9

door vrouwen verdiend wordt, bedraagt gemiddeld 7/10 cent per half kilo droog blad; maar alvorens het uitzoeken aan de orde komt moet het natte blad tot droog blad worden verwerkt, waarvoor bij de tegenwoordig gevolgde machinale bereiding gemiddeld 1 man per 150 halve kilo's per dag noodig is. In het geheel komt het door inlanders, mannen en vrouwen, genoten bedrag in geld en in verstrekking van zout en padi in natura, wegens tuinwerk, plukloon, fabricatiekosten, uitzoekloon, hout voor theekisten en andere materialen dooréén te staan op p. m. 2772 cent per half kilo, en daar nu de in de Preanger Kegentschappen gevestigde 17 theeondernemingen in de jaren 1882 en 1883 gemiddeld per jaar 3.200.000 halve kilo's thee produceeren, hebben die ondernemingen minstens een bedrag van ƒ 880.000 per jaar onder de inlandsche bevolking in omloop doen komen, welk bedrag veilig op p. m. ƒ 1 millioen in het jaar kan gesteld worden met het oog op de huishoudelijke en persoonlijke uitgaven van het op die ondernemingen werkzaam Europeesche personeel.

„ Belangrijk ware het om te kunnen nagaan wat de overige particuliere kuituurondernemingen in de Preanger Regentschappen (in het geheel telt deze residentie, volgens het Koloniaal verslag van 1884, 118 erfpacht- en 6 huurondernemingen), en die ten deele de teelt van koffie, maar voor het meerendeel den aanplant van kina ten doel hebben, aan contant geld onder de bevolking verspreiden; doch volledige gegevens hieromtrent zijn niet beschikbaar, en slechts bij benadering laat zich ter zake eene berekening maken. Aannemende dat door die overige ondernemingen dooreen een bedrag van slechts ƒ 18.000 in het jaar verwerkt wordt, wat zeker verre beneden de werkelijkheid zijn moet, dan verkrijgt men voor een honderdtal ondernemingen een bedrag van ƒ 1.800.000 in het jaar, of, met inbegrip van het door de 17 theeondernemingen uitbetaald ƒ1 millioen, een totaal van f 2.800.000, dus meer dan hetgeen de bevolking der Prean-