231

zijn: ruwe suiker, indigo, planken, balken, rottans, gember, tin, peper, kruidnagelen en andere specerijen.

Scheepvaart. Onder Nederlandsche vlag kwam 17 stoomschepen met 38.562 tonnenmaat te Djeddah binnen. Het grootste gedeelte der stoomschepen, die deze reede bezoeken, houdt zich bezig met het vervoer der Mekka-pelgrims.

Onder de 4.968 Javanen en Maleiers waren 2.426 Nederlandsch-Indische onderdanen; de overigen waren van Singapore, Penang, de onafhankelijke staten op Malakka en in den Archipel, Siam of Cambodja.

Van de Nederlandsch-Indische pelgrims werden er 1.362 rechtstreeks van Batavia en Padang door 15 Nederlandsche mailbooten aangebracht en in quarantaine gelost. Ongeveer 1.600 hadjis werden door 2 Nederlandsche stoomschepen naar hun land teruggevoerd. Voor het overige kwamen en gingen de Nederlandsch-Indische pelgrims via Penang en Singapore.