Arnhemsche courant

* Naar wij vernemen is bij het Ministerie van Koloniën het bericht ontvangen, dat de le luitenant F. de Bouvé, uit Doesburg, van het Ned. Ind. leger (infanterie) op Noord-Borneo is gewond. Naar «De Tijd» uit de beste bron verneemt, hes ft de heer Passtoors, voorzitter van den «Ned. R. K. Volksbond,» om gewichtige redenen gemeend zijn ontslag te moeten nemen als lid van de Club van R K. Leden der Tweede Kamer. Dr. Kuyper's buitenlandsche reizen worden thans reeds aangewend voor binnenlandsch gebruik. In een advertentie ter aanbeveling van den anti revolutionairen candidaat voor de a.s . ZuidHollandsche Statenverkiezing, voorkomende in het «Weekblad voor de Hoeksche Waard en IJselmonde» en onderteekend door de besturen van vier Christelijke kiesverenigingen te IJselmonde en Ridderkerk, leest men : «Kiezers ! onze President-Minister wordt overal in Europa met bewondering ontvangen en begroet. «Zorgt gij nu, dat niet iemand gekozen worde, die zijn regeeringsbeleid tegenwerkt, maar een die het krachtig steunt!» («N. C.i) t Het hoofdbestuur der Ned. Onderwijzerspropaganda-club (voor drankbestrijding) wil door een referendum uitgemaakt zien of er dit jaar een algem. vergadering zal zijn. Het hoofdbestuur is er niet voor vanwege de hooge onkosten en omdat er geen belangrijke voorstellen zijn. Uit het jaarverslag van den penningmeester bleek dat de inkomsten bedroegen f1242.4, de uitgaven f iio2,77 e , zoodat er een batig saldo is van f 139*6 3®. De Vereeniging van Nederlandsche Werkgevers zal Vrijdag r3 dezer een algemeene ledenvergadering houden, waarin o. a. aan de orde zijn : bespreking en vaststelling van het conceptadres in zake de Beroeps wet (art. 75 der Ongevallenwet) en mededeelingen omtrent de deelneming aan de Centrale Werkgevers Risico Bank. Gaarne voldoen wij aan het verzoek van het «Nationaal Bureau van Vrouwenarbeid,» om mede te werken tot het algemeen bekend maken der «Nederlandsche Collectie va PensioenVereeniging voor vrouwen,» naar het stelsel van vrijwillige besparing zonder verbintenis tot vaste premiën. Wij tneenen niet beter te kunnen doen dan door over te nemen, wat zij omtrent haar voornemen zelve mededeelt. De verspreide circulaire, waaraan voorloopige statuten en een voorloopig huishoudelijk reglement zijn toegevoegd, luidt als volgt:

«Tot de vragen, waarvan de oplossing tegenwoordig door velen wordt gezocht, behoort ook het verzekeren der toekomst van haar, die in hare gewone verdiensten geen voldoende bron vinden om het noodige te kunnen afzonderen voor den tijd, waarin hare arbeidskracht verdwenen of zoozeer verminderd zal zijn, dat zij daarin geen middel van bestaan meer kunnen vinden. Het Bestuur der «N. C. P. V." heeft getracht aan deze wenachen tegemoet te komen, door de gewone pensioenverzekering om te werken en hetgeen er bij vereischt wordt te vereenvoudigen. «Het is daarbij uitgegaan van de gedachte dat de bijdragen voor het pensioen niet eens voor altijd kunnen worden vastgesteld, dat zij van de beloo.iing afhankelijk zijn, waarmee dus moet worden rekening gehouden en dat het noodigis den stand der rekening ieder oogenblik zonder moeite te kunnen overzien. Daarom is men afgegaan van het stelsel der vaste polissen met een vooraf bepaalde, gelijkblijvende jaarpremie, en worden boekjes ingevoerd, waarop jaar voor jaar naar willekeur kan worden bijgestort, omdat elke storting beschouwd wordt als de koopsom voor een evenredig pensioen, waarvoor verder geen premie te betalen valt. Door elke storting wordt dus als 't ware een premievrije verzekering gekocht, doch vermits het moeielijk is, het juiste bedrag van het verzekerde pensioen uit een aantal polissen op te maken, wordt in een boekje aangeteekend hoeveel telken jare is gestort en welk pensioen daardoor verzekerd is Te dien einde worden jaarlijks de pensioenboekjes opgezonden met een opgaaf van de bedragen, die op iedere rekentng moeten worden bijgeschreven.

schreven. «Deze verzekeringswijze stelt de gelegenheid open : «ie. voor alle vrouwen, die zelfstandig werkzaam zijn, en hierin niet gesteund worden door anderen, om geheel zelfstandig een pensioen te vormen. «2e. voor de betrokken vrouwen zeiven om van haar kant door eigen werkzaamheid en spaarzaamheid bij te dragen tot de vorming van dat pensioen, en «3e. voor Vereenigingen, Inrichtingen, Ziekenhuizen, Patroons en Belangstellenden om tegemoet te komen in het vormen van een ouderdomspensioen voor haar, wier goede diensten zij wenschen te beloonen, Het bedrag, dat (ot het vormen van het pensioen bestemd wordt, kan door elke der drie categoriën geheel onafhankelijk van elkaar bepaald en elk jaar opnieuw vastgesteld worden. «Elke som, die op naam eener verzekerde gestort wordt, is als het ware de koopsom van een pensioentje, na haar 55e, 60e of 65e jaar te genieten, waarvan het bedrag evenredig is aan den leeftijd der verzekerde op het oogenblik van de storting. Elk jaar kan die som verschillend zijn en bepaald worden door de financieele omstandigheden der verzekerde, of van de Inrichting, die haar steunt. In ongunstige jaren behoeft er niets gestort te worden en al wordt het pensioen dan ook niet grooter, het behoudt toch zijn volle waarde. «Deze twee voordeelen houde men wel in 't oog:

«ie. de zoogenaamde vr ij willige stortingen, in tegenstelling van de vaste premis n, den schrik, de nachtmerrie van zoo menige verzekerde. Geen oogenblik behoeft de verzekerde in angst te zitten, dat zij hare verplichtingen niet zal kunnen nakomen, daar zij elk jaar opnieuw hare stortingen ztlve kan bepalen, en die zelfs tijdelijk of voor goed kan doen ophouden, zonder schade voor het reeds gekochte pensioen ; «2e. dat zij slechts in één geval haar recht op pensioen kan verbeuren en dat is... in geval van overlijden vóór den leeftijd waarop het pensioen bepaald is. «Telt men al die gekochte pensioentjes op, dan krijgt men het totaal van het geheele verzekerde pensioen. Elk jaar wordt het gestorte bedrag geboekt in een zoogenaamd (Pensioen• boekje, waarin ook telken jare het aangekochte pensioenbedrag en het totaal daarvan wordt bijgeschreven door de Verzekeringmaatschappij «Bij elke nieuwe storting groeit alzoo het pensioen aan, dat natuurlijk naarmate van de som, die de verzekerde daarvoor beschikbaar stelt, grooter zal zijn. ,De toepassing van dit stelsel is het best te verkrijgen door aansluiting aan eene soliede binnenlandsche Levensverzekering-Maatschappij van den eersten rang. Zoowel uit een financieel als uit een technisch oogpunt, heeft het Bestuur gemeend, het stelsel van de «Dordrechi" te moeten kiezen en alle verzekeringen dus bij die Maatschappij af te sluiten.'

De Vereeniging tot bestrijding van oneerlijke concurrentie in den handel wordt ontbonden. Gebrek aan belangstelling bij de leden en de weinige uitwerking der middelen, waarmede het bestuur tegen de oneerlijke concurrentie te velde trekt, hebben tot dit besluit geleid. Te Zwolle is gisteren het zevende congres voor openbare gezondheidsregeling geopend. De heer J. F. W. Conrad, lid der Tweede Kamer, die het congres leidde, gaf een overzicht van de hygiënische maatregelen, die eertijds bij den aanleg van het Suez-kanaal waren genomen'en die er ook thans nog voor het welzijn der werklieden genomen zijn. Uit het verslag van den secretaris, dat een kort overzicht gaf over de werkzaamheden in het afgeloopen jaar verricht en herinnerde aan de verschillende uitgebrachte rapporten, bleek dat het congres in bloeienden toestand verkeert. Het congres telt thans 330 leden. Uit het rapport van den penningmeester bleek dat de geldmiddelen in goeden toestand verkeeren en er een batig saldo is van f 3408. In de plaats des heeren Conrad, niet herkiesbaar, werd tot bestuurslid herkozen mr. H. Goeman Borgesius, terwijl het aftredend herkiesbaar

bestuurslid dr. W. P. Ruysch als zoodanig werd herkozeD. Medegedeeld werd dat door de heeren dr. C. H. Ali Cohen, C. Guldensteeden Egeling, P. C. Rijk en dr. Kapteijn een hoogst belangrijk rapport is ingediend over de drinkwatervoorziening ten plattelande, dat van \eel practisch nut zal blijken en in druk in den handel zal worden gebracht. Op voorstel van dr. Ruysch werd de aftredende voorzitter, de heer Conrad, onder applaus der vergadering benoemd tot eerelid. Een lezer van het „U. D." maakt er opmerkzaam op, dat het schrijven van den heer Wildeman over de onderteekening van den Minister Harte minstens ondoordacht en zeker onjuist is. De heer Harte verzamelde reeds als juridisch student aan de universiteit te Utrecht gegevens — historische en genealogische — die hem van belang voorkwamen, in zake zijn verwantschap in vrouwelijke linie, met de ZuidDuitsche familie von Tecklenburg. Zelfs nog vóór de aanvaarding van het Kamerlidmaatschap) werd koninklijke goedkeuring gevraagd en verkregen voor de gewenschte naamsbijvoeging. t De drie en twintigste jaarlijksche algemeene vergadering van de «Koninklijke Vereeniging van gepensionneerde onderofficieren en minderen van het Nederlandsche Leger» (onderstand aan militairen gepensionneerd vóór de wet voor 1877, en aan hunne weduwen), zal plaats hebben op 23 Juni e.k. in een der zalen van het paviljoen in het Vondelpark te Amsterdam.

Voor het beroep naar de Geref. Kerk A alhier heeft bedankt ds. J, H. Donner te Nieuwdorp. Vakonderwijs voor kleermakers. Kort ^ de samenstelling der Kamer van Arbeid voor de Confectiebedrijven alhier, werd in de vergaderingen dier Kamer de slechte vakopleiding voor den kleermaker besproken en de wenschelijkheid betoogd om tot de oprichting van eene vakschool over te gaan. Een desbetreffend voorstel werd in handen eener Commissie gesteld bestaande uit de heeren W. A. Coopman, voorzitter, J. Strijd, penningmeester, L. de Jong, J. J. Daaleman, J. C. Hendrikx, J. H. Barenbrug en B. de Brey secretaris. Reeds dadelijk begon de Commissie te onderzoeken op hoeveel men kon rekenen aan giften van particulieren. Het resultaat er van was buiten verwachting: aan jaarlijksche contributiSn werd d .1. een totaal bedrag van f 674 toegezegd, bijna uitsluitend door vakmannen, terwijl ééne gift inkwam van f 7s in eens. Hieruit bleek ten volle, dat, met de commissie, velen overtuigd waren dat een vakschool voor kleermakers dringend noodig was. Een verzoek, gedicht tot B. en W. dezer gemeente om de srhool voorloopig te mogen vestigen in het gebouw der voormalige ambachtsschool werd ingewilligd. Aangezien echter de toegezegde contributiën niet voldoende waren om tot de oprichting te kunnen overgaan, werd aan de Gemeente, de Provincie en het Rijk eene tegemoetkoming gevraagd in de oprichtingskosten en eene jaarlijksche subsidie. Wij meenen met grond te mogen verwachten dat deze bijdragen en subsid'ën zullen worden verkregen. Inmiddels werd uit de contribuanten eene vereeniging gevormd tot oprichting en instandhouding der school, waarvan nu bovengenoemde Commissie het Bestuur vormt. De statuten dier vereeniging zijn reeds ter goedkeuring aan H. M. de Koningin verzonden, terwijl ook een reglement voor de school gereed is. Men hoopt 1 Februari 1903 de school te kunnen openen.

openen. Kamers van Arbeid. Door de Kamers van Arbeid voor de Bouwen Confectiebedrijven alhier is onderstaande vragenlijst verzonden aan de verschillende hoofden of bestuurders van bedrijven die in die Kamers veitegenwoordigd zijn. r. Welk bedrijf of welke onderneming oefent U uit? 2, Welke vakken behooren onder Uw bedrijf? 3. Hoeveel werklieden zijn in elk dier vakken werkzaam? (gemiddeld over de maanden April, Mei en Juni berekend). 4. Hoeveel bebraagt het gewone loon in geld per week van deze lieden ? (gemiddeld over de maanden April, Mei en Juni berekend). 5. Hoe wordt dit loon gewoonlijk berekend f Per uur, per dag, per week, per stuk of per hoeveelheid ? 6. Wat is het uur van aanvang en einde van den gewoonlijk voorkomenden, dagelijkschen arbeidstijd (schaft- en rusttijden daaronder begrepen) f Iadien in Uw bedrijf met ploegen wordt gewerkt, hoe is dat stelsel dan geregeld f 7. Wat is de duur van de gezamenlijke, gewoonlijk voorkomende, dagelijksche schaft- en rusttijden ? 8. Hoe is uwe regeling omomtrent overwerk, nacht- en Zondagsarbeid ? 9. Welke regeling komt in uw bedrijf voor omtrent Zon-dagsrust of de daarvoor in de plaats tredende rust op een dag in de week? (Te vermelden den duur dier rusttijden en den duur der tijdperken, waarna telkens zulk een rusttijd intreedt.) ip . Wenscht U nog bijzonderheden mede te deelen omtrent loon en arbeidsduur? (bijv. bepalingen betreffende minimumloon en maximum arbeidsduur.) — f Na de gewone jaarlijksche schoonmaak, zal het carillon van den grooten toren doen hooren op heeluur: „ Alpenlied", van Proch, met een voorspel; op halfuur: „Marschlied" van C. A. Brandts Buijs. („'t Is plicht, dat iedere jongen") — Van 16 Juli—16 Aug. komt het circus Corti-Althoff hier voorstellingen geveD. — § Rheden, 6 Juni. Bij de door de commissie

tot bevordering der verbetering van het rundvee in Gelderland gehouden stierenkeuringen zijn o. a. bekroond, stieren van de volgende ia deze gemeente woonachtige personen als J. H. Geerlings te Ellecom en de wed. H. Burgers te Spankeren, ieder een premie van f50 van het Rijk en f 50 van de provincie; C Gerritsen te Velp, W. Brinkhof te Middachtersteeg eD G. R. Brouwer te Dieren, ieder een premie van f 50 van de provincie, terwijl aan G. Middelkoop te Velp een getuigschrift is uitgereikt. — De landbouwtentoonstelling, in Augustus te Doesburg te houden, begint zoo langzamerhand vaster vorm aan te nemen, die ons in de gelegenheid stellen, zegt [de «Graafschapsbode" eenigszins een voorstelling te maken van de inrichting der terreinen en wat daaraan verbonden is. Door de firma Mackone en Co. te Amsterdam zullen waterdichte tenten geleverd worden, welke eene oppervlakte van 15000 vierkante meter beslaan en dienen moeten om de tentoon te stellen landbouwwerktuigen, en andere voorwerpen een onderkomen te verschaffen. Overigens zal een feesttent verrijzen, welker bouw, evenals het maken van een toegangsbrug, het bouwen van een tribune en van eenige kleinere tenten, zal worden aanbesteed. Op het terrein zal de heer Vulsma met zijn poffertjes- en ververschingskraam aanwezig zijn, in de feesttent zelf zal natuurlijk een buffet worden gehouden, terwijl in een drietal kiosken nog verschillende artikelen, als: sigaren, chocolade, koek, moppen enz. te verkrijgen zullen zijn. Door de aanwezigheid van een en ander hoopt men de terreinen een gezellig en feestelijk aanzien te doen verkrijgen, en wanneer het weder dan wat medewerkt, dan lijdt het geen twijsel, of we gaan in Augustus schoone feestdagen te gemoet.

— De officier]van justitie te Arnhem verzoekt aanhouding van en bericht omtrent J. R. Fockens, 32 jaren, directeur der stoomzuivelfabriek te Angerloo. Tegen hem is, als verdacht van verduistering van f 10,000, bevel tot aanhouding uitgevaardigd. — * Wageningen, 6 Juni; Aan het Verslag der comm. van toezicht op het Midd. Onderwijs over 1901 is het volgende ontleend Van de Rijkslandbouwschool deden aan het eind van den cursus 1900/1901 80 leerlingen eindexamen. Van dezen verkregen 8 het diploma van landbouwkundige, 27 leerl. der afd, Landb., 11 der afd. Tuinb. en 12 der afd. H. B. S. verwierven het getuigschrift van goed volbrachte studie. De bestemming der geslaagden is voor zoover bekend de volgende. Landbouwschool. 10 leerl, gingen over naar de Ind. klasse der school, 2 beoefenen hier te lande den practischen landb. Van de Ind. kl. bekwamen zich 5 op de Suikerfabriek hier te lande, 1 op een Suikerfabriek in Duitschland, 5 zijn in IndiS werkzaam bij cultures. Tuinbouwschool. Van de leerlingen werd de vrouwelijke geplaatst op het Loo, 2 zijn in Duitschland op een boomkweerij, 1 id. in de provincie GroningeD. 1 in de druivencultuur te'Vilvoorde, 1 bij een bloemist te Zeist, 1 student voor Darkariliteit. 1 zijn in onfthnnmkweekerijen, 2 zijn in de Ind. kl. der Landbouwschool geplaatst. Van de H. B. School gingen 10 leerl. naar naar de H. L. en Boschb. school, 1 naar de 5-jarige H. B. S. te Utrecht, 1 studeert voor 't examen van opzichter S. S. Hoogere Land- en Boschbouwschool, Ned. Afd. 1 is volontair op het Landbouwproefstation alhier, 3 zijn practisch landbouwer, 1 studeert voor Landbouwschool M. O. Indische afd.: 1 werkt op een Suikerfabriek, 1 studeert in scheikunde aan de Polytechnische school. Van hen die niet slaagden kwamen 13 tot de school terug. Van de afd. H. L. eu B.b.school bekwamen zich 3 in Duitschland op Suikerfabrieken voor Indische cultures, 3 zijn in de practijk in Ned. Ind ë.

Ind ë. — Apeldoorn, 6 Juni, Prins Hendrik vertrok hedenmorgen 7Y4 uur met het vierspan appelschimmels zelf mennende naar Amersfoort. Vandaar uit werd de reis naar Amsterdam verder per spoor gedaan. — Door wijlen den heer H. G. A. de Heus is aan de diaconie der Hervormde Gemeente te Apeldoorn gelegateerd de som van f 5000. — * Valburg, 6 Jum", De Raad dezer gemeente besloot eene schikking te treffen met de erven Jac. Buddingh, in leven gemeente-ontvanger. Door de finantieele verwikkelingen voor eenige jaren in deze gemeente ontstaan, had de gemeente zich als creditrice in den beneficiairen boedel aangemeld voor de som van f 21683.20 5 . Hierop is een schrijven ingekomen namens de erven Buddingh, waarin ten stelligste wordt ontkend, dat de gemeente iets te vorderen heeft, integendeel zou de boedel te vorderen hebben van de gemeente f 980.30 6 . Om evenwel tot een schikking te komen en een rechtsgeding te vermijden, wordt aangeboden eene som van f 1000 met wederzijdsche finale kwijting. Na onderzoek en advies van mr. Kappeijne van de Coppelo besloot de Raad dit voorstel aan te nemen, en wel omdat een proces aanzienlijke kosten met zich draagt; de uitslag der procedure zeer twijfelachtig is, ook met het oog op de ontlasting aan wijlen den ontvanger, in verband met art. 222 der Gemeentewet verleend en mocht de vordering worden toegewezen, de dan verkregen veroordeeling, wegens den stand des boedels, niet wel executabel zijn zou. De Raad erkende daarbij tevens dat de aangeboden som geenszins schuld te kennen geeft of zelfs hierin eenig vermoeden van frauduleuse handelingen van wijlen den ontvanger wordt uitgesproken. — * Tiel, 6 Juni. Heden hebben de Raadsleden Heuff, Brand en Corbelijn een voorstel ingediend ter verbreeding van de Stationsstraat. Indertijd toen er van de uitbreiding der stad naar die zijde geen sprake was, is er in den

vorm eener schuur, een echte sta«in den-weg verrezen, die niet alleen het gezicht onaangenaam aandoet, maar ook het verkeer groote hinderpalen in den weg legt. Een afdoende verbetering zou alleen kunnen verkregen worden, inditn de gemeente eigenaresse van dat pand werd. In afwachting daarvan stellen genoemde Raadsleden voor, het Straalplaveisel met 60 c.M. te verbreeden.

De korte dag van gisteren — om drie uur ging men in de afdeelingen naturaliseeren — werd bijna geheel ingenomen door beschouwingen over de te subsidieeren stoomvaartlijn van Java op China en Japan. Over het nut van de zaak is men het eens. Dat het Rijk wijs doet met te subsidieeren, betwist niemand. De strijd loopt evenmin over de vraag, of de voor den Staat bedongen voordeelen voldoende zijn r Slechts dit is het twistpunt, welke waarborgen den Staat moeten worden gegeven, dat bij het behfer der zaak naast het be'ang der aandeelhouders ook het Rijksbelang behoorlijk zal worden verzorgd. De heeren Fock, Fokker en Bos hadden, ter verscherping van die controle, eenige amendementen voorgesteld. Bestrijding vond slechts het voornaamste, eischende dat zonder den Regeerings-Commissaris geen balans of winst- en verliesrekening zou kunnen worden vastgesteld. Men zou zoo oppervlakkig zeggen, dat deze eisch volkomen gemotiveerd is. Wie in zijn zaken moet steunen op subsidie van een ander, moet het dwarskijker, het medezeggenschap van dien ander zich laten welgevallen; im mers,van hem is hij afhankelijk. Te meer is dat aannemelijk, omdat de Regeering — de heer Röell stelde het in het licht — bij het subsidieeren van tramwegen en spoorwegen zich veel gunstiger voorwaarden bedingt. De Regeering echter er, met groote warmte voora', de heer Cremer verzetten zich hiertegen. De Maatschappij moest volkomen vrij blijven in beheer en gestie der zaak. Conti 61e op afschrijving en winstverdeeling kon niet worden geduld. Waarom niet ? Als reden werd opgegeven, dat meu anders onmogelijk zou slagen in het plaatsen van de noodige aandeelen. Wij zouden, van dit motief kennis nemende, geneigd zijn om de zaak minder helder in te zien: immers, indien men zóó bang is voor dwarskijken van wege het Rijk, indien men daaraan zoo groote waarde hecht, dat op dien grond alleen de zaak zou schipbreuk lijden, vreezen wij, dat de belangen van den Staat beter zouden kunnen worden behartigd dan thans het geval zal zijn. Moet men aannemer, dat het welvaren der Maatschappij ook in het belang is van den Staaf, en dat de Regeerings-Commissaris een man is met een goeden blik in zaken, hoe kan men dan voor zijn stem zoo bang zijn ? Het amendement kon slechts 25 stemmen verwerven. Het moet verwondering wekker, dat slechts 13 leder, door hun stem tegen het wetsontwerp uit te brengen, te kennen gaven, dat zij zonder behoorlijke conti ö !e de vier millioen niet wenschten te geven.