Marineblad-

de vliegtuigen te laat om vuur te kunnen openen. De schade was gering, het menschenverlies groot, daar een bom in een gevuld volksverblijf ontplofte.

De algemeene conclusie, waartoe de Fransche generaal Armengaud na een studiereis door het ,,roode" Spanje kwam, ten aanzien van de luchtaanvallen op de oorlogsschepen is, dat ,,de bomvliegtuigen der rooden er nog niet in geslaagd waren de kruisers van Franco te treffen bij hun aanvallen, die wegens de doeltreffendheid der luchtafweer van de schepen, van groote hoogte, 4000 tot 6000 meter moesten worden uitgevoerd. Zij hebben wel de „Deutschland" geraakt van een hoogte van ongeveer 3000 meter. Zij hebben zoodoende aangetoond, dat de luchtaanval kansen op treffers geeft, als hij bij verrassing en van matige hoogte wordt uitgevoerd op een stilliggend doel", i»)

Met deze opmerkingen slaat Generaal Armengaud den spijker op den kop. Het vliegtuig is een licht vechtinstrument, dat met een enkele mitrailleurkogel of granaatscherf vernield kan worden. Het kan het vijandelijke vuur niet trotseeren, het heeft geen defensieve kracht. Het bomvliegtuig kan alleen maar slaan, het kan niet afweren. Hierin ligt zijn zwakte, die het dwingt, evenals alle andere lichte wapens, zijn aanval op de verrassing te baseeren, want alleen als het bij verrassing aanvalt, komt het afweergeschut niet in actie. Het vliegtuig heeft dus dezelfde beteekenis voor het zeegevecht als de torpedoboot; het is nog sneller, maar ook nog meer kwetsbaar.

Uit deze analogie is ook het merkwaardige feit te verklaren, dat het nieuwe luchtgevaar zooveel minder invloed heeft gehad op den zeeoorlog, dan het duikbootgevaar. De duikboot was een wezenlijk nieuw element in den zeeoorlog, omdat zij het eenige actieve wapen op zee is, dat men niet kan zien, dat uit een hinderlaag kan aanvallen en dat men met de gewone wapens niet kan treffen. Het vliegtuig is dat niet. Het vliegtuig verschilt alleen in graad van een torpedoboot, niet in wezen. Het is ook zichtbaar en ook met het geschut te bestrijden. Slechts moest men voor die bestrijding nieuwe methoden en nieuwe instrumenten uitdenken.

Zoo is dus te verklaren, dat in China en in Spanje, ondanks de vele honderden vliegtuigen, blokkades van de kusten, bewaking van de Straat van Gibraltar en tal van landingen konden worden doorgevoerd, op de wijze als gebruikelijk was in de 19e eeuw; China had geen onderzeebooten en het „roode" Spanje had er wel eenige, doch kon deze niet gebruiken bij gebrek aan geoefende officieren, en de vliegtuigen waren niet bij machte deze maritieme operaties te beletten.

Het vliegtuig is dus, evenals de torpedoboot, ongeschikt om zich in een open strijd te meten met zware artillerieschepen. De met de

1060