M 13

164

De mechanische klaring wordt dikwijls bespoedigd door toevoeging van vaste bestanddeelen als krijt, klei enz., die snel bezinken en de oorspronkelijke zwevende bestanddeelen met zich medenemen, of ook wel door toevoeging van stoffen, die zich onder afscheiding van vaste lichamen met elkander verbinden en een chemischen neerslag vormen. Wij komen daardoor vanzelf tot de

Chemische Maring.

Met de toevoeging van chemicaliën wordt de vorming van onoplosbare verbindingen onderling of wel met de bestanddeelen van het rioolvocht beoogd. Terwijl deze zich afscheiden, zullen de zwevende bestanddeelen van het rioolvocht mede op den bodem bezinken, daar deze door het zich vormend neerslag medegesleept of somtijds omhuld worden. Treft men daarenboven inrichtingen voor het klaren van het rioolvocht na toevoeging der chemicaliën aan, zoo kan men er van verzekerd zijn dat het rioolvocht als helder en reukeloos vocht afvloeit. Afhankelijk van de eigenaardigheid van het te reinigen afvalwater moet een voorafgaand onderzoek ons leeren, met welke chemische praeparaten de beste en meest doeltreffende resultaten zijn te verkrijgen. In de werken van J. König „Ueber die Prinzipien und Grenzen der Reinigung von Schmutzwasser" en „Die Verunreinigung der Gewasser" etc. zijn hieromtrent belangrijke mededeelingen te vinden. Volgens König is nog geen volkomen bevredigend neerslagsmiddel gevonden, het eene is voor het gebruik te duur, het andere geeft een waardelooze slib, het derde kan weder door overvloedige toevoeging het afvalwater eerder in slechtere dan in betere conditiën brengen (b.v. kalkmelk). Op het gehalte aan opgeloste organische stoffen heeft geen der door hem genoemde chemicaliën een gunstigen invloed. Al vloeit het water na chemische klaring helder en reukeloos af, zoo verdient een nader onderzoek in ieder geval alle aanbeveling.

Voor de chemische klaring wordt het meest van kalk gebruik gemaakt, vooral wat betreft de reiniging van rioolvocht zijn de resultaten gunstig te noemen. Tevens is het een van de goedkoopste oplossingen.

De kalk wordt in calciumcarbonaat omgezet. Bij zijne afscheiding bezinkt het met medeneming van de zwevende bestanddeelen en de micro-organismen op den bodem. Deze laatste worden echter niet met zekerheid gedood; daarvoor wordt een tamelijk groote hoeveelheid kalk en langdurige behandeling vereischt. Alle aanbeveling verdient, dat ook het geklaarde water nog kalk in oplossing bezit, waardoor het over zekere lengte van zijn nog te doorloopen weg voor besmetting gevrijwaard blijft; zoodra eene volkomene afscheiding van kalk heeft plaats gehad, neemt de ontwikkeling der microben weder een aanvang. Het nadeel daarentegen van eene overvloedige hoeveelheid bestaat in de kans, dat door de kalk vaste stikstof houdende bestanddeelen in oplossing overgaan, waardoor het gehalte aan opgeloste stoffen vermeerdert. Om daar toevoeging van koolzuur (K. en Th. Möller) of door schoorsteengassen (J. König) dit gevaar op te heffen, is voor de praktijk, wegens groote kosten, niet uitvoerbaar.

Het geklaarde water is onschadelijk te noemen, zoolang het nog kalk in oplossing bezit, doch zoodra deze zich afgescheiden heeft, begint de ontleding opnieuw, daar juist de organische stoffen, die zich nog in het geklaarde water in oplossing bevinden, zeer gunstige levensvoorwaarden voor de micro-organismen bieden. Op deze gronden kan het geklaarde water niet direct in de openbare wateren geleid worden, maar zal door bevloeiing of filtratie het reinigingsproces voltooid moeten worden. De voorafgaande chemische klaring heeft dan dit voordeel, dat met veel kleiner uitgebreidheid van vloeilanden of bodem vlakte volstaan kan worden, dan' bij eene bevloeiing of bodemfiltratie alleen.

Het kan gebeuren dat de zuurstof van de lucht een zeer gunstigen invloed op het chemisch geklaarde water uitoefent. In dit geval leide men het in klaringsbassins met groot oppervlak, waardoor het in zijn geheel zooveel mogelijk met de lucht in aanraking komt, terwijl nog bovendien lucht in de bassins geperst kan worden. Ook wordt hiermede eene mechanische klaring verkregen.

In Engeland leidt men het chemisch geklaarde water door filters, met cokes als filtreermateriaal. Het eigenaardige hiervan is, dat wanneer na verloop van tijd het filtreermateriaal vernieuwd moet worden, het als brandstof te bezigen is. Turf als filtreermateriaal leidde tot onbevredigende uitkomsten.

Het gevaar aan deze methode verbonden, bestaat in de mógelijke verontreiniging van het filtreermateriaal, waardoor bet chemisch gereinigde water talrijke kiemen kan opnemen. Deze methode staat dan ook achter bij die, waarbij gebruik gemaakt wordt van klaringsbassins.

Een zeer moeilijke quaestie die zich bij de chemische klaring voordoet, is de vraag op welke wijze men zich van de slibmassa's moet ontdoen. Met de keuze der chemicaliën en de plaats van aanleg moet hiermede rekening gehouden worden. Er bestaan systemen, die het verkrijgen van groote slibmassa's voorkomen. Hiertoe behoort het systeem-RoTHERöckner (1), hetwelk berust op de scheiding van faecaliën en water langs mechanischen weg; de faecaliën worden gemengd met turfmolm en van dat mengsel worden briquetten vervaardigd, die reukeloos en zeer goed brandbaar zijn.

Het systeem-MÜLLER-NAHNSEN, dat wij een weinig nader willen beschouwen, maakt gebruik van zinkputten. Het afvalwater doorloopt een vernuftig bedacht registreer-apparaat, hetwelk afhankelijk van de hoeveelheden te reinigen water, de daarvoor juiste hoeveelheden chemicaliën toevoegt. Daarna vloeit het water door eene zeef, voor de afscheiding van stroo, papier enz., naar een zinkput, waar het zijne slibmassa's afzet. Hierin laat men het water opstijgen, zoodat het over de randen van den put heenvloeit en naar een tweeden zinkput geleid wordt, om hetzelfde reinigingsproces nogmaals te doorloopen. Hieruit vloeit het helder en reukeloos naar de openbare wateren. De afgezette slibmassa's worden zonder storing van het proces door pompen opgezogen en naar filterpersen gestuurd. Hier worden zij zooveel mogelijk van het overtollige water bevrijd en tot koeken samengeperst.

In het algemeen is de' chemische klaring duur te noemen; zij is duurder dan de methoden van mechanische klaring en bevloeiing. Doch voor het geval dat men door terrein verhoudingen en groote kosten van eene bevloeiing moet afzien, terwijl als voorwaarde gesteld is, dat het geklaarde water geen pathogene microben doch wel een zeker gehalte aan opgeloste bestanddeelen mag bezitten, in dat geval dient men zijn toevlucht tot de chemische-mechanische klaring wel te nemen.

Ten slotte noemen wij nog de volgende methoden, die eene reiniging van afvalwater ten doel hebben.

Indamping.

De indamping zal toegepast kunnen worden voor het geval, dat het afvalwater stoffen bevat, die na indamping eene zekere waarde vertegenwoordigen, waardoor een deel der bedrijfskosten gedekt kunnen worden (poudretteeren).

Biologische reiniging.

Met deze methode wordt door kweeking der micro-organismen eene verwijdering van opgeloste organische stoffen uit het afvalwater beoogd. Te dien einde wordt het afvalwater in bassins geleid, terwijl door toevoeging van warmte en in rotting overgaande stoffen de vermeerdering van het aantal micro-organismen bevorderd wordt. Na eene daaropvolgende filtratie door zand of koolstof loopt het water helder en reukeloos af.

Electrische reiniging.

De electrische reiniging belooft veel voor de toekomst. Toch hebben de uitkomsten van de methode-HERMiTE, berustende op electrolytische reiniging van het afvalwater, nog allesbehalve tot eene bepaalde conclusie geleid, zoodat in dit opzicht verdere proeven zullen moeten worden afgewacht. _

Indirect wordt de electrische stroom gebruikt tot het steriliseeren van water, doordat met behulp van hooggespannen stroomen donkere electrische ontladingen tot stand worden gebracht, die de zuurstof van de lucht omzetten in ozon, welke zeer sterk oxydeerende eigenschappen bezit. Een stroom ozonhoudende lucht, door water geleid, doodt alle bacteriën, zooals met afdoende zekerheid is geconstateerd. Bevat het water echter groote hoeveelheden organische stoffen, dan zijn ook zeer groote hoeveelheden ozon noodig om deze te oxydeeren, zoodat voor dat doel deze methode minder op den voorgrond treedt.

Belangrijke onderzoekingen omtrent de vervaardiging van ozon en de steriliseerende eigenschappen van dit gas zijn

(1) Degener, Klarung der Abwasser.