TOONEEL OVERZICHT

door

HENRI BOREL.

Het Tooneelseizoen is naar zijn einde geloopen, en nu staan wij in het teeken van Duitsche Kunst. Herr Hugo 'Helm, de wakkere impressario, die al zoo heel veel moois uit Duitschland naar Nederland heeft gebracht (ik herinner slechts aan Allessandro Moissi, Paul Wegener, Bassermann, Pallenberg, het Moskouer Künsthertheater e.a.) heeft thans weder, evenals de twee vorige seizoenen, Tilla Durieux weten te engageeren voor eene tournée, welke ditmaal echter niet zulk een succes heeft gehad als die der twee vorige jaren.

Als een bizonder interessante en pikante noviteit kwam zij, evenals haar impressario, vol groote verwachtingen er over, met Frank Wedekind's Franziska, het modernste van het modernste. In een interview met een correspondent van een onzer groote bladen te Berlijn, heeft ze zelfs verklaard — en zij kon het weten, want Wedekind schreef het stuk speciaal voor eene creatie door haar — dat het een moderne Fausttragedie voorstelt, maar dan met een vrouwelijke Faust. De verwachtingen waren dus allerhoogst gespannen, ook om de vele pikante bizonderheden, die er al vroeger uit Duitschland waren overgewaaid. De Haagsche burgervader (want in Den Haag had de première voor Nederland plaats) heeft echter danig het snoeimes in den tekst gezet, zoodat het pikante er geheel uit is geweerd, en een juffrouw, die in een der tooneelen naakt moest verschijnen, moest behoorlijk in de kleeren worden gestoken.

Na al de reclame en de hoog opgedreven verwachtingen, was Franziska echter beslist een fiasco. Het bleek geen Tooneel, geen Cabaret, en geen Revue, maar had van alle drie kwaliteiten door elkaar, en dan nog slechte.

In alle ernst, en ook in alle pretentie, was dit verwarde, onharmonische mixtum van slecht Tooneel, slechte Revue en slecht Cabaret (in opzet en enscèneering eenigszins gelijkend op J. V. Pellerin's Tête de Rechange, dat óók een soort 'tooneel-vernieuwing moest voorstellen) bedoeld, maar hoewel het