258

DE VR IJ DAGAVOND

NEDERLAND EN DE JODEN

door

Mr. Max Meijer, Amsterdam

III

JODENVERVOLGINGEN TE CORO. (VENEZUELA) ij

Venezuela, de Zuid-Amerikaansche Staat, gelegen dicht bij de Nederlandsche WestIndiën, is evenals alle Zuid-Amerikaansche Staten voortdurend het tooneel geweest van elkaar in bonte rij opvolgende en afwisselende revoluties.

In de Zuid-Amerikaansche republieken woonden en wonen thans nog vele vreemdelingen, onderdanen van andere staten. Een revolutie kan gewoonlijk niet anders dan gepaard gaan met vernietiging van menschenlevens en van goederen, en ook de vreemdelingen zijn hiertegen niet gevrijwaard, afgescheiden nog daarvan, dat dezen zelf vaak een belangrijke rol in de revolutie spelen. Zoo he'bben Nederlanders, waaronder ook Joden, dan ook dikwijls een werkzaam aandeel gehad in de Venezolaansche omwentelingen. Het is in het internationale recht mm of meer een gewoonte geworden dat regeeringen,, die door middel van een revolutie aan het bewind zijn gekomen, de door haar voorgangsters aangegane verbintenissen niet willen nakomen; de ZuidAmerikaansche republieken geven, daarvan tot op den huldigen dag tallooze voorbeelden.

Het gevolg van dergelijke; revoluties is dan ook, dat met de vreemde Staten, wier onderdanen op het grondgebied van den revolutionneerenden Staat gemolesteerd worden, of met wie overeenkomsten zijn aangegaan, welke niet nagekomen worden, aanhoudende en voortdurende strubbelingen ' aan de orde van den dag zijn. De vreemde Staten trachtten natuurlijk voor hun onderdanen genoegdoening te verkrijgen, de revolutiestaat weigert met beroep op zijn souvereiniteit, die niet toestaat, dat een vreemde staat zich in zijn aangelegenheden mengt, en dan gaan natuurlijk de poppen aan het dansen, wat dan hier beteökent, dat scherpe nota's gewisseld 'worden, dat de diplomatieke betrekkingen worden afgebroken, havens geblokkeerd en meer dergelijke tusschen beschaafde staten gebruikelijke machtsmiddelen vertoond worden.

Het is een vaststaand feit, dat de maaltijd, die in opgeruimde stemming genoten wordt, beter smaakt en een gunstiger invloed heeft op het lichaam dan die, welke in somberheid wordt genuttigd. Een glas

Victoria-Water

Oberlahnstein,

voor en bij den maaltijd brengt de kalme opgeruimdheid,die den mensch zoo heilzaam is. VictoriaWater is lekker, opwekkend en gezond.

Voor huishoudelijk gebruik bijzonder aanbevolen in heele Literschroefflesschen, inhoudsprijs 32 cent.

In Venezuela, dat vlak bij Curacoo ligt, zijn uit den aard der zaak veel Nederlanders gevestigd, en bijkans tot op den huidigen dag is Nederland in allerlei strubbelingen met Venezuela gewikkeld geweest. Zoodra Venezuela zich in, 1830 van Columbia, dat zich ternauwernood aan de Spaansche heerschappij had ontworsteld, had losgemaakt, begonnen de verwikkelingen al. Het is daarmede zelfs zóó ver gekomen, dat meermalen gedurende geruimen tijd de diplomatieke betrekkingen met Venezuela afgebroken zijn geweest, terwijl eenige keeren door de Nederlandsche regeering zelfs maritieme demonstraties 'zijn gehouden en maritieme represailles zijn genomen, het laatst nog in het jaar 1908. De diplomatieke betrekkingen zijn toen eerst in 1920 weder hervat.

Venezuela is een Katholiek land; het Roomsch-Katholicisme is er ook thans nog staatsgodsdienst. Weliswaar is er de vrijheid van godsdienstuitoefening voor andersdenkenden bij de wet geregeld, doich dit neemt niet weg, dat anti-semietische excessen meer dan eens voorkwamen.

De Nederlandsche consul F. J. Travers vermeldde in 1831 in één zijner rapporten over een ontwerp-handelsverdrag met Venezuela, waarin ten aanzien van de Joden zeer belemmerende en beperkende bepalingen waren opgenomen, een uittreksel van een memorie van Level da. Goda, gewezen procureur-generaal van Venezuela, waarin werd medegedeeld, dat de bevolking de Joden niet verdragen kon, de bisschoppen haar in die antipathie versterkten, en 'het verval van den, Curacooschen handel geheel aan de Joden en aan hun kwade practijken moest worden toegeschreven. Veirder deelde Travers nog mede, dat de bevolking van Coro in 1830 een afvaardiging naar het Congres zond om vergoeding te vragen voor de schade, die haar door haar Joodsche bevolking was toegebracht, met bedreiging, dat als haar verzoek niet ingewilligd welrd, alle Joden uit Coro zouden verdreven worden. Volgens Travers moest dit voorval geheel aan de Joden worden toegeschreven, daar het bestuur der stad hen zeer liberaal behandelde ; zoo was een zekere David Hoheb zelfs tot opperschout benoemd. Het is zeer merkwaardig dat 24 jaar later, in 1855, de bevolking van Coro tot een algeheele uitdrijving der Joden is overgegaan. Daar onder deze uitgedrevenen verschillende Nederlandsche onderdanen waren, is de Nederlandsche regeering tot het nemen van zulke scherpe maatregelen overgegaan, als voorzoover mij bekend, zij nog nimmer ten behoeve van haar Joodsche onderdanen heeft toegepast. De lezing over het gebeurde van de zijde der slachtoffers, door eenige hunner uiteengezet in een in 1856 te Curacoo verschenen werkje: „Cuestión internacional entre Holanda y Venezuela" komt op het volgende neer.

Hotel Rest. Pension HIEGENTL1CH.

Onder Rabb. toezicht. Amsterdam, N. Hoogstr. 9-11. Tel. 44133

VOOR DE ZOMERMAANDEN: f 12.— per persoon Vrijdag: Diner — Logies

Zaterdag: Ontbijt — Lunch — Diner — Logies Zondag: Ontbijt — Lunch — Diner

Het provinciaal bestuur zou van de Joodsche kooplieden hebben geëischt, dat zij bijdroegen in de onderhoudskosten van' het garnizoen, dat driehonderd man sterk was, onder bedreiging, dat als zij dezen eisch niet inwilligden, de troepen zouden worden ontbonden en hun persoon, en eigendom dan niet langer tegen de woelige 'bevolking, die door talrijke pamfletten tegen de Joden opgehitst was, zouden kunnen worden beschermd. De Nederlandsche kooplieden weigerden terecht deee onbillijke en airbitraire heffing te betalen, en het gevolg was dan ook dat de troepen, naar huis werden gezonden, hetgeen als een noodzaaklijk gevolg van de gierigheid der Joden, werd voorgesteld, die voor de gemeenschap, waaraan zij de bescherming van bun groote, door uitpersing verkregen, fortuinen te danken hadden, niets over hadden.

Door het afdanken der troepen had het grauw natuurlijk vrij spel en in den nacht van 2 op 3 Februari vulde een oproerige menigte de straten der stad en bedreigde de Joden met moord en doodslag. Bang geworden zonden de Joden den volgenden dag een delegatie naar den Gouverneur der provincie, C. N. avarro, en boden hem aan, een som te leenen, voldoende voor het onderhoud van vijf en twintig soldaten, het normale contingent der stad Coro. Dit aanbod werd niet aanvaard, omdat de troepen reeds ontbonden waren, en omdat de Gouverneur betwijfelde, of hij de Joodsche bevolking nog zou kunnen beschermen.

Op den avond van 4 Februari, in zekere pamfletten reeds van te voren daartoe aangewezen, werden de winkels van twee

!i Strijkt electrisch met j

COLUMBUS

:■ Het Hollandsche strijkijzer I

2 jaar garantie. ]

Prijs f8.50

Vraagt Uwen Installateur

I. SCHLEPER & ZONEN

Fabr. en Expl. v. Nederl. Octrooien Sarphatipark 23 * Amsterdam.