Marineblad

Gifitmkkel'ma del êe^memotoien m 1939

DOOR J. HAJENIUS, Officier M.S.D. der le klasse

■\ Yaarmate men steeds grootere snelheden en betere prestaties verlangt van het moderne vliegtuig, is het noodig om JL. N over motoren te beschikken, die een zoo groot mogelijk vermogen leveren bij minimum gewicht en afmetingen.

Hoewel het grootste deel der enorme snelheidstoename van het moderne toestel is bereikt door de betere aërodynamische vormgeving en het betere rendement der bestuurbare schroeven, was dit zonder de vooruitgang in de ontwikkeling der vliegtuigmotoren toch niet in die mate mogelijk geweest.

Bij het ondervolgende overzicht is een greep gedaan uit de voortuigmotor beheerschen, waarbij als uitgangspunt een kort overzicht over 1938 gegeven wordt.

Het vermogen, hetwelk een motor van bepaalde afmetingen bij een bepaald aantal omwentelingen kan leveren, is bepaald door het vermogen in pk per 1 liter slagvolume, verder aan te duiden als liter-vermogen (l.v.). Vóór 1938 zag men slechts een enkele maal een l.v. van meer dan 30 pk. In 1938 was dit bij de meeste motoren regel, hoewel er toch nog maar weinig motoren boven een l.v. van 35 kwamen.

Om het l.v. op te voeren is onder meer noodig, een hoog aantal omw./min. Dit was in 1938 voor de meeste motoren met vermogen boven de 700 pk 2200 tot 2500 per min. Speciale snelloopers met 3000 of meer omw./min kwamen, behoudens een enkele uitzondering, niet voor. Alleen de Napier Dagger VIII (fig. 1) met 4000 omw./min (in de start was zelfs 4200 toegelaten), behoorde tot die uitzonderingen. Deze motor ontwikkelde in de start bijna 1000 pk bij 4200 omw./min. Het l.v. van dezen motor bedroeg 58 pk, het compressievoud 7.5. Bij de meeste in 1938 in gebruik zijnde motoren was het compressievoud 6 a 6.5, alleen bij de schuivenmotoren ging men tot 7.

Teneinde grootere vermogens te bereiken, speciaal ook op groote vlieghoogte, waren algemeen voorverdichters in gebruik. Door de voorverdichter wordt het gasmengsel samengeperst en komt met een druk van meer dan 1 atm in de cilinders. Men kan hierdoor, bij een bepaalden cilinderinhoud dus, per slag meer gewicht aan gasmengsel in den cilinder brengen, waardoor het ontwikkelde

51 1