149

massa der bevolking in deze gewesten in zeer ongunstige omstandigheden verkeert, dat zij hoe langer zoo meer verarmt, en dat het een dringende regeeringsplicht is haar in bescherming te nemen.

Omtrent de oorzaken, welke dien toestand in het leven hebben geroepen, bestond echter onder deze leden verschil van gevoelen. Door een deel van hen werd de hoofdaanleiding gezocht in den verhuur van gronden aan Europeanen. Hiertegen werd door andere leden, die het lot van de groote massa der bevolking minder ongunstig inzagen, aangevoerd, dat de zoogenaamde landverhuur ongetwijfeld den toestand van de opgezetenen der verhuurde gronden verbeterd heeft.

In verband met de zeer verschillende beschouwingen zou men er prijs op stellen, het oordeel der Eegeering over den toestand in de "Vorstelanden te vernemen, zoomede over de vraag, of verbetering daarin noodig is, en welke middelen zij daartoe denkt aan te wenden. Meent, zoo vroeg men verder, de Eegeering niet, dat het plicht is, in die gewesten aan de hervorming van politie en justitie krachtig de hand te slaan ? En wat heeft het nu reeds sinds jaren- aanhangig opiumonderzoek omtrent den invloed van dit heulsap in de Torstenlanden geleerd?

De vraag, of de suikerondernemingen in de Vorstenlanden door goedkeuring van dit wetsontwerp op afdoende wijze zullen geholpen wezen, werd door sommige leden ontkennend beantwoord.

Zoolang toch de productie der beetwortelsuiker in Europa door hooge premiën beschermd wordt, zou het naar het oordeel dezer leden voor die ondernemingen onmogelijk zijn de concurrentie daarmede op den duur vol te houden, terwijl zij bovendien als zeker meenden te moeten aannemen, dat in de Vorstenlanden niet alles wordt aangewend om bij de snikerfabricage van de vorderingen der wetenschap op voldoende wijze partij te trekken.

Hiertegen werd door andere leden aangevoerd, dat de pro-