NIEUWSBLAD VOÖR DEN BOEKHANDEL
504
Tijdschrift voor toegepaste scheikunde en hygiëne. Red.: L. Th. Reicher, dr. W. P. Jorissen. Dl. VI. 1902/03. No. I. Middelharnas, Flakkeesche Boek- en Handelsdrukkerij. 8°. [16x24].
Per dl. (12 nrs-) fr. p. p. ƒ 5.60 Timmerman (Eduard), zie: Tooneel-bibliotheek. Tooneel-bibliotheek. Zutphen, Schillemans & Van Belkum. KI. 8°. [nx 17].
No. 59. G. Hoogendoorn Jr., Dirk Nergensthuis of de gewaande baron. Blijspel in één bedrijf. [4 h.]. 5e druk. (39 blz.). ƒ -.40
No. 97. Het geheim van mevrouw. Blijspel in één bedrijf door J. R. [2 h., 2 d.]. 4e druk. (48 blz ).
/ -40
No. 113. Ad. D'Ennery en Jules Brésil, De goochelaar. Drama in 4 bedrijven. [8 h., 3 d.].Naar het fransch door Simon J. N. Stevens. 2e druk. (167 blz.). / 1.25
No. 155. H. de Haan, Jeanne, de vrouw van den diamantslijper. Oorspronkelijk drama in 5 bedrijven. [11 h., 3 d.]. 4e druk. (104 blz.). ƒ-.90
No. 176. P. Gouwe, De kleeren maken den man! Blijspel in één bedrijf, [ó d.]. 3e druk. (36 blz.).
f --40
No. 190. Paul Hübner, Een leugenaar, die op het laatst zelf begint te gelooven, dat hij de waar heid spreekt. Kluchtspel in één bedrijf. [6 h.]. Naar het hoogduitsch door Servaas de Bruin. (67 blz.).
ƒ - 4°
No. 207. J. Sandeau en A. decourcelle,Marcel. Drama in één bedrijf. [3 h., 3 d. 1 k.] Naar het fransch door W. N. K. 2e druk. (47 blz.). / -.40
No. 223. Jules, De mislukte erfenis. Kluchtspel in 2 bedrijven. [7 h.], 4e druk. (44 blz.). ƒ -.35
No. 273. A. E. Nieuwmeyer, Een oud-soldaat. Oorspronkelijk looneelspel in 3 bedrijven. [5 a 8 h.]. 5e druk. (4c blz ). ƒ--3°
No. 325. J. Hubertus Janssen, De sleutel van de secretaire. Oorspronkelijk blijspel in 3 bedrijven. [3 h., 3 d.]. 5e druk. (119 blz.). ƒ-.75
No. 367. Lion van Lier. Vergiffenis, Oorspronkelijk tooneelspel in één bedrijf. [3 h., 2 d., 1 k.]. 3e druk. (68 blz.). f -.60
No. 368. Leonard, Eene vergissing. Blijspel in 3 bedrijven. [7 h.]. 3e druk. (81 blz.). ƒ -.70
No. 390. Vrouwentranen. Vaudeville in één bedrijf. [3 h., 2 d.]. Naar het fransch door Johnson. 2e druk. (63 blz.). ƒ -.40
No. 427. Carl von Holtey, Het parelsnoer of knecht, dienaar en heer. Drama in 3 afdeelingen, [7 h., 2 d.]. door C. J. Roobol. 4e druk. (160 blz.).
f --90
No. 472. Bernard G. Bolle, De inkwartiering bij Jaap Beyersch. Blijspel in één bedrijf. [5 h.,4 d.]. 3e druk. (58 blz.). f -.60
No. 484. Karl Pauli, Die verwenschte eerepostjes! Kluchtspel in één bedrijf. [7 h.] Naar het hoogduitsch door J. A. Holtrop. 3e druk. (44 blz,).
/ --5°
No. 515. Hubert Schumacher, De dorpsburgemeester. Kluchtspel in één bedrijf. [5 h.}. Vrij naar het hoogduitsch door H. J. Krebbers. 2e druk. (42 blz.). ƒ -.40
No. 543. E. Labiche, De nieuwe huisknecht. Blijspel in één bedrijf. [1 h., 2 cl.]. Vrij bewerkt naar het fransch door E. Holtrop-Van Gelder. 2e druk. (40 blz ). f -.40
No. 547. Eduard Timmermann, Doleeren. Blijspel in éen bedrijf. [3 h., 3 d.]. 3e druk. (47 blz.).
/ -50
No. 549.'Diederik, Solliciteeren. Oorspronkelijk blijspel in één bedrijf. [6 h.]. 2e druk. (36 blz.)
ƒ --4°
No. 606. M. J. Gillissen, Daar is mevrouw! OorspronkelijK Kluchtspel in één bedrijf, met coupletten. [3 h., 2 d.]. 2e druk. (61 blz.). f -.60
No. 692- D. H. Zylstra, Een plezierritje. Kluchtspel met zang in één bedrijf. [5 h., 3 dj. (35 blz.].
/ --4°
No. 798. G. Feydeau en M. Desvallières, liet lintje. Blijspel in 3 bedrijven door A. van Sprinkhuysen. [7 h., 4 d., (194 blz.). f -.90
No. 799. Brandon en Thomas, De tante van Charley. Kluchtspel in 3 bedrijven. Naar het engelsen door A. van Sprinkhuysen. [6 h., 4 d.]. (168 blz.).
f - 9°
No. 800. E. A. Lautner, Het succes van Othello. Kluchtspel in één bedrijf Naar hel duitsch door A. van Sprinkhuysen [7 h., 3 d.] (40 blz ). / -.40
No. 801. A. brisson, De kafferkoning. Blijspel in 3 bedrijven Naar het fransch door A. van Sprinkhuysen. [7 h., 4 d.] (169 blz.). ƒ -.90
No. 802. Louis Fulda, Een ongetrouwde weduwe. Blijspel in één bedrijf. [3 h., I d.] Naar het duitsch door A. van Sprinkhuysen. (50 blz.). f -.50
No. 803. De kleine man. Volksstuk in 4 bedrijven. [13 h., 6 d.]. Naar het duitsch door A. van Sprinkhuysen. (170 blz.). f -.90 No. 804. A. van Sprinkhuysen, Kaat Mossel. Historisch blijspel in 6 tafereelen. [15 h., 8 d.]. (192 blz.). / -.90 No. 805. Jan van Drvelsteyn, Hoe Jetje gevrijd werd. Kluchtspel in één bedrijf. [3 h., 3 d.] (39 blz.).
/—.40
No. 806. Sylvester, De club. Blijspel in 2 bedrijven. [10 h.]. (45 blz.). / -.40 No. 807. Rasa, De geëmancipeerde. Blijspel in 4 bedrijven. [3 d.]. (22 blz.J. ƒ -.30 No. 80S. Noïilem, Overwonnen. Tooneelspel in 4 bedrijven. [8 h., 3 d.] (118 blz.). / -.90 No. 809. Rasa, Liefde en sport. Blijspel in 4 bedrijven. [2 h., 2 d.] (32 blz.). f -.30 No. 810. L. D. J. Keeser Cuperus, Damesportretten en huwelijksplannen. Blijspel in 4 bedrijven. [8 h., S d.). (200 blz.). ƒ -. 90 Vries (Herman J. de), Voorbereiding voor het technisch teekenen. Bewerkt naar WeishauptRichter's »Das Ganze des Linearzeichnens», 4. Auflage. Zwolle, W. E. J. Tjeenk Willink.
Dl. I. 8°. [135x20]. (VlII, 153 blz., m. fig.), m. Atlas. Br. 4J. [38x25]. (52 pltn.). / 8.25
Zylstra (D. H.), zie: Xooneel-bibliotheek.
Boekverkoopi ng. Firma J. L. Beyers, Utrecht. 24—28 October, 1902. Bibliotheken van wijlen G. A. F ij n van draal, dr. A. N ij land, dr. D. C. Nijhoff, J. C. Stork, dr. J. Meuleman, e. a. Theologie. Geschiedenis en aardrijkskunde. Taal- en letterkunde. Natuurlijke historie. Kunst. Catalogus. 8°. (92 blz.; 2037 nrs.).
Nieuwste uitgaven in het Buitenland.
DU1TSCHLAND. Dieckmann (Chr.), Das Gilgamis-Epos in seiner Bedeutung für Bibel und Babel. Leipzig, Christoph Steffen. Gr. 8°, m. Abb. M. 4.50; geb. M. 5.50.
Handkommentar zum Alten Testament. Hrsg. v. W. Nowack. III. Abtlg.: Die histor. Bücher. 1. Bd. Genesis, übers. u. erklart v. H. Gunkel. 2. verb. Aufl. Göttingen, Vandenhoeck & Ruprecht. Gr. 8°. M. 9.80; geb M. 10.80.
Hirzel (Rud), Der Eid. Ein Beitrag zu seiner Geschichte. Leipzig, S. Hirzel. Gr. 8°. M. 6.—.
Lahmann (Heinr.), Die Reform der Kleidung. 4. verm. Aufl., m. 30 Textbildern u. 15 Taf. Stuttgart, A. Zimmer. 8°. Geb. M. 2.—.
Procksch (O.), Geschichtsbetrachtung u. geschichtliche Ueberlieferung bei den vorexilischen Propheten. Leipzig, J. C. Hinrichs'sche Buchh. Gr. 8°. M. 5.50; geb. M. 6.50.
Seniel (Adolf), 23 Jahre Sturm und Sonnenschein in Süd-Afnka. i. Lfg. Leipzig, F. A. Brockhaus. Gr. 8°. Vollstandig in 18 Lfgn. a M. -.50.
Semper (C), Reisen im Archipel der Phüippinen. II. Tl. Wissenschaftiiche Resultate. VII, 44. Wiesbaden, C. W. Kreidel. Gr. 40, m. 5 Taf. M. 28.—
Unterrichts-Briefe f. Buchdrucker. Hrsg. vom Techmkum f. Buchdrucker. Leipzig-R. Setzer-Bnef Nr. 1. Leipzig, julius Maser. Gr. 8°, m. Abb. u. 5 Taf. M, -.75 (Substr.-i r. M. -.50).
Zapletal (Vinc), Der Schöpfungsbericht der Genesis (1, 1-2, 3), m. Berücksichugung der neuesten Entdeckungen u. Forschungen erklart. Freiburg, Universitats-Buchh. (ti. Veith). Gr. 8°. M. 3.—.
BERICHTEN EN MEDEDEELINGEN, INGEZONDEN STUKKEN.
In het e.k. voorjaar zal bij de firma P. N. van Kampen & Zoon (Amsterdam) een nieuwe roman verschijnen van freule Anna de Savornin Lohman, getiteld «Gelukswegen».
Concurreerende uitgaven. Nadat het vorige AW.-nr. reeds was «opgemaakt» bereikte ons uit Almelo een schrijven, vergezeld van de circulaire, door den heer Hilarius onder
zijne collega's algemeen verspreid. Wat de uitgever van »De gezondheid in huis» meende te moeten achterhouden: den naam der schrijfster van zijn boek, heeft de schrijfster-zelve geopenbaard. In een antwoord op het artikel der O. H. Ct. bevestigt mejuffr. Titia van der Tuuk in dat blad (dd. 15 Oct.) de mededeelingen van den heer Hilarius in zijn circulaire.
De polemiek over het meer oogenschijnlijk dan werkelijk »vreemde» geval beschouwt de uitgever als een reclame voor »De gezondheid in huis», en wijl in de eerste plaats het vakblad van den boekhandel hieraan niet mag meêwerken, voegt het ons van nu aan te zwijgen.
De oudste Gutenberg-type, volgens dr. Gottfried Zedler.
Door Mr. Ch. Enschedé.
Toen ik voor een paar maanden de slotwoorden neerschreef van mijn opstel, tegen den heer Hupp gericht, dat de bibliographen in het algemeen zich te weinig laten gelegen liggen aan de technologische waarnemingen, had ik niet gedacht, dat ter zelfder tijd een werk zou verschijnen van de hand van den Wiesbadener bibliothecaris, dr. G. Z e d 1 e r, welks inhoud bijkans uitsluitend gegrond is op een onderzoek naar de techniek van het lettergietersbedrijf. Dit werk, «Diealteste Gutenberg-type» getiteld, is voor ons van groot belang, niet zoozeer omdat daarin erkend wordt, dat het lettergieten een Nederlandsche uitvinding is, maar veeleer omdat zij op de voornaamste punten een bevestiging bevat van de techniek van het bedrijf, zooals ik die ontwikkeld heb in mijn opstel over het uitvindingsvraagstuk. En bovendien het brengt ons thans 't bewijs, dat de type van den z. g. 36 regeligen Bijbel de eerste is geweest, die Gutenberg in den tijd zijner proefnemingen heeft vervaardigd. Het zij mij daarom vergund, dit geschrift, dat, als de eerste uitgave der onlangs te Mainz opgerichte Gutenberg-GeselIschaft, min of meer een officieel karakter draagt, eenigszins uitvoerig te bespreken.
Dr. Zedler gaat uit van een geschiedkundig gegeven. In den band van een handschrift, afkomstig' van het Benedictyner Klooster te Schönau, ontdekte hij in het vorig jaar een stuk perkament, bedrukt met de letter van B 36. De inhoud moet een deel hebben uitgemaakt van een Kalender, die, blijkens de daar in voorkomende stand-aanduiding der hemellichamen, bestemd is geweest voor het jaar 1448. De druk heeft dus naar alle waarschijnlijkheid plaats gehad in 1447 en daar het vaststaat, dat vóór 1450 in Duitschland niemand anders dan Gutenberg zich bezig hield met het drukken van beweegbare gegoten typen, kan als zeker worden aangenomen, dat deze eerste Mainzer typograaf ook de drukker van bovengenoemden Kalender is geweest. Uit een onderzoek door den scherpzinnigen bibliothecaris in het werk gesteld is hem verder gebleken, dat de kunst om de letter te vervaardigen nog tamelijk gebrekkig was, doch deze vertoonde toch reeds eenigen vooruitgang, vergeleken bij de voortbrenging van de typen van den 27 regeligen Donaat, waarvan twee bladen thans bewaard worden in de Nationale Bibliotheek te Parijs. Ook dit drukwerk heeft dr. Zedler aan een uiterst nauwgezet onderzoek onderworpen en naar het mij wil voorkomen is hij volkomen geslaagd in zijn betoog, dat de vervaardiging van dit leerboek uit een nog vroegere periode van Gutenberg's drukkersloopbaan moet dateeren.
Geruimen tijd schijnt nu de letter buiten gebruik gesteld te zijn geweest, althans vóór 1454, toen de 31-regelige aflaatbrief verscheen, zijn ons geen