Limburgsch dagblad

bevrijding 1944-1994 Elke dag in de kerk sinds de bevrijding

Jules Janssen behoort tot de top-tien van zwaarst mishandelde Limburgers. In het 'Witte Huis' aan de Wilhelminasingel in Maastricht begon zijn kruisweg. Vught en Sachsenhausen Waren de volgende staties. Bevrijd stond hij bij Onze Lieve Vrouw in het krijt. Zijn belofte kwam hij na. Elke dag steekt hij in de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek een kaarsje op.

£« 'Witte Huis' was 'een beuls- n°es'. ln de villa aan de Wilhelmilasingel in Maastricht begingen (Sipo) en Sij-ierheitsdienst (SD) de meest °arbaarse wreedheden.

•ten sigaar op je neus uitdrukken jas nog het minste," haalt Jules Janssen helse herinneringen op. "Door de grond ging ik, toen een boksbeugel over mijn 'lbben haalde. Klonen sloeg me et zolang tegen een kast op tot net bloed uit mijn mond, neus en °ren kwam. Zeker twintig keer ze me laten stikken: een p>P in de mond geduwd; de ccl en de neus toegeknepen. . u'ten bewustzijn werd ik net zoa 9 met een zweep geslagen tot '*vveer overeind krabbelde. Twee teer werd ik in de kelder voor een '""rpeloton geplaatst. Op het patste moment ging de executie Jet door en werd het verhoor oortgezet; overdag op de bene- enverdieping, op kamer vier; 's nachts op de bovenverdieping, °P kamer elf."

j^ü|es Janssen. Op 17 mei 1918 in geboren. Middelste in ~*- rij van elf kinderen. Zijn vader ■*as directiesecretaris op een papierfabriek. Jules wilde broeder gorden. Na de handelsavond- begon hij zijn loopbaan bij Qe Sphinx. Hij zat in de verkoop, °en hij op 1 april 1940 alsnog ider de wapenen werd geroe- Pen.

n Breda en Tilburg werd hij op- DOOR JAN VAN LIESHOUT

geleid; in Den Haag in een school ingekwartierd. ;,Na de Duitse inval moesten we achter de parachutisten aan, die in het Zuiderpark en in de polders tussen Loosduinen en Wateringen waren geland."

Kapelaan Joep Nijsten uit de St- Jozefparochie vroeg Janssen toe te treden tot de Katholieke Actie, een lekenorganisatie, waarin inmiddels de kaders van de door de bezetter verboden verenigingen waren opgegaan. Als secretaris van de Katholieke Actie in Maastricht en omstreken kwam Janssen in contact met Wiel Joosten, kapelaan, in de Onze Lieve Vrouwparochie. 'Roermond' had Joosten gevraagd om in Maastricht en omliggende dorpen een hulporganisatie op te zetten voor de jongeren die onderdoken om zich aan tewerkstelling in Duitsland te onttrekken,

Plaats van samenkomst was op 17 februari 1944 'De Korenbeurs' aan de Markt in Roermond. Janssen werd er 's avonds afgehaald door Pie Dolmans, hoofd van de Luchtbeschermingsdienst in Maastricht, en diens chauffeur Gêne Schrijnemaekers.

Janssen: „Bij Pie Dolmans bracht ik de bonkaarten voor de onderduikers op Caberg. 'Als je eens iets te vervoeren hebt, moet je het maar zeggen,' had hij mij gezegd. Die avond heb ik van dat aanbod gebruik gemaakt. Bij de Wilhelminabrug stapte ik uit. Kort nadien is Schrijnemaekers aan gehouden, nadat hij zich in een café over een wapentransport had uitgelaten. Een verkeerde moet dat hebben doorverteld."

In het holst van de nacht werd de ouderlijke woning van Jules Janssen omsingeld. Vergeefs probeerde hij via het dak te ont komen. In zijn boekentas werden onder meer 1.250 bonkaarten aangetroffen. Dat de Duitsers een kanjer aan de haak hadden, bleek uit de afkoopsom die het verzet voor Janssen wilde betalen. Als intermediair fungeerde mevrouw Zeguers-Boere, een van de madelieven van de beulen uit het Witte Huis, die een dubbelrol speelde. Janssen: „Ik heb het geweten dat over mijn vrijlating is onderhandeld. Naarmate de afkoopsom werd opgevoerd, werden verhoren verscherpt. SD'ers sloegen en trapten net zolang tot ik weer bij bewustzijn kwam. Ik heb geen woord gezegd. Ik ervoer duidelijk hulp van boven. In mijn cel bij de bruine paters had ik Onze Lieve Vrouw beloofd iedere dag het rozenhoedje in de haar toegewijde kerk te zullen bidden, als ik het zou overleven." Met andere Maastrichtenaren, die in mei 1944 waren gearresteerd, werd Janssen in juni 1944 naar Vught overgebracht. Bij het naderen van de Geallieerden werden zij op transport naar Sachsenhausen 'gesteld. Bij gebrek aan mankracht werd Janssen tewerkgesteld in de 'Klinker', het strafkamp van Sachsenhausen. Er werden granaten gemaakt. Gevangenen stalen en stierven er als de ratten. Janssen: „Van de vierhonderd

jonge knullen, met wie ik was ge komen, waren er na een maand nog maar vier in leven. Slechts zeshonderd van de drieduizend gevangenen overleefden het bombardement dat het strafkamp verwoestte. Bij het naderen van de Russen wilden de SS'ers van ons af. Het ontbrak hun aan tijd om ons te vergassen. Ten einde raad zijn ze met ons richting Oostzee getrokken. Om beurten moesten wij karren trekken en duwen. Wie niet meer verder kon werd met een nekschot afgemaakt. We sliepen in de open lucht. De kou was erg. Nog erger was de dorst. In een beukenbos bij Below aten we de jonge blaadjes van de bomen. Bij aankomst in Schwerin bleken er van de 31.000 gevangen 16.793 omgekomen."

„De sigaretten die we van de Amerikanen kregen, konden we niet verdragen; de biscuits met boter en worst evenmin. De een na de ander ging tegen de vlakte. Met vijven vonden we onderdak bij een pastoor, die in Dachau had gezeten. Daar hoorden we dat Duitsland zich onvoorwaardelijk had overgegeven. Met dranken uit een onderaardse slijterij, die eens de vijftien kazernes van Schwerin had bevoorraad, brachten wij heildronken uit."

Slechts kort was Jules Janssen in hét opvangcentrum te Hagenau assistent van dokter Louis de Vink uit Amsterdam. Jan Smit, een welbespraakt zakenman uit Den Haag, organiseerde een jeep met chauffeur, die de vijf naar de Lüneburgerheide bracht. Per vliegtuig bereikten zij Brussel; per trein Luik. Vanuit Klein-Ternaaien belde Janssen kapelaan Nijsten, die diens ouders verwittigde.

Janssen: „Van Jan van Hoof uit Amby hadden mijn ouders inmiddels gehoord dat ik de dodenmars van Oranienburg naar Schwerin had overleefd. Ze waren juist de route aan het uitstippelen om mij te komen ophalen. Een douanier bracht ons naar Maastricht, waar we met zn allen eerst Onze Lieve Vrouw zijn gaan bedanken."

„In toenemende mate komen verschrikkingen boven," verzucht zijn echtgenote, Mia Cremers. Het echtpaar heeft drie kinderen en vijf kleinkinderen. Bij problemen weten allen de pater familias te vinden. Hij lijkt bij Onze Lieve Vrouw een potje te kunnen breken. Orthodox stipt kwam hij zijn belofte na. Er ging geen dag voorbij zonder dat hij in de Onze Lieve Vrouwebasiliek de rozenkrans bad.

• Sinds de bevrijding steekt Jules Janssen elke dag een kaars op in de Onze Lieve Vrouwebasiliek in Maastricht.