6

dreigementen van den bisschop of onbepaalde beloften van een andere aan niemand bekende wereld, en de gelukzaligheid, de wedergeboorte volgens zijn oud geloof. Hij verkoos het laatste, het leven dat hij kende. Inderdaad, zelfs de zendelingen erkennen, dat, indien men eene christengemeente slechts gedurende twee jaren aan haar lot overliet zonder haar te bezoeken, men er geen enkel christen meer zou terugvinden. Men kan zelfs, zonder toezicht, de Chineesche priesters niet aan zich zelf overlaten. Overigens zijn deze zeer moeielijk te recruteeren. Er was geen spoor meer van de Nestorianen toen de zendelingen in de veertiende eeuw in China terugkwamen; en van deze was niet veel overgebleven toen ze weder verschenen na 1842, na dertig jaren verbanning.

Het protestantisme, dan later als het katholicisme in China is verschenen, maakt er betrekkelijk niet meer proselieten. Ik geloof niet dat hun aantal eenige duizenden overtreft.

Het inohamedanisme dagteekent van de veroveringen van Genghis Khan, die het in China in de dertiende eeuw heeft ingevoerd, of liever die het opgedrongen heeft aan een zeker aantal tartar-mongolsche stammen, welke later bij het Chineesche rijk zijn geannexeerd. Het inohamedanisme is er ook nog later ingedrongen en heeft bijval gevonden bij een gedeelte der bevolking van het zuid-westen in de nabijheid van Indie. Het telt inderdaad in alles niet meer dan vijftien b, achttien millioen aanhangers. Hoezeer het beter gevestigd schijnt dan het christendom, daar het zijn priesters ter plaatse recruteert, maakt het geen vorderingen. De onderdrukking, eenige jaren geleden, van het gewapend proselytisme in de provincie Yun-nau, pleit althans niet voor de tegenovergestelde meening.

Wat betreft het judaïsme, in China gekomen, volgens sommige schrijvers, in de zesde eeuw vóór onze tijdrekening, volgens anderen in de eerste eeuw na Jezus-Christus, is het niet verspreid buiteu de afstammelingen dergenen die het ingevoerd hebben. Het telt tegenwoordig slechts eenige duizen-