434

D. BROED E LET,

zonder de bij ons (niet bij paulus), gewone onderfcheiding tusfchende zedelijke, burgerlijke en Godsdienstplegtige Wet in eenige aanmerking te nemen; welk onderfcheid, offchoon in de zaak zelve gegrond, door eene verkeerde toepasfing, niet weinig verwarde en donkere begrippen in de Geloofs- en Beoefenings-leer ingebragt, en menige Bijbelplaats verkeerd heeft doen ver-

ftaan. De van god afgekondigde hoofdwet ■ de

bevelen, of inzettingen en regten, opzigtelijk den volksftaat en Godsdienst , onmiddellijk daarbij gevoegd —. over welk een en ander het Verbond aan Sinaï gefloten werd (*) —~ en hetgeen verder aan Sinaï, ook met opzigt op de offeranden, volgens het Boek Laviticus, werd bevolen; —— dit alles, ook zelfs met de vervolgens nog daarbij gevoegde nadere bepalingen, of uitbreidingen en verklaringen, door den dienst van mozes gegeven; in het kort, al wat tot de Sinaitifche Wetgeving, volgens mozes Schriften, behoort, dit alles, zeg ik, moet men als één geheel befchouwen, en wel uit dat bepaald oogpunt, waarin paulus het hier plaatst ; te weten: zoo als die W*t hare bijzondere betrekking had op het oude Israël, voor de komst van CHRISTUS: waarbij wij, echter, niet uit het oog mogen verliezen hetgeen god daardoor, ook voor de volgende tijden, en als ik zoo fpreken mag, ééns voor altoos, heeft willen lseren (f).

S- 3-

Als wij weten wat paulus door de Wet verftaat, moeten wij, om in zijne bedoeling niet mis te tasten,

ook

(*) Exod. XÏX—XXIV. ■ (t) Somtijds fpreekt Paulus in nog ruimeren zin van de Wet, daaronder mede begrijpende alles wat in het geheele O. T. op de Wetgeving, als zoodanig, betrekking heeft, of met opzigt daarop verklaard en geleerd wordt, Kom. III: 19, 20. Op de algemeene zedepligten ziet echter de fpreekwijze ook wel eens, zoo als Rom. VII: 14, 22; maar die valt bij het lezen van zelf in 't oog, vergel. aldus vs. 6. Ik wil dus alleen verdaan worden gezegd te hebben, dat de boven uitgedrukte zin van paulus bedoeld zij op de meeste plaatfen,. vooral in de gewigtige Brieven aan de Romeinen en aan de Galatiërs.