26

onder de heerschappij van een stelsel, dat de vruchten van zijn arbeid confiskeerde en hem niets liet voor eigen genot, dan hetgeen hij voor zijn bloot levensbehoud noodig had. En ook als hem dit nog soms ontbrak, heette het dat het stelsel van gedwongen arbeid voor anderen dan de zijnen hem tot heil en zegen strekte. Niet alleen wordt thans humaner over den Indischen arbeider gedacht, gesproken en geschreven. Vele maatregelen zijn door het bestuur genomen om zijn lot te verlichten; vaak wordt zelfs het Gouvernement beschuldigd van te ver gedreven philanthropie, waardoor werkgevers bloot staan aan bedrog en oneerlijkheid van den kant van slechte werknemers. Krachtig en aanhoudend is in het moederland aangedrongen op volledige emancipatie van den arbeid en de arbeiders in Indie. Zoolang daaraan nog iets zal blijven haperen, kan men zich overtuigd houden dat de pers wel op dit aanbeeld zal blijven doorhameren. En, om nog een oogenblik terug te komen op het stuk geplaatst in den eersten jaargang van het tijdschrift, zelfs een krankzinnigengesticht zooals dat waarvan de beschrijving den lezers in Indie werd voorgelegd, moest hen voorkomen als eene dezer louter specifieke Europeesche inrichtingen, die onder de tropen, hoe ook gewijzigd, wel nooit zouden te aanschouwen zijn. Vijftig jaren later, heeft zich ook voor Nederlandsch Indie genoegzaam meêwaardigheid doen gelden, dat er prachtige krankzinnigengestichten zijn opgericht, geheel beantwoordende aan alle eischen der humaniteit en van de vorderingen der geneeskundige wetenschappen.

Wij noteeren nog uit den eersten jaargang verschillende wetenschappelijke bijdragen van algemeenen aard: over het poollicht, over het stelsel der nieuwe maten en gewichten, in verband met dc publicatie van 1 Januari 1838; over de sterresnuitsels of sterreschoten, door den heer Fritze, secretaris van het Bataviaasch Genootschap van kunsten en wetenschappen; over de jongste mechanische uitvindingen in ver-