1031
1927 - N°. 46
daarbij verkregen resultaten werden conclusies getrokken ten aanzien van den invloed van opgesloten lucht. Hieruit bleek duidelijk het belang van goede impregnatie. De voornaamste conclusies luiden als volgt: L Bij het drogen van kabel-papier bij atmosferischen druk wordt de grootste hoeveelheid geabsorbeerd vocht afgegeven bij een temperatuur van 75—80° O. Bij lagere temperatuur neemt het electrisch geleidingsvermogen bij voortdurend opgedrukte spanning toe' met den tijd, overeenkomstig het Evershed-effect. Bij hoogen temperatuur gedaagt het papier zich als een sterk absorbeerend diëlectricum.
2. _ Droogt men bij verhooging van temperatuur, dan hangt de uiteindelijke constante toestand van het papier af van de temperatuur, den tijd en de betrekkelijke vochtigheid der atmosfeer. Overeenkomstige monsters, die op dezelfde wijze doch op verschillende tijden gedroogd zijn, kunnen een uiteenloopend vochtgehalte en afwijkende electrische eigenschappen vertonnen.
3. Hoewel in mindere mate wordt bij het evacueeren ook nog opgesloten vocht verwijderd.
4. Na impregnatie zijn het geleidingsvermögen en de absorptie bij de hoogere temperaturen sterk toegenomen, maar bij atmosferische temperatuur zijn de waarden nagenoeg dezelfde als voor het droge niet-geïmpregneerde papier. De
vnouimen zijn «.laaruiijiceiijK toe te schrijven aan het geleidingsvermogeii van het impregneerend compound.
5. Bij toepassing van een drogende, evacueerende en impregneerende periode van vier dagen werden voor alle impregneerdrukken tot 10 cm en voor temperaturen tot 50° arbeidsfactor/spaiiningskrommen gevonden, die volkomen vlak zijn van 20 tot 300 Volt per mil bij waarden in de buurt van O.OOS.
0. Tot 10 cm impregneerdruk correspondeeren verschillen in den oorspronkelijken toestand der monsters, wat betreft vocht, met kleine veranderingen in de waarden van den uiteindelijken arbeidsfactor, zonder invloed van belang uit te oefenen op den vorm der krommen. Groot vochtgehalte verhoogt den arbeidsfactor.
7. Tot 10 cm Hg veroorzaakt de impregneerdruk geen neiging van de arbeidsfactor-kromme om af te breken en te stijgen, 't geen gewoonlijk aan gasïonisatie wordt toegeschreven. Boven 10 cm-druk ontstaan stijgende arbeidsfactorkrommen, die den typischen ionisatie-vorm bereiken bij 25 cm-druk.
8. Typische gasïonisatie-krommen werden verkregen en gecontroleerd door variaties in de dichtheid van den loodmantel op proefeleetrodes. Het schijnt, dat de stijgende arbeidsfactorkrommen, die in kabels geconstateerd worden, naar alle waarschijnlijkheid toegeschreven moeten worden, hetzij aan slecht sluitende mantels, hetzij aan onvolkomen impregnatie, waardoor luchtlagen ontstaan.
9. Arbeidsfactor en diëlectrische absorntie volsren o ver een -
komstige krommen en de laatste wordt voorgeslagen als een methode, die eventueel geschikt is ter vooruitbepaling van de eigenschappen eener kabëlisolatie.
B.
De meest economische arbeidsfactor. Een praktische constructieformule voor distributie-netten.
In het September-iiummer van de Journal of the American Institute of Electrical Engineers wijst H. S. Litciifield op het feit, dat de toepassing van inrichtingen ter correctie van den arbeidsfactor bij distributie-netten, onder bepaalde omstandigheden, belangrijke besparing in aanlegkosten en vermindering van energie-verliezen teweegbrengt. Het doel van dit artikel bestaat in het afleiden van een praktische constructie-formule ter berekening van den meest economischen gecorrigeerden arbeidsfactor voor een distributie-net. Aangenomen wordt, dat de grootste economie heerscht, wanneer het totaal van die jaarlijksche net-kosten een minimum is, welke onder directen invloed staan van een verandering in arbeidsfactor.
De gebruikelijke methodes ter aparte berekening van de besparing in F- R-verliezen en van de vermindering in aanlegkosten ten gevolge van verbetering van den arbeidsfactor zijn niet doeltreffend. In het bijzonder bij het ontwerpen van nieuwe netten en uitbreidingen van bestaande netten is de behoefte gebleken aan een nauwkeuriger methode ter berekening van den gunstigsten arbeidsfactor en van de geleiderdoorsneden. Sinds de afleiding van de in dit artikel ontwik¬
kelde vergelijking zijn twee andere oplossingen gepubliceerd. Menjelou (Revue Générale de V'Electricité, Sept. 26, 1925) verkreeg zijn vergelijking in den vorm:
a sin fl = 1 — (3 tang 6, waarin 6 den arbeidsfactor-hoek voorstelt en a en (3 constanten zijn ,die berekend zijn uit de net-kosten. Stevenson (General Electric Review, Aug. 1926, blz. 574) verkreeg een overeenkomstige uitdrukking:
sin & = 8 — » tang 6.
De door inleider verkregen vergelijking is herleid tot den eenvoudigen vorm:
sin & = eenheidskosten-ver houding
of met andere woorden: de sinus van den hoek, behoorende bij den meest economischen gecorrigeerden arbeidsfactor, wordt bepaald door de verhouding van de jaarlijksche kosten voor condensator-vermogen per reactieve kilovolt-ampère van correctie tot de jaarlijksche kosten (vaste kosten + waarde der verliezen) per afgeleverde kilovolt-ampère van dat deel van het voedingsnet, dat onder directen invloed staat van de verandering in arbeidsfactor. Wanneer deze eenheidskostenverhouding grooter is dan de sinus van den oorspronkelijken arbeidsfactor-hoek, is de toepassing van den arbeidsfactor eorrigecrende inrichtingen niet gerechtvaardigd.
De vergelijking is in een dusdanigen vorm opgesteld, dat oplossingen snel verkregen worden voor de meest economische geleider-doorsnede, als bepaald door de wet van Kelvin, en voor het vereischte kilovolt-ampère-vermogen van transformatoren en condensatoren. Een methode wordt vervolgens voorgesteld om ook de kosten voor de centrale te voegen bij die voor het distributie-net in kwestie.
Bij het schatten van de net-kosten is de invloed van den arbeidsfactor en van den vorm der typische dagelijksche belastingskromme op de aanlegkosten en de energie-verliezen in aanmerking genomen.naar de methodes, aangegeven door Gear en Williams (Electric Central Station Distribution Systems, Chap. XIII, Van Nostrand) en door Reyneau en Seelye (Economics of Electrical Distribution, Mc. Graw-Hill). ■
In het aanhangsel volgen vergelijkingen voor de net-constanten, alsook uitgewerkte voorbeelden ter illustratie.
B.
NIEUWSBERICHTEN.
Demonstratie in het Nijverheidslaboratorium te Delft.
* Op Vrijdag 25 en Zaterdag 26 November zullen, telkens des namiddags van 2—4 uur, eenige draagbare handslijpmachines met buigzame as gedemonstreerd worden in het Nijverheidslaboratorium te Delft, Nieuwe Laan 76 A.
De demonstratie is voor een iéder gratis toegankelijk.
OFFICIEELE BERICHTEN.
— Bij Kon. besluit van 21 October 1927 is aan ir. G. J. van Thtenbn, te Arnhem, op zijn verzoek, met ingang van 1 Januari 1928, eervol ontslag verleend uit zijn betrekking van hoofdinspecteur van den arbeid, onder dankbetuiging voor de langdurige en belangrijke diensten, door hem aan den Lande bewezen.
Bij Kon. besluit van 28 October 1927 is benoemd tot directeur van en leeraar aan de Bijkshoogereburgerschool te Ter Apel ir. E. J. Baumann, met gelijktijdige toekenning van eervol ontslag als leeraar aan de Bijkshoogereburgerschool te Veendam.
OFFICIEELE BERICHTEN UIT INDIË.
Bij den Waterstaat en 'sLands Burgerlijke Openbare Werken.
Benoemd: tot ingenieur le kb, ir. J. F. van Naersseln, ambtenaar van buitenlandsch verlof terugverwacht, laatstelijk die betrekking bekleed hebbende; tot ingenieur 2e KL, ir. V. L. de Lannoy, ambtenaar van buitenlandsch verlof terugverwacht, laatstelijk die betrekking bekleed hebbende; tot inge-