471

zienlijk uitgebreid, en deze uitbreiding heeft gunstig teruggewerkt op den handel met de twee Engelsche centraalhavens. In dit opzicht mogen genoemd worden de rijsthavens Birmah, Rangoon, Akyab en Chittagong voor de uitvoeren; Rangoon en Mandalay, de hoofdstad van Birmah, voor de invoeren; Bangkok voor Siam, Saigon voorCochinchina, en Batavia voor Nederlandsch Indie.

De Duitsche handel, onder Duitsche vlag, bedroeg 1,500.000 dollars invoeren, en 2.200.000 dollars uitvoeren in 1888. Deze cijfers duiden echter niet den werkelijken handel aan, aangezien een groote massa Duitsch'e goederen via Engeland verscheept worden. De voornaamste markten voor Europeesche producten zijn Nederlandsch Indie, het Maleische Schiereiland (de Sultanaten Johore en Selangore) en Siam.

De artikelen waarin Duitschland alle andere natiën overtreft zijn bier, glas en glaswaren. Verfstoffen, geestrijke dranken en wijnen zijn van klimmend belang. Daar schuimende wijnen zeer gevraagd zijn, trachten de Duitsche huizen de Duitsche champagne in te voeren. Onder de andere invoeren, waarin Duitschland betrokken is, mogen genoemd worden parapluies, klokken, kandelaars, meubelen, laarzen, en schoenen, muzikale instrumenten, ornamenten, aardenwaren, cement, wapens, verduurzaamde levensmiddelen, ijzerwaren. Een goed en aardig artikel is meer gezocht dan een goedkoop van mindere kwaliteit. Het rijk van Siam komt bijzonder in aanmerking voor Europeesche uitvoeren. Het heeft zich in den laatsten tijd zeer ontvankelijk getoond voor Westersche beschaving en Westersche producten, en, door den buitengewonen rijkdom zijner natuurlijke hulpbronnen, bezit het eene groote koopkracht voor Europeesche goederen.

Duitschland telt in de Straits Settlements eenige firma's van den eersten rang, die niet onderdoen voor de leidende Engelsche huizen. Na de Engelschen, zijn de Duitschers de talrijkste Europeanen die er gevestigd zijn. De cijfers zijn 1556 Engelschen, 205 Duitschers. In Sumatra behooren mede