verschijnende, gekleedt en opgheciert worden. In yeder Kamer is een bezonder perzoon gestelt, die de kleederen waarneemt, de Tooneel-speelders helpt optoyen, en na 't speelen alles weder op zijn behoorlijkke plaats herstelt.
// Doch dit Tooneel, om dat het veel te breedt en ondiep is, ook door zijn zwaarte en vastigheyt niet t'elkens met gezwintheyt lichtelijk, na den eysch der speelen, kan verandert worden, staat eerst-daags, met te zamen het meeste binne-werk des gantschen Schouiolurgs, te zullen uytgebroken worden, om aldaar wederom een nieuw Tooneel, (na d' Italiaanse manier, als men nu te Venetien gebruykt, met alle bedenkkelijkke en schielijkke veranderingen van Perspectïben of Inzichten, en veelderley Vliegende TVerTc/cen, die men Machines noemt,) in de plaats te stellen, op dat d' aanschouwers alle omstandigheden van de plaatzen der speelen , als Paleyzen, Steden, Dorpen, Zalen, Landtschappen, Hoven, Bossen, liotzen , Bergen, Dwynen, Stranden, Zeen, Hemel, Hel, met hun behoorlijk gezwier, van allerley Geesten, Dieren, Vogelen, Visschen, &c. soo natuurlijk en als levendig, benevens d' Actiën en beweeglijkheden der Speelders, zullen konnen zien, als d' uytspraak van hare Rollen, met opmerking, aanhooren. "Waar over niet alleen deze stadt, maar gants Hollandt, ja geheel Nederlandt, als nooyt zoodanige vreemdigheden hier gezien hebbende, ten hoogsten met verwonderinge zal opgetoogen worden."
Maar gaan wij voort!
Terwijl de conversatie-taal op de meeste tooneelen doorgaans Pransch is, zijn ook de technische uitdrukkingen aan deze taal ontleend, zoo als: regisseur, coiffeur, costume, ensemble, charge, coulisses , draperie, delut, engagement, garderobe, reprise, repertoire, parguet, parterre, ouverture, mise-en-scène, tantième, enz.
Bijna twee eeuwen geleden, toen het Hollandsche tooneel nog in zijne kindsheid was wat decoratiën en costumes betreft, werd ons land bereisd door Engelsche tooneelisten. Een troep, die veel opgang maakte, speelde toen in een lokaal aan den Overtoomschen weg, schuins tegenover de Pestbrug. Zoo als aan ieder Amsterdammer bekend is, kan men dezen weg aanmerken als den staart van een olifant, waaronder
Het leeskabinet. Geraadpleegd op Delpher op 03-03-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB07:001119001:00007