io8 KORTE MEDEDEELINGEN.

van uitvoer gelegd. Dat een zeer langdurig verblijf dezer schepen op Java van een en ander het gevolg was laat zich begrijpen.

Dank zij evenwel den grooten aankoop van Javasuiker door de Engelsche Regeering en cle moeilijkheid om voor dit vervoer Britsche schepen te bevrachten — waaraan door bevrachters bepaald de voorkeur werd gegeven — waren wij in staat een gedeelte van dit vervoer te bemachtigen en kon het eerste schip na het uitbreken van den oorlog op den 6m September van Java worden op weg gebracht. Successievelijk werd dit schip door andere gevolgd, die echter eveneens voor het grootste gedeelte met suiker waren beladen wegens gebrek aan de gewone Java lading.

Meerdere dezer schepen waren 70 a 80 dagen in Indië geweest, terwijl gewoonlijk voor de lossing en belading 35 a 40 dagen noodig zijn.

Al deze schepen ondervonden echter in de Europeesche havens van bestemming andermaal aanzienlijke vertraging; in de Fransche en Engelsche havens kon men, onder de oorlogstoestanden, de groote aanvoeren niet verwerken, zoowel wegens gebrek aan ligplaatsen en werkkrachten als door onvoldoende opslagruimten. Schering en inslag was het dat schepen slechts 100 Ton per dag konden lossen, zoodat rondreizen van 180 dagen niet tot de zeldzaamheden behoorden. De niet voor Fransche of Engelsche havens bestemde schepen ondervonden meermalen belangrijk oponthoud door aanhouden en opbrengen naar havens der geallieerde mogendheden tot onderzoek der lading; vertragingen van 10 dagen tot 4 weken waren daarvan het gevolg. Hierin kwam eerst verbetering na de oprichting der Nederlandsche Overzee Trust-Maatschappij, waardoor in deze meer geregelde toestanden geboren werden. Waar deze Maatschappij voortdurend voeling hield met de vreemde Regeeringen, was het ten slotte mogelijk kennis te krijgen van de opvattingen dezer Regeeringen ten aanzien van door haar genomen maatregelen, waarvan de duidelijkheid voor ons menigmaal te wenschen had overgelaten. Hierdoor toch werden wij in staat gesteld naar Indië duidelijker instructiën te seinen dan voordien dikwerf mogelijk was.

Is het te verwonderen, dat door een en ander ons geheele bedrijf ganschelijk werd ontwricht?

De uitvoer van Java begon in October weder eenigermate te herleven en zich daarna geleidelijk te herstellen. Tegen het einde van het jaar nam — dank zij'de zeer hooge prijzen die voor de meeste Indische producten hier te lande