is toegevoegd aan uw favorieten.

Utrechtsche studenten almanak voor ..., 1866, 1866

1866

Permanente URL

Aflevering

Pagina

Gebruiksvoorwaarden: Auteursrechtelijk beschermd. Op dit object rust auteursrecht.
Titel: Utrechtsche studenten almanak voor ..., 1866, 1866
Alternatieve titel: Almanak Utrechtsch Studenten Corps; Utrechtsche studenten-almanak; Utrechtsche studenten almanak voor ...
PPN: 422682799
Uitgever: van Schoonhoven [etc.], Utrecht
Jaar van uitgave: 1866
Publicatiedatum: 1866
Aantal pagina's: 326
Taal: Nederlands
Publicatietype: Aflevering
Herkomst: Het Utrechts Archief
Signatuur: GAU VV 105
Toegevoegd in Delpher: 05-08-2019

Geen zoekvraag opgegeven
- Ga naar paginanummer (totaal 326 pagina's) / 326
Auteursrechtelijk beschermd. Op dit object rust auteursrecht.
Permanente URL
Aflevering

Pagina

Gebruiksvoorwaarden

Auteursrechtelijk beschermd. Op dit object rust auteursrecht.

Titel

Utrechtsche studenten almanak voor ..., 1866, 1866

Alternatieve titel

Almanak Utrechtsch Studenten Corps

Utrechtsche studenten-almanak

Utrechtsche studenten almanak voor ...

PPN

422682799

Uitgever

van Schoonhoven [etc.], Utrecht

Jaar van uitgave

1866

Publicatiedatum

1866

Aantal pagina's

326

Taal

Nederlands

Publicatietype

Aflevering

Herkomst

Het Utrechts Archief

Signatuur

GAU VV 105

Toegevoegd in Delpher

05-08-2019

öog©ü©ik®®il3 VAN 1 NOV. 1864 TOT 1 NOV. 1865. Wat het jaar 1865 voor Academie en Corps geweest is, hoopt de verslaggever zijnen lezers in het kort aan te toonen. Was het geen jaar dat in de Academische annalen als bij uitstek belangrijk zal geboekt worden, er zullen toch voor de meesten onzer menige zoowel aangename als weemoedige herinneringen aan verbonden blijven. Leest en oordeelt. Het was der redactie van den TJtrechtschen Studenten-Almanak voor 1865 gelukt nog vóór den aanvang der kers-vacantie haar papieren kind ter wereld te brengen. Werd hierdoor aan de eene zijde aan veler wenschen voldaan het verhinderde aan de andere zijde de vermelding van een hoogst belangrijk feit, waarvan de laatste maand van het jaar 1864 getuige was. Dat feit was de herstelling der vriendschapsbetrekkingen tusschen het Leidsche- en ütrechtsche Studenten-corps. Was er reeds veel geschreven en gesproken over de beste wijze waarop aan den dwazen toestand, door de gebeurtenissen van Januarij 1863 in het leven geroepen, een einde kon worden gemaakt, eeiie allergunstigste gelegenheid had.üich daartoe aangeboden. De Glroningsche studenten, die reeds bij de feesten in het najaar van 1864 aan hunne Academie gevierd blijken hadden gegeven van hunne warme genegenheid jegens andere corpsen, namen de rol van bemiddelaars op zich. Vredesvoorstellen , door den Senaat van het G-roningsch Studenten-eorps ingediend, kwamen op den 17'*'“ December te Leiden en bij ons in behandeling. Ons corps hechtte er met acclamatie hare goedkeuring aan en weinige uren later konden wij op Placet Hic de heugelijke tijding, ons door den telegraaf aangebragt, lezen, dat men ook te Leiden zijne goedkeuring aan de zaak geschonken had. Na dit goede werk verrigt te hebben, trokken wij schier eenparig weg, om in den huisselijken kring de wisseling des jaars bij te wonen. Bij onze terugkomst in Utrecht waar men ons als van ouds weder met gelukwenschen en rekeningen verwelkomde, deden zich reeds spoedig belangrijke omstandigheden voor. Nog was de maand Januarij niet verstreken toen er voor de Almanak-redactie een dreigende storm kwam opsteken. Professor doedes namelijk besprak op een zijner colleges (na voorafgaande bekendmaking) dat gedeelte van het jaarlijksch Verslag in den Studenten-Almanak van 1865 voorkomende, waarin over zijn persoon en zijn werk gehandeld werd en gaf te kennen, dat het hem diep gegriefd had, geruchten, die leii eenenmale lasterlijk waren, daarin vermeld te zien. De redactie vroeg hierop den Hoogleeraar om een onderhoud,, dat dan ook met den gewenschten uitslag bekroond werd en de geheele zaak werd met een stukje in de Vox uit de wereld geholpen. Na deze demêlés met Prol', doedes was de Almanak spoedig vergeten, trouwens er waren gewigtiger omstandigheden, die de algemeene belangstelling begonnen op te wekken. Er kwamen namelijk feesten en geruchten van feesten. Men was toch van zin om de verzoening tusschen Leiden en Utrecht met eene groote en geheel nieuwe feestelijkheid te vieren. De Eector van het Leidsche Studenten-corps de Heer djionkers, kwam in de maand Eebruarij tot ons over, ten einde over deze zaak met onzen Senaat te onderhandelen en er werd besloten op den 17' zitting in eene vergadering van Inteekenaren worden bekend gemaakt. De Eedactie treedt jaarlijks af vóór 25 Mei; de aftredende is echter herkiesbaar. Art. 4. Alle vergaderingen van Inteekenaren en de voorstellen, die daar in behandeling zullen komen, moeten 2 X 24 uren voor de vergadering worden bekend gemaakt door aanplakking op de Studenten-Societeit, de Academische Bibliotheek en de Academiepoort. Art. 5. Alle voorstellen van Inteekenaren moeten schriftelijk en door vijf Inteekenaren onderteekend, bij de Redactie worden ingezonden, en de Redactie is gehouden die puoliek te maken en de Inteekenaren ter vergadering uit te noodigen. Art. 6. De Redactie is verpligt vóór of terstond na de groote vacantie hare werkzaamheden te verdeelen, en het contract met den uitgever op te maken. Art. 7. De Redactie is verpligt van den aanvang af de noodige maatregelen te nemen, opdat de Almanak voor het begin der kers-vacantie knnne verschijnen. Art. 8. De Redactie zorgt dat gedurende de maand October op de Sociëteit en op de Bibliotheek lijsten liggen voor de veranderingen in de naamlijst en voor de lijst der gezelschappen. Art. 9. Voor 1 October moet de Redactie op de Sociëteit en de Bibliotheek aanplakken dat zij vaceert tot het ontvangen van bijdragen voor den Almanak, met opgave tevens van den door haar gestelden termijn van inzending. Art. 10. leder Student dezer Hoogeschool kan stukken in proza, poëzij, teekening ot' muziek bestaande bij de Redactie anoniem ter plaatsing inzenden. Art. 11. De Bedactie maakt haar oordeel over de ingekomen stukken bekend, door aanplakking op de Sociëteit en de Bibliotheek. Zij verzoekt daarbij eiken inzender van aangenomen stukken zijn’ naam aan de Redactie bekend te maken, ten einde verzekerd te zijn, dat de inzender Student dezer Hooge' school zij. Art. 12. Studenten, die de Hoogeschool hebben verlaten, kunnen nog gedurende één jaar stukken ter plaatsing inzenden. Stukken betreffende de lotgevallen dezer Hooge- school, niet tot het mengelwerk behoorende , kunnen door ieder oud Student worden ingezonden. Art. 13. De Eedactie is gezamenlijk aansprakelijk voor het jaarlijksch verslag. Zij draagt het schrijven daarvan aan een harer leden op, doch brengt daarin later de veranderingen, die zij noodig oordeelt. Art. 14. De Redactie is verpligt de opgaven en officiële stukken, die haar van wege den Senatus Veteranorum ter plaatsing worden toegezonden, in den Almanak op te nemen. Art. 15. Overigens is alleen de Redactie bevoegd, om te oordeelen, wat wel en wat niet in den Almanak moet worden geplaatst; terwijl de Redactie slechts voor ongeteekeude stukken verantwoordelijk is. Art. 16. De Redactie besluit over alle zaken bij meerderheid van stemmen. Bij herhaalde staking van stemmen wordt de zaak gerekend te zijn verworpen. Art. 17. De Redactie gaat jaarlijks met den uitgever, dien zij het geschikst oordeelt, een contract aan tot de uitgave van den Almanak. Art. 18. De Almanak wordt uitgegeven geheel voor rekening van den uitgever. De Redactie bedingt van den uitgever voor het regt der uitgave een honorarium, ’t welk dient ter bestrijding van kosten voor present-exemplaren en andere voorkomende uitgaven. Art. 19. De Redactie behartigt bij het contract de belangen der Inteekenaren. Art. 20. Het is der Eedactie, vergund bij het contract voor ieder der vijf Redacteuren te bedingen drie exemplaren van den Almanak, waarvan een prachtexemplaar, benevens drie afzonderlijke afdrukken van platen en portretten, die in den Almanak mogten voorkomen. Art. 21. leder inzender van opgenomen stukken ontvangt een present-exemplaar van den Almanak voor dat jaar. Tot de inzenders van stukken wordt ook gerekend de schrijver van het verslag. Art. 22. De inzender van een opgenomen plaat ontvangt, behalve het exemplaar van den Almanak, nog vijf afzonderlijke exemplaren van de plaat. Atr. 23. Verder zendt de Redactie present-exemplaren aan die personen en eommissiën, aan wie zij meent, dat zulks behoorlijk is. Art. 24. De leden der Redactie en zij, die pre.sent-exemplaren ontvangen, behoeven hunne inteekening voor dat jaar niet gestand te doen. Art. 25. De Redactie doet jaarlijks op de vergadering, waarop ze aftreedt, rekening en verantwoording van haar geldelijk beheer. Die rekening en verantwoording moeten vooraf drie dagen op de Sociëteit en twee dagen bij den Secretaris aan huis op bepaalde uren ter inzage liggen. Art. 26. De Redactie kan bij meerderheid van stemmen afgetreden leden tot honoraire leden benoemen. Art. 27. De honoraire leden ontvangen als zoodanig nog één jaar een present-exemplaar van den Almanak. Art. 28. De Eedaetie is verpligt dit reglement ieder jaar te doen afdrukken. geschiedenis; Een nieuw jaar wacht ons, een belangrijk jaar, een jaar waarin wij het 230 jarig bestaan onzer Academie zullen herdenken. Zal dus een volgend verslag al ligt meer bevatten dan dit, wij hopen, dat dat meer niet alleen op de quantiteit, maar ook op de qualiteit van toepassing zal zijn. Q B F. F. S. Bijlage A Brussel den 22 Mei 1829. Ministerie van Binnenl. Zaken. Onderwijs Kunsten en Wetenschappen. 2l. liigevolg© van het door den Akademischen Senaat bij TJw Hoogeschool aan den Koning ingediend rekest aangaande de groote vacantie, heb ik de eer op last van Zijne Majesteit, aan UEd.G-A. te kennen te geven, dat de Hoogeschool zich voorloopig en totdat op het te verwachten rapport der Commissie van het Hooger Onderwijs wegens het vraagpunt der vacantien zal worden beschikt, zal geauthoriseerd kunnen houden, om de groote vacantie op den eersten Maandag in Julij te doen aanvangen en de lessen weder te hervatten op den eersten Maandag in September. Ik verzoek TJEd.GA. hiervan aan den Akademischen Senaat kennis te willen geven. De Administrateur voor het Onderic^s de Kunsten en WetenAchappen: {W. g.) H. J. TAN EWIJOK. Aan Heeren Curatoren der Hoogeschool te Utrecht. 6 Bijlage B, JUDICIA ORDINÜM PROMULGATA A RECTORE ET SE N ATI! AGADEMIAE RHENO-TRAIECTINAE Die XXVIIi m. Marti! aiiiii MDCCCI.XV. 1. IUDICrüM OEDINIS THEOLOGOEUM. Ordo Theologomm binas proposuerat quaestiones: alteram: Expositie atque inter se collatis, quae de Jesu in vitam reditu iradideruni singuli Aposloli et Euangelistae, inquiratur unde persuasio de Jesu in vitam reditu iis orta sit; alteram: Expliceiur Oratio, q. d. Dominica, ab Euangelistis Mattheo, cap. VI, et Luca, cap. XI, memoriae iradita. Inquiraiur in ejus formam genuinam. Exponaiur ejus pretium. Ad priorem quaestiouem imam tautum aecepit com- mentationera, quae aymbolum adscripfcum habebat: ol lóóvTti; xnl niOTfvonvtfq, Joh. XX : 29’*. Libellum parvi pretii, cujus quidem Auctor bonae mentis atque voluntatis specimina edidit baud contemnenda, sed tot tantaque desideranda Ordini reliquit, ut de praemio ipsi tribuendo ne cogitari quidem posset. Ea enim universe est totius operis ratio, barbara Latinitate conscripti, ut et ingenii critici acumen et accurati judicii lima et doctrinae theologicae copia übivis fere desideretur. Sicco pede quaestiones gravissimas Auctor transiit. Quid, quod totius quaestionis ambitus, status atque difficultas, hujus nostri temporis ratioue habita, optimum luvenem, ipsum hoe non obscure signiflcantem, plane fere latuisse videntur. Ad alteram quaestionem duas commentationes aceepit, commemoratae longe praeferendas. Prior disquisitio, lemmate insignita: „das Gebet ist der Odem des geisilichen Lebens" continuo ostendit, auctorem nequaquam illotis manibus, ut ajunt, gravissimum pensum confecisse. Magna diligentia undique quam plurima, maxime ex antiquitate congessit, quae aliquo modo ad argumentum pertinere viderentur; satis justo ordine disputando processit; ad genuinam lectionem atque probabilem interpretationem constiuendam nonnulla bonae frugis attulit; orationis pretium satis luculenter exposuit. Quo magis tot vitiis haec aliaque bona obscurari doluerunt Theologi, ut auctorem victorem proclamare nequaquam potuerint. Ne enim 6* sermonis Latini mentio fiat, qui innumeris scatet vitiis, in tota hac commentatione, in parte altera maxime, quam plurima requiruntur. Eecentiorum interpretum sententiae auctori parum innotuisse videntur. Critices atque Hermeneutices sanae legibus minime übique obtemperavit. Disquisitioni de precationis formulae forma genuina vix aliquid attulit lueri, atque in universum, satis verbosus, mentem suam nequaquam dilucide atque concinne exposuit. Quapropter conatum industriï luvenis omnino laudaiidum censuit Orde, ipsi vero praemium adsignare baud potuit. Huie praestat altera disputatie, cui tessera; Avxfi laxiv rj x. T. 4., 1 Joh. V: 14. Cujus nimirum auctor industria, doctrinae eopia et judicio magnopere sese eommendavit. Licet ille, interpretis munere fungens, subinde accuratius versari atque subtilius disputare potuisset, vel sic quod ad partem priorem palmam praecedentis commentationis Auctori praeripuit. De Orationis forma genuina quae disputata sunt satis judicibus placuerunt, neque aegre hoe ferendum censuerunt, quod strenuus auctor nonnulla superllua, nequaquam nocentia, opusculo addiderit. De Orationis vero Dominicae pretio ille magis disputasse videtur, ne plane taceretur, quam ut revera aliquid diceretur. Omnibus rite perpensis, atque Latinitatis etiam ratione habita, quae Belgicismis, Gallicismis aliisque maculis satis abundat, judieavit Facultas, hane commentationem non quidem omnibus nominibus ita satisfacere, ut nummus aureus opusculo tribui posset, ab altera vero parte tautopere praecedenti antecellere, ut praemio argonteo ornari potuerit auctor. Aperta Schedula nomen exiit IACOBI COENELn VAN SLEE, Theol. Cand. in Acad. Lugduno-Batava, qui, instituta ex lege disquisitione, Commentationis scriptoreni se satis superque probavit. 11. IUniCnJM CHDINIS lUBECGNSUIjTOETJM. Ordo lureconsultorum duas proposuit quaestiones, alteram: Exponatur et ad examen revocetiir locus luris civilis Romani et hodierni de emtione vetiditione, guae sub conditione contrahitur et sub conditione resolvitur; alteram; Quae fuit manus niortuae. quae dicitur, medio aevo, vera siynijicalio ? Quae instituti, quod eo nomine indicatur origo? Quales rei abusus, a luris publici et Oeconomiae poüticae doctoribus notatos, cum in patria nostra turn apud exteros refrenare studuerunt legumlatores ? Ad hanc nemo respondit. Ad alteram duae Ordin oblatae fuerunt commentationes, utraque patria lingua conscripta. Prior, insignita symbolo : „Prudens fuiuri temporis exilum caüginosa nocte premit Deussine dubio quaedam habet quibus se commendet. Scriptor scilicet primum ex luris Homani, deinde ex luris hodierni praeceptis argumentum pro viribus diligenter expo- suit, et, heet ita divelleret quae melius conjunctim tractasset, mdustnam suam egregie probavit. In lure tamen Eomano exponendo nee eonditionis notionem nee emtionis venditionis naturam satis intellexisse videtur, quapropter nonnumquam in errores se abduci passus est. lus hodiernum rectius exposuit, nee tamen omnia eomplexns est quae ad argumentum pertinerent, nee plene ea exposuit, quae traetanda suscepit. Ab una parte disputatie multa continet, quae omitti potuissent, ab altera vero non omnia continet quae lure exspectasses. Caret praeterea illa perspicuitate, illo ordine et apta materiae dispositione, quae scriptorem plene suum argumentum pertractasse doceant. Vel SIC tamen scriptor publice laudandus est. Abunde enim apparet eins studium ea omnia colligendi, quae ipse ad argumentum facere putavit, atque laudabilis m singuhs luris praeceptis enucleandis diligentia. Huic praestat altera disquisitio, Goethii verbis in«cripta: „Erfüllie PflieU empfindet sich immer noch als Schuld’’ eet. Scriptor in introitu operis de emtionis venditionis indole generali, deque eonditionis tum suspensivae tum resolutoriae natura et eflPectu satis probabiliter disputavit, et, licet vemm non semper attigerit, ingenii tarnen acumen abunde probavit. In priori deinde commentationis parte sedulo de iis omnibus egit luris locis, quae cum argumento suo quodammodo cohaerent, de emtione venditione generis, de exceptione non adimpleti contractus , de reseissione emtioms ob vitia non indicata vel ob qualitates rei venditae a venditore non praestitas. In quibus omnibus exponendis et enucleandis, licet bic illic nimis tuse et prolixe disputasse nee semper verum vidisse videatur, ita tarnen versatus est, ut accurate luris Eomani hodiernique praecepta explicnerit, et quid conferant Eomanorum lureconsultorum responsa ad lus hodiernum rectius intelligendum et supplendnm perpetuo ostenderit. In posteriori denique commentationis parte ipsum argnmentum aggressus est, et diversas conditiones, quae emtioni venditioni adjici solent, ex lure Eomano et hodierno singulatim recensuit et explicnit, Qnae totins operis praecipua pars et rerum nbertate et disputandi sollertia et lucida materiae dispositione ita se commendat, ut scriptori aureum praemium decernere Ordo nullus dubitaverit. Resignata schedula prodiit nomen GEEAEDI HUGONIS VAN BOLHUIS, luris in Academia Rheno Traieclina Candidati. Ne autem prioris commentationis scriptor laudabilis suae industriae et studii hand exigui fructu prorsus careret, huic honoriflcam mentionem decernendam iudicavit Ordo Rite et solemniter vocatus scriptorem se esse professus est WITIUS HENEICUS DE SAVORNIN LOHMAN, fitris in Academia Groningana Candidalus. 111. OBDO LITTERATORtFM nullum ad propositam quaestionem accepit responsum. IV, ITJDICnjM OEDINIB MEDICOEUM. Ordo Medicorum hanc posuerat quaestionem: Exponatur anatome microscopica organi mammalium olfactui inservientü, partim e criiico foniium um, par. tim e propriis indagationibm petita, addiiis conseciariis physiologicis. Unum aecepit responsum, his Kantii verbis insignitum: „Der Qeruch üt der Geschmack in die Ferne." Auctor huius commentationis organen olfactus eiusque structuram subtiliorem accurate compositeque descripsit, functionem autem ex hodiernae scientiae principiis succincte satisque bene adumbravit. In anatomica vero parte quae proprias auctoris indagationes spectant, ea parca sunt atque ieiuna; quae disquisitionum historiam, cum imperfecta, turn etiam iniusta. Labores scilicet Schultzianis praevii neque apte sunt expositi, neque ex aequo aestimati. Physiologicam autem quod attinet partem: consectaria, quae requirebantur, ex inventis anatomicis petita vix acne vix quidem auctor exhibuit. Accedunt iconum vitia mendaque scripturae numerosa, quae comprobant, neque otii, neque curae quantum sufficeret ad opus suum contulisse scriptorem. Quod licet impediat, quominus aureo condecoretur praemio, publice tamen laudandum esse, quin imo, quum disserendi facilitate ludicandique solertia baud vulgare prodiderit inge- nium , si fieri possit, argenteum ipsi numisma tribuendum, censuit Ordo Medicorum. Itaque inYitatus, ut nomen palam faceret, auctorem se professus est THOMAS PLACE, in Acadcmio, ]\lëdicino.s Ccindidatus. V. IUDICITJM OEDIKIS DISCIPIiINABTJM MATHEMATICABTIM ET PHTSICAEEM. Ordo Disciplinarum mathematicaruni et physicarum duas proposuit quaestiones, alteram: Piscium vesicae natatoriae guae sit fabrica, qme necensitudo cum caeteris corporis partihua, quae functiones phynologicae, exquiratur. In tractanda Mc quaestione postulatur, ut non tantum quae ah aliis investigata sunt exponantur, sed simul quae propfia auciotis indagatione reperla pvaecipue quod (diinet ad aëris in vesica natatoria compositionem, alias aliam; alteram: Quaeritur enarratio explorationum maxime memorabilium a viris doatis institutarum ad terrae magnitudinem et JiguTam cognoscendam cum diligenti examine metliodi quam secuti et adiumentorum quihus usi sunt. Ad illam nulla, ad hanc una Ordini oblata est commentatio, verbis insignita: „Sic mundus et ipse in couvexa volans teretes facit esse jiguras dellarum.” Huius commentationis scriptor summatim rationes expomt tum metiendi gradus longitudinis et latitudmis, tum defiuiendi longitudinem penduli ad singula secunda oscillantis, porro eas commemorat virorum doctorum disquisitiones, quibus terrae figura inde eiEci posse traditur, tandem indicat phaenomena astrononnea, quae ex terrae figura pendent viamque ad hanc ipsam definiendam straverunt. Itaque scriptor argumentum quaestionis optime intellexit, sed in eo explicando Ordini parum placuit. Nam aecuratum de virorum doctorum methodo et adiumentis iudicium, quod ipsa quaestio diserte postulat, in commentatione prorsus requiritur. Continet haec enim animadversiones et monita eiusmodi, quae m scriptis egotericis vel in parte operum mathematicorum facihore reperiuntur, investigationis autem prudentis, accuratae et ipsis scrip toris studiis nixae mdicia hand continet. Praeterea ex eo genere librorum, qui fontes habentur, ne unus quidem a scriptore dihgentissime leetus esse videtur. Quamobrem lioc opusculum praemio aureo baud ornandum esse censuit Ordo, sed tantum tribuit scriptoris industriae, ut hunc dignissimum iudicaret cuius nomen publice’ cum laudis significatione commemoraretur. Scidula aperta nomen ostendit LUDOVICI BLEEKEODE, m Academia Lugduno-Batava Matheseos et Philosophiae naturalis studiosi, qui, institula quaestitme, auctorem se probavit. Bijlage C. ATIIENAEUM ILLUSTRE TE AMSTERDAM. TWEEDE ÜITSCHEIJVING VAN PRIJSVEAGEN. De Hoogleeraren aan het Athenaeiim Illustre, in vereeniging met de Hoogleeraren aan de drie Protestantsehe Seminariën en aan de Genees-, Heel- en Verloskundige school te Amsterdam, hebben besloten de vijf volgende prijsvragen uit te schrijven en een gelijk getal gouden eerepenningen uit te loven, waarvan de uitreiking aan de schrijvers der antwoorden, die de bekrooning waardig gekeurd zijn, zal geschieden bij gelegenheid der viering van het 47®" Lustrum van het Athenaeum Illustre, op 8 Januarij 1847. I°. Uit het vak der EEOTSGELEEnDHEin. Men verlangt: Eene ontwikkeling en beoordeeling van het regt en de jurisprudentie in Nederland on in de voornaamste Europesche en Amerikaansche Staten , ten aanzien der gevolgen van het niet of niet tijdig notificeren van wissel-protesten aan de endossanten en den trekker. 2'>. Uit het vak der letteeen en bespiegelende WIJSBEGEERTE. Quae THEOD. mommsenus in Historiae Romanao volumine tertio de m. tellii ciceeonis ingenio, moribiis, scriptis, factis narravit accurate explorentur et quantum iis tribuendum sit dijudicetur 3”. Uit het vak der geneeskltvde. Men verlangt: Eene kritische, door eigen proef- en waarnemingen toegelichte beschouwing van den invloed, dien sommige klassen van geneesmiddelen op de dierlijke warmte uitoefenen. 4 . Uit het vak der wis- en natuuekiinde, Men verlangt: Eene beredeneerde geschiedenis van het scheikundig teekenschrift tot op den tegenwoordigeu tjjd. s°. Uit het vak der godgeleeedheid. Men verlangt: Eene beoordeeliug van de gronden voor en tegen het bestaan van Davidische liederen in het O. T. Alle deze prijsvragen moeten in het Nederduitsch beantwoord worden, behalve die uit het vak der Letteren en Bespiegelende Wijsbegeerte, waarop de antwoorden in het Latijn moeten geschreven zijn. Tot de beantwoording worden toegelaten, behalve de studenten aan het Athenaeum lUustre te Amsterdam, alle aan de Hoogescholen, Athenaea, Seminariën der onderscheidene Kerkgenootschappen en Genees-, Heel- en Verloskundige Scholen in Nederland studerenden. De antwoorden moeten vóór of op 1 October 1866 bij den Secretaris der Orde van Hoogleeraren worden ingezonden, voorzien van eene kenspreuk, en vergezeld van een behoorlijk gesloten naam, studievak en woonplaats des schrijvers behelzende en dezelfde kenspreuk dragende. De antwoorden moeten met eene andere hand dan die des vervaardigers geschreven zijn. Vóór de uitreiking der eerepenningen wordt de op het naambriefje vermelde persoon uitgenoodigd tot een onderhoud met de Hoogleeraren tot wier hoofdvak van wetenschap de prijsvraag behoort, ten einde te doen blijken dat hij de vervaardiger van het ingezonden antwoord is. De ingezonden verhandelingen blijven de eigendom der schrijvers, terwijl de manuscripten in het archief der Orde van Hoogleeraren geplaatst worden. De schrijvers van bekroonde verhandelingen mogen daarin bij de uitgave geene veranderingen brengen, zonder de toestemming der Hoogleeraren tot wier hoofdvak van wetenschap de prijsvraag behoort, tenzij op eene duidelijke wijze blijke dat de verhandeling niet onveranderd is uitgegeven. De naambriefjes, beboerende tot de niet bekroonde verhandelingen, worden in eene openbare vergadering van Hoogleeraren ongeopend verbrand. De Orde van Hoogleeraren aan het Athenaeum Illustre, AMSTERDAM , J November 1865. T. M. C. ASSER, yoorziiter. J. W. GUNNING, Secretaris. Bijlage D. PROORAMMA CERTAMINIS LITTERAKII A E.ECÏORE ET SENATU ACADEMIAE GRONINGANAE Die XV mciisis Apriils aniii MDCCCLiXV. 1 NDICTI. Ex Begis AugUHtissimi guilielmi ih liberalitate et timnificentia, Bector et Senatus Academiae Gronin•ganae omnes Academiarum hujiis Begni cives et Athenaeorum alumnos in proximum annuni ad certamen Literarium invitant, et quaestiones, a singulis Ordinibus Academicis positas, promulgant hasce: AB OEDINE JUEISCOirsrLTOEL'M I. Exponantur questiones juris, quibus ansam dat telegraphiae usus. 11. Eequiritur disquisitio historica et critica de libero arbitrio delegatorum populi, sive de argumento art. 82 legis fundamentalis. In quo argumento exponendo non tantum juris publici nostri sed etiam aliarum gentium recentiorum habeatur ratio. AB OBDINE MEDICOBUM. Conscribatur commentatio de pyogenesi, ita ut tum ex aliorum placitis, tum ex propriis observationibus et experimentis auctor suam de hac re opinionem deducat. AB ORDINE DISCIPLINARUM MATHEMATICAREM ET PHYSICARÜM. I. Exhibeatur conspectus metliodorum, quibus organicorum corporum synthesis efficitur instituta comparatione earum, qua synthesi anorganicorum adhibentur. Describantur vespae Nederlandicae in societato viventes (vespae sodalis auct., les Vespiens de Saussure), ita ut species accurate definiantur et loei, qui singulis in patria nostra habitaculo sint. Tum enarretur singularum specierum vitae, ratio, nidorum structura, metamorphosis. Delineationibus, speciminibus, praeparatis additis descriptio illustretur. AB OEDINB PHILOSOPHIAE THEOEETICAB ET LITEEAEUM HEMANIOEUM. I. Exponatur quomodo ab Iliade differat Odyssea, ratione habita tam rerum traditarum (morum, institutorum, rerum divinarum) quam elocutionis et ornatus poetici; deinde unde hoe discrimen sit repetendum, inquiratur. n. Quaeritur, num Leibnitïius in opere quod inseribitur: „Nouveaux Essais sur I’entendement humain” Lockium redarguerit. AB OEDIKE THEOLOUOEUM. Quaenam Jesu Christi ejusque historiae et opens in terra acti imago est, quam ex epistolis Paulinis, praecipue ex quatuor ordine prioribus, effioere heet? Quinam ejus Paulo fuisse fontes videntur? Quodnam hujus disquisitionis nobis est pretium? Responsa ad priorem ab Ordine Philosophiae Theoreticae et Literarum Humaniorum propositam quaestionem Latino sermone conscribenda sunt; in reliquis patrio uti licebit. Ceterum commentationes, omnes aliena manu describendae, ante diem XV m. Aprilis a MDCCCLXVI mittuntor ad Virum Clarissimum, qui Renatus Academici acta curabit, Singulae lemmate inscribuntor, adjunguntorque scidulae obsignatae, scriptorum nomina et praenomina integra continentes, eodemque lemmate extrinseeus distinctae. Ordinum de Commentationibus judicia pronuntiabuntur, optimarumque commentationum scriptoribus, disquisitione ante instituta, praemia tribuentur ipso die Academiae natali a MDCCCLXVI. Bijlage E, RECTOR ET SENATUS VETERANORUM. JLu S. Het Reglement voor het Feest-Comité, voor de in 1866 te houden feesten, dat door den Senaat aan de goedkeuring van het Corps zal worden onderworpen, luidt als volgt: Art. 1. De regeling der feesten, te geven ter viering van het 46*‘® Lustrum der Utrechtsche Hoogeschool, is opgedragen aan een Comité, bestaande uit 3 leden van den Senatus Veteranorum, waaronder de Rector, één lid der Commissie van de Studenten-Societeit, één lid der Commissie van het Studenten-Concert, hereenigd in 1865 ,en 4 leden van het Corps Promiscue gekozen. De Rector van den Senaat is qua talis Voorzitter van het Comité, welks leden uit hun midden een Secretaris, Onder-Voorzitter en Thesaurier zullen kiezen, en verder voor zich zelve de noodige huishoudelijke bepalingen kunnen vaststellen. Art. 2. Zich geconstitueerd hebbende, zal het Comité ten spoedigste een lijst voor de leden van het Studenten-Corps ter teekening leggen op de Studenten-Soeiefceit en op de Bibliotheek, waarop zij, die deelnemers wenschen te worden aan de te houden feesten, zich verbinden te betalen de som van ƒ 12. Na primo Maart teekenende, zal die som tot ƒls verhoogd worden. Zoo iemand op 1 Junij 1866 zijne gelden niet betaald heeft, wordt hij van de deelneming aan de feesten uitgesloten. Art. 3. Tevens zal het Comité lijsten leggen, waarop voor vrijwillige bijdragen voor de feesten kan worden geteekend. Art. 4. Na behoorlijke begroeting te hebben opgemaakt, van de beschikbare gelden, zal het Comité een Concept-programma der te houden feesten bij den Senaat inzenden, die het aan het Ftrechtsche Studenten-Corps ter goedkeuring zal voorstellen. In dit programma moet vermeld zijn een gecostumeerde optogt of maskarade, zoo deze althans gehouden wordt. Ook de tijd der feestweek moet door het Corps op voorstel van het Comité worden vastgesteld. Art. 5. Na goedkeuring van het programma, blijft de verdere regeling der feesten opgedragen aan het Comité, met uitsluiting van de maskerade, waarvan de regeling is toevertrouwd aan de Commissie der maskerade. Het Comité kan alzoo overeenkomsten aangaan waar en met wie het zulks noodig oordeelt tot daarstelling der feesten. Het kan alles aanwenden wat het tot opluistering dier feesten noodig acht, onder verpligting van met zijne uitgaven het bedrag der stellige ontvangsten niet te overschrijden, en voor 1 Januarij 1867 rekening en verantwoording der gebezigde gelden aan den Senaat te doen. Art. 6. Met de Commissie der Sociëteit en van het Concert, kan het Comité de benoodigde schikkingen maken en overeenkomsten aangaan, door middel van de afgevaardigden dier Commissiën, in zijn midden zitting hebbende, welke afgevaardigden tegenover het Comité verantwoordelijk zijn voor de uitvoering dier overeenkomsten. Door middel van de in zijn midden zich bevindende afgevaardigden van den Senatus Veteranorum kan het Comité inzage erlangen van de stukken, die bij de regeling der feesten van dienst kunnen zijn, en die zich in het Archief van den Senaat bevinden. Art. 7. Wanneer de Senaat de rekening en verantwoording van het Feest-Comite heeft onderzocht en in orde bevonden, draagt hij deze aan het Corps ter bekrachtiging voor, en stelt daarna de ontbinding der Commissie voor. Namens den Sen. Vet. 21 October 1865 C. STEMBERG , Ahactis. Bijlage F, REGLEMENT VAN ORDE VOOR DE REÜNIE VAN 1859—1864. Art. 1. Aan de Reunie kunnen deelnemen zij, die tusachen 1 September 1859 en September 1864, door den Senatus Veteranorum zijn opgenomen in het Utrechtsche Studenten-corps. Art. 2. De Reunie zal plaats hebben te Utrecht bij de feestviering van het lustrum van 1866 en van alle volgende lustra. Art. 3. De Secretaris der commissie zal in Rebruarij voor elke lustrumviering eenige malen in de meest gelezene dagbladen, eene oproeping doen plaatsen van hen die vallen in de termen van art. 1 en genegen mogten zijn aan de Reunie deel te nemen met uitnoodiging, om hun verlangen daartoe vóór den isten Mei, door franco brieven, aan een der commissarissen te kennen te geven. Art. 4. Hiertoe zullen de namen van alle leden der commissie met vermelding van hunne Qualiteiten en woonplaats, onder bovengenoemde oproeping geplaatst worden. Art. 5. De Commissarissen zullen voor den Mei aan den Secretaris opgaven doen van de namen van hen, die zich bij hen aangegeven hebben. Art. 6. Aan de Commissarissen zal de geheele regeling der feestviering worden overgelaten. Daartoe zullen zij, op uitnoodiging van den Secretaris te Utrecht bijeenkomen op den tijd, die hem daartoe ’t meest geschikt zal voorkomen. Art. 7. De dag en plaats der feestviering zal ten spoedigste op de in art. 3 vermelde wijze bekend gemaakt worden. Art. 8. Voor den aanvang der feestviering zal de Thesaurier der commissie van ieder die aan het feest deelneemt, het verschuldigde inzamelen. Hieronder is begrepen ook het aandeel in de voorloopige uitgaven. Art. 9. Zoo de Secretaris verhinderd is, zijne werkzaamheden te vervullen, zal hij daarvan in tijds kennis geven aan zijn plaatsvervanger. Bij verhindering ook van dezen wordt hij vervangen door het lid der Commissie, dat naar orde van onderteekening van het reglement onmiddelijk volgt op den Thesaurier. Zoo de Thesaurier verhinderd is zijne werkzaamheden te vervullen, wordt hij vervangen door het lid der commissie dat het laatst het reglement onderteekend heeft. Is deze afwezig, zoo vervangt hem de vóórlaatste onderteekenaar. Art. 10. Dit reglement zal in de Fox Studiosorum en in den Utrechischen Studenten-almanak worden ge- plaatst. Een exemplaar zal aan het archief van den Senatus Veteranorum gegeven worden. Aldus aangenomen op de vergadering van 10 Mei 1865 (M'as gel.) G. VAN TIENHOVEN Jr. , VoordUer. G. J. D. HONDIUS j Onder-voorzitter D. G, ESCHER Jr, 9 Secretaris. J. ROËLL 5 Vice-Secretaris. rTUKCTIT. J. G. VOGEL 9 Thesaurier. P. KNUTTEL. P. J. ROMIJN. P. HA.RTING. S. B. STIENSTRA. P. J. SNEL. MENGELWERK Hij is een jonghe vrught, daar soete sap in sit, Do schil is baerlich groen, maar suyver is de pit; Een swang’re draeghemoer van de eerste letterspruyteu Uit vaders zonder baert en half volwassen kluyten. Een musensoone kint, in ’t oude jaer geteelt. Maar dat in ’t nieuwe jaer zijn eerste rolle speelt. Een siftsel naar den aert, dat in de groote seef Van veel en allerley gesuyvert, overbleef; Een koeek van veler deegh, geknuffelt en gebakken Door ’t vijftal, dat het meel met zorgh moet saemeupacken, Een professorenkloek, die souder klepel klept, Als ’t naerstigh jonghlingsohap sioli naer de sciiole rept. I* Een spie voor ’t borgberscbap, dat bunkert op de dnylen Een postereyenboeck, een beughel voor de sobuyten. Een wijser van den tijd, doch sonder rad of spil, Hij loopt een jaer vooruyt maer eeuvvigb staet hij stil. ’t Is een geboortelijst van onze vorstelingbeu. Een rooster voor de son en maenverduysteringen Een bron van groot gesnoef van lacchen en gevloeck Maer toch voor onse school een waerdigh eereboeek. tOvergenoraeii uit den Utr. Stud. Almanak 1830, en vervaardigd door J. h. b.). KEN GOEDEN NACHT. ’t Heelal bewaart eeu plechtig zwijgen, Het werk is weer ten eind gebracht En ’t maantje, glurend door de twijgen, üp hem, wiens blikken tot haar stijgen. Lonkt ieder toe en fluistert zacht: Goeden nacht! goeden nacht! Aanschouw die moeder: zie, hoe teder Zij haren liev’ling tegenlacht; Vol van verrukking knielt zij neder En kust hem innig, kust hem weder, Omarmt hem dan en fluistert zacht: Goeden nacht! goeden nacht! Ginds ligt een jongling, ziek sinds weken, Van wien men dra den doodsnik wacht; Daar naast (wiens hart zou daar niet breken?) Hoort men den droeven vader smeeken O! goede Hemel! geef hem kracht! Goeden nacht! goeden nacht! Wat droeve schare trekt daar henen? Van waar gestaag die droeve klagt? Van waar die oogen, dof van ’t weenen? Van waar die smart? van waar dat stenenV Een doode wordt ter rust gebracht Goeden nacht! goeden nacht! Ook gij, die, onder al uw streven, Niets hooger dan uw liefde acht, Wil gij u ook ter rust begeven! Maar eerst der hope van uw leven Nog deze woorden toegebracht: Goeden nacht! goeden nacht! Daar buiten ziet men ’t al verkecren; Natuur heeft weer haar loop volbracht; Een strenger vorst zal nu regeren; Dien, roept ze toe, dien zult ge eeren; Mijn werk is af', dus sluimer zacht! Goeden nacht! goeden nacht!! ! A. G. J. V. Cii. TAROENA-DJAIA. 16JJ-1680. Het is geenszins ons doel om in liet volgende opstel een geschiedkundig tafereel op te hangen van de gebeurtenissen, welke de naam, door ons aan het hoofd dezer bladzijden geplaatst, den lezer in de herinnering terug roept want ons ontbreekt de studie, zoo wij al niet de bronnen missen, vereischt tot het geven van nieuwe bizonderheden of gewichtige ontdekkingen. Vreesden wij niet het afkeurend praedicaat van pretentieus, wij zouden als verderen titel hebben geschreven; Historiesch-Romantiscke Schets— immers, wij hebben, voor zooverr’ het geschiedverhaal ons daartoe in staat stelde en het dramatische element toeliet, getracht zooveel mogelijk den aangewezen weg der historie te volgen, en tevens onze verbeelding bij de keuze van het decoratief, om ’t zoo eens uit te drukken, den vrijen teugel gelaten. Uit het gezegde blykt, dat wij meer hebben willen schildereu dan verhalen, méér ons bezig hebben gehouden met kleuren dan met lijnen. En dit zal niemant verwonderen, die weet hoe uitéenloopend de berichten omtrend ons onderwerp zijn en hoe zij allen slechts overeenkomen in dit groote punt, dat wij bij het vernemen van den naam taroena-djaia over onze landgenooten behooren te blozen. Dit laatste maakt eene verdediging onzer keuze noodzakelijk. Een hoog belangwekkend, dramatiesch, tragiesch, en bij dat alles betrekkelijk weinig bekend voorval, naar ons beste weten en met onze beste krachten terug te geven ziedaar eene taak te aantrekkelijk om te worden opgegeven, al is het ook, dat daarbij een blos van verontwaardiging onze wangen moet doen gloeien en al is het, dat die verontwaardiging onze landgenooten geldt. Ja, laten we ’t slechts bekennen zij zelve was eene aanprikkeling te meer van onze warme voorliefde ten opzichte der gekozene stoffe. Wij zeiden dat het door ons bedoelde voorval „betrekkelijk weinig bekend” is: en wij zouden er bij hebben kunnen voegen, dat die weinige bekendheid geen gunstig licht werpt op de Nederlandsche dankbaarheid. Of wie zal durven ontkennen, dat wij, die met veel welbehagen ons laven aan Javaansche koffie, die ons voeden met Javaansche rijst, die met een air van gewicht debatten lezen over Javaanschen arbeid— ons al zeer weinig bekommeren om den Javaan zei ven en nagenoeg in ’t geheel niet om zijne Geschiedenis? Wij berusten er in, dat men ons op school hoog opgeeft van zijne valschheid, trouweloosheid, lafhartigheid en van otize eerlijkheid, goede trouw en dapperheid: nooit komt het bij ons op te vragen naar het recht van Depati Anom, waar men ons spreekt van de slimheid der Compagnie; geen oogenblik denken wij om den eerlijken de kook, waar men schimpt op den muiteling diepo-nbgoeo ; niet een enkele maal zien wij om naar den oproerigen taeoena-djaia , waar men lofliederen zingt op den grooten speelman. Waarlijk, het is niet ten onrechte gezegd: „Er zijn schoone en treffende karakters in de Geschiedenis der inboorlingen van den Archipel, die te lang reeds aan de overwinnaars en bezitters van dien Archipel onbekend zijn gebleven.” Éen dier „schoone en treffende karakters” u voor oogen te stellen, zietdaar wat wij ons ter taak namen. Mocht onze poging, zij ’t ook in zeer geringe mate, meêwerken tot verhooging der belangstelling, welke onze coloniën in den laatsten tijd eenigszins beginnen op te wekken, zij zal ten volle geslaagd zijn. Nienmnt kan de wellen stoppen Van dien moort. VONUKL. „Zooiils ik zeide die honden van Hollanders hebben hem weêr laten ontsnappen: bij Allah! ons geduld wordt op eene zware proef gesteld!” De persoon die woorden uitsprak on van eene driftige beweging met den voet deed vergezeld gaan, was een tamelijk bejaard man van zeer middenmatige lengte en kon alles behalve schoon heeten. De breede, overmatig opgewipte neus, de kleine oogen, het lage voorhoofd en de dikke lippen, gevoegd bij de geele tint welke door kunst het natuurlijk bruin van ’t gelaat vervangen had, ontnamen aan zijn voorkomen al het vorstelijke, dat men met recht bij den sulthan van Mataram had kunnen verwachten. Een nauwsluitend, geelkleurig buisje van kostbare stofte bedekt het bovenlijf, terwijl een blauw zijden sarong in breede plooien langs de beenen neerhangt en een fraaie kris met gouden greep het costnum voltooit. De eenige persoon die zich buiten hamangkat, w'ant zoo heet de vorst, in het vrij ruime vertrek bevindt, is een Amboinees van eene schoone, ranke gestalte, gekleed op de wijze der Europeesche hoplieden, met levendige zwarte oogen en eene uitdrukking vol list en geslepenheid. Het is de eapitein JONKER, hoofd der keizerlijke lijfwacht in Nederlandsclie dienst. De zaal waarin we beide aantreden, heeft niets merkwaardigs dan de lange rekken met kostbare lansen , waarvan sommige de lengte bereiken van achttien voeten. De eenige toegang wordt afgesloten door een zwaar gordijn tegenover den keizerlijken zetel of throon, waartegen de heerscher van Mataram in eene achtelooze houding, met over de borst gekruiste armen, leunt. Dat overigens geene bedienden aanwezig zijn, geeft te kennen dat het onderhoud, ’t welk wij bijwonen, geheim is. —De kleurling beandwoordde de laatste woorden van zijnen heer met een licht schouderophalen. „De voorraad van ’t leger was geheel op, uwe Hoogheid, en bovendien, de oude coepbe was ziek—” Wat, ziek!? Neen neen, ’t is ondergestoken spel, ik ben er zeker van. Maar bij den heiligen propheet, hij zal mij zoo gemakkelijk niet om den tuin leiden! —lk wil een einde hebben aan dat eeuwige branden en stroopen van dien muiter ik wil het! ik loil het! en weder gingen de woorden van den keizer met een hevig stampen op den bodem gepaard. De ander zweeg. Hoevele manschappen zijn er noch hier? vervolgde nAMANOHAT. „Drie vendels, Uwe Hoogheid! te zamen 200 man.” Welnu, ge vertrekt daarmede terstond naar Kediri zooals ik u reeds zeide, bevindt zich taeoena- DJAIA ergens in ’fc gebergte Selimbott; zoo ge wat handiger zijt dan die lompe Hollanders, kan hij u niet ontsnappen en „Maar, Uwe Hoogheid!” viel jonker in: „ofschoon ik mijn leven in Uwe dienst zou laten, kan ik mijn post niet verlaten zonder uitdrukkelijken last van hopman coeper Uwe Hoogheid weet, dat deze mij tot uwe lijfwacht gesteld heeft —” —Ge hebt mijn wil gehoord— ga! of anders De sulthan begeleidde zijne laatste woorden met een dreigend gebaar en jonker, die den aard zijns meesters kende, achtte het niet geraden verdere tegenwerpingen te maken bovendien wist hij, dat er een prijs van bijna 4000 Spaansche daalders op ’t hoofd van den muiteling gesteld was eene voor zijn tijd vrij aanmerkelijke som, die den capitein wel eene overtreding der krijgstucht waard scheen, vooral tegenover een bevelhebber als coeper, dien hij om verschillende redenen minachtte en haatte. Hij vertrok dan ook spoedig, na de gebruikelijke eerbewijzen. Toen HAMANGRAT alleen gelaten was, hief hij het voorhangsel op, en scheen een wijle te luisteren. Weldra deed zich een getrappel van paarden buiten den kraton {hH paleis) vernemen een boosaardig lachje deed de dikke lippen van den Javaan krullen en het gordijn viel. 31aar wie was tarobna-djaia F Weinige jaren geleden beklom manokoeeat den throon van Mataram, van het keizerrijk Java. Ontzachelijk als de iiaam van zijn gebied, was de taak die met den skepter in zijne hand werd gelegd: eene taak, die hij evenmin besefte als uitvoerde. ln plaats toch van de welvaart zijner onderdanen te bevorderen door een wijs en zachtmoedig bestuur, woedde hij rond als een tijger, tuk op buit en heet naar bloed. G-eene liefde was hem te heilig, geene eer te rein, geen schande te afgrijselijk en zijn gedrag was zoo dierlijk, zijne wreedheid zoo onmenschelijk, dat zelfs de slaafschheid der rijksgrooten ten einde raakte en het geduld des volks werd uitgeput. De prinsen aan het hof verlangden een anderen vorst en spoorden MAivGKOBEATS zoon aan, zich meester te maken van de kroon zijns vaders. Eerst deinsde deze voor de daad terug, maar langzamerhand werd hij meer gemeenzaam met het denkbeeld aan een opstand en bezweek eindelijk voor de verzoeking. Evenwel waagde hij het niet openlijk te handelen, maar trachtte zekeren geestelijke, genaamd, tot zijn belang over te halen. Deze, die als propheet op Madura een grooten aanhang had, zeide hem zijne hulp toe en begon zijnen schoonzoon taedeïta-djaia in zijne plannen te wikkelen; hij hing hem een zwart tafereel op van de wreedheden des keizers en beloofde hem gouden bergen voor de toekomst, zoo ’t hem gelukken mocht den kroonprins op den throon te brengen. Met duivelenlist blies hij hem in, dat hij zelf een zoon was van den keizer, die zijne moeder, eene jonge schoone Madureesohe, na haar langen tijd onder zijne bijwijven gehouden te hebben, meêdoogenloos had verstooten en ontvlamde aldus, door allerlei schijnredenen en beloften, de verbeelding van den jongen Madurees zoozeer, dat deze zich aansloot bij eene woeste horde ontevredene Makassaren en een inval beraamde in Mataram. De krijg brak uit en de troepen des sulthans werden overal geslagen; weldra stond TAEOEiTA-njAiA aan het hoofd eener aanzienlijke krijgsmacht en dreef alles voor zich heen. Toen hij echter zeer machtig was, vergat hij zijne belofte aan den kroonprins; de glans van den throon verblindde hem; hij zag duizenden en honderdduizenden aan zijne voeten, die hem huldigden als hunnen heer, hem roemden als hun verlosser en de jonge krijgsman viel. Weinig tijds later was zijn naam op aller lippen en wierp men zich voor hem ter aarde den machtigen sulthan van Mataram, den keizer van Java! Maar toen hij zich de kroon op het hoofd drukte, berokkende hij zich zijns broeders doodelijken haat. De grijze sulthan, door de mare van taeoenaas verheffing verschrikt, vluchtte; de trotsche beheerscher van Mataram vluchtte, gejaagd door de vrees en de folteringen van het geweten; hij vlood door Bageleen en Banjoemaas, over rivieren en vlakten, bergen en dalen voort, voort, altijd voort! Zijne zonen verlieten hem allen, behalve de kroonprins, die hem verraden had. Ten laatste, in het dorp Pasiraman, stierf hij; men zegt door gif. Zijn lijk werd over den bergrug Slamat gevoerd en begraven bij Passaréan, in een bloemrijk oord. Sedert dien tijd wordt hij genoemd Tegil-Aroem of Tagalwangi, een geurig veld. De kroonprins, eeuwige wraak zwerende aan ta-EOENA-njAiA, zond twee zijner opperhoofden naar Batavia, om hulp te verzoeken van de Compagnie; deze erkende hem als sulthan en zond onderstand. Nu ontbrandde een vreeselijke burgerkrijg, waarin TAEGENA-DJAIA mot wisselend geluk tegen den nieuwen keizer en diens bondgeuooten, de Nederlanders, streed. Eindelijk evenwel werd liij door de bevelhebbers der laatsten zoo nauw ingesloten, dat men bijna niet meer twijfelde aan het einde van den oorlog, toen het hem, gelijk we reeds zagen, als door een wonder gelukte te ontkomen en zich, naar men meende, met een handvol volks naar Passaroean te begeven. In werkelijkheid echter hield hij zich, gelijk iiAMAïTGEAT door zijne spionnen vernomen had, in het Selimbon-gebergte op. Zóo stonden de zaken, toen het bovenvermelde gesprek in den kraton te Soerabaia plaats greep. Keeren wij na deze uitweiding tot ons verhaal terug. De stralen der middagzon braken na een lichte regenbui weder door de wechdrijvende wolken en brandden op de naakte huid van een viertal Javanen, die met veel moeite den hoogen bergrug Selimbon of Keloed beklommen. Een hunner droeg een wit vaandel ; overigens waren ze, als gewoonlijk, voorzien van den pending gordel —en den daaraan hangenden pedang soort van sabel met den onafscheidelijken kris en de lans. Het waren lieden van jonkee, uitgezonden om TAHOENA-DJAiA Op te sporen en hem vredesvoorslagen te doen. Dit nu was geenszins eene gemakkelijke taak, want, ofschoon het den Amboinees gelukt was het bekende legerhoofd op den herg Keloed zoo nauw in te sluiten, dat hem alle toevoer was afgesneden, had TAEOEifA-njAiA zich tot dusverre zoodanig w'eten schuil te houden, dat zijn vijand geheel in het onzekere verkeerde omtrend de krijgsmacht die hem bijgebleven was. De Parlementair had met zijne volgelingen reeds den geheelen morgen rond gezworven, zonder ook maar het geringste spoor van den gezochte te hebben kunnen ontdekken. Uitermate vermoeid, terwijl de zweetdruppelen hem op het voorhoofd parelden, trachtten ze zich door de, tallooze struiken en slingerplanten een doortocht te banen, nu en dan uitrustende onder de breede schaduwen der hoogstammige woudreuzen. Overigens gingen ze zwijgend hunnen weg, zonder eenigszins acht te slaan op de heerlijke natuur die hou omringde en toch eene veelsoortigheid on pracht van plantengroei aanbood, die het moeilijkst te bevredigen oog ruimschoots zou hebben kunnen voldoen. Hoog boven hunne hoofden ontplooide de Poespaboom zijne groote, sneeuwwitte bloemen, heerlijk afstekende bij het karmozijnroode tooisel van den Mangir, en het witachtig groen van den Pakoetijang. Tal van vogels fladderde tusschen de rijkgeladene Hangka-, Hoeren- en Pisangboomen, nu en dan opgeschrikt door den schrillen kreet der boschkat en het wanluidend geschreeuw van geheele scharen apen. Eindelijk bereikten de vier wandelaars een soort van bergplateau, dat door een uitgestrekt woud werd overscliaduwd. Juist wilden ze hier beraadslagen over de verder te volgen richting, toen eensklaps een onverwacht en hoogst zonderling schouwspel hun oog trof. Een krijgsman lag daar geknield aan den voet van een Salakboom en lekte begeerig de regendruppelen op, die van de lange breede bladeren afvloeiden. Zijne speer lag naast hem in het gras. Waren de gezanten reeds verbaasd over het vreemde van zijne houding en bezigheid, niet minder werden zij getroften door de verwilderde uitdrukking van het uitgeteerde gelaat, welks ingevallen wangen en holle oogen van eene lange en zware ontbering getuigden. De bevende hand waarmee de krijgsman de bladeren naar zich toe-trok, scheen aan een geraamte te behooren en was nauwlijks in staat deze geringe dienst te verrichten. Het was een der voorposten van tarouna-j).iaia die aldus zijn dorst traolitte te lessehen; want behalve de ellende van ziekte en afmatting, had de eens zoo machtige prins met zijn volk den geesel van honger en dorst te verduren, daar jonker zijne maatregelen zoo goed genomen had, dat hij zich van alle gemeenschap met de buitenwerld zag uitgesloten. Na eenige dagen van onafgebroken droogte, had Allah dien morgen eindelijk zich ontfermd en een weldadigen regen gezonden; het weinige water dat men echter had kunnen opvangen, was natuurlijk aan taecena-djaia en zijn hofstoet afgestaan en zoo moest de schildwacht dien jonkers afgezondenen aantrofi'en, zich gelukkig achten met eenige druppelen van een Salakblad de heete tong te kunnen verkoelen. De ongelukkige was in die bezigheid dan ook zoozeer verzonken, dat hij de aanwezigheid van anderen niet opmerkte, voordat de vaandeldrager hem aansprak. Op te springen en de lans aan te grijpen was het werk van een oogenblik, waarop hij zijn alarmkreet deed hoeren alle zwakheid, alle uitputting scheen verdwenen en voordat de gezanten hunne vredelievende bedoelingen hadden kunnen kenbaar maken, werden ze door de van alle kanten toesnellende krijgslieden aangevallen en afgemaakt. Éen slechts ontkwam, om den dood zijner metgezellen te berichten. Toen TAROENA-njAiA deze onberaden handelwijs vernam, zond hij vier der schuldigen met een vredevaan tot zijn tegenstander. Éon hunner keerde weder. Inmiddels had hopman coepbr uit z.ijne lejferplaats bij Passaroean den Amboinees brief' op brief gezonden, met bevel om onmiddellijk naar zijn post te Soerabaia terug te keeren, ’t geen deze telkens met een bepaalde weigering beandwoordde. En geen wonder ! TABOEïTA-DJAiA had toegestemd zich op lijfsgenade over te geven, onder uitdrukkelijk beding evenwel van niet aan den keizer, maar aan de Compagnie te worden uitgeleverd, ’t geen als dienaar der laatste, bezwoer. Nu gaf zijn volk de wapens over. ’t Was een treurig gezicht, die 600 krijgslieden , welke als een sombere trein van berggeesten langzamerhand uit het geboomte te voorschijn kwamen. Noch was hun tred echter vast, hun oog fier van blik, hunne houding trotsch: en toen de overwonnenen de wapens aan do voeten hunner overwinnaars neêrlegden, schenen deze beschaamd het hoofd te buigen, als viel de last der zegepraal hunne schouders te zwaar. Na het krijgsvolk kwamen de hovelingen, vrouwen en een zoontje van den prins af, waarna hij ten slotte zelf verscheen, als boeteling gekleed in zwart satijn , met een hoogen zwarten tulband gedekt en een langen, zwarten staf in de hand, om zich, na een strijd van vele jaren, gevangen te geven. Yóor den Amboinees gekomen viel hij hem te voet de dienaar der Compagnie richtte hem op. „Ik dank u!” zeide de gevangen vorst. Daarop riep hij ieniant uit zijn gevolfj tot zich , die een fraai bewerkt kistje aandroeg. „Gij zijt een dapper man!” vervolgde taboena-D.iAiA: „En dapperheid eer ik, ook in mijne vijanden. Voor weinig tijds waren onnoemelijke schatten in mijne hand: de krijgskans heeft ze mij ontnomen. Toch heb ik niet alles verloren: wat ik heb wil ik u geven.” Dit zeggende opende hij het kistje en reikte zijnen overwinnaar zijn gouden lijfkris toe, met edelgesteenten bezet en een boog van zuiver goud. Weder een nieuwe morgen was er opgegaan over de slanke bergtoppen. Weder verlichtte de zon de blanke wolkjes aan den hemel, die daar zweefden boven de morgennevelen, als de helderwitte zeilen der schepen op de verre, verre zee. Het zoet gezang der meisjes die rijst stampten achter op het erf, wisselde af met het helder gekraai van den huishaan en het zachte kirren der tortelduiven, in hare cierlijke kooien, hoog boven in de kruinen der klappaboomen. Het is Nieuwjaarsdag Met over de borst gekruiste armen zit tahoena-UJAIA op een baleh-baleh *) tegen den muur. Zijne sombere trekken zijn een donkere schaduw in de lachende schilderij om hem heên. Nu en dan slechts schieten zijne oogen vlammen, verheldert zijn gelaat. *) Soort van rustbank, gevlochten van bamboeriet. richt zich zijn gestalte op maar een oogeiiblik daarna buigt hij weder lusteloos het hoofd en speelt een bittere glimlach om zijne lippen. Gekraak van voetstappen. Als de vorst opziet ligt de wacht voor hem ter aarde gebogen. Half onwillig wenkt hij hun tot opstaan. „Wat wilt gij?” vraagt hij vriendelijk. Een der krijgslieden treedt voorwaarts en zegt eerbiedig: Weder zijn twaalf manen ondergegaan, Heer! en Allah heeft weder een nieuw jaar doen geboren worden. Wij wenschen u heil I De prins glimlachte even en drukte den krijgsman vier daalders in de hand. „Wat heeft de Soesoehoenan ulieden gegeven?” Niets, Heer! „Indien ik een prins was,” hernam toeeana-DJAiA, „als in mijn vorigen staat, of keizer, ik zoude u als een prins en keizer begiftigen; maar ik kan dat nn niet doen, hoewel ik n alles geve wat ik heb.” De arme lieden konden hunne tranen nauwelijks bedwingen. Heer! wij hebben aan geen ding gebrek: wij zijn dankbaar voor uwe gave, maar wij behoeven haar niet. En de krijgsman wilde hem het geld terug geven. Maar taeoena-djaia schudde het hoofd en wenkte met'de hand dat zij gaan konden. —• Doch het verraad sluimerde niet. De keizer, hevig vertoornd over de minachtende wijze waarop de gevangene zich over hem liad uitgelaten, besloot zich schrikkelijk te wreken en deed den hopman coepeh ontbieden. Het was reeds middag toen deze aan de uitnoodiging voldeed. „Ik heb u doen komen,” zeide hamangbat op schijnbaar onverschilligen toon, „om u te vragen, of TAEGENA-DJAIA mij dezeu avond eens kan bezoeken. Ik wenschte hem te zien, voordat gij hem van hier doet voeren.” COEPEB zag verschrikt op: taeoena-djaia vervoe-J’6n dat was zich zelven blootstellen aan de ontdekking van eene reeks van gruwelen en schanddaden waarmede deze volkomen bekend was en die hem, niet slechts wat hem noch restte van goeden naam, maar ook zijne plaats in ’t leger kosten zouden. Hij droeg reeds kennis van het in den morgen voorgevallene en kende den aard des keizers. Zijn besluit was genomen. Zijne oogen ontmoetten die van den sulthan. Ze verstonden elkander. ,Men zegt dat er vele voetstappen liggen op den weg naar het hol van den heer tijger maar zeer weinige van hen die daaruit terugkeerden.’ De Javaan grijnslachte. Na een oogenblik stilzwijgens andwoordde hij : „Maar de krijgsraad?” ,Laat dat aan mij over!’ hernam de hopman opstaande. ,Heden avond is takoesa-djaia hier.’ en met deze woorden vertrok hij. Het is nacht. Donker steekt het spitsche atappen dak van den dhalem af tegen het uitgestrekte hemelgewelf. De koele nachtwind rLiischt door de hooggetopte Waringiboomen en treurig fluisteren de bladeren van lang vergeten dagen toen eerlijkheid en trouw noch in eere waren maar hunne zachte stem gaat weldra verloren in het gedruis eener woeste menigte voor het paleis. De gevangene z.oü komen de groote taeoeuadjaia! Welk een gespannen verwachting spreekt uit aller oogen; hoe dof dreigend is hun gemurmel, hoe zenuwachtig hun lachen; zie hoe vaders hunne zonen verhalen van zijne groote daden, wonderen van zijne kracht en zijnen moed; hoe moeders weenen met hare dochters, om het lot dat hem zonder twijfel wacht. Menige bede werd er dien avond tot Allah opgezonden voor den ongelukkigen prins, die zich van allen verlaten en verraden achtte. – Had hij het geweten, wellicht had de gevangenschap zijn trotschen geest minder gedrukt, misschien had hij met meer vertrouwen voorwaarts gezien naar de geheimenissen der toekomst. Daar komt hij! De woelende menigte golft als een zee op en neder. Nu en dan klinkt een woeste kreet boven het rumoer uit op eens is alles stil; hij komt! Welk een gestalte! De weelderige ravenzwarte lokken vallen golvend van het hooge voorhoofd neêr op de breede schouders; de wijde plooien van ’t zwarte boetgewaad verbergen nauwelijks den forschen bouw van den reusachtigen Madurees. Aan elke zij gaat éene zijner vrouwen zusters van den keizer, vorstinnen des rijks, die nooit zich aan ’t volk vertoonden dan omgeven door een rijken stoet van hovelingen, te midden van gong- en gamelangspel, treden daar voort tusschen twee muren van orang-ketjil (gemeen volk) gekleed als gemeene koelivrouwen! De gevangenen zijn omringd van een dichten drom krijgslieden met uitgetogen krissen en eenige flambouwdragers. Met trotsch opgetrokken lip en vlammend oog ziet TAiiOENA-DJAiA om zich heên en al het volk valt op het aangezicht ter aarde voor den Grrooten Heer. Ja, hij was groot grooter in zijne vernedering, dan toen hij met krachtige hand het steigerende ros bestuurde aan het hoofd van zijn heir! De sombere trein verdween in ’t binnenste van den Dhalem. De Bangsal groote zaal is geheel met toortsen verlicht. De keizer zit daar op zijnen throon. Ter weerskanten zijn de Nederlandsche bevelhebbers geschaard en langs de zywanden der zaal staan twee rijen gewapende orang-kaiaas (edellieden). Alles is dood stil. Daar wordt het voorhangsel opgeheven —en de gevangene treedt met zijne vrouwen en zijn zoontje aan de hand binnen. De znsters van iiamanghat werpen zich voor zijnen throon in het stof, met tranen om genade smeekend voor haren heer. Haar geklag zou een steenen hart hebben vermnrwd maar kalm richtte de keizer haar op, en zeide tot den gevangene: „Grroot is mijne vreugde n te zien, mijn broeder; uwe misdaden zijn n vergeven. Ga, kleed uin een voegzamer gewaad, opdat ik u een kris geve en u tot mijn staatsdienaar benoeme en n voorstelle.” TAEOENA-njAiA zweeg; zijne groote zwarte oogen flikkerden en rustten doorborend op zijnen vijand. Eindelijk evenwel gehoorzaamde hij, verwijderde zich en kwam weldra statig gekleed terug. Weder klonk luide de stem van hamajvgeat : „TAEDENA-ujAiA! weet dat, toen ik in Tagal was, ik gezworen heb, dat deze kris geene andere scheede zou hebben dan nw lichaam.” Het knaapje, verschrikt door de schrille, kwaadaardige stem des keizers, liet de hand zijns vaders los, en verborg schreiende het hoofdje in den schoot zijner moeder. Alles hield den adem in. Vier hovelingen grepen den prins aan en sleepten hem voor zijnen broeder. Hij verzette zich niet, maar zag hamangeat voortdurend strak aan; deze grijnsde van haat, hief zijn kris op het lemmer schitterde een scherpe kreet taegena-bjaia viel! Het staal had het hart getroffen en was onder het M. 2 schouderblad weder uitgekomeii. Een stroom zwart bloed kleurde den bodem. Met luider stem hitste hamanobat zijne hovelingen aan, het begonnen werk voort te zetten. Als bloedhonden vallen ze op het lichaam aan en scheuren er geheele stukken af; het noch lillende hart wordt uit de dappere borst gerukt en maar reeds genoeg, wellicht te véél bloed in onze schilderij! Reeds genoeg, méér dan genoeg, de schande ontdaan van haar afzichtelijk kleed zonder noch acht te geven op de stem, die ons aanklagend toefluistert, dat ook de hand van een blanke gezien werd onder de opgeheven krissen van de slaven der wreedheid. Het lijk van den groeten veldheer werd buitengeworpen op een mesthoop. Noch is het nacht. De maan is reeds ondergegaan. Daar nadert in de verte het roode schijnsel eener flambouw: twee mannen worden zichtbaar. Het zijn oude dienaren van taboena-djaia; ze begeven zich naar de plaats waar het lichaam van hunnen heer verachtelijk ligt neêrgeworpen. Zie, daar nemen ze ’t lijk op en leggen het op een baleh-baleh; ze dragen het wech naar eene stille plaats in het woud en begraven het daar. Eene wijle noch toeven ze; dan nemen zij de baar op en gaan heen als ze gekomen zijn; noch lang klinken hunne voetstappen in de stilte van den nacht; al flauwer eu flauwer wordt langzamerhand het geluid en sterft ten laatste geheel wech. Het is stil bij ’t graf; nu en dan slechts steekt de wind met hevigheid op, grijpt de zware hoornen aan en schokt hen totdat ze kraken; dan weder huilt hij om de takken en mengt zijn machtig geluid onder het gebrul der tijgers, die hongeren naar hunne prooi een dreigend, onheilspellend lied der wrake! SOERA-RAKA. 2- MARGAR E T H A. Ik vroeg haar oin een bloempje, Zij schudde trotseh haar hoofd, Ging lagchend van mij henen , Had toch mijn hart geroofd. . Zoovele bloemen hloeijen Zoo rijk aan geur en pracht, ’k Heb later slechts aan ééne, ’k Heb slechts aan haar gedacht. Verwelkt is nu die bloenie, Vergrijsd is thans mijn hoofd , En ledig is mijn harte, Ik had in haar geloofd. AMOK, EEN EEIESCHE DRANK. I. Ouder Utrechts muzenzouea Zijn er Friezen, die een kring Onderling Zamenvormen, om te toonen, Dat de vriendschap van voorheen Hen als broeders houdt bij een. Wat kan hunnen smaak meer streden Dan in hunnen vriendenkring, Ook een’ frieschen drank te deelen, Die hen steeds ter harte ging. Ja zij drinken, om te schijnen En om waarlijk Fries te zijn. Volle bekers met rozijnen In den franschen brandewijn. 11. 'k Wil dan ook dien drank hier prijzen Die, bij elk slechts eens geproefd, Niets behoeft Om zijn’ roem nog te bewijzen, En die hoog door hen geëerd Daar door niemand wordt geweerd. Ziet deez’ drank met zooveel zorgen In een kenlsche pot bereid Eerst een tijd lang weggeborgeu Dan geproefd met veel beleid. Waar 'k dien nectar zie verschijnen Doet hij ’t harte vrolijk zijn. ’k Zing mijn lied dus voor rozijnen In den franschen brandewijn. 111. Niemand zal de voorkeur geven Aan een volgesehonken glas Van wat ras ’t Zij madera port of bitter. Zoo hij deze vrucht slechts ziet Wankelt hij in keuze niet. Ziet, hoe goudgeel zijn haar' kleuren En hoe zoet is niet haar’ smaak, Zoodat hij die haar gaat keuren Deez’ wil proeven, o zoo vaak; En volstrekt niet wil verkwijnen Bij elk ander glas vol wijn; Maar steeds kiezen zal rozijnen In den franschen brandewijn. 31 Friezen die ze weet te mengen Naar ’t recept *), schenkt blij van zin Dikwijls in; En inogt menig toast verlengen Het bestaan van uwen kring. Vriendsehap moge u blijdsehap geven Om te juiehen met elkaar ; Lang zal Frisia nog leven En de leden altegaar. Wat de tijd moog’ ondermijnen. Wat uit Utrecht moog’ verdwijnen, Uw verbond moge innig zijn Even innig als rozijnen In den franschen brandewijn. KOMA. *) Om allen in de gelegenheid te stellen dezen edelen drank te gebruiken, zoo gaat het recept hiernevens. 5 ffi blaauwe rozijnen, goed uitgezócht en van stoelen gezuiverd , 4 flesschen brandewijn; op iedere flesch 'ti‘ witte kaudijgruis. Voor een stuiver pijpkaneel en een 20tal kruidnagels. Wijze van bereiding. Men gebruike een Keulsche pot, doe van de rozijnen eene laag in deze, over die laag giet men zooveel brandewijn dat de rozijnen er juist onder staan, vervolgens strooit men daarover eenig kaneel, een paar kruidnagels en een gedeelte opgelost kandijgruis, enz. Men doet het best op deze wijze 5 of 6 lagen te maken. Eindelijk late men eenige ruimte in de pot, doe er eene blaas over en laat deze gedurende 14 dagen zooveel mogelijk op een weinig vuur trekken. lIEDENDAAGSCHE BfiIEVEN. Toen ik onlangs eenige brieven was magtig geworden ten gevolge eener advertentie in een der dagbladen, trok de schoone taal en spelling, die daarin voorkwamen, mijne aandacht, maar bijzonder het misverstand, dat in sommige dier brieven voorkwam. Alvorens u, waarde lezers! met den inbond derzelven bekend te maken, zooals ik ze achtereenvolgende ontving, dient eerst nog te worden vermeld, welke de annonce was, om het misverstand van de antwoorden zoo duidelijk mogelijk te doen uitkomen. De advertentie was van den volgenden inhoud: „Men verlangt tegen 1° Mei a. s. ééne kamer met „kost, bediening en gezellig verkeer voor twee fat„soenlijke dames uit den burgerstand. Die daartoe „mogten genegen zijn, worden verzocht de opgave „hunner conditiën met franco brieven onder letter Z „in te zenden bij den uitgever van dit blad.” Do brieven op die advertentie ingekomen, zal ik u thans laten lezen, hopende dat vooral de schoone taal en spelling uwe aandacht gedurende eenige oogenblikken aangenaam zullen beaig houden. N®. 1. Van een stukadoor, die om geld en werk verlegen scheen te zijn. Oog gebeerde dames ! Een donderdag heeft ik in de koerant gelezen als dat Uw kamers zoekt die ik heeft en al zeg ik het zellevers mooi ook en goekoop ook en, verders ben ik stukadoor met goet gedragt en konzitutie alzeg ik het zellevers en verders hoop ik bij l)e dames ook wel is te stukadoore op de kamers ik. Werkt voor niet veul geld en verders zijn er drie kamers vlak bij mekaar en maar een bedstee om in te slaape. mijn uitzigt is vlak bij spoor in een van die Huizies Waar een groote parsazie ist van omnebusten en vigilanzies en tweemaal in ’tjaar van glaaze waagens van naaimeisjes die hier de pot komme vertere en de beste Icamer ist boven hop et nis vlak aan de straatWog en verders zal ik U alles wel late zien. Gelieve Deze in welstant te ontfange gelijk als ik ook mij bevinde en sito sito te antwoorde Aan U dienaar J. h No. 2. Van een logementhouder met bijvoeging van een zeer net gelithograpiieerde adreskaart. Wel Edele zeer Geleerde dames! Daar ik onlangs in de Courant van 11. Donderdag 15 Mei op TJEd. Hoog G-eborenons annonce bijzonder mijne aandacht; gevestigd had, heb ik de Eer TJEd. Hoog geboren te kunnen mededeelen, dat in mijn hotel, dat door de riante situatie en prachtige environs zeer aanbevelenswaardig is, nog slechts weinige apartementen gedurende het zomersaisoen voorhanden zijn. De table d’hóte, die ten 3 Ure een aanvang neemt, wordt eens per week door muzijk opgeluisterd. Het convert is zoo laag mogelijk gesteld; behalve den wijn wordt het berekend tegen ƒ 1,50; logies en dejeuner bedragen ƒ 2,25, benevens eene kleinigheid voor service en bougies. De bediening is altijd zoo accuraat en promt mogelijk, terwijl de omgang met de voornaamste fatsoenlijke familien de recommandatie van mijn hotel overbodig maakt. Hopende spoedig eenig berigt van UEd. Hoog Geboren te ontvangen , blijf ik met het meeste respect en toegenegenheid. Uwen onderdanigsten Dienaar D. 17 Mei 1865. K N“. 3. Van een ongehuwd heer, waarschijnlijk berustende op een misverstand. Edele dames! Volgens Uwé’s annonce in de Courant ben ik zoo vrij UEd. een aangenaam en bevallig voorstel te doen, ten einde zoo spoedig mogelijk in overeenstemming te treden. Daar ik ongehuwd ben, en behoefte heb aan vrolijk gezelschap en gezellig verkeer, bied ik UEd. een mijner kamers ter be\?oning aan, en wel gratis, onder conditie, dat de dames mij door spel en zang zooveel mogelijk den tijd zullen veraangenamen. Bij nadere kennismaking ben ik niet ongenegen met diegene van Ulieden, die een niet onaanzienlijk kapitaal kan aanbrengen, een wettig huwelijk aantogaan. De stipste geheimhouding verzekerende , heb ik de eer met hoogachting te zijn, enz. A. B. N°. 4. Was een misverstand van een chirurgijn ten platte lande. Mijnheer! Uwe annonce in de Courant gelezen hebbende, begrijp ik zeer goed Uw plan, en hoe Uwe dochters zijn, hoewel UEd. dit onder bedekte termen, doch voor een geneesheer duidelijk genoeg, hebt te kennen gegeven. Ik ben daarom zoo vrij mij aantebevelen om op Uwe meisjes een waakzaam oog te houden. Kost en inwoning kunt Ge bij mij voor hen vinden, en om aan den huisselijken kring te gewennen en ingetogenheid te leeren, daartoe heeft zich mijne wederhelft bereid verklaard. O mijnheer, ik heb die zaakjes reeds zoo dikwijls bij de hand gehad. Onlangs had ik ook nog zoo’n paar uitvliegstertjes in huis, die een raren rol hadden gespoeld; zij waren ongeveer 18 a 20 jareu oud, goedhartige schepseltjes, maar wat jongensgek, begrijpt U? Hier op ’t dorp is ook eene aanbevelondswaardige school voor meisjes, waar zij vooral goed loeren stoppen on naaijen. Tot mijn genoegen kan ik TJ eindelijk mededeelen, dat mijne pogingen tot verbetering derzulken meestal zeer gelukkig geslaagd zijn. Mogt UEd’s dus besluiten met mij daarover nader in correspondentie te treden, dan zullen we aangaande de conditiën het nader wel eens worden. Met hoogachting enz. enz. K. B. N°. 5. Van een timmerman, die reeds eenige kamers van een in het volgende jaar te bouwen huis wilde verhuren. N". 6. Van een verhuurkantoor, waarin de dames 47 gemeubelde kamers werden gepresenteerd. N". 7. Van een spekslager. Mijn Lieve juf Frouwe Ik heeft in de krant TJ atvertenzie geleeze, en daarom wil uw maar zeggen, alsdat ik goeije kamers voor Uw hebt ik zelf ist een spekslachter en ist eisselijk goekoop men kan hier geen vlees krijge als in den Herfst en swinters spek in de euip of in tvoorjaar jnet de nugtere kalve dat ook al een best mensenete ist en omdat Ik en mein vrouw samen eet zo ist mijn Vriendelijk verzoek aan UEdele om de menagerie met zen viore te gebruike ik en mein vrouw en uedele want er kunne veul Makke schape in oen hok van wegens de gezelligheid en de bediening als de eene hand de andere, wasch worde ze allebij schoon zoo ist mijn vriendelijk verzoek aan uedole om mijn tijding terug te zende ja of niet U vriend Z. den Bliefden mij 180065. k. v. B. fooü skribdum. ik en Mein vrouw heeft hier nog een aardig hippie gront van agtere en zitte hier altijd dik in de krob slaai en geele peje. N“. 8. Was afkomstig van een zeer orthodoxe lid- maat der Gereformeerde kerk, welke brief door spelling en inbond opmerkenswaardig is. Waorde zusters inden Heere, Zoals Uw weet zijnne er jongelingsvereenigingen om de waore leer der formeliere naar de artijkelen des geloofs te versterken, zoo ook wil ik om Zion optebouwe en te versterke in mijne zwakheid een jongemeisjesvereeniging grontveste om de kettereijen onzer dage, die de kudde bedrijge, afbreuk te doen; en om mijne liefhebbers te doen beërve wat bestendig is en hunne schatkamere te vervulle. toen mijn oog nu Uwe atvertenzie zag kreeg ik een wenk van bove en dit was mij eene bezondere ingevinge alsdat ik dit pat moest bewandele en eene merkwaardige bevindinge, want ik zag dat gij eene kamer verlangt, die ik u tot eene redelijke preis zal afstaan, laat die preis Uw toch niet te hoog weze, want die schade zal uw' tot gewin weze, want ik zal komen tot de kameren uwer harten om die van alle onreinigheden en vuiligheid te zuivere, dan zult gij Uw verlustige in de dinge die daar bove zijn, en tot kost zal ik uw geve het brood des geestes, en mijne bedieninge zal geestelijk weze. Hier bij mij aan huis is er alleen omgang met regt Geloovige, want alle Belialskinderen zal ik buitensluite. Daartoe moogt Ge dan geboge worden, dan laten wij uw tot die Hoffelijke zamenkomste toe, want de profeet die zegt: de wolf zal met iiet lam verkeere, ende het luipaard bij den geitenbok nederligge, ende het kalf' ende de jonge leeuw ende het mestvee te zame. De Heere geve Uw daartoe een geloovig harte om tot mei te nadere, en Uw tot mei te wenden en behouden te worden, neigt hare hoore en komt tot mei en Uwe ziele zal leven. Weest van alle regtgeloovige gegroet met een warme kus enz. enz. De schrijver. N“. 9. Van een kroeghouder die o. a. meldde dat hij dapper was in plaats van tapper. Me Juft’rouwe. ik hebt van mijn Zoon gehoort, alsdat uw een kamer zoekt, zo neem ik de Vreyhijt om aan UEDLe te zeggen alsdat ik dapper ben, en ik van alles hebt, jenever, klare en andere borrels, zoo ist mijn vriendelijk verzoek aan UEDLe om mijne kamer te hure, zo ist mijn verzoek aan UEDLe of uw niet is bei mei de kamer kom zien, of' Hij uw bevalt ja of niet. zoo ist mijn verzoek aan TJEDLe niet kwaalijk te nemen alsdat TJEDLe in eon bet moet slaape en verwach sito sito tijding. TJ Vriend Gr. den vijf mij. P. 8. N°. 10. Van een broodbakker. Juffrouwe, Anders lees ik nooit de krant maar nouw leestte ik de avertensie toevallig en daarmee wouw ik maar zeggen alsdat ik een kaamer te hur hebt, die ƒ 10050 Grulden in ’t jaar doen mot; ik zellevers ben baker en hoop alsdat u geen last zal hebbe van de bakerij teewater bediening is er onder de hondert fijftig gulden begreepe, de kamer licht van agtere aan de rievier want als uw uit het raam valt licht u in ’t waater en u siet hier tweemaal per dag een stomboot voorbij passeere, ik en mijn vrouw ben heel zindelijk en TJ kunt hier heel goekoop leeve en dan zouw ik wel willen prepenere om swinters een stiertje te slagte dat zou goekoop vleesch ete wezen, nu juft'rouwe ik eindig met de pen maar niet met het hart en hoopt alsdat ik tijding zal krijge aan TJ die Naar j. M Ziedaar dan, waarde lezers! een staaltje van stijl en spelling; meerdere voorbeelden zullen, dunkt me, wel overbodig zijn om U aan te toonen, hoe noodig het geweest zou zijn, dat HH. kamerverhuurders als bovengeuoemden, nog eenigen tijd langer op de schoolbanken hadden gezeten, en betere beoefenaars der hollandsche taal waren geweest, dan toch zou men zich over zulk eene schrijfwijze en spelling niet behoeven te ergeren. P. J. S. E o M A N C E. ’k Zag dikwijls u dwalen In zwirr’lenden dans, Door blinkende zalen Vol vonklenden glans. Maar schitterde uw schoonheid als’t starenlicht straalt: Geen liefde was ooit in mijn hart noch gedaald. ’k Lag dikwijls gevangen In ’t vleiende aocoord Uwer ruisohende zangen ■— Een zijdene koord! Maar smolt hij die tonen in wellust ’t gemoed: Noch nimmer ontvonkten ze een vuriger gloed. Op ’t veld zag ’k u garen Met v«irdige hand. Uw weeldrigen hairen Een hloemigen hand: Gij waart als de lente neen, sohooner dan zij! De liefde bleef slnimren haar doodslaap in mij. ’k Zag laafnis u brengen Onder ’t armlijke dak; ’k Zag tranen u plengen, Waar ’t troostwoord ontbrak. Toen liadt gij verwonnen, hoe lang ook getart: Een brandende liefde doorvlamde mijn hart! Naar het Italiaaiisch van giannina milli. SOEKA-RANA. BLADVULLING. Een zeldzaam boek , vol raadselen, Schijnt mij uw aangezigt; ’t Verbergt op ieder bladzij schier Een heerlijk schoon gedicht. Maar, wil ik ’t lezen en verstaan, Het boekje toch is stom, Dan slaat de schalk, in uw oog, Het blaadje schielijk om Naar teodor lÖwe AMOK. EENE E EET ANTE. Als een Mammon aangebeden Door ’t afgodisch nageslacht, Dat met ongeduld tot heden Op haar naadrend einde wacht. Als een gans, wier lever aanwast. Die haar sterfuur tegengaat. Doch die, als de dood haar aantast, Anderen den lever laat. Stille hoop van zéér veel zielen, Die zij allen naauw’lijks kent. Die wel voor haar willen knielen, Azende op het testament. Als oen draak, die hij zijn leven Trouw het gulden vlies bewaakt; Maar het vlies er aan moet geven Als hij straks wordt afgemaakt. Trouwe revalenta-slikster Tegen jicht of podegra, Proefster van neefs echte elixter, Nichtje’s punch en bessenvla. Onderwerp van twee beminden, Die vast erfgenamen zijn En ’t zéér praetiseh zullen vinden, Als ze meegaat met vriend hein. Waarborgmaatschappij voor neven, Wier aifaires wanklend staan. Voor wie aanvangt een nieuw leven, Als het hare is afgedaan. Arme vrouw! .. . hoe lang zal ’t duren Eer men rammelt met uw geld ? .. . . Oeh! het zijn slechts weinige uren, Die haar nog zijn toegeteld. Zie, daar zit zij, ’t hoofd gebogen. In den ouden leuningstoel, Starend met droefgeestige oogen. Peinzend op des levens doel. ’t Hoofd met poeder overladen, ’t Neepjeskapje om wang en kin. Vóór zich de Evangeliebladen, Met een half ons snuif er in. Poes zit naast „de vrouw” te spinnen, Daar verdwijnt de gouden bril . ’t Middagslaapje zal beginnen; Neefjes, nichtjes! weest nu stil! Poel! wat boor ik voor geruchten! . . Wel! dat is een slechte knaap! ’k Hoor een mager jongske znchten: „Och ! was dat haar laatste slaap!” K, A PROPOS VAN ZEKERE RIJMPJENS. Geen uwer heeft er vast iets tegen, mijne heeren, In zekere Rijmpjens, onder 't opschrift Minnekout De A en B op bladzij 74 om te koeren. Dan prijst zich B: „Geen schreef in langen tijd met zooveel vuur en geest En A geeft liem ’t repliek ; „Zoo oordeelt er niet één die uwe stukken leest. A T. LUIMEN. Men heeft voorzeker stemmingen, maar wee dengene, wien de stemmingen hebben. Feuchtbksleben. Wij kunnen dagen hebben, vind ik, dat wij zouden weiischen dat er niet dan bedelaars op aarde waren, opdat, wij met een geproportionneerd vermogen iedereen wat goed konden doen; opgehelderde dagen, waarop we wel zouden willen dat een ieder ons maar leed veroorzaakte, om weer telkens op nieuw te kunnen vergeven; van die vergenoegde dagen, waarop ’t hart ons van aandoening zwelt, als we bedenken hoe oneindig veel wij boven zooveel natuurgenooten vóór hebben, en hoeveel bloemen wij reeds op ons pad mogten ontdekken; doch ’t kan ons ook wel overkomen dat we de grootste sympathie gevoelen voor den levenslustigen bildeedijk, wanneer hij op zijn verjaardag aankondigt, dat hij ’t haatlijk daglicht weer verschenen ziet, hetwelk hem op den misthoop smeet, dien ’t menschdom wareld heet. Als uwe luimen aan ’t werken zijn, mijn waarde heer! dan zijt gij dikwijls magteloos. Een pruilende zon, ritselend, droogjes en geel vallen de bladen op den grond, graauw en vervelend grijnst u een November-achtermiddag aan, en gij kunt u den zielstoestand van een suicidist best voorstellen, opperbest ! daarentegen ziet gij de voorjaarszon schijnen, een vrolijke, heldere voorjaarszon , weg blaast gij alle beslommeringen, en gij laat er u naauwelijks van terughouden een luchtsprong te doen. Edoch menigeen weet zijn luimen te bestrijden met al de kracht en met al den moed van een ernstige ziel. A la bonne heure! I. Lasst mich, lasst mich, ich will klagen, Fröhlich sein nicht mehr. Claudius. stel ik woon op gestofteerde kamers. Hoofdpijn is de voorbode van een slechte luim; ’s avonds om een uur of elf ga ik er dan ook mee naar bed, na mijne dienstmaagd, die klaar wilde zetten, rauwelijk de deur gewezen te hebben. Een verkwikkende slaap zal goed doen. Jawel! er is feest beneden; en dat heette nu bij t inhuren der kamers een rustig burgerhuishouden ;’t is hemeltergend, dat die philisters daar vlak onder mijn bonzend hoofd zich zulke bacclianalien permitteren. Wat slaat die klok van twaalf somber en hol en saai en tergend langzaam twa-a-a-lf! eindelijk dan. Anderhalf uur, nog erger ik mij aan de gastvrijheid van mijn hospes en aan ’t nachtbraken in een quasi eerlijk burgermanshuis; enfin! de ellendelingen zijn vort, ’t is stil geworden, zeker alles in slaap. Ook ik poog te slapen. Aha! nog al geen rust. Gehol op den trap van mijn beide contubernalen, menschen die op een bureau schrijven of zoo iets; precies ook de onbehouden stappen van dat ras van lui. Kennen doe ik ze niet; ik heb ze nooit gezien. Nog een half uur gekerm en vervolgens een slechte nacht; voortdurend wakker liggen : enfin! als ’t maar stil is. een wiegelied te kraaijen voor ’t jongste product uit de bloemkool; afschuwelijk vrouwmensch! wat doet ze ook met een half dozijn van die monstertjes! vijf was genoeg. Somber gepeins gedurende ’t restant van den nacht. Ik vergelijk mijn lot bij dat van meer begiftigden, en vind Tortuna wispelturig en buitengemeen onverstandig; meenende een schoone ontdekking te doen, peins ik daarover door tot in den vroegen morgen, als wanneer ik in een onrustigen slaap val, om daaruit te ontwaken met een gloeijend hoofd en branderige oogen. Ik stap in mijne koude zitkamer, en waar als een spooksel rond; ik deins terug voor het bevrozen water in mijn lampetkom; brr! 16 graden fahrenheit daar buiten, zonder te overdrij- ven. Heerlijk als een wijfje je zit op te wachten bij een hoop gesmeerde broodjes en een knappend vuur; dat’s heel iets anders als dat je daar een vuile meid moet bellen en vragen; „BEETHA, kijk eens in de kagchel, ik geloof dat hij weer uit is gegaan.” Waarom is dat Studentenleven hier dan toch zoo heel anders dan in Parijs P Hier sta ik zoo vervelend alleen in den vreemde, niet dat ik ’t huisselijk leven zoo regretteer, ojé neen! een familieontbijt, verbeeld je, als je oude vrouw je vertelt hoe ze dien nacht in haar droom levend onder den grond werd gestopt, en de pipa een verhaal over zijn cauchemar opdischt, terwijl je broertje aan zijn neus zit te plukken, en de gouvernante lauw water in de kopjes giet familieleven, bah! ik schenk ’t aan de liefhebbers, om daar oppasser te spelen voor de oudste zuster en rariteit voor de jongste; dat jongeheeren van die oude keukenmeid bevalt me ook maar half, of liever, ik walg er van. Summa summarum, ik ben nergens lekker; miskend, dat ben ik. BERTUA is verbaasd over mijn matineuse bui: zij staart mij veel meer aan dan ik noodig oordeel. Terwijl zij de kagchel aanlegt, dat treuzelende, zwijgende, morsige ding, en mijn ontbijt gereed zet, voelt zich de magtelooze woede laag genoeg om op haar hoofd neer te dalen. Nadat ik haar met verachting heb zitten opnemen, en haar verwittigd dat ze rottige handen heeft, van uitgedroogde modderslootjes door- M. 3 sneden, vraag ik haar naar de reden van het onlangs gehouden bacchanaal; en als zij een diergelijk feest negéren durft, zend ik haar met gepaste verontwaardiging de kamer af. Heb ik geen hoofdpijn meer? Ja, neen —ja toch, daar is ’t weer, ik dacht’t wel. Met toorn beschouw ik de bevrozen boter, en ik tracht er een philippica tegen te houden, doch mijne stem klinkt mij tegen als een verroeste scharnier. De oppasser treedt binnen; hij heeft al ’t air van een geraffineerden schurk, en zeer behendig haal ik mijne beurs uit de pantalon, die hij onder handen moet nemen. En die lijsige kagchel, die nog al geen warmte afgeeft; heerlijk. Wat oen vuile boel daar beneden aan die kaden; een pittoresque stad dat Utrecht, aha! Toch maar moederziel alleen, weet je , als niemand zich ontfermt door eens op te loepen; nu kon ik wol gaan collegieloopen, maar ’t tocht me te veel in die localen; ’t nut van gezwollen klieren te krijgen zie ik niet in. Daar gaat weer die vervelende jongen van beneden zijn harmonica bespelen, eerst ’t air van GRACE, dan ’t mopperlied on vervolgens Wien Neerlandsch bloed, dat’s ’t programma; allerliefst, ’t Is om dol te worden, ik zeg bepaald de kamers op: „heb ik op jou geloerd” jawel, op jou loer ik, kleine beroerling, om je den hals om te draaijen, schobbert daar je bent. Een zenuwachtig gebulk der drie oudste kinderen tot accompagnement; en dan mijn ploert, die mij laatst te kennen gaf, dat liij er genoeg van had; bij Jupiter, kan ik er wat aan doen of hij ? waarom mij van de zomer dan weer met ’t zesde exemplaar verrast? Is ’t tot mijne bijzondere verpoozing, dat er den ganschen dag meê gestoeid wordt? Ik zou niet denken dat ik er zoo bijzonder meê gesticht word, op mijn woord van eer. Dat getrappel op straat is min amusant, als je op een zoogenaamd drukke stand woont; jawel, druk is ’t, dat moet ik zeggen; nu ja, toch vrij onpleizierig. Wat zie ik er duivelsch mal uit: wat een gezigt! mijn schuld niet, ik heb m ijzel ven niet gemaakt; misschien ook wel een slechte spiegel, best mogelijk. Een prettige occupatie dat scheren; nog maar een jaap, toe maar! Of ik ’t vervelend vind, dat mijn oppasser daar onder me een deuntje fluiten gaat? ik denk van ja; de schoft komt hier om laarzen te poetsen, en niet om zich ten mijnen koste te verpoozen. Ik haat den kerel. Wat zijn die stoelen versleten, dat behangsel is ook nog al tamelijk verschoten een frisch gezigt; sopha? wat sopha? als ik ooit een schromelijk euphemismus gehoord heb, is dit er een; een paardehairen zak, meer niet, een pijnbank, dat’s het regte woord, met die versleten veeren en die kriebelende hairtjes, die door ’t overdek heen komen; ’t is hier ellende troef. Een schetterend, vervelend orgel, dat ze daar vlak ouder mijn raam aan ’t draaijen zijn; hemel, wat een martelend gepiep en getoeter. 3# Die fielterige kerel heeft lang werk met poetsen; eindelijk zal hij clan gedaan hebben wat eeai martiale houding neemt je die vent aan, zoo uitdagend familiaar; hij heeft ook ter naauwernood aangeklcpt. De rekel kijkt me aan of hij zeggen wou: weet je nog wel dat ik je soms bezopen in bed heb geholpen? weet je dat nog wel goed, père‘l Of mijnheer nog iets te gelasten heeft? Om u te dienen, een doosje bruispoeder halen. Nu wat zou ’t? kijk me maar zoo niet aan, wil je? nu, dag Dinges. Alwéér een aspirant voor ’t kerkhof, ’t Sterft er maar op los of ’t niets is; een weinig aantrekkelijk gezigt, zoo’n lijkstaatsie; elke dag passeert er hier zoo iets; een akelige buurt. Deze vriend is dan ook alwéér vort; je bent ingeeasseerd, man! goeije morgen. Nog een heel jaar moet ik hier in Utrecht blijven; een jaar, een heele tijd zoo’n jaar, dat is het; een jaar is lang. Dat ik al vier jaar ’t heb kunnen uithouden , dat troost me; eerst een jaar lang inconsequent geweest tot in de nieren, toen in ’t tweede mijn mond vol gehad over inconsequentie en studentengeest, in het derde schimpte ik op alle jongstudenten zonder onderscheid, en in mijn vierde liep ik bij preferentie met niet-studenten en deed ik of ik geëngageerd was. Heere mijn lieve tijd wat een apenboel! Ik heb me anders nog al goed gehouden, al zeg ik ’t zelf; ik ben geen doorbrenger geweest, ik ben geen sjouwer geweest, een drooge Samaritaan ben ik ook niet geweest, ik ben ook niet kwasterig goweest; ’t lag anders totaliter aan mijn keus. En wat voor satisfactie heb ik er van, dat ik zoo soliede gebleven ben? De satisfactie dat ik zoo vreugdeloos ben als iemand ooit wezen kan. Wie of er de schuld van is F Ik weet niet wie er de schuld van is; hoe zou ik dat weten? Dat ik een bloedend hart heb, dat weet ik. Ik zal BEETiiA maar boven bellen om koffijwater, ik heb toch niets beters te doen. Aha, de koffijbus is leeg. Of zij er voor gezorgd heeft dat er gehaald is ? Heimelijk hoop ik van neen; zij heeft er echter voor gezorgd, dus ben ik maar half voldaan. Wat is dat? niets meer of minder dan een onrein lepeltje: ’t onreine lepeltje maakt een luchtreis naar het dito aangezigt der gedienstige. Die lamme koffij siepelt nog al op zijn gemak, vind ik; ’t kon vlug. ger. Alweer moederziel alleen zitten kauwen en slurpen; ik heb bedroefd weinig trek. Ik heb toch nog gezelschap aan een waggelende vlieg; een pauvre sire die vlieg, een achterblijver. Die boter kon zachter zijn, dunkt me, en dat water wat meer ruischen. Mijn oude vrouw zou me morellen op brandewijn gestuurd hebben, ik heb er nog niets van gemerkt; varium et mutabile femina; een morelletje zou me anders beter smaken dan die saaije koffij. Mijn commensalen komen daar van hun bureau; ze trappen zoo meteen ’t plafond boven mijn hoofd in; prettig om zoo iets te zien aankomen. Nu nog een poosje op die paardehairen zak gaan liggen canapé, hm! wie praat hier van canapé ot' sopha! lk zal van middag maar thuisblijven, wat zou ik op de sociëteit doen ? ik zou er overcompleet zijn, want in billarten of kaartspelen gevoel ik niets geen trek, een jas en een nel zouden me op ’t oogenblik zeeziek maken; op de leeskamer of bij de kagchel gaan soezen ? dat kan ik hier even geschikt doen; toe dan maar. Heerlijk gesoest? ’t mogt wat. ’t Is of ik een van de grootste boeven en rabouwen ben, over zulke akelige dingen heb ik liggen denken. Wie komt me daar weêr vervelen ? ik begrijp niet waarom dat waschvrouwtje zoo’n lagcherig gezigt zet. Of ze ’t lijstje bij zich heeft? dat heeft ze; ze zal den bak daar dan maar neêrzetten, de jufvrouw zal haar wel betalen. Uitstekend, en giggolende en knikkende vertrekt ze. Ik zou dat alles gaan natellen, kun je begrijpen; bij Satan, ben ik dan linnemeid geworden! wat gaat ’t mij aan of ik altijd met sokken loop, die geen paar formeren; t’ huis roepen ze er wel over of dat ’t moord en doodslag was; ’t is hun eigen schuld dat ik mijn wasch hier nu maar laat beredderen; of was ’t mijn dierbare zuster niet, die zoo’n malle keel opzette, toen ze verleden jaar eenige wijnvlekken ontdekte op een nieuw overhemd van me? En mijn goed ziet er nu zoo geel uit, en alles is zoo slecht gestopt en nagezien? dat’s allemaal volstrekt geen nieuws voor me, ik heb ook oogen. ’t Kon minder warm zijn hier op de kamer. lk zal me maar aankleeden; als ik eeii boek in handen nam, viel ik er over in slaap. Nu maar zoo meteen weer naar tafel, om daar vleesch te genieten met al de verschrikkelijke qualiteiten van gomelastiek, of gehakt van nuchteron kalfsvleesch; kolossaal onaangenaam. Nu, daar ben ik dan alweer op die saaije kast van me. Hemel bewaar me, wat een glazige aardappelen waren dat, en wat een heerlijke regenboog in dat koude vleesch. Als die canapé, die hairen zak meen ik, niet zoo hard was, zou ik er een tukje op kunnen doen, nu is ’t Christelijk onmogelijk. Pas zeven uur, vroeg genoeg! Theezetten, daar heb ik verbaasd weinig trek in. Wat een avonden heb ik al niet verlummeld, allemaal door dat gedelabreerde gestel van me; altijd door hoofdpijn, mijnheer ! infandi, infandi dolores. Ik verveel me, ik ben beroerd, ik ben woedend op iedereen, ik ben woedend op mijzelven, ik word nog zwaar ziek, denk ik; ik wou dat ik weet niet waar zat, hier ten minste niet, dat weet ik; thuis anders ook niet; zoo’n avondje thuis en familie, dat’s je ook een pretje; ter wille van den Benjamin lotto zitten spelen om peperneuten, of wel zoo’n ganschen avond aan een van je pipas stinkstokken zitten trekken en tegen de lamp zitten te kijken; waarlijk genotvol! ik ben nergens regt op mijn dreef, ik ben een martelaar. Zoo GEOE&E, ben jij daar? Of ik meê ga naar ’t nastukje? Dank je hartelijk, ik heb zoo iets meer gezien. Is ’t zoo aardig? Och kom! Ja,’t helpt niet of je mij r.l aankijkt, dat kan mijn oppasser ook; als je me denkt te fascineren, zal ik mijn oogeu maar digt doen, dat’s een onfeilbaar middel. Een mooi stukje? Apenkooi; man! ik verfoei ’t Hollandsche theaterspel, en vooral die zotte nastukjes met hunne dartele banaliteiten; je kunt er heengaan om achtenswaardige vrouwen en onschuldige meisjes te zien blozen, ik ga liever een uur op mijn bed liggen. Hol nu maar weer niet zoo door? Wel komaan, ’t is of je iemand zijn ooren afsneed en dan zei; trek nu toch geen leelijk gezigt, wil je? ■— Ga je al heen? blijf nog wat. Niet? nu, adieu dan..— Een tamelijk alledaagsche snaak, een beetje grimassig levendig, juist geschikt voor een nastukje van ’t Hollandsche tooneel. Nu zal hij weer woedend zijn op me, of hij zal net als verleden gaan rondbazuinen, dat ik in een verontrustende, brommige bui ben; morgen verklaren de lui mij nog partieel of periodiek onzinnig; fama crescit eundo. Hemel en aarde, wat een lawaai daarboven; ’t huis valt in ! o neen, ’t zijn mijn huisgenooten maar, bezig naar bed te gaan. Souperen! ik zou evenmin een spijker willen doorslikken als een stuk brood. Dus, beetiia verdwijn. Een vrolijken dag heb ik weer doorgeworsteld. We zullen zien wat ’t morgen geeft; óf hoofdpijn óf geen hoofdpijn, tertium non datur. Provisioneel kunnen we maar die gloeijende kagchel zoetjes aan laten bedaren ,’t is net een kleine hel. lk ga naar bed, ik zou niet weten wat ik langer opdeed. Daar slaat ’t al twaalf. Een sombere klok, die Dom, een klok om spoken op te roepen. Tuit alweer een execrabel vervelende dag. Tl. Pray walk this way and don't hang down your heads. Longfellow stel ik woon op gestoifeerde kamers. Na een gezelligen avond trek ik opgeruimd naar kooi. Beneden schijnt buurvisite te zyn, ze menageren me bepaald, die Ini, want hoe zacht praten ze niet; daar gaan ze al heen. Hoor eens, de menschen mogen anders wel zoo’n jooltje hebben van tijd tot tijd, als ze zoo den ganschen dag in ’t touw zijn. Zeker heel prettig bij malkaar geweest, want ze eindigen met een heerlijk homerisch gelach. De contubernalen hoor ik nog arriveren, even voor dat ik indommel; nachtbrakers zijn ’t direct niet, ik geloof dat ’t fidele Ini zijn, vrolijke kerels, ’t spijt me dat ik nog geen kennis met ze gemaakt heb; morgen breng ik ze een bezoek. Droomen van verre familiebetrekkingen en overleden vrienden, wakker worden en napret hebben, weer indutten in de hoop, dat er een soort vervolg zal zijn; jongens dat’s zoo plezierig, dat doet je zoo’n goed; ’s morgens eventjes wakker liggen en de stem bewonderen der jufvrouw, die haar jongste in slaap wiegt; een heerlijke stem, jammer dat ’t mensch niet tot operazangeres is opgeleid; in zuiverheid van trillingen streeft ze de pattis op zij. Aha, daar hoor ik mijn oppasser; eerlijke vent, hij legt de kagchel zeker weêr flinkjes aan, naar zijn gewoonte; de kerel is accuraat, ’t slaat net negen nur. Jawel, van dek kwast! ik kom er uit. ’t Aangezigt in een kom met water gedompeld en als een snuivende Neptunus herrezen. Dat verfrischt. En ik haal een kwartje uit mijn beurs en leg ’t los in mijn vestjeszak, in de hoop, dat de stumpert er zich maar meê verrijken zal; de man hoeft een zwaar huishouden; als hij ’t mij als een vondst terugbreugt, geef ik hem er nog een op den koop toe. Ik ben in een buitengewoon vergenoegde bui van daag, en niettegenstaande mijn hemdsmouwknoopjes tegen mijne opgeruimdheid zamenspannen, blijf ik onwrikbaar. Op mijn gebel komt een dochtertje des huizes boven gevlogen om te zeggen, dat de meid uit is; attente mensch en, ze laten me nooit meer dan eens bollen. Gewoonlijk ben ik bijzonder kortaf tegen dit magere, bedeesde wurmpje met haar roode handjes; nu klop ik haar op ’t hoofdje en vraag hoe oud of ze wel is: in hare schuwheid vergist ze zich een jaar of vier, en ik laat haar gaan met de verzekering, dat zij aardig zal opgroeijen. beetua verschijnt kort daarna, dezelfde morsige en treuzelende dienstmaagd, die zwijgende haar werk verrigt; ik knoop een gesprek met haar aan, waarvan zij in hare verbazing de helft niet verstaat. Wat een lot heeft dit schepsel, ’s morgens om 5 uur hoor ik haar soms reeds aan ’t werk, en om 11 uur ’s avonds komt ze bij mij nog klaarzetten! Ik laat haar, hoe verwezen zij mij ook aanstaart, voor 15 cents drop halen en ’t dubbeltje restant opsteken. Ziezoo, een mooi gezigt zoo’n ontbijttafel op een jongeheeren kamer; ik zet de thee zoo sterk ik maar bellet, ik laat de kagchel brullen zoo fel ik maar wil, ik sla een mijner papieren intimi op, en geniet zooveel en in welken trant mij maar lust. Ik zal van daag maar stilletjes thuis blijven, ’t i.s hier lekker warm en buiten is ’t w'aarachtig koud. Mijn doctoraal testimonia binnen, een rustig idee; ik kan nu zoo lang en zoo veel aan liefhebbei’ij studie doen als mij maar belieft. Om altijd zoo stijf te blijven zitten op je kamer, vind ik op den duur nog al saai, en ik encanailleer ïne geenszins door mijn huisgenooten een bezoek te brengen, volstrekt niet, wie weet wat een gezellige kerels ’t zijn! Zonder stug te zijn kan men toch wel altijd de distantie bewaren, als dit noodig is. Kortom, nog heden morgen als ze van hun bureau komen om 12 uur, zal ik hun kamertje binnentreden, plaats nemen en zeggen: mijnheer van dbii schalk hoe vaart u, en u mijnheer kboost , hoe gaat ’t met u F ’t Is haast St. Kiklaas, dan krijgen de kinderen be- lieden elk een vijfje van me; dat zullen we hebben, zot dat ik er verleden jaar niet aan gedacht heb; lieve kleinen, wat een harmonisch liedje heften ze daar weer aan, waarlijk er zit gevoel in, pathos; een inuzijkale familie daar onder. ISTu komen de groots variatiën op de harmonica, onovertrefbaar! een perfecte aanleg heeft die jongen, hij heeft ook een heel repertoir; als ik gefortuneerd was, stuurde ik hem naar ’tConservatoirs te Brussel; wat drommel, waarom zou er niet even goed wat in kunnen zitten als in dat snaakje van de geaan ? Heerlijk mooi, da capo, mijn jongen, da capo! Lekkere broodjes, met nieuwjaar krijgt die bakkersjongen een fooi van me. Dio Oude Gracht heeft waarachtig veel van de Seine, met de kaden daar onder aan ’t water; een aardig idee, vind ik. Wat doet dat scheren goed aan een dik gestoppelden potentaat als ik; je wordt er eens zoo lekker van; dat gewas onder mijn neus staat me zoo kwaad nog niet, vind ik; beter dan dat vorige sikje, dat gaf me nog al ’t air van een geldsnoeijer. Die spiegel geeft nog al goed terug, zon ik zoo denken. Een aardige stand, niet te druk en ook niet te doodsch, zoo wat tusschenbeide; ik moet zeggen, dat ik hier kostelijk woon. Een prettig deuntje draait die orgelman, heel lief! een vrij harmonisch getjingel; als ik ’t wel heb, is ’t aria uit de eobeet. Zoo, van dee KWAST, of er nog iets van mijn orders is? Neen, ik heb niets voor je. dank je wel, man. Goeije morgen ! een goede vent, die van dek kwaso? ; met wat een zorg hielp hij me in bed, toen hij me ’s morgens bij mijn uitgebrande kaars vond ingedut trouwe ziel! Alweer een lijkstaatsie; vrede zij zijner assche, of hij goed of slecht was, die daar in de kist ligt; een ernstige buurt hier, met een dagelijksch memento mori. Wat heeft de mensch toch een boel vóór boven zijn medecreaturen; Heer der schepping, een bij uitstek goed gekozen woord; ik ben dankbaar dat ik niet ongeboren ben. Kom, laten we een solopartij aanstemmen. Mijn oude lui zijn wel niet in mijn onmiddelijke nabijheid, maar wat doet ’t er toe? Als er thuis wat is, kan ik in een minuut berigt krijgen , en naar huis gaan geschiedt in een wip; ik heb hier vrienden van dezelfde jaren en dezelfde positie, daarenboven heb ik een eigen huissleutel; kom ik met vacanties thuis. ik word dan veel meer geapprecieerd dan mijn broer, die bij papa op kantoor is; mijn moeder steelt dan van papas beste sigaren voor me, en van mijn oudste zuster krijg ik tienstuiversstukjes a discrótion. Die Kapenaars en dat soort van lui hebben ’t in dat opzigt vrij wat beroerder. Dat dunkt me. Twaalf uur! is ’t nu niet heerlijk om zelf kofïij te mogen zetten en om een half dozijn eijeren te verslinden, als men er trek toe voelt? Meester niet alleen over de koffijpot, maar meester over al zijn doen en laten; wat een genot als men dan zijn pligt doet! ln die vier jaar heb ik mijn pligtbesef dan ook zooveel mogelijk vrij spel gelaten; met kalmte kan ik op dien heerlijken tijd terugzien; in ’t eerste jaar braaf pret gemaakt en overal de honig uitgesnoept, in ’t tweede onverslijtbare vriendschapsbanden aangeknoopt, in ’t derde de wetenschap loeren liefhebben om de wetenschap, en in ’t vierde een eigen oordeel gevormd; waar is de tijd gebleven, lieve Hemel! over een jaar al klaar zijn, bah! ik wou er nog wel eenige jaartjes bijknoopen; een jaar vliegt wel een beetje gaauw om, vind ik. —ls ’t de waschvrouw, die daar haar vrolijk gezigtje weer komt vertoonen? Welja, maak maar weer complimenten over hare helderheid; ziet ge dan die gaten niet in je borstrok? die had ze wel toe kunnen stoppen meteen. Wat gaten? ze ziet er veel te aardig uit, dan dat ze zoo slordig zou zijn: ik zie geen gaten, ’t is alles uitstekend : jij doet zulke ongeregtigheden niet, niet waar grietje? hoor eens even hier, je hebt toch zoo’n haast niet. Maar grietje heeft van daag wel degelijk haast: ze moet nog zooveel afloopen. Vooruit dan maar. ’t Wordt nu zoo zoetjes aan tijd om naar de sociëteit te gaan, opgemarcheerd dus! Ik verlies een partij billard en voeg mij vervolgens bij ’t gezellige cirkeltje om den kagchel, tracteer mijzelven op een fijne cigaar en een glas madeira en verdiep mij in ’t nieuws van den dag. Ik zal goed eten van middag, denk ik, over mijn appetijt kan ik dan ook niet klagen; een Hink gestel heb ik, als ik de serie van bestaande kwalen en ziekten naga, dan voel ik niets meer van die ligte hoofdpijnattaques, die ik van tijd tot tijd geniet. Een prettige clique waar ik tegenwoordig meê tafel, voor ’t geld dan ook vrij goed eten, natuurlijk niet zoo goed als thuis; dat’s dan ook niet te verwachten. Ziezoo, heerlijke visch geconsumeerd, zwemmende in allerdelicieusten wijn; poisson sans boison est poison; daarop een sterk kop koffij, dat restaureert den mensch. Ik zou nu wel trek hebben al mijn natuurgenooten te embrasseren, edoch dit gaat moeilijk, in magnis voluisse sat; komaan, ik zal een uurtje van apathie doorbrengen in mijn luije stoel. Valete vos omnes ! He! wie is daar? Bonjour, amicissime, wie geht’s? Al acht uur, jongens wat heb ik ’em daar gepakt, 2 uur gedut. Of ik meê een grachtje omloop? Wel ja, misschien wel, ’t is hier wat koud, wil je zeggen; in dien tusschentijd is de kagchel uitgegaan, merk ik. Of die muscaatwijn zoo zwaar op mqn oogleden heeft gedrukt ? Dat kon wel zijn, wat weet ik’t. Wou je een piquanterie zeggen? Aceoord dan, mijn waarde; ik kan je nu niets kwalijk nemen, affronteer me dus maar, kwaad worden kan ik van daag toch niet; ik ben lustig, mijnheer; lustig, oude jongen! lustig, lustig. We moesten maar naar de sociëteit gaan ? Dat vind ik ook, want ’t is hier ijskoud. Amicissime van der stof, je bent een allerfijnste smid, bq Jupiter! Al over tweeën. Een heerlijken avond gehad, de uren zijn me omgevlogen. Ik vergat mijn contubernalen van daag op te zoeken. Nn, morgen is ook een dag. ’t Is nu tijd om te slapen, als ik ’t wel heb. A. C. W. DE SAGE VAN DEN REIGHENBAGH *). Daar gonsde een klepp’rend molenrad In overoude tijden, Waar ’t beekje ginds van de rotsen zich stort En lustig zich windt door de weiden; Daar woonde een molenaar grijs en stram, Voor lange, lange jaren. Met zijn dochter, een meisje slank van leên, Met golvende , goudblonde bairen; De rozengloed van den minn’lijken mond Week slechts de vonk’ling der oogen; En zong ze ’t zalig eng’lenchoor Kon op heerlijker klanken niet bogen. Maar de eng’len doen hun lofzang slechts Ter eere des Scheppers weêrklinken; De nagalm van bun eeuwig lied Doet den menseb in aanbidding verzinken ; •) Een waterval in het Berner-Oberland, uur van Meijringen Doch als ’t gezang der schooiic klonk Door de ruisclieude wouden der dalen, Was ’t of er een droevige wanklank sloop In den toon der nachtegalen; Dan was ’t of een hnivring, een naainlooze angst Den wandelaar voer door de leden , Als trok hem van zijn rotsig pad Een onzichtbaar koord naar beneden; De kind’ren staakten ’t vroolijk spel, Het wiegelied verstomde Eu alles luisterde naar den zang, Waardoor een doodsmaar gromde. \\ ant wee hem, die zwicht voor den lokkenden lust En dien tooverklank durft volgen; Hij stort zich , onnoozle, den dood in den muil, Door den gapenden afgrond verzwolgen. Zoo zong ze eens in een stillen nacht, De schoone, de zoete, de wreede ; Het windje houdt zijn adem in; ’t Is als luist’ren de steenen mede. Daar rust een koene jachtgezel, In schuts van ’t rits'lcnd loover: Hij hoort hij rijst: het lied des doods Suist smeekend tot hem over. Hij ijlt hij keert —• in ’t eind, hij gaat Al weiflend, mot wank’le schreden; Daar ziet hij de sehoone op een rotsblokrand; Een afgrond rommelt beneden. Daar zit zij, van ’t weemlende maanlicht beglaasd Een mantel van goud om de leden; Het lachende rozemondje zingt: En de afgrond rommelt beneden. Zijn boezem hijgt en jaagt en zwoegt, In ongekend verlangen; Een tergende wellust doorstroomt hem bet bloed En komt zijn zinnen bevangen. Zijn moedig harte drijft hem, den sprong Over de ijsbre diepte te wagen; Steeds zoeter en smeekender klinkt bet lied: Neen, langer kan bij ’t niet dragen! De Jonkvrouw strekt hem de armen toe; Haar gestalte is een enkele bede .... Een koortsige waanzin grijpt plots’ling hem aan En sleurt in zijn tuimling hem mede. En dringender lokt de verleidende stem , Zoo vleiend, zoo smeltend, zoo teeder; Daar roept hij al gillend zijn wanhoop uit En stort in de diepte zich neder! Veracht’lijk heft de schoone ’t hoofd En gaat, niet snelle schreden; Do nachtwind zucht door spleet en kluft En de afgrond rommelt beneden. Maar ginds, bij ’t hooge dennenwoud, Daar woont een weduwvrouwe. Zijn moeder hij haar steun weleer! Zij blijft thands alleen met baar rouwe Weer klonk eens in een stillen nacht Het vloeklied op de bergen ; Het scheen een Helle-Zegezang Om de smarten der moeder te tergen. Geen afstand, geen muur, geen grendel, geen deur. Die dien klanken den toegang kan sluiten: De droeve schrikt op uit haar sluimer en ijlt Met haastigen tred naar buiten. Het boenende lied klinkt haar altijd in ’t oor En spot met haar tranen en zuchten En prikkelt haar gang tot razenden spoed, Als zocht ze haar jammer te ontvluchten. Het zweept haar voort tot den rand der kloof. Het graf van haar liefde en haar beden: Steeds luider en wilder schatert het lied En de afgrond rommelt beneden. De treurende moeder staat stil ,aaii den rand, lu vlijmende smarten verloren. Daar verheft zij op eenmaal de sidd’rende hand En doet er de woorden hoeren : „U treff mijn vloek, het bloed ten zoen, Dat u brandmerkt op de slapen; Dat niets, tot de wraak voor mijn zoon is vervuld Den godd’lijkeu toorn ontwapen!” Zij spreekt: het moordgezang verstomt Voor angstig fluist’ren en ruisohen: Tot het breekt uit de diepte met dondergeknal Eu brullen en zieden en bruisen! De sehoone verdween; op de plek waar zij stond Komt een zwellende bergstroom ontspringen, Die met woedend geweld in den afgrond valt En ’t graniet uit zijn voegen wil wringen; Het kookt en het schuimt en het dwarrelt omhoog En het dreunt en het davert in ’t ronde Zóo klinkt nu de lieflijke tooverstem, Sinds die onzalige stonde! Toch ligt er iets zoets in dat dond’rend geluid. Toch dreigen daar steeds noch gevaren; Noch lokt er en smeekt er de minn’lijke maagd, Noch steeds, na onheuglijke jaren. Niet eerder zwijgt, het gebruis van den stroom Noch vindt de gevloekte erbarmen, Voor een jong’ling zieb stort in den wielenden vloed En zij veilig bem vangt in baar armen; Dan wijkt ook de vloek, de betoovring houdt op, Het straffende juk is verbroken; De Jonkvrouw keert, den geredde ter bruid Der weduwe zoon is gewroken ! SOERA-RANA VERGANKEL IJ K H E T D. (Kcii llerfstUeft). Nimm M'ahr die Zeit; sie eilet sicli Lnd konimt nicht wieder cwiglich. Claudius Als een zalige gedachte Vlood de bloeitijd weer voorbij Droevig fluisteren de bloemen : „Heden ik en morgen gij.” Weder waart met killen adem t Najaar rond door veld en woud. Doet der vooglen lied verstommen, Schudt het dor geblaêrt van 't hout. t Aardrijk neemt de schatten weder, Die zijn schoot had : ’t Bont en ritselend gebladert’ Dekt het graf van ’t voorgeslacht Duizendwerf herhaalde echo, Klaagtoon der verganklijklieid : „Ijdelheid der ijdelheden, „Alles, alles ijdelheid!” „Al wat leven heeft op aarde „Is gevonnisd tot vergaan. „Rust’loos eischt het graf zijn offers, „Welke wonden ’t moge slaan.” Zooals aan ’t gebloemt’ de zomer Slechts een korte vreugde geeft, Zóó wordt ook ’t bestaan des menschen Als een vlugt’ge droom doorleefd. ’t Snelt zijn einde rust’loos tegen Als de stroom den bergtop af; Menschenkind! . . .. slechts ééne schrede Naast uw wiegken gaapt nw graf. ])c een denkt binnen ’t uur te sterven, Maar nog jaren houdt hij wacht; De ander meent nog lang te zwerven En hij sterft denzelfden nacht. Doch vond iedre bloem haar rustbed. Waar zij stervend nederviel: De aardsclie schoot geeft rust noch vrede Heeft geen plaats voor ’s menschen ziel. Diep rampzalig dan de sterv’ling, Die er dwaas op had vertrouwd, Dat hij slechts voor de aarde leefde, En zijn huis hier had gebouwd! Zeker zucht in diepen weemoed De Engel der onsterflijkheid Boven ’t graf van dien rampzaal’geu ’t „Adles, alles ijdelheid!” Neen! niet in ’t verganklijk heden Zoeke dan ons rustloos oog Naar den schat, die nooit vergaan zal Want die schat herust omhoog. „Hoog, omhoog! het hart naar boven! „Hier beneden is het niet!” Dat is ’t lied van ’t stil geloove. Dat zij eens ons stervenslied. Wat er wegzink’ om ons henen. Wat in ’t leven ons ontval!’: God, mijn God zal eeuwig leven, Koning zijn in ’t groot Heelal. Hij, die steden zag verrijzen, Waar nu ’t oog slechts graven ziet. Hij, die eeuwen weg zag zinken, Werelden vergaan in ’t niet,. Hem geef ik mij veilig over. Hopend op een zalig lot; Want die Magt’ge is mijn Maker, Is mijn Vader en mijn God. M. 4 In het harte zijner kindren Heeft Hij ’t woord van trouw gegrift, ’t Blijve spreken in ons binnenst’ Als in ouverganklijk sehrift! Leeren we onze dagen tellen, Woekren met den korten tijd, Stil, gelaten onder ’t lijden, Waakzaam zijn in iedren strijd Zucht dan alles om ons henen: . „Ijdelheid der ijdelheên;. . . Niet voor de aarde ; voor den hemel Is ons aanzijn hier beneên. Als een zalige gedachte Sneir ons leven dan voorbij. Droevig fluistren dan de bloemen: „Heden ik en morgen gij” .... 't Suizen eener zachte koelte Brengt een blijde boodschap aaii, Als het boven 't graf ons fluistert Van een zalig voortbestaan. Utrecht. Oct, 6ü. C. V. K , CEz. EEN KRITIEK GEVAL. VERT E L LI !V C , OPGEDRAGEN AAN JONKVROEWK WILLY Love’s labour’s lost. Shakespkaee „Wat meneer toch scheelt, wullem? Hij zit je de heele dag op z’u kamer te kniezen. Anders rijdt -i-d’r noch ’r es nut, na Zeist of zoo; of-i wandelt ’r es mit z’n kameraads: maar tegenswoordig – zeg, begriep jij d’r wa’ van, wullem?” En „wullem” deed een langen trek uit zijn lange, echt vaderlandsche pijp en schudde bedachtzaam het grijze hoofd. „Nee’, AACHiE!” t Strakgesteven kornetje van aachie onderging een forschen ruk en de spitsche breinaalden ratelden vinniger dan ooit. En toch was ze zoo kwaad niet, die AACHIE; maar ze hield veel van meneer, heel veel zelfs: had ze niet volle twintig jaar bij de „ouwelui” gediend en had ze niet, toen ze met wullem zou gaan trouwen 4* en een speelgoedwinkel opzetten, een uitzet gekregen als kijk, ze kost er noch niet zonder tranen aan denken. Eu nu waren de oude lui dood en ze had „den jongen meneer” aan ’t ouderlijk huis noch maar heel eventjes gekend, toch droeg ze hem op de handen, de trouwe best en ze kon die koelbloedigheid van haren ega niet zetten, wanneer haar gunsteling er meê gemoeid was. „Kom, wdllem! je zeit nou ook ’r ’s niks: wat dénk je d’r van? Laat ’n mins je gedachten d’r ook ’s over hoeren – hé ?” En „wüllbm” gaf zijne gedachten te hoeren, maar, zooals ’t wel meer gaat, ze hadden het geluk niet van genade te vinden in de oogen zijner wederhelft: Meneer verloren mit speulen? Lieve mins meneer speult ommers nooit!? Euusje gehad? onmogelijk! Schulden? En-i betaalt altijd zoo persies! „Nee’,” zei aachie: „nee’! dat is ’t’m niet!” En de breinaalden ratelden rusteloos voort tot dat het geheel donker geworden was want het verhaalde gesprek had natuurlijk in het vertronwelijk schemeruurtje plaats zonder dat een van beide had kunnen uitmaken wat ’t ’m dan wèl was. Maar meneer zelf? Ja, die wist ’t wel en ik ook want ik was de ongelukkige in eigen persoon, die zoo op z’n kamer zat te kniezen; ik, kabel wah-MOïfD, doctorandus in de rechten die maar laat ik alles geregeld vertellen: Ik was verliefd schrikk’lijk verliefd. De hartstocht der rampzalige dido , van abélahd , van de smacditende meistreels, ja, van alle dolende ridders te zamen, was niets, vergeleken bij den mijne. En dat was gelukkig gewone verliefdheid toch is zoo vreeslijk afgezaagd, zoo oud, in weerwil van dat mooie liedje: Es ist eine alte Geschichte, Doch bleibt sie immer neu, dat ik wèl te beklagen zou geweest zijn, mij schuldig gemaakt te hebben aan zoo iets alledaagsch. Maar nu was ik dan buitengewoon verliefd en wanhopig ook. emmaas papa maar ik ga weer afdwalen : k zal dan nochmaals beginnen en trachten meer voet bij stuk te houden. ’t "Was „een lauwe zomeravond” in Juni, verfrisschend zelfs, na eene hitte die aan de hondsdagen deed denken. De schreeuwende joden met de eerste echte meikersen, hadden zich geconcentreerd op „het” Vreeburg, om daar hunne keeloefening voort te zetten hij t licht eener vetkaars, door een smerig wit papier als lantaarn, voor uitwaaien behoed, in choor met de uitventers van den heerlijksten gerookten paling dien men zich denken kon en wat dies meer zij. „y. De avond was verfrisschend, zeide ik en misschien was dit wel een der gronden waarmeê mij leonabd, de tweede-luitenant en zijn broer feits, de asspirant notaris, wisten over te halen om samen te gaan wandelen. Er zijn lieden die laag noêrzien op tweede-luitenants; sommige oude heeren met óene of meer dochters hebben zelfs een afkeer van hen In hoeverre dit billijk is, wil ik niet onderzoeken maar leo-KAED verdiende het zeker niet. Hij was uitnemend in zijne soort; niet omdat hij zulke mooie oogen had > of omdat zijn knevel zoo zwart was; maar ’t was een ferme jonge en braaf ook en bovendien mijn vriend gronden te over om hem in de oogen van alle onpartijdigen alleszins te rechtvaardigen en zoo een oud heer of jong heer, noch iets tegen hem mocht hebben, heeft hij ’t maar te zeggen. En FMTS ja, PBITS ging meê omdat zijn broer mééging. Ik kan niet zeggen, dat ik veel hield van FEITS niet dat ik iets kwaads van hem weet, maar hij was pas vijf en twintig jaar ond en begon al een buik te krijgen, d. i. een buik van meer dan gewone afmetingen; ook droeg hij een bril en bovendien wou hij altijd aardig zijn en misschien lag ’t aan mij ik vond hem nu eenmaal niet aardig. Hij was een hartstochtelijk bewonderaar voor zooverr’ liartsiocldelijk en feits geene contradictio in terminis is van geeaed keller *) en ciiateaubeiand , *) Voor hen die, niet ten onrechte wellicht, eene chronologische onjuistheid mochten zien in de verhouding tusschen den tijd van KEILEKS eerste optreden en den datum van 5 Oct. 1864, waarop de Weledelgestrenge Heer k. Warmond als rustend advocaat in gevorderden leeftijd overleed, zij hier bijgevoegd dat wij, ondanks de ijverigste nasporingen, deze quaestie niet voldoende hebben kunnen in wier werken, behalve in de sociëteit, hij de kennis voor zijn vak zocht op te doen. Gelijk een ongelukkige gouddelver was hij echter noch even arm als toen hij voor ettelijke jaren aan de kusten van het notarieele Dorado landde, hoewel sommigen beweerden, dat hij schatrijk, d. i. „heel knap” was. Wat ervan zij zeker is ’tdat het een lauwe zomeravond in Juni was en dat wij in de Maliebaan wandelden. Er wandelden vóel menschen in de Maliebaan. „Niet veel moois aan de markt, van daag ■—■ hi, hi!” FRITS had eene onaangename manier van over zijne eigene aardigheden te lachen, waarbij hij mij altijd deed denken aan den boekhouder op den „Vliegenden Hollander.” „Neen,” bevestigde leonaed: „toch, daar heb je EMMA met haar papa!” Tegelijk vlogen de hoeden naar omlaag. Wie is EMMA ? vroeg ik los wech. „Wat!” galmde leonahd: „ken je emma niet, de mooie emma laatsmajst !?” oplossen. Er blijft dus voor geschiedvorsehers en liefhebbers van conjecturen een wijd veld ter bearbeiding over, waarom wij ook de uitkomsten van ons eigen onderzoek hebben achtergebouden. De zaak is voor het overige van niet minder belang dan b. v. de studie over de identiteit van sanchoniatiion , welke heer, gelijk de Firi Docti ons verzekeren, lang voor itAMLET, en met vrij wat meer recht dan deze, het beroemde To he or not to he zoö hebben kunnen declameeren. (Noot van den Uitgever.) En hier volgde eene gloeiende beschrijving der schoone: hoe mooi ze was, hoe lief, hoe knap, hoe engelaehtig en hoe rijk! Ze had een ouden vader een goed man, die geen ander gebrek had dan den schijn te willen hebben van veel te weten en niets wist; verder twee zusters die in alles haar tegenbeeld vormden. „Schapen!” grinnikte fbits waarom zij dan ook de oogappel was van papa en het voorwerp van benijding der „schapen.’’ Ik emma niet kennen! Wel, ik moesi haar kennen en ik zou haar kennen; hij, leo-NAED, kende haar, hij zou mij met haar in kennis brengen, hij— enfin: eeonard was een ferme jonge en hield woord; weldra stond ik op goeden voet met al de huisgenooten; won papa, door hem allerlei boeken te bezorgen over alle vakken van wetenschap, mèt hem alle schrijvers van den dag de revue te doen passeeren en per fas et nefae voor onwetenschappelijk, oppervlakkig en dom uit te maken: want eückeut heeft gelijk, wanneer hij in zijne Vierzeïlen zegt: Groszer Menschen Werke zu seh’n Schlagt einen nieder , indien men zich ten minste niet tot de hoogte er van verheffen kan. Voor zoo iemant staan maar twee wegen open om aan die neêrslachtigheid te ontkomen, zoo hij temet niet blind is: hij kan namelijk de oogen sluiten, of de grootheid dier werken eenvoudig negeer en. Deze laatste partij nu had de heer j>aatsman gekozen en hij dreef zijne liefhebberij zóoverr’, dat hij zelfs zeer iniddenmatige gewrochten onzer hedendaagsche schrijvers met de wellustige woede van een roofdier verscheurde, terwijl ik laag genoeg was hem daarin te versterken en, wat erger was, met hem meê te negee- Maar wat doet al niet iemant, die druk visites maakt bij den ouden heer van een meisje, waarop hij tot over de ooren verliefd is ? —• Jufvrouw AAGJE VAif DEB VET had zich lange verbaasd over de meisjesachtige zorg waarmee ik voor mijn linnengoed bezield was, vooral wat overhemdjes, boordjes en diergelijken betrof, even als over den hartstochtelijken ijver waarmee ik tegen de waschvrouw uitvoer, wanneer deze ongelukkige te weinig stijfsel gebruikt had voor mijne manchetten, een plooi scheef of een knoopje op een verkeerde plaats gelegd had. Ze had zich honderdmalen afgevraagd hoe ik toch eensklaps zoo keurig was geworden op mijne schoenen; haar knijpbril honderdmaal op en afgezet van verbazing over de ontzaehlijke rekeningen van den kapp6r en van den kleermaker vooral; over mijn voorraad van glacéhandschoenen en het magazijn van buitengemeen cierhjke wandelstokken, dat ik er op nahield. Ze had reeds dikwijls bedenkelijk het gekornette hoofd geschud en „wullem” geraadpleegd maar, wij zagen het, zonder eenig voldoend resultaat. Zij echter die „ervaren” zijn in de praktijken van Amor, of deze uit de talrijke romans onzer dagen hebben leeren kennen, zullen het zeer natuurlijk vinden , dat ik in den volsten zin des woords een „fat” geworden was. De merkwaardige metamorphose van den ongegeneerden kabel in den kraaknetten CHABiES, die Utrechts straten langs trippelde met al den zwier van een aankomend dansmeester; van den student waemond in Mr. waemond, éludiant zoo stond er op de geglaceerde kaartjes was ook onder zijne vrienden niet onopgemerkt gebleven. Zelfs de knecht van de manege klaagde dat 1 lora zoo zelden meer van stal kwam en wat den jonge van ’t billart betrof, hij had mij reeds geheel vergeten. Men had er over gefluisterd en gemeesmuild maar daar was ’t ten slotte toch bij gebleven. Intusschen was ik een volmaakte Petit maitre geworden: dit erkende ik zelf, toen ik eens, na een half uur lang wanhopige pogingen te hebben aangewend om een weerspannig knoopje vast te maken, mij geheel zenuwachtig op de sopha neerwierp. Benige maanden vroeger zou ik nimmer geloofd hebben, dat het ooit zóoverr’ met me komen zou en iemant die de stoutheid had gehad iets van dien aard te zeggen, zou ik bepaald hebben uitgedaagd, hoewel ik anders niet voor ’t duel ben en bij deze gedachte werd ik zoo wrevelig op de fatterigheid in ’t algemeen, en de mijne in ’t bizonder, dat ik mijn fijnen rok van ik weet niet hoevele guldens, verachtelijk in een hoek wierp, een kostbaren indischen rotting opnam, en een heirleger van pomadepotjes en misschien den toiletspiegel er bij, met eene algeheele vernieling bedreigde, toen mijn oog viel op een klein vrouweportret en ik, alle oorlogzuchtige plannen vergetende, geduldig weer aan ’t werk toog. Daar ’t niet ten eeneinale onwaarschijnlijk is, dat ook jonge dames deze bladen onder de oogen zullen krijgen en anders hebben eenigen mijner lezers wel eene znster, nicht of andere betrekking acht ik het niet ondienstig te dezer plaatse eenige opmerkingen ter harer waarschouwing in te lasschen on haar opmerkzaam te maken op een kwaad, dat in onze dagen hand over hand toeneemt en veel onheil aanricht, ik bedoel de „photographie-albnms.” Veel hiervan te zeggen ware overbodig; het herhaaldelijk beschouwen van een of ander portret, dat men onder voorwendsel van het „absoluut te moeten hebben voor zijn album,” is machtig geworden, kan klaarblijkelijk in vele gevallen niet anders werken dan verderfelijk, gelijk men ten overvloede zien kan uit mijn voorbeeld. EMMAAS portret namelijk ge zult natuurlijk begrepen hebben dat ik van emmaas portret sprak sloeg, zooals we reeds gezien hebben, den bodem in aan mijn mannelijk voornemen om een einde te maken aan mijne drukkende slavernij, en maar laat ik niet vooruit loopen. Het weerbarstige knoopje gaf eindelijk toe en daar mijn kuif, waarmee ik anders ook noch al moeite plach te hebben, waarschijnlijk afgeschrikt door het lot van voornoemd knoopje zich dien avond zeer gedwee betoonde, was ik verder in betrekkelijk korten tijd gereed. Natuurlijk was al het verhaalde gebeurd om emma. Er was namelijk door de laatsmans een familiaar soireetje uitgeschreven, waarop ik, als altijd, genoodigd was. Nu was die geheele fatterigheid, waarvan ik u zulk een getrouw tafereel heb opgehangen, veel meer geschikt om mij in de oogen mijner beminde te verlagen dan te verheffen. Zij toch was veel te aesthetiesch ontwikkeld, om niet eene verklaarde vyandin te zijn van het „monument van menschelijken wansmaak” dat ons de mode onder den naam van „hoed” heeft opgedrongen; evenzoo haatte zij den rok, de witte das, de handschoenen , de manchetten, de souspieds enz. *) met een volkomen haat en iemant die den zedelijken moed had gehad van zonder al die fraaiigheden naar hare hand te dingen, zoü naar alle waarschijnlijkheid, door dat bewijs van onafhankelijkheid alleen, reeds groote kans van slagen gehad hebben. Maar helaas! ik was verdwaasd genoeg om haar in dit opzicht dezelfde zwakheden toe te schrijven als ik bij anderen van haar geslacht had waargenomen en mijzelven kwellingen op te leggen als die waarvan ik u getuige heb doen zijn. •) Sommige vrieuden, wien ik het verhaal iii manuseripto voorlas, waren geneigd ook hier een anachronisme te zien. Even als vroeger laat ik de beslissing aan mijne lezers over. (Noot van den Uitgever.) Ik was dan, gelijk ik zeide, gereed om te gaan; maar mijn horloge overtuigde mij dat het daartoe, niettegenstaande mijne worsteling met het knoopje , noch veel te vroeg was. Ik zette mij dus neder en hield mij bezig met eenige tijdschriften te doorbladeren, die de jonge van de vermaarde firma kemink & zn. juist gebracht had, voornamelijk om wat stof op te doen voor ’t gesprek met papa laatsmaït. Ik doorliep eenige vervelende stukken over de droogmakerij van ’t Haarlemmer meir, over eene verbetering van de locomotief, de ondeelbaarheid der zuurstof, een nieuw mestsurrogaat de oude heer was eigenaar van eenige kostelijke landgoederen en hield zich dientengevolge met allerlei landbouwkundige knoeierijen bezig verbeterde ploegen enz. met het vaste voornemen om ze dien avond te plukken en te havenen, zooveel maar mogelijk was, zonder er eenigermate eene gewetenszaak van te maken den respectieven schrijvers meeningen toe te dichten, die wellicht nooit bij hen waren opgekomen. Eindelijk, eindelijk, sloeg het fasliionable uur en ik kon gaan en ging. De livereiknecht die mij binnenliet, ging mij voor naar de zaal en sloeg met veel zwier de dubbele deuren open want ’t ging deftig toe bij de laats-MANS, al was ’t maar een familiaar soireetje: „Monsieur waemonj) !” Daar was de Weledelgestrenge heer gbiiaed , jan, JAKOB LAATSMAN, particulier, met zijn goedhartig. rood gezicht, zonder baard at alt en met witte hairen; zijn dikke onderkin hing als een soort van valgordijn over zijn witte das, zoodat hij eene niet onaardige gelijkenis opleverde met een kalkoenschen haan, die voor ’t oogenblik in een bizonder goede luim verkeerde. De das zelve, in vereeniging met het hagelwitte overhemdje, dat zelfs, met een zekere afgunst merkte ik het op, voor het mijne in geen opzicht onderdeed, was ’t eenige lichtpunt dat zich in een zwarten nacht van zijde en laken aan ’t oog voordeed. De Weledelgestrenge heer die, ’t zij ter loops aangemerkt, bizonder vrolijk was en van tijd tot tijd een vrij hiid gelach deed hoeren, weinig strookende met al de deftige pracht die hem omringde de Weledelgestrenge heer was in gesprek met een Hoogwelgeboren heer, dien hij mij voorstelde als den baron VAK HOVEK VAK WIKTERSWI.7K. De Hoogwelgeboren beer Baron was een mager manneke van iets meer dan vier voet, wien ik verdacht hield van valsche tanden , want wanneer hij sprak ’t geen, om de waarheid te zeggen, niet véél voorkwam, daar hij zich meestal met een zenuwachtig knikken vergenoegde.— bracht hij een sissend geluid voort, niet ongelijk aan dat eener slang. Voor het overige zag hij er tamelijk onschadelijk uit. Daar waren verder de twee zusters mika en hbtsy j.AATSMAK, druk in de weêr met een Branschman, Monsieur Ie comte de vigkak ’t was luisterrijk ge- zelschap, dien avond overdekt met ringen, pomade en winderigheid, beleefd genoeg om miua en betsy, die niet heel sterk waren in talen, te verzekeren dat hij: „kenoek wist van de ollanse taal om te spreek met de daams n’est ce pas, monsieur?” Wat de zusters betreft, ze waren vrij kleurig opgeschikt en haar discours bestond uit niet veel meer dan ja en neen, of een gesmoord gegichel, nu en dan opgeluisterd door een maagdelijkon blos, die hare roode gezichten nóch rooder maakte. Eene ware oase in deze woestijn van geesteloosheid en onbeduidendheid, was een reeds eenigszins bedaagde dame, de zuster van den heer des huizes, die zijne voor vier jaren overledene echtgenoot in het gezin verving. Zij was een van die ietwat gezette , vriendelijke gestalten, wier aanblik reeds weldadig aan doet en wier woorden stemmen zijn uit een land van vrede en liefde, waarnaar wij in oogenblikken van moedeloosheid en verlatenheid smachten en dat ons toch dikwijls zoolang, God geve niet altijd, onbereikbaar blijft. In een stemmig grijs gewaad zat zij aan de theetafel en deelde, door middel van een soort van page of kamerbediende, Chinaas geurige gaven met kwistige hand uit. „En EMMA?” Terecht hebt gij opgemerkt dat ik haar, de hoofdpersoon, die toch ’t eerst mijne oogen trof en treffen moest, noch maar altijd niet heb genoemd, laat staan beschreveß. Ik waardeer het ongeduld, vriendelijke lezer, waarmede gij mij aan dezen plicht herinnert. Deze herinnering was echter, duid het mij niet ten kwade, overbodig: ik was reeds op het punt van met sidderende hand haren naam neder te schrijven. Immers, al ben ik nu niet meer hartstochtelijk als in den tijd waarvan ik spreek, toch zoude ik zoo gaarne in staat zijn u een beeld van haar op te hangen, dat u haar lief deed krijgen als ik. Zij verdient het in zoo volle mate! —’t Zal dus wel niemant verwonderen dat mijne hand beeft bij ’t neêrschrijven van haren naam en mijn oog vochtig wordt bij de pogingen om heen te zien door den nevel van het verleden, die, hoe weinig dan ook, de omtrekken van hare gestalte eenigszins onduidelijk maakt voor mijn verzwakt gezicht. lk zal echter trachten mij zooveel mogelijk aan de waarheid te houden en daarom vraag ik u dringend: in dien mijne schilderij te onzeker mocht zijn van lijnen, te fletsch van kleur, te koud van toon zoo beziel haar met al den gloed uwer verbeelding en al het leven van uw hart, opdat gij de liefelijkste verschijning, die ooit een jongelingsgemoed heeft verrukt, naar waai’de moogt schatten! De „mooie emma” dan, zooals mijn vriend EEONABn haar noemde, was geene erkende schoonheid volstrekt niet. wiLHELMA BE BBUIK had veel mooier oogen, COBBELIE VAN MABE eeno cierlijker taille, anna DE LEEUW oneindig fraaier hair, elisabet van doch reeds genoeg, om uit te maken dat emna laats-MAN geene erkende schoonheid was. Maar juist daarom, misschien, vond ik haar het schoonste meisje dat ik ooit gekend had. Over ’t algemeen heb ik gerenommeerde beautees nooit zoo erg mooi kunnen vinden. Ik had meestal en, laat ik het maar zeggen , ik heb noch, als in vele andere dingen, in zake van mooie meisjes mijn eigen smaak. En zoo ook hier. ’t Is waar, op emmaas „taille” viel oneindig meer af te dingen dan op die van cobnelie tan MABE: ze was niet groot, eerder noch klein en hare gestalte, wel verre van zoo majestueus recht te zijn als die van coenelie, was zelfs eenigszins voorover gebogen, ’t Is evenzeer waar dat haar hair lang zoo glanzig zwart niet was als dat van anna de leeuw ; ’t Was veel meer blond, sommige meisjes beweerden zelfs, en zij zelv’ verzekerde dikwerf lachende, dat het eenigermate naar ’t rosse zweemde wat wel mogelijk is, maar ik toch nooit heb kunnen vinden. Voorts kan ik niet ontkennen dat hare oogen niet zoo hemelsblauw waren als van hoe heet zij ook weer ? juist, van wilhelma de bruin ; integendeel waren ze van eene tamelijk twijfelachtige kleur, wel verre van leelijk, maar toch eer vreemd dan schoon; eindelijk „En dat meisje noemt gij de liefelijkste verschijning die ooit ! ?” Geduld, mijn waarde heer, geduld! Wacht tot de schilderij af is en oordeel dan. Ik geef dus volkomen toe: emma was niet wat men eene schoonheid pleegt te noemen. Maar met dat al ik wenschte dat ge haar gezien, dat ge haar gekend hadt! Haar hoog, edel voorhoofd liep uit in een neus van echten Eomeinschen vorm. Gaf dit reeds iets fiers aan haar gelaat, dit verkreeg eene gebiedende, bijna trotsche uitdrukking, door de fijnbesnedene, aan de hoeken eenigszins nederwaarts loopende lippen van den gesloten mond, waarvan de nauw merkbaar ingetrokken onderlip met de volmaakt gevormde kin, een onverbeterlijk geheel uitmaakte. —En hare oogen ik wilde dat ik ze u kon vóortooveren! Ze waren niet schoon, heb ik gezegd maar ze waren wechsleepend van uitdrukking. Wanneer de lieftallige eigenaresse luisterde naar een belangrijk gesprek of schoone musiek, was het alsof ze verre, zeer verre voorwaarts blikte naar een onbekend gewest, waar zij zag hetgeen zij hoorde, het onopgeloste uitééngezet, het onbegrepene verklaard. Nimmer zal ik de uren vergeten, in haar bijzijn doorgebracht, wanneer wij op eene of andere wandeling, een weinig afgezonderd van de overigen, naast elkander voortgingen en zij , met gebogen hoofd luisterende naar hetgeen ik, on waardige, zeide, nu en dan plotseling het hoofd ophief en mij beloonde met een blik, welsprekender dan vele woorden. Want gewoonlijk sprak zij weinig. Wanneer zij echter sprak, spreidde zij een kennis ten toon, die onder onze nederlandsche meisjes maar al te weinig gevonden wordt *). Ik geloof niet dat zij dichteresse was, maar zij bezat in rijke mate wat TOKBEL „poeetschen geest” noemt, en zoo zij al in de praktijk van het breien niet een der vaardigste!!, en zelfs voor de theorie dezer edele kunst tamelijk onverschillig was, des te bereidwilliger luisterde zij toe, wanneer onze oude Bard zijn weeklacht aanhief over „’s lands vader,” göthe zijne lyr stemde ,of HEnra in welluidend bittere tonen lucht gaf aan zijne smart. Evenmin als de dichtpen hanteerde zij de teekenstift: maar bezat zy haar aandeel aan „poeetschen geest” de schildersgeest was haar niet vreemd. Dit bleek mij toen ik eens met haar eene tentoonstelling van schilderijen bezocht en verscheidene malen dat het mij te beurt viel haar gade te slaan bij een zonsondergang, of waar te nemen bij ’t bezoeken van een of ander botooverend plekje, dat de andere dames van het gezelschap „beelderig” vonden en waarvdn zij weinig of niets zei de, maar des te meer genoot. Niet van alle de schoone kunsten evenwel werd de praktische beoefening door haar verwaarloosd, getuigen de heerlijke tonen die zij, bij uitzondering in tegenwoordigheid van anderen, aan hare piano ontlokte en met hare liefelijke stem deed inéensmelten tot een bedwelmend zoet geheel. *) Deze regel geldt, helaas! noch altijd. Eene lotfelijke uitzondering maken evenwel; de Belle van heer A., de V'erloofde van den heer B. en de Bruid van den heer C. (Noot vau den Uitgever.) Hoewel ik noch maar ten deele tevreden ben met mijne schilderij en haar gaarne zooveel mogelijk de volkomenheid zou trachten nader te brengen, door een streekje hier en een toetsje daar, zoo wil ik het toch hierbij laten, gedachtig aan het nooit genoeg beoefende: Nequid nimis. Ik hoop echter, mijnheer! dat het bovenstaande, hoe onvoldoende ook op zich zelf om de hoofdpersoon van mijn verhaal ten volle recht te doen weervaren, uw ongeduldigen uitroep van zoo-even zal hebben beschaamd en mij recht geeft u met den hartstochtelijken dichter bij bbeton de los hebeeeos , triumphantelijk toe te roepen: Como puede parecer mal una mujer con tales dotes ? niet! Uwe schilderij is lang niet at. Hoewel ik mèt u geloof dat we uw „streekje hier en toetsje daar” zeer goed kunnen missen, zullen we nooit toegeven dat eene schilderij zonder schaduw dien naam verdient. Hac nitimur, hanc tuemur! Gre zult toch niet willen beweren dat uwe Biva geene gebreken had?” Ge hebt gelijk Pater, peccavi! Evenwel, ge zult moeten erkennen, dat het eigenlijk wel wat veel gevergd is van een minnaar, u de gebreken van zijn meisje op te sommen; ook al is hij nu zoo heel jong of verliefd niet meer. Maar als ’tmoet—in’s hemels naam dan Anch’ io son pittore! *) *) Wij nemen deze gelegenheid te baat om vriendelijk de verscbooning onzer eventueele lezeressen en ongeletterde lezers in te roepen, voor de macht van uitheemsche aanhalingen, spreuken en Primo ik zal met het ergste beginnen was de lie?e emma wat overgevoelig. „Zoo wat uit den sentimenteele ?” Neen, mijnheer! niet „uit den sentimenteele” in ’t geheel niet. De maan, b. v., trok zelden hare aandacht, wanneer ze niet door schilderachtige wolkgroepeeringen eene eigenaardige schoonheid ontwik" kelde. Ook was eeith haar lievelingsdichter niet. Met overgevoelig meen ik dat ze spoedig bedroefd en gekrenkt was. Misschien liep er wel gewone lichtgeraaktheid onder en ziedaar alles wat ik er van zeggen kan, daar de zaak mijzelven nooit geheel duidelijk is geworden. Secundo zoo ge dit als een gebrek wilt aanmerkeu was zij niet alleen, gelijk ik reeds aanstipte, onverschillig voor ’t breien, maar eenigszins afkeerig van vrouwelijke handwerken in ’t algemeen; evenwel was zij, als in geen ding, ook hierin niet achterlijk en, wat mij aangaat, ze was er mij te liever om. Immers als „man en vader” zou ik misschien anders spreken als coelebs had ik het recht een spreekwijzen, waarmede de geachte schrijver goedgevonden heeft zijnen stijl te lardeereu, Wèl zijn wij te rade geweest overal de vertaling bij te voegen, maar vreezende ons hierdoor de verontwaardiging der „knappe !ui” op den hals te laden, hebben wij er van afgezien. Voor het overige kunnen wij aan „belanghebbenden” geenen beteren raad geven dan dien van multatuu: Vraag uw neef! (Noot van deu Uitgever.) weinigje antipathie te voeden ten opzichte van de „linnenkast,” waartegen, naar ik hoor, multatuli zoo ijverig te velde trekt; en ik zal die antipathie vooreerst niet laten varen, al zou ik daarmee alle huismoeders van Nederland op den hals krijgen. Waarlijk, eerwaardige matronen! – entre neus: dit is maar een losse apostrophe, want die dames zullen dit lichtzinnig geschrijf wel nimmer onder de oogen krijgen: gelooft ge niet dat er echtgenooten zijn die liever een ongemaasde of buiten ’shuis gemaasde kous aanhebben, dan dat hunne wederhelft, na hen met vuur iets te hebben hooren declameeren, hen onmiddellijk tot bekoeling brengt met een andwoord als dit: „Jonges, HEIN 1” of, als dit niet geciviliseerd genoeg is : „Ah , hekei ! wat is dat charmant I KAATJE! —• of TEIJNTJE zul je maken dat het water goed kookt en niet meer zoo na’ de rook smaakt als gister ?” Ik voor mij ten minste, zou in staat zijn mij van mijne vrouw te doen scheiden, wanneer zij, terwijl ik bezig ben haar iets voor te lezen waarmee ik dweep, omdat het tien uren is en de meid juist binnenkomt, het hart had te zeggen: „Och, lieve! dat ik je even interrumpeer uansje I wil je maar meteen klaarzetten ?” Maar ik zie wel, Matronen I eerwaardige Matronen ! dat ge mij niet verstaat. Hopende dat uwe dochter mij beter begrijpen zal, keer ik tot emma terug. lertio maar dit moet gij niet óver vertellen tertio zeide „men” dat ze een beetje coquette was en, om eerlijk te zijn, moet ik zeggen dat ik ééns ’t was op een wandeling zelf dacht dat ze wat met mij coqueteerde. Maar ik kan het niet gelooven ik wil het niet gelooven! „Men” is van ouds een ellendige lasteraar geweest en bovendien acht ik coqueterie zoo iets laaghartigs en zoo verre beneden haar, dat het gerucht mij , op zijn minst genomen, zeer onwaarschijnlijk voorkomt. Wat er van zij, ik vertel het slechts onder strikte geheimhouding, hopende dat deze eerlijkheid, gevoegd hij al het gezegde, u nu eindelijk eens zal hebben tevreden gesteld en dat ge thands een tamelijk juist denkbeeld hebben zult van t geen emma was, toen ik haar vrij verlegen aansprak. Die verlegenheid was een natuurlijk gevolg van het voornemen dat ik had opgevat om bij de eerste gelegenheid een einde te maken aan de kwellende onzekerheid waarin ik tegenover haar stond, m. a. w. om eene „declaratie” te doen, iets waartoe hare houding mij zooveel aanmoedigde als ik wenschen kon. iNa de thee waarin meer pit zat dan in de gesprekken die er gevoerd werden en die ik dus maar niet zal meedeelen zou men de kaarten ter hand nemen. Reeds werden de noodige aanstalten gemaakt, toen de heer laatsman plotseling uitriep: „Daar bedenk ik dat noch niemant mijn prachtige A.loë gezien heelt! Me dunkt we kunnen ’t spelen wel wat uitstellen – anders wordt het geheel donker en nu zal ’t noch juist licht genoeg zijn. Natuurlijk zoo nieinant er iets tegen heeft!” Daar wij allen de Anthomanie van onzen gastheer kenden, de man had trouwends zoo vele manies als vingers aan zijne handen, stond ieder op en wij begaven ons naar den tuin, die, voor een stadstuin, zeer uitgestrekt en uitnemend onderhouden was. Nadat de heer laatsman ons naar de wonderplant geleid en niet verzuimd had deze gelegenheid aan te grijpen om zijne botanische kennis te luchten, waarbij hij ons b. v. verhaalde hoe de Aloë: tot de zesde classe behoorde volgends MNifAErs en door jussiEU tot de Asphodeelen gerekend werd; hoe uit haar verdikt sap medicijn getrokken werd; hoe de negers op de west-kust van Africa uit de vezels harer bladeren strikken en netten vervaardigden; hoe men uit diezelfde vezels op Jamaica kousen weefde, enz. enz. —- na dit alles vond het gezelschap het „veel te heerlijk” om weer naar binnen te gaan en besloot men met algemeene stemmen „noch even een luchtje te scheppen” waarop men langzaam de paden begon op en neer te wandelen en epikuristiesch de geuren inademde van de kostbare gewassen, die een der paarlen aan de LAATSMANsche kroon uitmaakten. De fortuin, „la donzeUe qui, depuis six mille ans, court après les jeunes gens” en mij dezen avond bizonder scheen te willen begunstigen, beschikte het zoo dat EMMA geheel aan mij ten deel viel en wel in die mate dat wij ons eensklaps geheel alleen bevonden te midden van de heerlijkste jasminboschjes. Natuurlijk dacht ik terstond aan Faust en Gretchen en betrapte mij op den akeligen wensch van even als de eerste een gedienstigen Mephisto bij de liand te hebben. Nu of nimmer! Dat dit echter gemakkelijker gezegd dan gedaan was, ondervond ik weldra, toen ik mijn brein pijnigde om een geschikt begin en wie weet hoe lang ik dit vrnchteloos zou hebben blijven doen, had ik mij niet in tijds de „gulden spreuk” herinnerd: Hora ruit. En zoo opende ik dan den aanval met een gemeenplaats: Een heerlijke avond, jnfvrouw! „Niet waar?” andwoordde zij en tegelijk hief zij hare oogen op naar den eeuwigen starrenhemel, die met zijne indrukwekkend-eentoonige pracht boven ons schitterde. Een goede geest flnisterde mij in en ik herhaalde, luid genoeg om door haar verstaan te worden, het scliooiie lied PJs stehen unbcAeglich Die sterne in der Hdh Viel tauseud Jahr’, and schauen Sich an mit Liebesweli Sie Sprechen eine ijprachc Die ist so reich, so schön Doch keiner der philologen Kami diese Sprache verstehii. M. 5 Ich aber hab’ sie gelernet, Und ich vergesse sie nicht; Mir diente als Graminatik Der Herzalleriebsten Gesicht. Mijn hart was vol. Nooit had het reciteeren van een gedicht mij zooveel inspanning gekost. Misschien was ik te beter geslaagd. „Allerliefst!” zeide zij: „vooral de aanhef is tredend schoon; de overgang aan het einde vind ik echter wel eenigszins hoe zal ik zeggen P wel eenigszins baroqtie!” Geheel heiue ! hernam ik. En het gedicht is, als de meesten nit het Buch der Bieder, niet voor iedereen. „Hoe zoo? ik ken er dieper en mij dnnkt, •• )> giJ Voorzeker! viel ik in; de „Ondergang der eerste Wareld,” b. v.; toch zou ik durven beweren, dat dit laatste werk evenzeer kan worden genoten door den jongeling als door den grijsaard en ik twijfel of gij hetzelfde van dit versje zoudt kunnen zeggen. Slechts enkele uitverkorenen hebben den sleutel tot het volkomen genot er van en voorwaar, ’t is niet de geringste verdienste der liefde hier beefde mijne stem en mijne schoone gezellin zag een oogenblik, doch ook maar een oogenblik, naar mij op dat zij onzen dichtterlijken aanleg verhoogt en aan de poësie een nieuwen prikkel bijzet. Ik voor mij althands geloof dat dit een der redenen is waarom n. urine, veel meer noch dan door zijne frivoliteit, of zijn inderdaad ergerlijk atheisme en mephisterei, zoo weinig genade vindt in de oogen der lieden van „middelbaren leeftijd,” terwijl hij aan den anderen kant en wel niettegenstaande alles dat in hem valt af te keuren, ja zelfs te verachten , zoo hoog staat aangeschreven hij hen die liefhebben, of voelen dat zij in staat zijn lief te hebben. Hoe het anderen gaat, weet ik niet, maar wat ,Wel, wel, waar blijf je zoo lang?’ klonk het plotseling met de volle stem van Papa achter ons. Ik kleurde tot over de ooren en gevoelde dat de beslissing van mijn lot ten minste voor twee maanden verdaagd was. ,Kom, EMMA!’ ging mijn facheux troisieme voort: ,mijnheer vignak had zoo graag dat je eens wat speelde!’ „Maar papa!” andwoordde zijne dochter: „u weet dat ik het niet gaarne doe; bovendien ” ,Kom, kom— allemaal dwaasheid! Die wat han moet wat doen: wat zegt u, meneer warmond?’ Zeker ! zeide ik : maar Hier bleef ik steken, ’t Was ook inderdaad een moeilijk geval: hield ik de zijde des vaders, zoo liep ik gevaar de dochter te mishagen; en deed ik het tegenovergestelde, zoo zou ik geweld doen aan mijne eigene begeerte haar weer eens te hoeren, een genot dat mij niet dikwijls te beurt viel. Gelukkig behoefde ik niet voort te gaan : 5* ,Geene maren! —Om mij plezier te doen, emma !’ En met deze woorden gaf de waardige heer mijn schoone een arm en leidde haar wech. Ik beet mij op de lippen en volgde. Jk ben zeker dat de musiek hemelsch waa, maar ik geloof dat ik behalve misschien Mr. Ie comte nE viGNAN, die met gesloten oogen tegen den schoorsteenmantel leunde, en de oude dame, —de eenige was die er iets van genoot, hoewel dit genot mij noch vergald werd door den Hoogwelgeboren heer Earon, die de onhebbelijkheid had van met zijn hoofd de maat te knikken. Nu kan ik met heine zeggen, altijd de beleefdste en goedaardigste mensch ter werld geweest te zijn, en bedwing mij dus altijd wanneer op een concert of bij eene andere gelegenheid iemant door voetgetrappel, handgewuif of hoofdgeknik blijken geeft van musikaal gevoel; maar eigenlijk kan ik het niet velen het maakt mij zeeziek en bederft al mijn genoegen. Ik zou wenschen het, even als ’t roeken, zoo mogelijk te verbieden : ik geloof dat dit inderdaad een stap voorwaarts zou zijn op de baan der beschaving. Vooralsnoeh en ik zie, helaas! het einde niet van deze onaangename noodzakelijkheid zal ik echter wel gedwongen blijven mij in de zaak te schikken , even als op ’t LAATSMANsche soireetje; maar ik moet zeggen: ’t viel mij toen al zéér moeilijk, want lioewel het maatgekuik van den heer van hoven alles behalve aangenaam was, zou ’t noch te verdragen geweest zijn, wanneer ik niet, bij de vliegende allegi'oos, gegronde vrees had meeuen te mogen koesteren voor het hoofd van zijn Hoogwelgeboren, daar deze dit onmisbaar lichaamsdeel zulke verwonderlijke evolutiën en tours de force deed uitvoeren, dat ik waarlijk ernstig bezorgd werd voor zijne hersenen, die buitendien al niet in den besten staat schenen te zijn. Ten laatste zweeg de piano en met haar kwam het hoofd des heeren van winterswijk in rust. Nadat wij allen emma den verschuldigden dank voor spel en zang hadden gebracht en de beide andere zusters de dringende aanzoeken zich ook eens te doen hooren, met haar eigenaardig giebelen en lachen hadden afgewezen, ging de soiree voort als allo andere, welke mijne lezers in genoegzaam aantal hebben bijgewoond, om mij van de verdere beschrijving te ontslaan. Het zij genoeg te zeggen, dat ik dien avond bizonder gelukkig was in ’t ontkomen aan den heer laatsman , die te zeer ingenomen was met zijn hoogen gast van HOVEN, om zich veel met mij te kunnen bezighouden en mij dus aan al de zaligheden van een onderhoud met EMMA overliet. Daar de Baron echter weinig andwoordde op de lange uitweidingen van zijnen gastheer, zag deze, na bijna den geheelen avond het gesprek alleen te hebben gaande gehouden, zich eindelijk genoodzaakt zijne toevlucht tot mij te nemen eii hoewel mij aan tafel de betiijdenswaardige plaats tusschen emma eii hare tante te beurt viel, zag ik weldra dat bij het beginnen vaii een meer materieel genot, het geestelijke voor mij zoo goed als gedaan was, daar de tegenover mij gezeten heer laatsmak mij reeds dadelijk in allerlei drooge quaestiën wikkelde , waaraan ik mij ter uauwernood voor een oogenblik ontworstelen kon, om tot zijne zuster, die door den naast haar geplaatsten Baron volstrekt geïgnoreerd werd, of tot emma, wie Mr. Ie comte met zijne vleierijen en zijn onverstaanbaar hollandseh kwelde, een enkel woord te richten. Gleruimen tijd dwaalden wij rond in „de” Haarlemmer meir, „welker” droogmaking ik vijftig malen in de minuut verwenschte, en de betrekkelijke vruchtbaarheid van den te winnen grond, in verhouding tot het overige terrein van Noord-Holland, werd nauwkeurig door ons bepaald. – – Ook de nieuwe mest ’t geen een leek misschien voor ongepast zou houden bij een souper onderging een langdurige „bespreking” en hoewel we beide zooveel van den landbouw verstonden als een effectenmakelaar van koffie, betoogde ik zoo klaar als de zon, dat door de nieuwe methode de landbouw met al wat daarmede in verband stond, onvermijdelijk zou te gronde gaan, iets waarover de heer laatsman door een geheimzinnig keelgeluid, dat hij altijd bij groote blijdschap deed hoeren, zijne uitgelatene vreugde te kennen gaf, hoewel hij tevens niet naliet een regen van verwenschingen te doen ueêrkoineu op het hoofd van den ougelukkigen uitvinder en vooral op dat van den schrijver van het opstel in den: Dageraad van den landbouw, waarin ik mijne kennis omtreud het onderwerp had opgedaan. „De ellendeling!” riep hij uit: „men kan wel zien, dat die uitvinder een franschman is en hij (de schrijver) een afstammeling van de réfugiees. Die gemeene kerels! Hebben ze ons dan niet genoeg in ’t hair gezeten met ’r lui napoleon moeten ze ons nu noch in den kelder helpen met mestf Met mest, waarachtig! Zou je niet zeggen, dat die miserabele Franschen ons ” „Eh bien!” viel de comte de vignan in, die zich in zijne eer getast voelde: „Eh bien! ik denk niet dat de daams pleisierk finden over so iets te spreek aan taafl, maar anders, ik niet keloof dat die manier so slekt is, ik keloof dat de ollanse niet weet dat te kebruik dat ik keloof, mol!” „Hm!” fluisterde de heer laatsman mij toe, die zich niet gaarne aan een strijd met den comte waagde, daar hij zijne beide oudste dochters emma namelijk sprak en schreef hare talen beter dan menig „instituteur” in onwetendheid omtrend diens taal niet veel toegaf en toch den schijn wenschte te bewaren alsof dit wèl het geval was: „Je kunt wel zien dat kif' met een zijblik „er niet veel aan gedaan heeft!” Juist, meneer laatsman, dat geloof ik er ook van. „Maar zeg eens!” vervolgde hij luid: „heb jo dat stuk gelezou over ’t sclioolwezon, in den Volksvriend *) van eergisteren, meneer wabmond?”- Jawel, meneer laatsman ! ik wou er u juist van spreken. „Wel, ik ben nieuwsgierig er uw oordeel eens over te hooren.” Ja meneer! andwoordde ik, vast besloten mijne lang verkropte ergernis, zoo goed en zoo kwaad als ’t kon, over den ongelukkigen Volksvriend uit te storten, ’t geen in dit geval met een gerust geweten doen kon, daar ’t stuk inderdaad buitengemeen slecht was: —Ja meneer! wat zal ik u er van zeggen ? Er worden tegenwoordig zooveel prullen geschreven „Veel prullen!” bevestigde de heer laatsman. – Zooals ik zeg; zooveel onbeduidende stukken, dat het niet te verwonderen is „Wel neen!” dat een blad als de Volksvriend, ’t welk anders vrij goed is „"Wij goed!” er soms ook van minder allooi opneemt. „Juist, meneer waumond , juist!” Nu moet ik zeggen, meneer laatsmas, dat ik over dit allerinteressantste onderwerp „Allerinteressantste onderwerp!” I *) Vooral niet te verwarren met het Aischaßii|i>#rßliii vaTï] [dien uaain. | (Noot van den Uitgever.) veel heb nagedacht. „Dat doet me plezier, wakmond ! waarachtig, dat doet me plezier! —■ M’n liefhebberijvak geweest, meneer jaren lang m’n liefhebberyvak geweest!” Zoodat ik ’t heel aardig vond, dat de Volksvriend er zich ook eens mêe bemoeide en ’t artikel begon, met de verwachting van iets degelijks te zullen lezen.— „lets degelijks, wel zeker!” Maar als ik zeg, dat ik hoop nimmer weer zoo’n teleurstelling te zullen ondervinden, zeg ik niet te veel. Verbeeld u, meneer! en in mijne blinde opgewondenheid zag ik volstrekt niet de wolken die zich aan den rozenrooden hemel van het LAAiSMANsche gelaat samenpakten Verbeeld u, meneer! dat de man die zich NB. Philoscholos noemt, in zijne domheid of onbeschaamdheid, ik weet niet hoe ik ’t noemen moet, zich niet ontziet om Hier werd ik in mijne kritiek gestoord door eeu zwaren slag, veroorzaakt door ’t omvallen van den stoel van den heer laatsman, die eensklaps met verwonderlijke vlugheid was opgesprongen. „Diantre!” gilde de I'ransehman, insgelijks opvliegende: „C’est un diable, que eet homme la—-ik wil zek, ’t is dommage, meneer! Pas op, jufi'er BETSY, je kooit dat compote om!” Allen waren intusschen opgestaan, behalve de Hoogwelgeborene, die een koude kip vertrouwelqk zat toe te knikken en zich verder om niets ter werld scheen te bekommeren. mina en betsy staarden met open moud het tooneel aan, terwijl de oude dame met een onrustigen blik om de oplossing van het raadsel vroeg en BMMA nu eens mij, dan weêr haar vader met eene uitdrukking vol beminnelijke verwondering aanzag. Deze laatste was krijtwit geworden en zeide met gesmoorde stem tot mij: „Volg mij, mijnheer! oogenblikkelijkl” Hiermede wendde hij zich om, greep in ’t voorbijgaan een lamp op en ging mij voor, de zaal uit. – Ik volgde werktuigelijk, bij mij zelven allerlei gissingen makende over deze vreemde en in mijne verbazing geheel vergetende naar iemant om te zien, den ouden heer den langen marmeren gang ten einde, in een somber spreekkamertje. Zoodra ik binnen was zette hij de lamp neêr en lelde zijne beide zware handen op mijne schouders Ik voelde den kolos sidderen. „Jongman!” zeide hij, met eene heesche, half ingehoudeue stem: „Jongman! gij hebt mij zwaar beleedigd ” Mijnheer! begon ik. „Zwijg!” viel hij in: „ik zeg: ge hebt mij zwaar beleedigd; dat stuk door ii zoo minachtend behandeld ” Waarlijk, ik „Geen woord! Dat stuk was van mij. Ge hebt het beoordeeld zonder kennis van zaken en op een toon die niet te pas kwam, die getuigde van verregaande pedanterie ik zeg: van verregaande pe.dan- terie. Gre begrijpt dat u voortaaii mijn buis ontzegd is. We kennen elkaar niet meer vaarwel!” Ik stond als van den donder getrolten. De Weledelgestrenge heer laatsman auteur en ik O lepidum eaput! ik zijne recensent! Ik had zijne schrijvers-ijdelheid gewond ■— een vergrijp, te zwaar om immer op vergiftenis te kunnen hopen. Ik was zoo verbijsterd dat ik niet tot mij zelven kwam, voordat ik geruimen tijd op straat gestaan had en voelde dat ik doornat werd want de regen gutste in stroomen neder. Toen snelde ik naar huis, wierp mij zóoals ik was op een stoel neer en bleef een tijd lang met het hoofd in de hand zitten. —• Al het voorgevallene kwam mij op nieuw voor den geest: ’t scheen mij een droom toe. Altijd stond de schoone emma voor mij, met de beminnelijk vragende uitdrukking op het gelaat, zij die ik zoo had loeren liefhebben en weldra gehoopt had de mijne te kunnen noemen en ik gevoelde al het gewicht van de sombere werkelijkheid, al het bittere van dat woord; Voorbij! Uren aaneen bleef ik zoo zitten. De doffe slagen van den Dom stoorden mij niet in mijn gepeins. Tal van liefelijke beelden deed zich op voor mijn oog, rusteloos heen en weer bewegende, gaande en komende, wenkende en lachende en tusschen dat alles klonk het gekletter van den regen tegen de glasruiten, als de doodenmarsch van mijne eerste liefde. haring genieten de podagristen al vast van de kcntering-attaques. Jeugdige personen, goed op de hoogte willende zyn van de jongste snit, ondergaan vrijwillige smoor- en broeipartijën onder dikke winterjassen, en ’s avonds wandelen er vele don Juans en Lovelaces rond, chacun avee sa chacune. Sommige volbloedige heeren dragen puistjes op de wangen, en gaan daarom te paard rijden of per spoor naar Amsterdam. Kleerejooden rennen met stapels wintergoed naar huis, en artisten zijn we] verpligt zich door de lette o. s. te laten stompen en pijnigen, en een vracht geniale hairen achter te laten op den koop toe. Een groot deel der studenten, die in Junij examen wilden doen, geven ’t op; en zwaarlijvige snaken puffen, proesten en vertellen in presentie van dames dat ze in een bad zijn. Dagelijks trekt men bijzonder dorstig naar klein Tivoli, en de menschen, die zich een geaft'aireerden stap aanwenden, hollen als kalkoensche hanen rond. Fijne opmerkers en spotters hangen uit ’t venster pijlen uit te werpen van voorjaarsch vernuft; en zij, die met hun handen geen raad weten, verplaatsen die van hun broekzakken naar ’t laagste gedeelte van den rug De leden van studententafels eischen volop doperwten en princesseboonen, terwijl de restaurateurs nog wekelijks op hutspot onthalen. De Alpen-club ziet rond naar liefhebbers, die zich in Zwitsersche afgronden willen gaan storten; terwijl stuurt de firma kemink & zoon gecatalogiseerde fraaijigheden rond voor de voorjaarsauctie. Hartstogtelijke zwemmers talmen niet den volke zich te vertoonon in paradijskostuum; lever en galblaas verwen wederom menig aangezigt met schitterend saffraan. Adoration mutuelle als damestoiletten elkaar tegenkomen, en vinnige kritiek als ze elkaar gepasseerd zijn. Van tijd tot tijd komen weer sproeterige harpspeelsters aan ’t stationskoffijhuis zingen, „dis moi situ m’aimes;” en geleerden en studiemannen klagen over congestie en slaapattaques. De Jans in de cafés liggen continueel op de billards te roeken, de spekslagers zien met ongeduld de komst der hannekemaaijers te gemoet. Sommige studenten, die een poos lang deden of ze blasés waren (waarvan moet men nooit vragen, dat’s indiscreet), gaan weer aan ’t enteren van jeugdiger collegas; en de jurist heeft om acht uur ’s morgens niet meer te worstelen met pelgrimstogten naar de bronnen van Eomeinsch- of Strafregt. Soliede smulpapen verkondigen u, dat ge u half ziek moet eten (’t zelfde wat ze u den vorigen winter vertelden, toen ’t zoo vroor), en ze verzoeken u op de koffij en smeren u schoonmaaksters-boterhammen tegen de hitte. Dienstmaagden , de mouwen weer opgerold tot aan de schouders, weren de bloedlustige slagersknechts van hare purperen armen af; terwijl stoort de deftige Domtoren onze respectievelijke digestie door een onzinnig gebengel. De koeijen loopen ’t jonge gras zeer verwezen aan te staren, en kiezen vervolgens na een kluchtigen wedstrijd de onvermoeidste tot koningin; terwijl worden bilieuse temperamenten onthaald op snijdingen in t colon. Velen zijn zeer op hunne hoede tegen dolle hondjes, en als een uit dit gedierte zich in hunne nabijheid bevindt, aaijen en streelen zij ’t met een onbegrensd respect. De anders zoo heldere hospita is door de schoonmaak het symbolum geworden der onreinheid; badienetjes en geele broeken zweven weer rond langs ’s Heeren weg. ’s Zondags loopt men geregeld do Tivolis af, en verveelt zich nog al op den duur, hoewel er muzijk gegeven wordt, en stijfheid er de eerste viool speelt. Sommige personen trachten er bij al het natuurschoon zeer morsig uit te zien, bij wijze van geleerde distractie; terwijl weer anderen in glimlagchende verlegenheid hun zomergoed maar half durven luchten, nit vrees, dat men ze impertinent zal vinden of kwasterig. Men ziet geëngageerde paren als uit den grond rijzen, en ’t plantsoen tot een toovertuin maken met veel gekir en getrekkebek (derangeert u niet!) , terwijl magere jonge heeren zich hoogst ondeugende kortswijl veroorloven op de smeltende vleeschheuvels van corpulenter medecreaturen. De bloeimaand stemt het hart der maegden tot een ziekelijke sympathie voor de heeren der schepping, en de doctoren verkondigen aan alle huismoeders, dat er generaal schoonschip moet gemaakt. Luilakken vinden in temperatuursverandering een pretext voor hun rekken en geeuwen, en diepzinnige patresfamilias houden aanteekening van nachtvorsten en hagelslag. A. C. W. ELEGIE OP DEN DOOD VAN EEN’ JONGELING. Wat somb’re lijkstoet trekt daar henen? Wieu draagt men op die doodenbaar ? Wat wil dut zuchten, klagen, weeneii, Dat snikken van die vriendenschaar ? Dat vochtig oog van vriend en magen, Dan naar den hemel opgeslagen Als of het diiar vertroosting zocht; Dan weêr droefgeestig neergezonken, Met starren blik aan d’aard geklonken, Of ’t graf zijn prooi hergeven mocht! Een’ jong’ling in den bloei van ’t leven, Een’ jong’ling in zijn volle kracht. Ach! moest hij nu reeds ons begeven ? Dekt nu reeds hem der graven nacht? Zijn hoop, zijn heerlijkste idealen Ze gingen grafwaarts met hem dalen, Eén zelfde zerk dekt z’ allen digt; Vrij moog de zon van ’s hemels transen, Vrij ’t vriendelijk gesternte glansen, Daar binnen.... dringt geen straal van licht. Rust broeder! rust’ uw’ aseh in vrede! ’t Is God zelf Die uw stof bewaart. Ja, raadselachtig is ons ’t heden, Maar eens wordt alles opgeklaard. Ééns zullen al die neev’len scheuren; En wij die uw gemis betreuren, Zien u daar boven eenmaal weêr, In ’t rijk van. licht, van eeuwig leven. Waar ’t aan den ingang staat geschreven : „Hier sterft men nimmermeer !’’ IJ. I). M M LIEFDE EN MENSCHENMIN. ,Weet gij wat het zegt eene vrouw te beminneu „Met al de kraeht van het jongelingsvuur ? ,Kent gij de liefde , en brengt g’u te binnen „Wat gij gevoeldet in ’t heilige uur ,Toen aan haar voeten ter neder gezonken „Het „„ik bemin u”” in d’ooren u klonk. ,Toen door de kus van haar lippen schier dronken, „G’uw leven zoudt geven voor nog zulk een lonk ?' ,Toen, naar ge meendet, was ’t heerlijk te leven, „Schoon was de toekomst want de toekomst was zij, ,Haar te behouden was ’t doel van uw streven, „Van haar bezit waart ge zeker, dacht gij. ,Met haar aan het einde der aarde te wonen, „’t Scheen u zoo gemakk’lijk, ’t scheen u zoo ligt ,Uw liefde zou voor uw ontbering u loonen „ Een tempel des hemels, door liefde gesticht.’’ pToen, naar ge meendet, was ’t schoener te sterven „Zoet was de dood dien gij deeldet met haar, ,0 ! in haar armen het leven te derven „’t Scheen in nw oogen zoo heerlijk, niet waar? „Ja, stond het aan u toen uw doodsuur te kiezen. „’t Zou zijn met haar, die haar liefde n schonk, Haar te verkrijgen, om haar te verliezen „Als de klokke des doods, voor u beiden maar klonk.” „Hoe schoon scheen de toekomst voor u dan te wezen, „Toen eeden van achting, van liefde, van trouw, „U in het hart der geliefde deed lezen : „Dat ze eeuwig u, u alleen liefhebben zou;” „Uw leven, was lieven haar lieven was leven, , . _ _ __ Een band snoerde n beider zielen aan één ; „Gij zoudt uw geluk voor geen koningrijk geven, „Uw God en uw liefde, zij waren u één.” „Weet gij wat bet zegt dan veracht en verraden „Te worden door haar wie g’ uw hart had beloofd, „Weet gij wat het zegt dan vertrapt en versmaden „Te worden door haar die uw rust had geroofd? „Kent gij de smart en do pijnen der liefde, „De folt’ring waaronder gij toen hebt geleefd. „Heerscht nog de beeld'nis van baar, die u griefde, „In ’t hart, dat zich nimmer zijn dwaling vergeeft?” Hebt gij die smart gekend, hebt gij dien strijd gestreden, O! wanhoop, ’k bid het u, toch aan de toekomst niet; Nog opent zich voor u, hoeveel g’ ook hebt geleden. Een schoon, een smartenlenigend verschiet. Nog opent zich voor u, het heerlijk pad der liefde, Der schoonste raenschenmin, die naar het hoogste streeft, Dan dankt ge haar, die u zoo bitter griefde, Dat zij aan één’ ontneemt, wat gij aan allen geeft. December 1864. AMOK. TWEE LIEDEREN VAN lIEINE. Lanf/sam. Das Meer er-strahlt im Soii-nen sclieiu, als PIANO. r I ob es gol-den war’. , Ihr Brü-der, wenn ich j ster – be, ver – seiikt mich in das Meer. ilab’ im-mer das Meer so lieb ge-habt, cs bat mit sanf-ter I riutli so oft nieiiiHerzge-külilet; wir wa-reii eiii-nu-der gut- Mit Anmuth. PIANO. p ", Dei – – ne wei – clieii Li – – lien- «/ =• fin – ger, könntMch sie noch eiu-mal küs-seii, und sie drü-cken an meia Herz, und ver-geliu in stil-lem * 1 fS ritard – – – an- J Dei-ne _ II , . , . t' kla-ren Veil-cheii-au – geu schweben vor mir Tag und Naclit, und mich qualt es: was be-deu-ten die – se M cresc. p I süs-sen, blau en Iliithsel, die – se süs-sen, blau en I Rath – sel. ■ I II J. C. M. V. H. VOORnEEPI EN THANS. , Andante. i. c. F. ZANG. PIANO. m ƒ 1® CouPL. Ware ik j We – der op dat plek-je eens voor mij vol za-lig- – – heid Waar ik leef – de waar ik droom-de, in mijn 'P schoonen joug-liugs-tijd Ver vau daar voer-de de-ze */ be – – de mij naar mijn ge – boor – te- ■—I ' grond, deu-kend ’k zou ’t er we – der vin – den als ik ’t -TT ’T-—tr r- r~ r ■ r ia mijn kindsoliheid vond. deukend ’k zou ’t er we-der viu-deii, als ik ’t in mijn kindsoli-heid vond.

Onderstaande tekst is niet 100% betrouwbaar

In de Wijsbegeerte en Letteren.

1865. 10 Jan. B. W. Hoftinann, Specimen Historic.mn de Marco Licinio Crasso.

„ 25 Febr. M. van Lier, Specimen antiquarmm de inscriptionibus Salpensana et Malacitana.

„ 27 April. H. G. A. Bakhoven, Quaestiones Sophocleae.

„ 26 .limij. P. J. Cosiju, Annotatiunculae ad Arislophanis Ranas.

In de Genees Heel- en Verloskunde.

1864. 3 Dec. H. B. J. Kok, Theses Argumenti Obstetricii.

„ 22 „ W. F. Vos, Over Podophylline.

„ 22 „ H. E. Kauf’maii, Ttgises Argumenti Obstetricii.

1865. 8 April. Gr. Heynis. Theses Argumenti Obstetricii.

„ 29 „ W. F.Vos, Theses Argumenii Obsietrivii.

„ 3 Mei. G.\o,iiW\<i\i&e&ü.,Overslokdarmkanker.

„ 18 „ K. Snellen, Over abnormale ontwikkeling van het sysiema uro-genitale eti van het systema rectum..

„ 1 Juuij. J. W. Verschoor, Optometers en Optometrie.

„ 13 „ W. vau der Lee, Het haematogeen ontdaan mn Icterm historisch kritisch beschouwd.

Permanente URL

Opties voor uitsnede