688

BRIEVEN ZONDER ANTWOORD

dachten mompelde ik: »Ik zou best planter willen zijn.« Frans begon te lachen en zeide: »Ja, natuurlijk, vroeger had ik dat ook; als ik in Batavia was geweest, wilde ik in den handel of in het bankwezen zijn. Niet eens directeur, zooals jij, meneer, maar in een bescheiden positie. Alleen maar om iets anders te zijn dan wat je bent. Zoo zijn we toch op z'n tijd allemaal! Ik had jou wijzer willen hebben. Lees je nog wel eens iets, behalve jaarverslagen? Nou, dan moet je Shakespeare nog eens uit de kast lichten, als de witte mieren hem tenminste niet opgepeuzeld hebben. In »Julius Caesar« zegt Antonius:

»Het ligt, waarde Brutus, niet aan ons gesterat', Doch aan ons zelf, dat wij zoo nietig zijn.«

Is dat niet zoo? Ja, lach jij me maar uit: een rubberboer, die Shakespeare citeert. De menschen denken altijd, dat ze het een tweeden keer beter zouden doen. Een Engelschman, James Barrie, heeft daar een verdomd goed tooneelstuk over geschreven. Ik wou, dat ik dat eens even kon gaan zien, en ik wilde dat alle menschen het konden zien, die aan de sterren, aan de omstandigheden, of hoe je het noemen wilt, de schuld geven. Wijzelf zijn het, die ons leven maken, beroerd of goed! En ik denk maar, de een slaagt wat beter als planter, en de ander als echtgenoot, maar ten slotte is het allemaal eigen fabrikaat.cc

Ik gaf hem niet veel antwoord, ik knikte maar eens instemmend, en glimlachte wat vaag voor me heen; om de waarheid te zeggen vond ik hem nogal bespottelijk met zijn theorieën over het menschelijk geluk. Hij zeide nog: »En dat van dat jonge meisje, waarvan je me den naam niet genoemd hebt, maar dat ik mij heel goed kan voorstellen hoor!, dat zou ik me maar uit m'n hoofd zetten, als ik jou was. Ik geloof niet dat jij een man bent, die vrede en bevrediging zou vinden in een geluk, dat opgebouwd was op de ruïnes van levens van andere menschen.« Ik werd kwaad en zeide, dat ik dergelijke praatjes ook al tegen mezelf had gehouden, en hij bleef zoo kalm, terwijl hij antwoordde: »Wel Fred, als twee mannen zooals jij en