M lO.

122

KLEINE MEDEDEELINGEN.

In de «Illustration» van 4 Maart j.1. komt een opstelletje voor getiteld (.da Cause des difficultës d''acces du port de Douvresy>, dat voor haven-ingenieurs niet zonder belang is. Daaruit blijkt, dat tegenwoordig de mailbooten uit Calais dikwijls niet kunnen aanleggen en raison des grands travaux en cours qui ont fait de ce port un vaste extonnoir dans lequel s'engouffrent les_ lames venant du large. Men schijnt n.1. de nieuwe werken in verkeerde volgorde uit te voeren. Er bestond tot korten tijd geleden slechts één pier, deze beschutte de schepen tegen Z.W.stormen. Nu is de koopvaardij-haven ook aan de andere zijde door een pier begrensd geworden, maar deze pier steekt 300 Meter (gemeten volgens de Z.W. lijn) vóórbij den anderen pier. De golven uit het Z.W. slaan nu tegen het vooruitstekend stuk en weerkaatsen dan in de haven. Eerst over een paar jaren zal de haven weer bruikbaar worden, want dan zal de eerste (oudste) pier voldoende verlengd zijn. Zooals men weet, maakt deze verlenging n.1. deel uit van het groote bassin, dat ten behoeve van de oorlogsvloot te Dover wordt gemaakt.

Een drietal teekeningetjes verduidelijken deze zeldzaam groote fout van uitvoering.

R. T. N.

Vervanging van gasmotor-trams door electrische trams.

Het gebruik van gasmotoren voor stadstrams schijnt niet aan de verwachting voldaan te hebben. Werd in het Elektrotechnisch Zeitschrift van 1898 er reeds op gewezen dat bij de «Hirschberger Thalbahn» te Hirschberg in Schl. welke door gas gedreven wordt vervangen zal worden door een elektrische baan, thans wordt door de «Voss. Ztg.» medegedeeld dat ook de tot de «Continental Gasgesellschaft» te Dessau in betrekking staande «Dessauer Strassenbahn Gesellschaft» besloten heeft, het 6.2 Kilom. lange tramnet te Dessau, dat met gasmotoren geëxploiteerd werd, in een electrisch tramnet te veranderen. Met dit doel zal het aahdeelenkapitaal van 675.000 Mark gereduceerd worden tot 450.000 Mark en zullen er nieuwe aandeelen tot een bedrag van 950.000 Mark door de «Darmstadter Bank» de firma Bachstein te Berlijn en de «Süddeutschen Eisenbahngesellschaft» uitgegeven worden.

Het net zal uitgebreid worden en pogingen in het werk worden gesteld tot verkrijging eener concessie van een electrische baan Dessau—Rosslau.

Porselein-fabricage.

In het «Tijdschrift voor Nijverheid» "komt het volgende voor: In de Duitsche technische bladen was in den laatsten tijd veelvuldig sprake van een nieuw procédé ter vervaardiging van porselein. Daar nu deze nieuwe vinding — van de gietklei — vermoedelijk van zoo groote beteekenis zal zijn, dat een geheele hervorming van de ordinaire porselein-industrie er het gevolg van zal kunnen zijn, is het niet van belang ontbloot, hier een korte beschrijving van het procédé te laten volgen.

De «Hannoversches Gewerbeblatt» meldt daaromtrent het volgende :

De nieuwe vinding, die het fabrikaat belangrijk in prijs zal doen dalen, bestaat hierin, dat men de nieuwe grondstof, de porseleinaarde niet meer vormt en brandt, maar giet. De massa wordt dus niet, zooals tot dusver, koud op de draaischijf bewerkt of in een vorm geperst, maar na zorgvuldig drogen fijn gemalen, daarop in een electrischen oven bij ongeveer 3000° C. gesmolten en in een verhitten, vuurvasten gietvorm gegoten. Een glazuur is in de meeste gevallen niet noodig, wanneer de gietvorm slechts voldoende gladde wanden heeft. Is dat niet het geval, dan strooit men, na afkoeling van het gegoten voorwerp tot ongeveer 1860°, fijn glaspoeder in een gelijkmatig dunne laag er over heen. Het voordeel van het nieuwe procédé berust, afgezien van de veel geringe kosten, op het bijna volkomen vermijden van het vroeger niet te voorkomen krimpen der massa bij het bekoelen, zoodat voortaan ook juistheids-instrumenten en nauwkeurig ingedeelde meetwerktuigen uit porselein vervaardigd zullen kunnen worden.

Versieringen met één enkele kleur laten zich op de smeltende glaspoederlaag, die bij het bovenvermelde glazuur-opbrengen ontstaat, gemakkelijk met daarvoor geschikte stempels indrukken. Daarentegen gelukt het niet om met de hand bloemen op de gietklei te schilderen. Maar voor wetenschappelijke doeleinden heeft men die bezwaren natuurlijk niet te overwinnen.

Of dit nieuwe procédé nu werkelijk in staat zal zijn een hervorming in de porselein-industrie teweeg te brengen, zal de naaste toekomst moeten leeren. De fabricage van lijn, artistiek uitgevoerd porselein zal er zeker wel van uitgesloten zijn. Daarentegen schijnt de vinding vooral van toepassing te zullen worden op de vervaardiging van artikelen van dagelijksch gebruik.

De vermaarde Haagsche Plateelbakkerij «Rozenburg» gaat, volgens het Haagsche «Dagblad», nu ook, behalve kunst-aardewerk, porselein vervaardigen, waarvoor, naar men zegt, door den directeur, den heer Jurriaan Kok, goed geslaagde proeven zijn genomen. Dit porselein, waarbij de zuiver artistieke bewerking op den voorgrond staat, heeft natuurlijk met bovenbedoeld procédé niets te maken.

Antinonnin.

In Duitschland gebruikt men sedert lang een voorbehoedmiddel tegen het wegrotten van houtwerk en kalkmuren in kelders en andere vochtige plaatsen, dat door de verrassende resultaten, die men er mede verkreeg, tegenwoordig een voorname rol speelt in de bouwhygiène en bouwtechniek. Dit middel, bekend onder den naam van antinonnin, begint ook in ons land hoe langer hoe meer toepassing te vinden.

Voornamelijk zijn het onze bierbrouwerijen, die het reeds geruimen tijd met succes toepassen. Vooral voor de vochtige muren in de gistlokalen, alsook tot het van buiten bestrijken der liggers of stukvaten, gistkuipen enz.

In het bouwvak echter wordt er nog niet de aandacht aan geschonken, die het wel verdient, ofschoon antinonnin eigenlijk bij ieder nieuw te bouwen huis moest voorgeschreven worden voor het inpregneeren der balken als anderszins en ter vermenging met de kalkspecie, vooral op onzen vochtigen bodem.

Antinonnin is tot een pasta verwerkte orthodinitrokresolkalium, dat door zijne bacteriëndoodende eigenschappen zelfs in zeer verdunde oplossing een desinfectiemiddel is bij uitnemendheid. Het voorkomt het ontstaan van huiszwam (merulius lacrymans en poliporus vaporarius), vernietigt reeds ontstane paddestoelen en andere schimmelplanten en verhindert hunne verdere voortwoekering.

Daar deze stof alle micro-organismen doodt, wordt zij niet alleen aangewend voor het impregneeren van balken, vloeren en wanden, en om er kalkmuren mede te behandelen, maar ook drenkt men er de vulmassa tusschen vloeren mede, waardoor de verrotting en vuilnis en daarmede samengaande onaangename geuren worden voorkomen. Ook kwalijk riekende putten behandelt men met antinonnin.

Behalve de goede resultaten die men met bovenvermeld middel verkrijgt, verdient het ook aanbeveling, wijl het reukeloos is en niet vervliegt, zoodat men in lokalen waar antinonnin toegepast is, geen last heeft van hoofdpijn verwekkende, door niets te verdrijven doordringende geuren, zooals bij teeroliedistillaten ; integendeel maakt het de lucht zeer frisch en gezond, terwijl het tevens de dikwijls zoo lastige vliegenplaag doet verminderen.

Uit een en ander blijkt, dat het wel der moeite waard is aan dit middel meerdere aandacht te schenken. Belanghebbenden kunnen zich om verdere inlichtingen wenden tot den heer B. J. Hesselink, Keizersgr. 263, Amsterdam, vertegenwoordiger der Farbenfabriken vorm. Fried. Bayer & Co., Elberfeld, waar antinonnin gefabriceerd wordt.

LIJST DER WERKEN

vanwege de Vereeniging van Burgerlijke Ingenieurs uitgegeven en voor het publiek beschikbaar gesteld.

Repertorium der literatuur van den Waterstaat van Nederland, bewerkt door P. H. Kemper, L. V. B. I.; uitgegeven in 1883 bij Martinus Nijhoff te 's-Gravenhage. Prijs ƒ1.

Tarief voor reis- en verblijfkosten ten behoeve van Technici; uitgegeven in 1887 bij Gebr. Belinfante voorheen A. D. Schinkel te 's-Gravenhage. Prijs f 0.25.

Honorarium-tabel voor technischen arbeid van Ingenieurs en Architecten;

uitgegeven in 1892 bij Gebr. Belinfante voorheen A. D. Schinkel te VGravenbage. Prijs f 0.10.