98

gulden (het minimum en het maximum cijfer gedurende dat tijdperk was / 18.049.782 op 26 September 1876 en ƒ 37.807.538 op 24 Juli 1878, eene verdubbeling van den voorraad dus binnen een tijdperk van nog geen twee jaren); — eene stijging, die hare natuurlijke verklaring vindt in de ruime zilveraanvoeren gedurende die jaren voor rekening van den lande. Van 1875 tot en met 1880 werd voor gouvernements en particuliere rekening te zamen voor eene waarde van / 46.600.000 aan zilvergeld uit Nederland aangevoerd, terwijl de wederuitvoer derwaarts in diezelfde jaren / 20.500.000 heeft bedragen. De in deze gewesten omloopende hoeveelheid vermeerderde dus per saldo met ruim / 26.000.000, waarvan uit den aard der zaak een goed deel naar de kassen der Bank vloeide. Na 1880 werd de verhouding eene geheel andere, in zooverre de invoer van zilver uit Nederland in het geheel niet meer dan / 2.300.000 heeft bedragen, terwijl voor een bedrag van / 3.500.000 derwaarts werd teruggezonden. In verband hiermede nu zou onze voorraad zeer waarschijnlijk eene trapsgewijze vermindering hebben aangetoond, indien de algemeene toestand van zaken dezelfde van vroeger gebleven ware; maar de groote ommekeer, waarvan de laatste drie jaren in dit opzicht getuigen waren, heeft op den stand onzer kassen eene geheel tegenovergestelde uitwerking gehad. De verminderde welvaart van de inlandsche bevolking droeg zeker er toe bij, dat het in hare handen gebleven zilver meer dan anders uit het binnenland naar de hoofdplaatsen terugvloeide, en hierin ligt voor een goed deel de verklaring van de omstandigheid, dat onze zilver voorraad te Soerabaja met ruim / 800.000 vooruitging, en te Samarang bij het eind van het boekjaar weder een cijfer van ƒ 7.360.000 aantoonde, niettegenstaande wij in den aanvang van het boekjaar f 2.000.000 van de toen aldaar aanwezige / 7.300.000 naar hier overbrachten, zooals reeds op bl. 28 van mijn vorig verslag werd aangeteekend.

„Op nieuw zijn wij dus door de omstandigheden gedwongen een bedrag van / 2 millioen aan zilvergeld van Samarang