De Telegraaf

'e-GRAVENHAGE, 5 Maart. — Zaterdag 3 Maart. Deze dag zal voor iederen Nederlander, die hem in Den Haag meegemaakt heeft, tot het einde van zn leven onvergetelijk blijven. Reeds meer dan een week verschenen dag aan dag Engelsche jachtbommenwerpers boven cte stad en wierpen schijnbaar doelloos bommen op de woonwijken. Menig rustig burger heeft er zijn leven bü verloren. Zoo viel enkele dagen geleden een bom midden ln een file menschen, die voor een eethuis op hun schrale portie eten stonden te wachten. Meer dan 40 dooden en vele gewonden werden het slachtoffer van deze eene bom. Toeval zal menigeen hebben gedacht. Zooiets kan in een oorlog wel eens gebeuren. Toeval dacht menigeen, wamt iertereen weet. daer in Den Haag in het geheel geen noemenswaardige militaire doelen liggen. En dit weet niet alleen iedereen in Den Haag. dat weet men ook in Engeland. Toeval dus.

Toen in den ochtend van den 3en Maart de inwoners met hun dagtaak begonnen, baadde de Residentie in stralend, zonlicht. Het zonlicht scheen de menschen met het leed, den nood, de ontberingen van den. oorlog een beetje te willen verzoenen. Tegen acht uur in den morgen echter beginnen eensklaps de sirenes te loeien en spoedig daarna weerklinkt het gonzen van de eerste vliegtuigen. En daarna In een onophoudelijke reeks bominslag na bominslag. Ditmaal is het geen doelloos bombardeeren. maar welgericht werpen van bommen. De brandweer komt in actie, daar waar een reusachtige rookwolk de plaats des onheils aanwijst Dan houden ineens de bominslagen op. Het signaal „veilig" blijft echter uit, want wederom komen eskaders jachtbommenwerpers opdagen, opnieuw volgen ontploffingen. De stralende zon wordt meer en meer door rook en walm verduisterd Van alle windstreken schijnen ze aan te komen. De bevolking verkeert ln doodsangst, want er zijn «lechts weinig veilige schuilkelders in Den Haag.

Wederom schijnt de rust terug te keeren. De eskaders jachtbommenwerpers schijnen te zwenken. Is de aanval over? Sommigen watren zich weer op straat, maar nog steeds laat het signaal „veilig" op zich wachten. Wederom een gonzen in de lucht, maar thans een andere toon. Dit is 'iet zware geronk van meermotorige machines, en daar begint het al. Allereerst het zenuwsloopend staccato-geluid van de luchtdoelartillerie en daarna series bominslagen. Ze zijn niet meer te tellen. De aarde trilt. Gebouwen en geheele huizenblokken «tnrten als kaartenhuizen ineen. Weer andere begwinen te branden en staan weldra in lich'erlaaie. Het vuur worrtt nog aangewakkerd door den wind, die uit de richting van Scheveningen over de Stad waait Steeds meer huizen worden door do vlammen gegrepen en weldra zijn groote oppervlakten in een vuurzee herschapen. En neg vóór iemand lets kan doen, nog vóór h*t gevaar geweken is, en terwijl de bevolking nog steeds in haar üchuilplaatscn moet verblijven, hoeft het vuur in verschillende straten rtusdanig om zich heengegrepen. dat alle hulp te laa' komt. Van betgeen de bevolking in deze aren te doorstaan heeft gehad, kan hij, die er zooals ik, zelf bij is geweest, «slechts een klein gede*lte overzien. Ik beb namelijk, als mijn geheugen me niet bedriegt, van de vele bonderden dooden misschien 25 of 30 gezien.

I Ik zag, hoe uit het Bethlehemgebouw voor kraamvrouwen de men schen de straat oprenden, ik zag hoe verpleegsters de zoo juist geboren zuigelingen naar buiten droegen en ik zag, hoe iedereen aanpakte en niet alleen hier doch overal, waar ik kwam, zag ik, hoe uit deze gemeenschappelijk doorleefde catastrofe een kameraadschap ontstond. De burgerbevolking, politiebeambten, de luchtbeschermingsdienst, de brandweer en leden van de Duitsche Weermacht hielpen eensgezind de slachtoffers. En niettegenstaande er nog steeds

alarm was waren al deze reddingsinstanties bezig, gewonden te helpen, personen, die onder het puin bedolven lagen, uit te graven en dooden te bergen. Zij deden hun best, de uitbreiding van de branden te beperken en de bezittingen van hun medeburgers in veiligheid te brengen. En toen gebeurde er iets vreeselijkst nieuwe zwermen Jachtbommenwerpers kwam aanvliegen. Zij werden voor een deel pas opgemerkt, toen zij reeds boven de stad waren, want het geknetter de' vlammen en het gedonder van de ineenstortende huizen en het ge schreeuw van de gewonde mannen, vrcuwen en kinderen overstemden al 't geluid. En midden in deze menschenmenigle, midden in de rijen vluchtelingen die probeer den de bui'enwijken van de stad te bereiken, schoten de Engelsche jachtbommenwerpers met hun boordwapens. Ik zag menschen sterven, moeders, die door 't Engelsche vuur naast haar kinderen waren doodgeschoten. Bt zag een grijs aard sterven, niet omdat hem een kogel trof, maar ten gevolge van de opwinding aan hartverlamming. In dit inferno van explosies, brand en moord zag ik echter ook men schen, eenvoudige menschen, die boven zichzelf uitgroeiden. Ik zag op het gebouw van den Stadsschouwburg brandweerlieden hun plicht doen, zonder acht te slaan op het vuren met de boordwapens van de jachtbommenwerpers. Ik zag hoe een Nederlandsche dokter, eeholpen door een Duitsche Roode- Kruisverpleegster, een zwaar gewonde de eerste hulp verleende, terwijl aan alle kanten rondom de salvo's van het machinegeweervuur Insloegen. En ik zag ook, hoe een soldaat van de Duitsche Weermacht een klein huilend meisje, met wie hij in gebroken Nederlandsch sprak, naar haar moeder terugbracht. Ik zag veel op dezen voormiddag Tan den Sden Maart 1945 in de residentie van Nederland, in Den Tlaag. Maar alles wat ik zag was nog maar een klein gedeelte van den totalen omvang van de ramp. Honderden burgers van deze stad zijn niet meer ia leven. Duizenden zijn gewond. Dertigduizend menschen bi Den Haag hebben v-m dak meer boven hun hoofd, omdat htm huis volkomen vernield is of zoo ernstig geleden beeft dat het niet meer bewoonbaar is.

Een reeks kerken, het voormalige Fransche gezantschap, het ge botrw van het Nederlandsche Roo de Kruis, om slechts enkele voorbeelden te noemen, zijn vernield of • zwaar beschadigd. Boven dit alles echter staat het leed van vele dvi zenden inwoners van deze vreedzame stad. Aan welke zijde men in dezen oorlog ook moge staan, over de wreedheid en de zinneloosheid van deze manier van oor loevoeren kan "l«vh*s een meening bestaan Zondagavond woedden de branden nog in de stad en was het blusschingswerk nog in vollen gang. Wanneer eerstdaags de dooden naar hun laatste rustplaats zullen worden overgebracht, dan zullen zij een eindeloozen weg van de ruïnes van hun voormalige haardsteden gedragen worden, WrlliAfrtvn Roo. — Naar Reuter meldt, ie tk> Chmeer-che ambassadeur! in Entrelaric, Wellington Koo. na hitna twee Jaar naar Tsjoen«zfc:ng terufrjrekeerd om met aitn regeeriiw overleg te piepen over vraagstukken, die in verband staan met de KrimconJerentie.

Aanval van een uur lanp:. TOKIO. 4 Maart. (DN B). — fat Japansche hoofdkwar ier meldt, dat ongeveer 150 groote bommenwerpers Tokto en omgeving op 4 Maart gedurende een uur hebber aangevallen en van boven de wolken hun bommen naar willekeur 'eten vallen. In verschillende wij'en werden branden veroorzaakt, :ie men echter na een uur meester rm. Om een verdere ui breiding der Hegtuigprocfuctie te waarborgen, etft de Japansche regeeruig beoten, verscheidene vliegtuigfa"ieken onder staatsleiding te aat:-»en met ingang van 1 April.

BERLIJN, 4 Maart (D.N.B ). — De oorlogsverslaggever van het D.N.B. in het Westen, Ale* Schmalfuss, schrijft 0.a.: In het hoofdkwartier van den Duitschen opperbevelhebber West volgt men het verloop van de groote veldslagen voor den RUn nog steeds met een rustig vertrouwen. Tot dusver nemen deze veldslagen het verloop, dat men verwacht had. De diepe penetraties, die de Anglo-Amerikanen met gebruik van hun overmachtig mate rieel en den geweldigen steun van hun luchtmacht konden behalen, zün in bet Duitsche tegenplan opgenomen en beïnvloeden de operatieve Duitsche tegenmaatregelen op geen enkele wijze zoodanig, dat zij tot hergroepeeringen of zelfs tot alarmmaatregelen noodzaken. Hetgeen men in het Duitsche hoofdkwartier had voorzien en voorspeld, is uitgekomen: Het ondanks den massalen stormloop van zeven geallieerde legers volkomen intact gebleven Duitsche Westelijke leger heeft Eisenhower en Montgomery een slü'ageslag opgedrongen, waarvan de resultaten reeds zichtbaar worden. Sedert het begin van de groote offensieven hebben het negende en eerste Amerikaansehe leger in den sector ten Oosten van Aken 414 tanks van elk type verloren, waarvan de vernietiging van Duitsche rijde op ondubbelzinnige wijze gecontroleerd kon worden. Wanneer men als gevolg van het geconcentreerde Duitsche artillerie- en granaatwerpervuur en de mynversperringen de werkelijke verliezen twee- of driemaal zoo hoog neemt, dan maakt men zich beslist niet schuldig aan overdrijving. Dit betee'kenl, dat Montgomery binnen zes dagen de uitrusting van minstens zes pantserdivisies heeft verloren, m.a.w. de geallieerden verloren alleen in het gebied van den centralen slag ten Oosten van Aken dagelijks een pantserdivisie. De terreinwinst, die hierdoor verkregen werd. is gering en zal de geallieerde leiding tot de overtuiging brengen, hoe kostbaar de weg tot Berlijn nog zou zijn, wanneer het doel van de beslissende groote offensieven nog bereikt zou kunnen worden. In totaal verloren de geallieerden in de maand Februari 650 tanks en stukken stormgeschut, 58 gepantserde verkenningswagens, 43 stukken geschut van elk kaliber en 30 alleen door Duitsche legerformaties neergeschoten vliegtuigen. In het hoofdkwartier van Von Rundstedt wordt er echter op gewezen, dat het hier gaat om een statistiek, die cijfers bevat, die van officieele zijde zijn verstrekt. De werkelijke verliezen zullen, zooals de ervaring heeft geleerd, wel twee- of driemaal zoo hocg zijn, omdat tijdens moderne materieelslagen de zwaarste verliezen door artillerievuur, luchtmacht en mijnen in het achterwaartsche frontgebied geleden worden Deze verliezen onttrekken zich natuurlijk • aan iedere Duitsche controle. Zelfs wanneer men kan verwachten, dat Eisenhower de tot dusver geleden verliezen aan tanks en ander materieel kan aanzuiveren, dan is toch de dagelijksche slijtage van minstens een tankdivisie met het oog op de buitengewoon gespannen asnvoerpositle der Anglo Amerikanen toch te groot om volgehouden te kunnen worden

STOCKHOLM. 4 Mrt. (Q.N.8.). — De Finsche regeering heelt volgens een Reuterbericht gisteren medegedeeld, dat tusschen Duitsch land en Finland thans formeel de oorlogs oestand bestaat.

Volgens „Dagens Nyheter" zou men kunnen spreken van een verstarring van de houding van de Sovjets ten opzichte van Finland. De Finsche minister van Arbed, Vuoris, verklaarde in een radiorede, dat de besluiten van Jalta eischen, dat Finland belangrijke hervormingen aanbrengt m zijn politiek en sociaal leven. Wanneer deze niet plaats zouden vinden, stond Finland voor he: gevaar door een revolut.e verscheurd te worden of de rechten te verliezen, welke het door den wapenstilstand verleend zijn. Vuoris sprak de hoop ukt, dat het hervorminKksproces met vreedKame. parlementaire mitsdeien zonsler gewekkkKhfre re\oui*e \ er weeend ijkt zou kanoën worden. De personen, die met de hetoben eanrvengeweik,! moeten zkih u»it bet openbare je ven teri*** rekken, voor zoovtr zoj niet ais ,(oorJ^*mi*dadi^B,e•r^s,• voor het pereeïit gebrawhrt BttUen worden. £ij. die tijdens den oorlog" een ander Stftndgftttnt nebben ingenomen, komen ■bant» in hun ptaMs. P*nl»erTßis(tlemonstratie'« te Ber" lijn. — Vandaai? worden voor de eerste maal ln verschillende deelen van Berlijn door afueelingen Volkss turm demontraties gegeven met de ~pantservuist*, tro einde de Berlijnsche bevolking in kenn> te Ftel'en van het ijebru.k van dit wapen.

LISSABON, 4 Maart (D. N. B.) — I« den tijd van het aanbreken van den Zaterdag tot 7 uur Zondagmorgen is, naar Reuter meldt, de Duitsche lu-chtactiviteit gericht geweest Noord- en Zuid-Engela d. waar zij schade tn verliezen aan mensc hen levens veroorzaakte.

HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜHRER, 5 Mrt. — Het opperbevel van de Weermacht deck mede: „ln het Slovaaksche Erragobergte z'

d.ers vingen :en Zuiden van den Hohe Tatra de aanvallen van een Sovje formatie infanterie in het hoofdgevechtsterrein op.

Vry zwakke aanvallen, der bolsjewisten in het S-lezLsche gebied stortten aan den Noordelijken en Oostelijken rand van Zobten in he; afweervuur meen. Aan ween

zijden van Lauban verbeterden onze aanvalsgroepen ondanks taai verzet en talrijke tegenaanvallen van Sovjet-tankformaties ook gisteren haar s ellingen en schoten 33 vijandelijke tanks stuk.

De gevechtsactiviteit aan het Neisse- en Oderfront bleef btperk tot enkele vergeefsche verkenningsaaiwallen der Sovjets. Tusschen Stargard en Dramburg in Pommeren wierpen de bolsjewis ten sterke onderdeelen van twee tanklegers in den s rijd en drongen de eigen afweerkrachten on danks verbeten verzet over de linie DabeiI—Schivelben1—Schivelben terug. De van het . geb.ed Bublitz uit in

Noordelijke richting aanvallende Sovje-tankformaties werden ten Oosten van Koelsin en bij Schlawe opgevangen. Rummelsburg ging na harden stryd verloren. Slagvliegtuigen en jagers vernietigden in dit gebied weer 24 SovjeUanke.

Door het voorbeeld van hun officieren meegesleept, verijdelden onze dappere ; roepen aan de brandpunten van den afweerslag in Oost-Pruisen in vastberaden tegenaanvallen nog steeds alle doorbraakpogingen der bolsjewisten. In Koerland hervatte de vijand ten Zuidoos en va-n Libau zijn aanvallen na sterke voorbereiding door de artillerie. Hy bleef echter na geringe beginsuccessen in het hoofdgevechtsterrein steken

In het Wes en duurt de matericelslag na aanvoer van nieuwe vijandelijke strijdkrachten met onverminderde kracht voort. Van de bocht in den Rijn bij Rees tot Geldern sloegen onze troepen sterke aa-nvaüen bloedig af. Ten Zuid oosten hiervan tot den Rijn kon de vij>and onze format.es in een verbitterde worsteling terugdrukken en in Krefeld binnendringen.

Aan den Erft-sec or tot in het gebied ten Noorden van Euskirchen kon de vijand, nadat hij over een breed front °* rivier in Oostelijke richting was overgetrokken, in tegenaanvallen weer opgevangen worden. Aan weerszijden van Priim en aan de Kyll ten Oosten van Bitburg duren de stellingsgevechten voort, zonder dat de aanvallende Amerikanen meer dan plaatselijke terreinwinst konden behalen. In het gebied van Forbach, bij Saargemünd en in de Beneden-Vogezen ondernam de vijand telrijke afleidings- en birr dingsaanvallen. Volgens dc to' dusver omvangen rapporten vernietigden onze troepen aan het Westelijke front gisteren 75 vijandelijke tanks.

In Miduervltaliè hervatte de vijand ten Noordwesten van i'orretta zijn aanvallen roet krachtigen steun van artillerie en slag-vliegtuigen. Na zware gem*M

Het garnizoen van net kW .to ei'and ten Noordwesten van Rhodos heeft v>r maanden lantfctrijdkrachten gebw*eßf« l)e *r"ï--e is C—M. nadat zij talrijke aanvallen van den vijand had afgeslagen, door een overmact>Ugen vijand overweldigd.

Formaties Amerikaansehe bommenwerpers ondernamen gisteren overdajr over groote gebieden verspreWle aanvallen op hel Duitsche Itijkscebied. waardoor vooral verliezen onde de burgerbevolking en schade ontstonden in t'benwiitz. Maagdenburg, Hannover en Bielefeld. In den nacht was Dortmund het deel van «en Britschen tereuraanval. Gev*< htsvliectulKen droncer, tot ir. het trebied van Berlijn door. LjichtverdediFingsstriidiirachten schotel voljrens de tot dusver ontvantten rapporten 39, voor het frrootste deel viermotorige bommenwerpers, neer."