bij GELEGENHEID VAN EEN ONWEDER. gig

„ van den lieven vrede, na eenen alles te vuur en te ,, zwaard verwoestenden en vernielenden oorlog. Dit

gefchrift, naar dieu tijd gerekend, zeer leesbaar en „ zuiver gefchreven, was in een: doos geheel onge„ fchonden gebleven. Het was op eene rol of koker, „ van i duim in middellijn en 5 duim lengte, vast

gerold, en aldus wel lievig iu de doos geftoken. ,, In den 'koker vond men eenigeiioralen, volgens bij,, gevoegd berigt, naar het gevoelen der Natuurkundi,, gen, beftemd om den donder af te weren, zijnde ,, dergelijke ook op Tenneherg gelegd. De koralen be$ ftonden uit br.uinroode, grootere en kleinere takjes, ,, van welke de grootlten niet ten volle een duim lang ,, waren. De toren herbouwd zijnde, is de appel ^ ,, na terdege fchopngemaakt, en 00 nieuw verguld te ,, zijn, den 11 Julij weder op het fpits geplaatst."

Dus verre. mijn geëerde vriend. ——• Ik heb nage» dacht, wie toch wel de Natuurkundigen mogen geweest zijn, die van begrip waren, dat men den donder door middel van koralen oufchadelijk koude maken. Niets heb ik daaromtrent met zekerheid, tot nog toe,' kunnen ontdekken; dan dit weten wij alle, dat reeds federt de tijden van aristotelks , de clectrieke kracht des barnfteens bekend is geweest, want zijn leerling theophrastüs heeft bet aantrekken van ligte ligchamen door gewreven bamfteen, reeds opgemerkt. Weiligt zijn ook reeds op het einde der zeventiende eeuw verfchijnfelen bekend geweest, waarin gewrevene bamfteen een ligt ligchaam , dat met andere gewrevene barnfteen in aanraking was, niet aantrok, maar veeleer van zich afftootte. Ook is het niet oinvaarfchijnlijk, dat men reeds, in dien tijd, eenige overeenkomst, tusfeheri den blikfem en zoodanig een electriek verfchijnfel, vermoed hebbe; ten minfte heeft, niet veel later, D.

Wall . gelijk uit de Philofophical Transactions

van het jaar 1708, Vol. 26, N°. 314 te zien is —

alwaar hij het knappen en lichtgeven zijns barnfteens met den donder en blikfem vergelijkt,- werkelijk zulk eene overeenkomst vermoed. En in valentini's Mufcum Mufeorum, Cap. jX. Pag. 35, wordt gewag gemaakt van eene Machine, door zekeren Geestelijken in Brazilië, in het jaar I7oo — en dus niet lang na den tijd dat de koralen in den appel van het torenipits kwamen mm voorgeflagen,. waarmede hij door de lucht S s 2 wij.