Mengelwerk.

het vervolg is dit ook noodig, om hunne gedachten schriftelijk aan anderen te kunnen mededeelen, wanneer zij de schrijfkunst beoefend hebben. Van die kunst zullen ze dat nut niet hebben, indien ze dan nog niet goed en duidelijk kunnen spreken over hetgeen zij weten, denken en gevoelen. Het zou slecht gaan, hun dat dan eensklaps te leeren, en daarom moet men reeds veel vroeger wel er mede aanvangen, om alzoo de fondamenten te leggen voor dat, wat zij eerst later zullen behoeven.''

Wat dunkt u, verkreeg die knaap op deze wijze geene goede en levendige inzichten om practisch bedreven te worden in oordeelkundig te onderwijzen ? Gewis, veel beter dan door het lezen van werken over zielkunde en andere opvoed- en onderwijskundige geschriften, die tochgrootendeels onverstaanbaar voor hem zouden zijn.

Trouwens, wat baat het den kweekeling en den hulponderwijzer of hij weet te praten over het geheugen , het oordeel, het kenvermogen en andere deelen der eigenlijk toch ondeelbare ziel? Even weinig als het den landman baat, over celweefsels en plantenvezels te kunnen spreken, zonder de gewassen zeiven goed te kennen en te kunnen aankweeken. Het is beide slechts papegaaiengeklap en een schijn van geleerden tooi, waaraan zij geen behoefte hebben en waarvan zij niets begrijpen, zoo zij geene meer heldere begrippen en duidelijke inzichten van zaken bezitten. Even daarom is het niet te verwonderen, dat de meeste aankomende onderwijzers een afkeer hebben van onderwijs- en opvoedkundige theoriën, en ze voor onuitvoerbare hersenschimmen houden. In later jaren, wanneer zij door de ervaring onderwezen meer een wijsgeerig inzicht daarin hebben verkregen en die theoretische werken dus beter verstaan, zullen zij ze kunnen waardeeren en met veel vrucht bestudeeren.