DE „COMEDIE FRANCAISE" IN GISTING
door CLAUDE.
De wijze, waarop de ,,Comédie Francaise", het eerste schouwtooneel van Frankrijk en waarop de Franschen terecht trotsch zijn, nog steeds wordt beheerd, bewijst hun conservatieven geest.
Napoleon vaardigde in 1812 te Moskou een decreet uit, waarbij het „Huis van Molière" werd georganiseerd. Want de geniale veldheer was ook een groot staatsman en vergat zelfs te midden der oorlogstragiek de belangen van de tooneelkunst niet, zoo innig saamgegroeid met het maatschappelijk leven in Frankrijk.
Het decreet van Moskou dient na meer dan een eeuw nog steeds als grondwet voor de groote kunstinstelling.
Aan het hoofd staat een algemeen leider met den titel van administrateur. De acteurs worden onderscheiden in „pensionnaires" met vast traktement en „sociétaires", die een aandeel hebben in de gemaakte netto-winst. Dat aandeel is afhankelijk van hun artistieke waarde en hun dienstjaren.
Elk aandeel (part) is in twaalfden verdeeld; en een „societaire" ontvangt van 1 tot 12 twaalfden (part entière).
De „pensionnaires" zijn aanvankelijk tijdelijk aan den schouwburg verbonden. Zij worden naar de mate hunner verdienste en naar gelang er aandeelen beschikbaar komen, tot „sociétaire" benoemd door een Comité of Raad van Beheer van 6 „sociétaires", voorgezeten door den administrateur. Indien een „sociétaire" heengaat vóór hij gepensionneerd is heeft hij het recht verloren in een anderen Franschen schouwburg op te treden. Doet hij het toch, dan wordt hem door het bestuur een proces aangedaan en kan