65

Hebben in 1887 alle fabrieken nog niet met voordeel gewerkt, dan is zulks bijna uitsluitend het gevolg van ziekte in het riet, en ongetwijfeld blijft die ramp, die in de residentie Cheribon in mindere mate, doch hevig in de residentie Tegal heeft gewoed en allengs meer uitbreiding in MiddenJava erlangt, de grootste zorgen baren.

Aan de andere zijde valt met voldoening te constateeren, dat ondernemingen, die het eerst van de ziekte hadden te lijden, door invoer van rietstekken van elders, het kwaad te boven zijn gekomen en in 1887 werkelijk zeer goede resultaten hebben opgeleverd. Mag men aannemen dat die ondernemingen nu ook in de toekomst de se rehziekte niet in hevige mate terug zullen erlangen, dan is ook door anderen het kwaad, hoewel met groot geldelijk verlies, te overwinnen.

In Oost Java heeft de serehziekte gelukkig nog geene verwoestingen aangericht, en het is te wenschen dat de kosten en moeite, die intusschen aangewend worden om de ziekte te voorkomen of te beperken, door invoer van riet uit andere streken en door het nemen van velerlei proeven, die de wetenschap en de practijk aangeven, beloond mogen worden met een gunstig resultaat.

Evenmin werd tegen de kosten opgezien om daar, waar het noodig bleek te zijn, de installaties te vernieuwen, te verbeteren of aan te vullen, en daar niettemin geene enkele onderneming in de boeken van de Nederlandsch Indische Landbouwmaatschappij tot een hooger cijfer is aangenomen dan in 1884 bij den inbreng werd vastgesteld, enkele daarentegen wel lager, zoo volgt daaruit dat de innerlijke waarde van de baten onzer instelling aanmerkelijk is verhoogd, terwijl de levensvatbaarheid eveneens door die verbeteringen is toegenomen, hoe moeielijk dit ook onder cijfers is te brengen.

Bij het einde van 1887 bezat de Maatschappij in eigendom : de suikerfabriek Kalitandjong, gelegen in de residentie Cheribon; de suikerfabriek Pagongan, in de residentie Tegal; Va aandeel in de suikerfabriek Balapoelang, inde