ,,ZeelandJ' bleef tot 15 November 1913 aangewezen voor den dienst van stationschip in de Caraïbische Zee. Op dien datum werd de blijvende stationneering van een oorlogsschip aldaar voorloopig opgeheven en keerde Hr. Ms. „Zeeland" naar Nederland terug; op 5 December 1913 werd Nieuwediep bereikt.

Na terugkeer uit de Turksche wateren werden met Hr. Ms. pantserdekschip „Gelderland" de oefeningen hervat.

Op 16 October 1913 verliet die bodem Nieuwediep voor het maken van een oefeningstocht naar en in de Middellandsche Zee met de ingescheepte adelborsten 2de klasse, 3de afdeeling, en met de jeugdige schepelingen van de opleiding. Na een bezoek te hebben gebracht aan Valencia, Messina en Algiers, keerde Hr. Ms. „Gelderland" 18 December d. a. v. te Nieuwediep terug.

Van 19 tot 26 Mei 1914 verbleef genoemde bodem te Amsterdam in verband met het bezoek van HH. MM. den Koning en de Koningin van Denemarken en vertrok op 27 Mei d. a. v. van IJmuiden naar zee voor het aanvaarden van een oefeningstocht in de Noordzee en den Noord-Atlantischen Oceaan voor de practische vorming van de ingescheepte adelborsten 2de klasse, iste afdeeling, en de verdere practische bekwaming en militaire vorming van de jeugdige schepelingen van de opleiding.

Hr. Ms. pantserschip „Kortenaer" bleef tot 4 November 1913 tc