ENGELSCHE BOEKEN VAN HEDEN

Empire« by Butterworth verscheen. Het is geredigeerd door Wellesley en bevat zeer belangwekkende passages. Cowley toch heeft als ambassadeur de verheffing van Napoleon III tot Keizer meegemaakt en, hoewel hij zijn ambt toen reeds weer had neergelegd, zijn val nog beleefd. Napoleon's huwelijk met de Spaansche Eugénie Montijo is met humorvolle pikanterie nader belicht. Het hof van dezen Napoleon bestond uit de meest uiteenloopende elementen. Sommigen noemden het een conglomeraat van avonturiers en avonturiersters. Ook met de etiquette werd nogal raar omgesprongen en op een goeden dag zat Eugénie op Napoleon's schoot toen de hofjuwelier op audiëntie kwam. Hoewel deze keizer hemel en aarde had bewogen om haar te kunnen trouwen, nam hij het met de huwelijkstrouw niet erg nauw. Trouwens aan amoureuze escapades was Parijs toen al even rijk als nu en de Russische graaf Strogonoff, gehuwd met Grootvorstin Marie, trof haar op een kwaden dag «en flagrant délit» met haar coiffeur en daar hij zeer sterk was, smeet hij in zijn woede figaro door het raam op straat en deze bezweek aan de gevolgen van dien val. In dien tijd kon men echter zooiets nog ongestraft doen, er kraaide geen haan naar! Het boek is daarom zoo belangrijk, omdat in dat tijdperk de oorlog viel van Pruisen tegen Denemarken, de unificatie van Italië en daardoor de Kerkelijke Staat kwam te vervallen, die nu eindelijk — zij het dan in gewijzigden vorm — weer hersteld is. Ook de Krimoorlog viel in dat tijdvak en Engeland en Frankrijk waren daarin bondgenooten en in verband daarmede noem ik nog even »Lord Bertie'sWar Diary 1914—1918« (Hodder & Stoughton), dat eenige jaren geleden is uitgekomen. Ook in die periode waren Engeland en Frankrijk wapenbroeders. Wat in Cowley ons echter het meeste treft is zijn schrandere blik, den uitmuntenden kijk dien hij op personen heeft en zijn vrijwel onfeilbare toekomstvoorspellingen. De losbandige levenswijze der Bonapartes komt wel zeer duidelijk uit en het is teekenend voor de te Parijs destijds heerschende toestanden dat Walewski, een onechte zoon van Napoleon I, in de politiek de eerste viool speelde en dat Pion Pion naar