60

staan, gewagen evenzeer bestendig van deze pest en in de Spaansche en Maleische koloniën worden zij zonder genade vervolgd en uitgeroeid. Het Ghee Hin, wier leden onlangs in Serawak zijn gestraft, is, het mag hier aangestipt worden, het machtigste en meest verspreidde eedgenootschap onder de Chineezen in Maleische landen.

De ervaring van Serawak met deze geheime genootschappen is van een bijzonder pijnlijk karakter geweest Eenmaal zag het er uit alsof het werk van Sir James Brooke door hen ongedaan zou worden gemaakt, en het scheen dat het land weder zou terugvallen tot de wanorden en moordenarijen waaruit deze merkwaardige man het had verlost. In 1857 bestond in Serawak een talrijk geheim genootschap, hoofdzakelijk samengesteld uit gouddelvers, die, uit het naburige Sambas verjaagd, welwillend in de hoofdplaats Kuching toegelaten waren geworden. Plotseling, zonder eenige waarschuwing noch provocatie, kwamen zij in opstand. Men onderstelt dat de gespannen verhouding van Engeland tot China — 't was slechts eenige maanden vóór den oorlog tegen China — en eene geweldige losbarsting der geheime genootschappen in Singapore, deze uitgewekenen er toe brachten te denken dat het oogenblik gunstig was om Rajah Brooke uit Borneo te verdrijven. Gelukkig waren er slechts ongeveer 4000 Chineezen in Serawak en deze waren buitendien overal verspreid. In een enkelen nacht werd de stad in asch gelegd, werden de forten genomen en was het huis van den Rajah met al hetgeen zich daarin bevond tot den grond afgebrand. Hij zelf ontsnapte in de duisternis door onder eene boot te duiken, die aan de opstandelingen behoorde. Verschillende officieren van den Rajah werden vermoord, zoomede twee Engelsche kinderen, en zooals Sir James Brooke zelf schreef: „Gisteren was ik souverein, heden ben ik een arme bedelaaar." Doch zijn ijzere wil en onbuigzame moed verlieten hem ook niet op dit oogenblik. Twee dagen later, toen blijkbaar het werk van zijn geheele