Twentsch dagblad Tubantia en Enschedesche courant en Vrije Twentsche courant

De heer J. A. Louwers, die op 2, 3 en 4 Maart van het vorige jaar door een gerechtshof te Praag veroordeeld werd, op beschuldiging een organisatie te hebben gevormd met het doel de republiek Tsjecho Slowakije te ondermijnen en economische sabotage te plegen ten gunste van vreemde mogendheden, is gisteren door de Tsjecho Slowaakse regering in vrijteid gesteld. Vanmiddag is hij op het vliegveld Schiphol aangekomen.

Van officiële Nederlandse zijde vernemen wij over het in vrijheid stellen van de heer Louwers nog het volgende: Op 7 Mei j.1. werd aan H.M.'s gezant te Praag door het TsjechoSlowaakse ministerie van Buitenlandse Zaken een nota overhandigd, waarin „gevolg gevend aan de herhaalde verzoeken" van de Nederlandse regering, werd medegedeeld, dat de Tsjecho-Slowaakse autoriteiten hebben besloten de rest van de straf, opgelegd aan de heer J. A. Louwers,. kwi.it te schelden. De heer Louwers werd op het vliegveld te Praag aan de Nederlandse legatie aldaar overgegeven en vertrok onmiddellijk daarna met een Tsjechisch lijntoestel naar Nederland. De heer Louwers was in TsjechoSlowakije werkzaam als vertegenwoordiger van de A.K.U. Hii stond tezamen terecht met twaalf TsjechoSlowaakse burgers (van wie drie bij verstek), die eveneens beschuldigd werden van spionnage. sabotage en steun aan de internationale reactie. Op 4 Maart 1950 hield de staatsaanklager Urvalek een fel requisitoir en vroee de doodstraf tegen Louwers op grond van economische spionnage en het verschaffen van hulp aan Tsjechen die het land wilden ontvluchten. Diezelfde dag nog sprak de rechtbank het vonnis uit: 15 jaar dwangarbeid. Het Hof beval tevens iat al zijn bezittingen in beslag zouden worden genomen en dat hij, na het beëindigen van zijn straftijd, uit het land zou worden gewezen. De medeverdachten van Louwers werden tot straffen van 3 tot 25 jaar dwangarbeid veroordeeld. Twee van de drie bij verstek veroordeeld kregen levenslang. _ Radio Praag meldde op 7 Maart 1950. dat de Tjecho-Slowaakse regering verzocht heeft om onmiddellijke terugroeping van de drie in het proces genoemde leden van de Nederlandse legatie n.1. de zaakgelastiede J. van der Gaag de militaire attaché kolonel B. R. I: F. Hasselman (de

huidige chef van de generale staf) en de kanselier Th. Lochmann. In antwoord hierop heeft de Nederlandse regering de terugroeping geeist van mei. Ludvova, attaché en mej. R. Palova. kanselarij beambte van de Tsjechische legatie in Den Haag. Een woordvoerder van de Nederlandse legatie te Praag verklaarde, dat over deze vrijlating niet onderhandeld Is. Zij werd mogelijk gemaakt door het Tsjechische strafwetboek, dat voorziet in de mogelijkheden van uitwijzing. De legatie is twee dagen geleden van het besluit der Tsjechische regering op de hoogte gesteld.

J. A. LOUWERS

De directie van de Hörster-staalfabriek te Solingen heeft erkend, dat daar bajonetten worden vervaardigd. Het aanmaken van wapens is door de Westelijke geallieerden verboden, maar volgens een geallieerd woordvoerder had de betreffende fabriek toestemming gekregen een kleine Nederlandse bestelling uit te voeren. De order was geplaatst door de kwartiermeester-generaal van de Koninklijke Landmacht, na overleg met de geallieerde autoriteiten. West-Duitse firma's leveren meer bijdragen tot de Europese verdediging, doch slechts in de vorm van productie van niet rechtstreekse militaire goederen als uniformstof en patroontassen.

Vandaag traden in Nancy Prins Otto van Habsburg en Prinses Regina van Saxen-Meiningen in het huwelijk.

Weersverwachting, medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt, geldig van Donderdagavond tot Vrijdagavond. (Opgemaakt te 10 uur.) Wisselend bewolkt Overwegend droog weer met wisselende bewolking. Matige tot krachtige Noord-Oostelijke wind. Ongeveer dezelfde temperaturen. Vrijdag 11 Mei: Zon op 4.54 — onder 20.19 Maan op 8.06 — onder —.—

De Algemene Rekenkamer heeft een verslag uitgebracht inzake het beheer op grond van het besluit Rechtsverkeer en het besluit Vijandelijk Vermogen en aanverwante zaken. Een bijzonder verslag van de Rekenkamer over het vermogensbeheer, na de bevrijding gevoerd door het Nederlands Beheersinstituut in opdracht van de regering, was noodzakelijk geworden omdat de Rekenkamer tegen de verantwoording van dit Beheersinstituut bezwa;ei had. Het Nederlands Beheersinstituut heeft in Augustus 1947 d p werkzaamheden van het commissariaat Rechtsherstel Militair Gezag overgenomen. Die bezwaren zijn ten dele van formele aard. bij het opmaken van de verantwoording ziin ae voorschriften van de Comptabiliteitswet niet in acht genomen. Ten dele ziin zij van materiele betekenis. Er is geen waarborg, dat alles verantwoord is. wat verantwoord moest worden, een verantwoording van de vermogens ontbreekt ook nu nog. zegt de Rekenkamer. Het verlenen van goedkeuring aan zulk een gebrekkige verantwoording behoort niet tot de bevoegdheid van de Rekenkamer. Alleen de wetgevende macht kan dit doen. Er zal dan ook binnenkort zulk een wetsvoordracht door de regering wor-ien ingediend. Dan behoort evenwe> de wetgevende macht te beschikken ove: inlichtingen omtrent het beheer en de verantwoording. welke onafhankelijk van de regering worden verstrekt. Vandaar dat de Rekenkamer een apart verslag heeft samengesteld om die inlichtingen te verschaffen.

Ook in het Noorden van het land heeft de geneeskundige hoofdinspectie maatregelen genomen om de gevallen van pokken, welke in ons land voorkomen, te beperken. Aan alle burgemeesters in Groningen en Drente is medewerking verzocht om met ingang van deze week gelegenheid te geven tot inenting en herinenting. Er is reeds gezorgd voor Isolatie-mogelijkheden en voor mogelijkheden om „verdachte" personen in quarantaine te nemen, als in het Noorden pokken mochten voorkomen. Ook is gezorgd voor voldoende gevaccineerd personeel, dat met het vervoer en de verpleging van eventuele patiënten zal worden belast. Momenteel is men in het centrum van Groningen bezig met het opbouwen van de traditionele Meikermis. Vooral ten aanzien van kermisexploitanten uit het Zuiden, die in Groningen gedurende 12 dagen zullen verblijven, zijn uitgebreide voorzorgsmaatregelen genomen door de Gemeentelijke Geneeskundige en Gezondheidsdienst. In samenwerking met de inspectie van de Volksgezondheid in Groningen en Drente zullen de exploitanten allen worden gecontroleerd Zij zullen zich, wanneer

dit nog niet het geval is geweest, moeten laten inenten. Zij blijven onder controle van de Geneeskundige Dienst. Uiteraard wordt rekening gehouden met besmettingsgevaar in diverse kermisvermaakinrichtingen. Er zal evenwel een geregelde geneeskundige controle worden uitgeoefend. Geruchten over het afgelasten van de kermis werden door de geneeskundige inspectie tegengesproken. Gisteren deden zich in Tilburg geen nieuwe gevallen van pokken voor. Wel werd in Utrecht een geval geconstateerd. Het betreft hier evenwel een persoon, die in contact was geweest met de eerste Utrechtse patiënt, die in Tilburg was geweest. Deze tweede Utrechtse pokkenpatiënt was evenwel reeds enige tijd al contact geïsoleerd, zodat van deze zijde niet voor uitbreiding gevreesd behoeft te worden. Gisteren konden uit de barak van het Tilburgse ziekenhuis, waar de pokkenpatiënten worden verpleegd, 8 van hen als volkomen genezen ontslagen worden. Voordien waren reeds 5 patiënten ontslagen. 23 patiënten bevinden zich nog in het ziekenhuis. De toestand van allen is gunstig. Geen enkel sterfgeval deed zich tot dusverre voor.

Generaal Eisenhower heeft tijdens zijn bezoek aan Nederland, een bezoek gebracht aan de Prins Hendrik-kazerne in Amersfoort, waar hij de Huzaren van Boreel inspecteerde.

De plaatsvervangers der ministers van buitenlandse zaken te Parijs hebben Woensdag gedurende drie minuten vergaderd Daarna werd de vergadering tot Donderdagmiddag verdaagd. Een westelijke woordvoerder verklaarde. dat Gromyko. de Sovietafeevaardigde. die vooraiaer was, vroeg, of iemand het woord wilde voeren. Toen niemand iets te zegeen had verklaarde Gromvko. dat hij zich het recht voorbehield Donderdag te spreken. en verdaagde vervolgens de vergadering. Dean Acheson deelde gisteren op een persconferentie in Washington mede dat de drie Westelijke mogendheden zo ver zijn gegaan als zij redeliikerwiis kunnen in hun pogingen om met Rusland tot overeenstemming te komen over een agenda voor een conferentie van ministers van buitenlandse zaken der Grote Vier. United Press schreef dat de plaatsvervangers reeds na één minuut uit elkaar gingen

Generaal Mac Arthur heeft Dinsdag het grootste deel van de middag doorgebracht bii James Rand. president van de Remington Rand schriifmachinefabrieken. die hem een betrekking als directeur op een salaris van 100.000 dollar per jaar heeft aangeboden. , ,. , De generaal en Rand bezichtigden het buitengoed van Rand. De aangeboden betrekking werd niet besproken.

De Amerikaanse minister van defensie, gen. George Marshall heeft Woensdag ziin getuigenis voor de Verenigde Senaatscommissie van onderzoek voortgezet. Hij zei. dat de Amerikaanse regering van het gebruik van Japanse striidkrachten in Korea had afgezien met het oog op het verdrag van wederziidse bijstand tussen de Sovjet-Unie en communistisch China. Dit. verdrag had direct betrekking op de Japanners en het eebruik van Japanse troepen zou mogelijk een Russische inmenging op het Aziatisch vasteland tengevolge hebben. In antwoord op een vraag van de republikeinse senator Alexander Wilev verklaarde Marshall, dat de landen, die ook troepen in Korea hebben en in het bijzonder Engeland, geen druk hadden uitgeoefend om Mac Arthur

te doen ontslaan. Wel hadden de verklaringen van Mac Arthur grote bezorgdheid in deze landen veroorzaakt, omdat deze uitlatingen de Verenisde Staten „met twee tongen" over hun buitenlandse politiek hadden doen spreken De mededeling van de minister, dat behalve de Amerikaanse striidkrachten 30.000 man uit andere landen in Korea streden, lokte een vraag van senator Wilev uit. of met het ooe od de ongeveer 350.non Amerikanen in dit gebied niet tredeed kon worden, dat „de V.S. er reeds alleen voor stonden" Marshall wees er echter op. dat hii nog niet het aantal schepen, vliegdekschepen en vlieetuieen. welke de andere verbondenen hadden bijgedragen. genoemd had. Senator Wilev merkte op. dat eeneraal Eisenhower voor het congrens verklaard had. dat Rusland eeen excuus no

De generaal antwoordde hierop, dat bij de huidige gevechten in het Verre Oosten communistisch China de troepen leverde voor de uitvoering van de agressieve plannen van de Sovjet-Unie. terwijl Rusland zelf geen verliezen leed. Hij zei. dat een belangrijke factor hierbij was — en dit geldt niet voor Europa —. of de Russische regering zich een beslissende nederlaag van communistisch China met alle politieke gevolgen van dien al dan niet kon veroorloven. Tenslotte werd een versie van een in Januari door president Truman aan Mac Arthur gezonden brief besproken. Hierin werd eezegd, dat. terwijl de V.S. hun strijdkrachten opbouwden. grote voorzichtigheid moest worden betracht om een uitbreiding van de Koreaanse oorlog te vermijden. Dit was de reden, waarom de president bezwaren maakte tegen bepaalde militaire maatregelen, die hij onder andere omstandigheden wellicht zou hebben eoedgekeurd. In de versie werd voorts gezegd, dat de president erkende dat het voortzetten van de tegenstand met de beperkte middelen, die Mac Arthur ter beschikking stonden militair wellicht onmoeeliik was. In ieder eeval moesten de troepen der Verbondenen als een doeltreffend instrument voor de verdediging van •Taoan en elders worden eesnaard Een succesvolle teeenstand in Korea zou verschillende doeleinden dienen De renuhlikein.se senator Leverett Ralt.onstal] 'Massachussetts) zei. dat de eerste hiervan was ..het laten zien. dat agressie door de vrije wereld niet zou worden aanvaard".

De vraag dient overwogen te worden of het bestaande kiesstelsel aanleiding geeft tot het verschijnsel, dat ons politieke leven gaat lijden aan een verminderde belangstelling van de kiezer voor de vertegenwoordigende lichamen, en dus ook voor de electorale strijd, aldus de minister van Binnenlandse Zaken in zijn Memorie van Antwoord over het wetsontwerp der nieuwe Kieswet. Dat voor dit euvel, dat het wezen ,van de democratie zou kunnen aantasten, niet gemakkelijk een geneesmiddel zal zijn te yinden, is naar de mening van de minister buiten kijf. Immers, ook de belangstelling van de kiezers voor de politieke partijen laat in menig opzicht te wensen over. endanks 't. feit dat de politieke partij organisaties zeer goed werken. De vraag laat zich daarom stellen of dit gpmis aan belangstelling niet gezien kan worden als een uiting van het euvel der meervoudige voorkeur. Een grondige studie zal echter noodzakelijk zijn voor het vinden en wegnemen van de oozaken. welke aan apathie van een groot deel van het kiezersvolk ten grondslag liggen. De minister staat oo zichzelf beschouwd niet afwijzend tegenover de suggestie van zeer vele leden om in deze op korte termijn over te gaan tot de instelling van een staatscommissie op hoog niveau. Het betreft hier echter een materie, bij welke zeer princiniele vragen, de volksvertegenwoordiging betreffend, in het geding zijn, zodat de minister tot instelline van deze commissie slechts zou willen overgaan, als inderdaad -de wens daartoe bij de grote meerderheid van de Kamer aanwezig zal blijken. In dat eeval zal hij,gaarne over de samenstelling der commissie en de haar op te dragen taak nader met de Kamer overleg plegen. Tevens kan eventueel deze staatscommissie belast worden met een onderzoek naar de functie en positie der politieke nartiien. waaraan wordt toegevoegd, dat de thans werkzame Grondwetscommissie er goed aan zou doen daaraan haar aandacht te besteden.

Hei Chinese offensief in Korea is ien einde en de verbonden legers hebben hun beperkie opmars hervat, en heroverden reeds veel van het verloren terrein. De „China News", het enige in de Engelse taal verschijnende dagblad op Formosa, berichtte dat de Chinese generaal Lin Piao als opperbevelhebber van de Chinese landstrijdkrachten in Korea is vervangen door generaal Nieh Joeng Tsjen.

li H Beperkte opmars hervat De grootste Amerikaanse luchtarmada van de oorlog in Korea heeft gisteren een geheime vijandelijke luchtbasis vlak ten Zuiden van de Mandsjoerijse grens voor een groot

aeel vernield. Waarschijnlijk zijn in net verloop van de geweldige luchtaanval die het vliegveld in een vuurzee herschiep ten minste 100 van de op dat veld verborgen straaljagers verloren gegaan. De Amerikaanse luchtmacht wierp jl2 vliegtuigen in de strijd. Dat, aantal komt neer op alle gevechtsvliegtuigen en gevechtsbommen'werpers die in Japan en Korea beschikbaar zijn. Het getroffen vliegveld was door koelies aangelegd nabij Sinoei-Joe in het Noordwesten van Korea. De aanval duurde een half uur. Na afloop stond het vliegveld op tal van punten in brand. Dikice rookwolken stegen tot ongeveer 5000 meter op in de stralende hemel. . Henderden leden van de staf van net vliegveld moeten ziin omgekomen in de stortvloed van bommen, raketprojectielen, kogels en napalmbommen. Waarnemers te Tokio zijn van mening dat een van de redenen, waarom de communisten ertoe ziin overgegaan geheime vliegvelder in NoordKorea aan te leggen, wordt gevormd door de herhaalde waarschuwing der verbondenen dat Mandsjoerile zal worden uitgevoerd. Het is bekend dat de communistische legers in Korea zware verliezen hebben geleden tengevolge van de geallieerde luchtaanvallen en dat zij 't van groot belang achter, hun troepen door vliegtuigen te doen beschermen. In de afgelopen maanden verschenen vliegtuigen der communisten boven het. striidtoneel in Korea afkomstie van bases in Mandsjoenje. die niet door de geallieerden werden aangevallen. Nu de communisten meer steun in de lucht nodig hebben en zij toch geen geallieerde luchtaanvallen op hun Mandsjoeriisf bases willen riskeren, hebben zii, aldus deze waarnemers. waarschijnlijk tes'oten te pogen in Korea zelf bases voor hun vliegtuigen aan te leggen Inmiddels zijn de geallieerde troepen er in geslaagd de belegering van Seoel te verbreken. Zii nikten op naar een gebied 27 tot 3C kilometer ten Noorden van de hoofdstad terwijl de vijandelijke striidkrachten zich langs het gehele 150 kilometer front achter de 38ste breedtegraad schenen terug te trekken. De verbonden troepen hebben bii hun „beperkt offensief" on de Chinezen vrijwel alle terrein kunnen heroveren dat deze in Z.iid-Korea bezet hielden, met uitzondering van een smalle wig en het schijnt dat de geallieerden. wanneer zij dit wensen langs het gehele front naar de grens kunnen optrekken.

Ter gelegenheid van het eerste lustrum van de „Wegenwacht", heeft een aantal „gele rijders" gisteren een bezoek gebracht aan Paleis Soestdijk, waar Prins Bernhard de stoet inspecteerde.

De regering is voornemens om een commissie in het leven te roepen, die omtrent het vraagstuk van de organisatie der beroepskeuzevoorlichting een advies uit zal brengen. Dit deelde de minister van Sociale Zaken mee in een brief aan de Tweede Kamer. Hij is tot de conclusie gekomen, dat het gewenst is: a. voorshands de werkzaamheden van het Rijksarbeidsbureau op dit terrein te beperken tot: 1. het verstrekken van inlichtingen omtrent beroepen, beroepsopleidingen en studiemogelijkheden (beroepenvoorlichting) in het algemeen; 2. het verlenen van volledige beroepskeuzevoorlichting aan degenen, die voor arbeidsbemiddeling in aanmerking komen, meer in het bijzonder aan hen. voor wie een vlotte bemiddeling door omstandigheden van verschillende aard moeilijkheden ondervindt. b. de beslissing omtrent een subsidieregeling voor de particuliere beroepskeuzevoorlichting in nadere beschouwing te nemen. Genoemde commissie zal het gehele vraagstuk onder ogen moeten zien. Zij zal in de eerste plaats hebben na te gaan, welke kosten in het algemeen een vetenschappelijk verantwoorde beroepskeuzevoorlichting met zich brengt. In de tweede plaats zal de commissie van advies hebben te dienen omtrent de subsidiereeeüng. Daarbij zal zij in beschouwing dienen te nemen de tarieven, volgens welke door het publiek voor het te verstrekken beroeps- of studie-advies moet worden betaald. Tevens zal de commissie hebben na te gaan, in hoeverre subsidiëring van de particuliere beroepskeuze-bureaux door provincies en gemeenten gerechtvaardigd is en van welke invloed zal zijn op de subsidiëring door het rijk. In verband met de voorlopige beperking van de taak der beroeps-keuze-afdelingen van de Gewestelijke arbeidsbureaux zal aan het in de begroting 1951 tot uiting gebrachte voornemen tot aanstelling van vijf psychologen bij het Rijksarbeidsbureau voorshands geen uitvoering worden gegeven. De aldus verkregen bezuiniging op de rijksuitgaven bedraagt voor 1951 in totaal ƒ 123.500. Onrust in Panama POLITIE EKKENT REGERINGSBESLUIT NIET In een radiomedeaeling uit het hoofdkwartier van de nationale politie werd verklaard dat de nationale politie van Panama. — de enige gewapende macht in het land — weigerde de herroeping van de grondwet van 1946 te aanvaarden, zoals dit door president. Arnulfo Arias is gedecreteerd. Arias werd in 1949 president van Panama na een staatsgreep van de nationale politie. De regering heeft verklaard dat de nieuwe maatregelen tegen het communisme bedoeld waren. In het land hebben zich in de afgelopen 24 uur tal van ongeregeldheden voorgedaan. Een algemene staking werd afgekondigd en een meniete bestormde het radiostation, wat met schietpartiien gepaard ging.