201

van tusschen / 1 en f P/a, bij een goed product per bouw, zeker een niet te versmaden voordeel geven; doch hoe komen degenen uit, die in schulden zitten, daarvoor aanzienlijke bedragen aan rente moeten voldoen en buitendien — zooals in den laatsten tijd veelmaals bedongen wordt — nog een gedeelte van de winsten aan den geldschieter moeten afstaan, alvorens van delging der kapitaalschuld sprake is?

„"Voor de laatstgenoemde categorie van fabrikanten is een winstcijfer van flat 17a Per Pico^ niet voldoende, om de zaken op den duur met voordeel te drijven.

„Dat aan de levensvatbaarheid der suikerindustrie, bij een kostprijs van / 6.63, niet te twijfelen valt, zouden wij alléén dan willen onderschrijven, wanneer daarmede bedoeld wordt, dat zij, bij een dergelijken prijs, niet te gronde zal gaan, doch of zij bij een winstcijfer van /la/ V/z per picol, zooals die kostprijs laat, voor het gros der ondernemers winstgevend zal blijken te zijn, vermeenen wij in twijfel te mogen trekken."

De heer Van den Berg heeft, alvorens aan het verzoek tot openbaarmaking van dezen brief gevolg te geven, over de daarin vervatte beschouwingen het oordeel ingewonnen van andere belanghebbenden en deskundigen. Allen echter waren het eens met zijne opvatting, dat bij de behandeling van het vraagstuk alleen in aanmerking komt de industrie op zichzelve, en niet de bijzondere positie van dezen of geenen ondernemer. Is de industrie bestaanbaar, wanneer de industrieelen op geen bijzondere lasten zitten, ziedaar de vraag waar het op aankomt, en omtrent de bevestigende beantwoording van deze vraag kan thans geen twijfel meer bestaan, nu men er in geslaagd is die kosten in doorslag met p. m. /P/a per pikol te verminderen. Na te gaan welke bijzondere lasten, boven en behalve de noodzakelijke productie-kosten, op sommige ondernemingen rusten, is uit den aard der zaak onmogelijk, en zou voor de praktijk ook volkomen doelloos zijn, omdat de positie van den eenen of den anderen onder-