SPORT IN BEELD.

26

FEUILLETON

door LEO LAUER

(Vervolg.)

Jaap's huwelijk!

Een beteren stap deed Eden, toen hij Donderdag 29 October 1914 in het huwelijk trad. De vrouw, die naast hem het huwelijksbootje instapte, de Haarlemsche Mejuffrouw L. Prinsen, had op hem gewacht. Zij kende Jaap. Zij had zijn „up and downs" meegeleefd. Zij had gejubeld, wanneer men hem, den overwinnaar, bejubelde. Zij had verdriet gehad, als het leven aan den stoere knaagde. Er was dus alle reden om te gelooven, dat eindelijk, na de race-periode, de rust-periode voor den oud-wereldkampioen was aangebroken.

Zij trouwden in Amsterdam. Sam van der Mark, de bekende handelaar in automobielen en rijwielen, de broer van Dirk en Piet, zelf oud-renner, had zijn Hupmobile voor het bruidspaar beschikbaar gesteld, en de, eveneens bekende, motorrijder Paul van Waveren was een der getuigen.

Zoo ging het scheepje van wal. . . .

Zou het in mooi weer zeilen ? Of zou het hooge golven, stormen moeten overwinnen? Enfin, men had goeden moed. Er was tenminste een fiksche. . . . stuur-vrouw aan boord!

Het begon zonnig....

Want dd. 18 Augustus 1915 werd een kleine dreumes geboren: de nieuwe Jaap Eden!

Toen....

Op maatschappelijk gebied ging het onzen vriend evenwel niet naar den vleeze. En zoo zien wij hem in de Januari-maand van het jaar 1915 zoowaar wéér op de fiets, op de race-kar, maar nu in een.... variété!

Eden verkeerde echter in goed gezelschap. Hij was door de directie van Flora te Amsterdam geëngageerd, en reed op het tooneel op een home-trainer met Moeskops, die toen nog kampioen in den dop was, met Jan van Gent, Blekemolen, Guus Schilling, Dorus Nijland, Franssen, Didier e tutti quanti.

En wat later verscheen Jaap Eden nogmaals op een rijwiel in het publiek....

De bekende oud-racer M. Adler, bijgenaamd „De Puk" — een man, die nu nog altijd een etmaal-record driewieler op zijn naam heeft met 354 KM. 200 (15 November 1891) — deze liefhebber van de Wielersport, was fabrikant van de H.I.M.A.-rijwielen geworden. Om zijn merk terdege in den lande bekend te maken had hij een origineele reclame bedacht, nl. hij liet door bekende rijders een zg. H.I.M.A.-rit verrijden, waarbij de trappers door automobielen gevolgd werden, en eiken dag een zeker traject moesten afleggen.

Dit eerste gebeuren — er zijn er drie geweest — was nog vrij bescheiden van opzet. Maar toch had Adler een zestal renners geëngageerd, die, onder leiding van den oud-racer Piet de Waardt, door onze contreien peddelden. Dit peleton bestond uit: Cor Blekemolen, Franssen, Jan van Gent, Holtkamp, Veldkamp en .... Jaap Eden. Er zijn er toen nog heel wat geweest, die in de dorpen, in de steden

uitliepen om het passeeren van de rijders te aanschouwen, en ook. om nog eens den beroemden Jaap Eden te zien.

Meermalen klonk, het nog langs den weg „Hup, Jaap!" — als in de gouden periode, die al een zoo oud verleden was....

Ha

huldiging!

Inzake Jaap's debuut in de sportwereld schijnt altijd eenig verschil van meening te hebben bestaan. Muiier vermeldt, dat hij, als jongen van 15 jaar, dus in 1888, voor 't eerst op schaatsen in een wedstrijd te Abcoude startte. Daarentegen waren er Haarlemsche makkers van den sportsman, die beweerden, dat Jaap's eerste zege van beteekenis plaats vond in de December-maand van het jaar 1890 op de ijsbaan in de Spaarne-stad.

Deze laatste meening was gewis aanvechtbaar. Doch hoe het zij, deze twee Haarlemsche heeren, t.w. de heer C. L. F. Sarlet, consul van den A.N.W.B., en de oud-renner G. H. Stouten, richtten een oproep tot het Nederlandsche publiek inzake een huldiging van den oud-wereldkampioen. Het zou nl. in 1915, altijd volgens hen, een kwart-eeuw geleden zijn, dat Eden voor 't eerst op danige wijze zijn kracht toonde.

Alhoewel aanvankelijk bescheiden opgezet, vond deze oproep zulk een warm gehoor, dat ongeveer een maand later, ongeveer in de September-maand van het jaar 1915, zich een uitgebreid huldigingscomité had geformeerd. Behalve de twee, reeds aangeduide, heeren hadden in deze commissie zitting de HH. F. J. Backer, voorzitter van den Ned. Schaatsenrijdersbond, S. Th. Minnema, voorzitter van den Ijsbond Holland's Noorderkwartier, Mr. C. de Wilde, voorzitter van den Stichtschen Ijsbond, W. F. Margadant, voorzitter van den Zuid-Hollandschen Ijsbond, S. H. Hylkema, voorzitter van den Frieschen Ijsbond T. L. van Wagtendonk, voorzitter van de Haarlemsche IJsclub, Willem Muiier, Edo Bergsma, praeses van den A.N.W.B., P. J. Adrian, leider van den N.W.B., H. M. P. van Emmerik, voorzitter van Jaap's oude vereeniging „De Kettinggangers", P. W. Scharroo, Jhr. Jan Feith en de schrijver van dit feuilleton. Aanvankelijk was de bedoeling om den matador een geschenk aan te bieden in een der, welwillend beschikbaar gestelde, zalen van het etablissement Brinkmann te Haarlem.

De geestdrift werd echter al grooter en grooter — al waren er eveneens tegenstanders, met 't oog op Eden's latere leven — en tenslotte besloot men de plechtigheid plaats te doen vinden dd. 19 October in de feestzaal van het American-Hotel te Amsterdam. Deze verplaatsing verdroot wel den Haarlemmers, die den stadgenoot gaarne in de eigen veste hadden gefêteerd, maar de te verwachten toevloed van belangstellenden en de indeeling van het programma was van dien aard, dat men naar een ruimere gelegenheid moest omzien.

En zoo werd Jaap Eden op den avond van den 19den October 1915 door een stoet van automobielen, bemand met sport-makkers, uit Haarlem afgehaald, en zoo werd hij in gezelschap van zijne echtgenoote naar het American-Hotel gereden....

Lezer, Eden's naam leefde nog onder de bevolking van Amsterdam. Vanaf de gasfabriek, aan den weg naar Sloterdijk, stonden rissen geestdriftigen, en toen men Jaap in den eersten auto ontdekte, ging een spontaan gejuich op. Het Leidscheplein was zwart van de menschen, en de oud-wereldkampioen zal bij dezen intocht wel aan de vroegere jaren hebben gedacht, toen men hem eveneens inhaalde als een vorst. Wat typisch was ? De wijze, waarop Jaap op al die hulde langs den weg reageerde! Hij lag er rustig achterover geleund in zijn wagen, en telkens als er weer een hoera opgalmde, tikte de gehuldigde rustig — om niet te zeggen: nonchalant — aan zijn hoed.

In de, feestelijk versierde, American-zaal waren heel wat makkers en oud-vrienden van den matador aanwezig om hem te begroeten. Men zag er Willem Muiier in eigen persoon, Edo Bergsma, Lugard, destijds redacteur van „De Kampioen", men ontmoette er Sam en Dirk van der Mark, Jac. Siep, George Hogenkamp, Van Laer, den penningmeester van den Ned. Schaatsenrijdersbond, den heer van Son van Gellicum, een der officials van de Amsterdamsche IJsclub, zelf nog getuige van Jaap's eerste wereldkampioenschap, men aanschouwde er Cor Blekemolen, Hans Herkuleyns, Sport-opa Van der Vet, Han van den Burg, den oud-wielrenner en aviateur, John Stol, André Ceurvorst, M. Adler, verschillende voorzitters van sportbonden, o.a. den heer Nic. Broekhuysen, voorzitter van den Ned. Korfbalbond, de Haarlemsche bewonderaars, de overige comité-leden, een groot en hartelijk gestemd gezelschap, dat Eden en zijn echtgenoote spontaan en warm verwelkomde.