832

DE HOLLANDSCHE ?REVUE

ten biedt dan menig onzer gelooft. Hij denkt aan de mogelijkheid van emigratie van enkele duizenden in een paar jaar, om een getal te noemen.

Dat geeft — hij weet het — geen algeheele oplossing voor het werkloozenvraagstuk in ons land. Daar komt nog bij, dat landbouwarbeiders in de eerste plaats in aanmerking komen. Maar mocht het mogelijk zijn, enkele duizenden te doen emigreeren, dan is dat toch de moeite waard. Dan moet toch ook de arbei-

De openbare leeszaal is een onmisbare factor geworden in het leven van het Amerikaansche volk.

In de woorden, die boven haar ingangen gebeiteld zijn, vindt men den diepen grond van haar bestaan en behoefte onthuld.

„Vrije toegang voor heel het volk" leest men bijna overal boven de ingangspoort.

In Boston staat het aan den voorgevel. In zij- en achtergevels is gegrift, dat het gebouw is „gewijd aan het volk ter wille van vooruit-

(Cliché: „De Nieuwe Wereld")

LANDSCHAP IN OOST-CANADA

dersbewegmg de zaak ernstig onder oogen zien. Welke ook de bedoeling mocht zijn van anderen, de Nederlandsche arbeidersbeweging kan toch op haar eigen motieven de zaak, als ze goed is, bevorderen.

Op meer dan een bladzijde in dit boek leest men gemakkelijk tusschen de regels één groote klacht over de oppervlakkigheid, het schier grenzenlooze materialisme in het land van den dollar. Maar waar geestelijken arbeid gewaardeerd kan worden, daar doet de heer De Vries dit ook. Deze waardeering komt vooral tot iuting in het hoofdstuk over de openbare leeszalen.

gang en leering".

„De gemeenschap heeft de ontwikkeling „van het volk noodig tot verzekering der „wereldorde en van de vrijheid".

Dat zijn de diepe gronden, die Amerika hier tot deze groote daden brachten. Men is zoover mogelijk gegaan in de richting van de ontwikkeling van hart en geest. Inderdaad hierin is Amerika heel de oude wereld tientallen jaren vooruit. Waarschijnlijk zal geen enkel land ooit Amerika achterhalen.

Hbe ver staat men bij ons nog af van hetgeen hier is bereikt! Hoe ver ook staat Neder-