202

VONDEL ALS TREURSPEL-DICHTER

zijn gansche leven gaf hij zich aan de studie der klassieke drama-leer. Aanvankelijk houdt hij het bij het Fransche treurspel. De invloed b.v. van een Du Bartas, Ronsard „de vorst der Fransche dichteren" blijft langen tijd merkbaar. Tot in „Lucifer" toe.

Na zijn Latijnsche en Grieksche studie komt hij dadelijk in aanraking met de groote klassieken. Seneca o.a. wordt zijn leermeester. Het blijft niet bij studie alleen. Talrijke vertalingen verschijnen van zijn hand: op 73-jarigen leeftijd vertaalt hij nog Euripides' „Oedipus". Virgilius, Ovidius en anderen gingen daaraan vooraf.

Waarom dit alles? Omdat Vondel geen drama kon schrijven zooals b.v. Shakespeare wèl kon, dat qua vorm en inhoud in zijn geest, en alléén in zijn geest, tot stand was gekomen. Vondel moest zich aan vaste wetten gebonden weten. Dan eerst, wanneer hij, om het zoo maar eens uit te drukken, met beide voeten op den grond stond, kon zijn geest zich vrijelijk ontplooien. Hij was een volkomen belijder van de leer der ouden. Wat den vorm aangaat tenminste, want deze leer kon hem niet geheel en al bevredigen. Hij werd niet, zooals Hooft b.v. wèl, een aanbidder der oudheid. Hij bleef de door en door geloovige Christen.

Wonderlijk mag het genoemd worden dat zulk een groot dichter zich door anderen aan banden liet leggen. Zegt hij zelf niet in zijn Aenleidinge ter Nederduitsche Dichtkunste (1650): „De hemelsche Poëzy wil niet op den middeltrap, maar moet in top staen en op den toetssteen van een geslepen oordeel proef houden, naer de wetten bij de geleerden daer toe voorgeschreven."

En deze wetten betrachtte hij zorgvuldig. Zijn drama's berusten op de z.g.n. drie eenheden: eenheid van handeling, van tijd en van plaats. Ook de verdeeling in vijf bedrijven, met aan het slot van elk bedrijf de lyrische reien, wijst daarop.

Men zou in dit zich vrijwillig binden gemakkelijk een wapen kunnen vinden om Vondel's grootheid aan te vallen. Men zou zich niettemin allerdeerlijkst vergissen. Want Vondel bevond deze klassieke leer in overeenstemming met