HET LEVENSRECHT

weten en ook den tijd niet willen vooruitloopen. Nu wilde zij wel beginnen te spreken, het moest toch.... en als moeder niet kon?.... Men kon toch niet als vreemden nu.... tegenover mekaar....

En zij begon, het hoofd wel wat diep gebogen, als keek ze neer op den hond die zoo roerloos, zoo aandachtig starend nu lag; soms raakte zijn staart heel even het dikke vloerkleed, het was dan het eenige geluid in de gespannen stilte. Over den straatweg ging het rustige verkeer voorbij; dan even oogde het meisje als door haar wimpers naar wat ging buiten de kamer. Maar nu sprak zij, ze deed het stil, kort:

„U hebt vanmorgen den brief van Paul gehad — ik weet dat u hem gehad hebt — hij had mij den dag opgegeven — het was.... wel.... pijnlijk.... het toeval.... dat u juist vanmorgen naar zijn.... naar Rudolf's graf wilde gaan en ik u niet kon vergezellen — maar wat had ik gisteren tot u moeten zeggen? — en ik wist niet.... of u mij vlak na den brief had willen meenemen, dat wist ik niet en daarom zei ik u eerlijk dat ik niet kon, hoewel.... ik vanmorgen toch al geweest ben.... voor u.... voor 't ook zien.... en ik ga morgenvroeg weer.... voor 't laatst.... van Paul en mij. Ik heb u zien gaan langs ons huis.... moeder.... en ik.... ik was, ik had u wel willen navliegen, want heusch, ik wilde u niet alleen laten gaan, om mezelf niet — en ook niet om Rudolf — hij zou dat niet willen, maar wat kon ik doen? — u moest wel te veel geschrokken, gepijnigd zijn. Ik heb geschreid, omdat alles toch zoo was, maar Paul.... hij wilde niet wachten.... mannen denken zoo anders dan.... ik heb wel getracht dit alles nog uit te stellen, maar dan zegt hij: zijn positie, zijn drukke werk, en hij heeft zich al eens in een meisje bedrogen, hij vindt een jaar genoeg dat wij.... en u móést het weten, wij wilden ook niet dat u één woord door een ander.... Zegt u nu moeder, of u er iets van begrijpen kunt, want ik zou niet willen dat u boos op mij was als ik wegga.. . .ook om hem niet.... om Rudolf."

De jonge stem was wat zekerder, wat dringend-vragen-