328

sten onder Engelsen oppergezag boven dat onder het Hollandsch oppergezag zouden verkiezen.

Zijn de Hollanders niet geslaagd in het probleem om hunne Oostersche koloniën met goede uitkomsten te besturen, Engeland is van zijne zijde allerongelukkigst geweest in het oplossen der vragen, die met het bestuur van Zuid-Afrika verbonden zijn. Waar zij faalden, zouden wij waarschijnlijk slagen; waar wij het doel misten, zouden zij een betere kans hebben om het juiste te treffen.

In plaats van eene vreemde bevolking, afkeerig van hun bestuur, zouden de Hollanders aan de Kaap eene verwante bevolking vinden, waarvan de meerderheid hen welkom zou heeten, terwijl de schoone gelegenheden voor land- en mijnbouw, die Zuid-Afrika aanbiedt, hun zeker een niet minder rijke bron van welvaart zouden opleveren, als zij in deze eilanden aan ons zouden overlaten, zooals onder andere reeds is op te maken uit de schitterende uitkomsten, die de tienjarige bewerking der diamantmijnen van Griqualand heeft opgeleverd. Bovendien zijn de Hollanders een republikeinsch volk, en onder hunne vanen zou de toekomst der Zuidafrikaansche Bepubliek geheel vrij zijn om zich te ontwikkelen in overeenstemming met Hollandsche denkbeelden, en van de Transvaal en den Oranje-Vrijstaat in het Noorden, door Natal en het aangrenzend mengelmoes van ongelijksoortige rassen, tot aan de Kaapstad in het Zuiden, zouden deze overal heerschende zijn.

Alle partijen in Engeland, zelfs zij die het meest met bewondering voor de inboorlingen vervuld zijn, beginnen de noodzakelijkheid in te zien om eenige verandering te brengen in het bestuur van Zuid-Afrika, in dier voege, dat tegenover de inlandsche bevolking een vast stelsel wordt aangenomen en een sterke macht de orde in die uitgestrekte gewesten handhaaft.

Hier is slechts tweeërlei staatkunde denkbaar; slechts tusschen die beide moet gekozen worden, en waarschijnlijk zal