210

ENGELSCHE BOEKEN VAN HEDEN

aan de kook zal brengen. Een Balkanstaat met nieuwe grenzen is als een-hond, die een begeerde bot bewaakt! Roovers en douanebeambten zijn hier synoniemen. Bulgarije en Jugo-Slavië zijn de kookpunten van den heksenketel. Kroatië is het Ierland van Servië, het snakt naar zelfbestuur. De komitadjis zijn de vloek van den Balkan. De moeilijkheid met Griekenland is, dat het rijk is aan politici maar arm aan staatslieden. Ziedaar eenige grepen uit den rijken inhoud van dit knap geschreven boek.

Over Rusland zijn in de laatste jaren heel wat boeken aan de markt gekomen. De meeste houden zich bezig met de laatste jaren van het Keizerrijk en het uitbreken der Revolutie; diep tragisch zijn de lotgevallen van Prin'cess Paley (Jenkins) gedurende de jaren 1916—1919, terwijl wij in The Lay Confessor door Stephen Graham (Benn) een roman aantreffen, die ons veel doet denken aan Rasputin. De held van het verhaal is Epiphanov, bij wien rijk en arm komt biechten, hoewel hij toch geen geestelijke is. Hij geeft hun dan goeden raad (tegen betaling) en dikwijls vinden zij er baat bij als zij dien opvolgen. Hij heeft echter veel gemeen met Rasputin en vrouwen komen dikwerf onder zijn charme, waar hij niets op tegen heeft. Wij maken kennis met de voorloopers der Bolcheviki, de voorbereiding van de groote omwenteling. Sasha, die hier een rol speelt welke vrijwel even belangrijk is als die, welke ingenomen wordt door den biechtvader, ziet het gebeuren dat Epiphanov hem zijn Fransche maitresse afhandig maakt. Op dat oogenblik is hij machteloos, maar als ten slotte zijn politieke vrienden aan het bewind komen, komt zijn kans en Epiphanov wordt door soldaten van de Tcheka neergeschoten: „Life had confessed the Confessor".

Graham heeft voor dit boek langdurige studies in Rusland gemaakt en de roman steunt in vele opzichten op geschiedkundige feiten. Veel nieuws brengt hij ons niet, vooral niet wanneer Rasputin in het geding komt, maar hij weet veel oud nieuws zoodanig te belichten en van pikante franje te voorzien, dat men zijn boek met genoegen leest; hij is echter nogal zeer vrij in zijn uitlatingen en het is