De v«d«*tsv
De ««««tHtnd.
Do «*-panniag, «Ue eenigen tijd tasselieh Italifi en Frankrijk lieeft geheerscbt, begint to verminderen nu de terrrtorialo etecliea vaa Italifi in hoofdzaak zyn ingewilligd. Dlo ontspanaiag te gebleken by een .tutmsal, door Orosp, dim ItoJUaa»ol»en rnintetor van lx>vois»ding, to Parijs naaglj-bottea aan de Entente» oatorlteiton die zich tor »»mf«j»en
. la. «x*rr»pond«mtto nit Uns aaa «tea Bijn, enge» nomen in on» Avondblad -nut Zstordog, maakt onze briefschrijver melding -vaa «ca bern geworden bericht, dat de Amerikanen bezig zonden zyn, officieren vaa het Duitsche leger to engageercr», om hunne recruten ia «te v. B. af te richter». De An»erikaanscl»e oonsul» goseraal to dezer atede deelt ons mede, dat dit onzen correspondent --omtrekt» bericht geheel onjuist moet zyn. Dit blijkt reed» hieruit» dat het alleen aaa Amorlkannsebe barger» veroorloofd te, •-» officier «f mindere in het Amerikasaeche leger to dienen. Ia «ten oorlog is trouwens gebleken, «lat «te Afrikanen geen DuUsebe irtstruetours behoeven, om hetgeen ln den oorlog noodig te to leeren.
Aan den oever van don Rijn.
Veor bet sporlltevende Engeland te hot een heele apl^ttiJtig, dat de politie niet stookt, omdat vandaag de grocse wedrennen to Derby gebonden worden» waarbij duizend poUtie-agenten aeodig zyn, om de orde te -handhaven. Waren «De er atet geweest, doa bedden de wedrennen niet door kunnen gaan. Men verwacht van hot jaar by «te wedrennen — de ' eerste sedert het begin van den oorlog — een grootere menigte «ten ooit to voren. Ntemond te tot dasver ia . staat geweest, de menigte te -tohatten, die naar de , Derby trekt. Een beroemd Fr-mst-llman zeido eens, toen . by de ongelooflijke volte op den Dcrbv-dag zag: «Het ' te geen menigte, hot is eon natie". De wedrennen die vandaag gehouden -t-erden-, boeten de «Ovcrwinnings-Derbv".
Iteehtor Darliag dio af en toe by de toHltditing voa proeelsca «pritmbarende dingen zegt, beeft nu weer «te vrouwenwereld in rep on roer gebracht door de volgende verklaring: «In geen ander opzicht heeft do oorlog meer kwaad gedaan dan in het losser molton van «te zeden der vrouwen. Dit heeft nu oen peil bereikt, «lat mon kan zien bij een wandeling langs straat. De vrouwen ver-ehillea tegenwoordig hemelsbreed vnn wat hun roocdcrs waren." tlt- Do Daily Mail vermeldt Vlwsclnllendo uitlatingen l'f.aar aanleiding van dit diotum. Eene dr. Msry Sohorl-sb zeide ervan: »»Mcn moot nooit meer de lage» togenheid uit «ten tijd von kt*»niingin.Victoria van ons «s-n-w-icbt-n. Do dochter leeft tegenwoordig in een JheeJ. andere wereld dan hsar moeder vroeger. Zij te ' door.veel moor verleidingen omringd. Do telefoon, do auto, de nl-vmeene jacht vaa het loven, alles welkt ace ii» dc'dfdo richting.** voorzie vooreerst geen einde aan de te«nwoor» dige, laten wij zeggen, ll«*l»
Volgen» de Franco ltlbro heeft do Roemeenaehe rogeering een besluit uitgevaardigd, waarby do joden in de gelegenheid worden gesteld, Roemeensche burgera te worden.
Men schrijft on» uit Amsterdam» Wij hebben heden «zen onderhond gehad met een landgenoot die véle jaren in. Rusland gewoond heeft, on'eon «lezer dogen hier to lande te teruggekeerd. Hij verzekerde ons dat de hoerschappij van het bete» jewisme in Koord-Rusland spoedig uit zal zijn. liet beschikt niet over de wacht om zich daar nog lang te handhaven. Alleen o» de R«*-ode Finnen, «te Letten en de Mongolen steunt hot nog. De regeering beschikt wel over eene groote troeponmacht, het roode leger, maar het grootste gedeelte hiervan wordt door torro» riatischo middelen gedwongen to dienen, zoodat het niet to vertrouwen te» Bij de eontra-revoluUonairen ontbreekt alleen nog de organisatie. Zij zijn zonder wapens en het volk is uitgeput. . De stemming onder de bevolking van Aooi*d.Rnsland te echter geheel omgeslagen, zoowel onder de boeren ols onder de arbeider». De laatste berichten die onze zegsman ult Rusland kreeg lulden woordelijk» -Men fluistert nlet meer maar jubelt openlijk over de san» staande bevrijding van het bolsjewisme, die iedereen verwoont." Men hoopt in Noord-Rusland op de hulp van de Finnen, maar iedere hulp zal natuurlijk wel» kom zijn. In verband met dit laatste verklaarde onze zegsman, dat mon tost. Petersburg zeer teleurgesteld is over het feit, dat tot dusver geen enkele buitenlandsche mogendheid nocmenswaar-do hulp togen het bolsjewisme heeft geboden. Als 8L Petersburg en Moskou dadelijk door troe-pen bezet waren «ten had het botetewisme nooit zóó machtig om zioh heen kunnen grijpen, en hadden de bolsjewiki Europa ook nooit zoo kunnen ovorstroomcn met hun bankpapier, het geld wa.-irmcde zij in het buitenland revolutionaire woelingen trachten te verwekken.
Do toestand ln Rusland.
Nóch JDultscbland, nóch do Entente, beeft den toe» stand in' Rusland begrepen; on niemand heeft ingezien welk een groot gevaar uit Rusland geheel Europa bedreigde. In Finland heeft onze zegsman tot Januari 1218 hetzelfde ongeloof ia het botetewistisch gevaar gezien ate elders, en dan speciaal hier to lande. Acht «lagen nadat'spreker In Finland aankwam brak daar échter de roode terreur uit. En in Duitschland waar men ook dacht: bij ons kan zoo iets niet gebeuren, te het immer» event-oo gegaan. Intusschen, zóó erg ols in Rusland zelf te het elders natuurlijk niet geweest. De bevolking van Rusland te overgeleverd aan een zóó ontzettende ellende, en het slachtoffer van zulk een duivclsehe wreedheid, dot — vergeleken hierbij — wat in Hongarije en München gebeurd is, vaa weinig be» teekenl» mag beoton. Vreeseiyk is de hongersnood in Rusland, on de zoogenaamde gegoede stond vooral wordt ontzettend mishandeld. Onze zegsman kont een Russisch oud»generaal dit nu zyn brood verdienen moet met.... messe-islijpcn. Een andere Bus, een rijk rosa van ruim 70 jaar, werd eenvoudig uit zyn huls gegooid. Men Uet hem van al zijn huisraad niet meer «ten eon paar stoelen, een bed en zooveel kleeren ate hij over zyn arm kon meenemen. Het geheele huis met alles wat daarin was werd eenvoudig door den staat opgebiecht. Ook zijn er door het bol»jowisti«cbe gezag huizen ontralmd, zogonaamd om do kunstschatten dio zich daarin bevonden in veiligheid te brengen, maar het meeste werd eenvoudig gestolen. Velen zuchten in do gevangenissen, en do doodvonnissen worden en masse u-tg»prokon, zonder eeui» gen vorm van proces. Rusland zucht onder een «brikbewind, waarbij vergeleken het tsaristisch regime, met al zijn willekeur, ecno idylle was. De geheele wereldgeschiedenis kent geen tijdperk van zóó ver» achrikkoiyke tirannie. Alleen tegenover de vreemdelingen neemt men ach min of meer in acht» in de hoop nog altijd met de **-»*eemde mogendheden op goeden voet te zullen komen. Onzo zegsman meent dat dit een groot ongeluk voor geheel Europa zon zyn. Men mag de bolsjewistische regeóring niet vertrouwen; zoodra zy de macht er toe heeft, zoodra zij haar wankele positie verzekerd heeft, zal zy weder trachten hare beginselen in de andere landen to verwezenlijken. Spr. waar» schuwde «ten ook togen «te overigens zeer interessante pogingen dor Russische regeering. om handelsrelaties aan te knoopen met hot buitonland, «n hij keurde zeil» af de onder leiding van Naaten, «ten Noorpoolrelziger, begonnen beweging om met steun van Amerika, de Russische bevolking van voed» sol to voorzien. Het idee zou heel mooi zijn, zeide hij .... als er geen bolsjewiki waren. Maar nn moet het van do hand worden gewezen, tenzij men de zekerheid zou krijgen «lat het voedsel rechtstreeks door de Amerikanen aan wonlen uitgedeeld. Alles moot vermeden werden wat de positie der bolsjewiki kan versterken. Spr. herhaalde dat men de macht en de kracht van het Russische bolsjewisme overschat. Het zoogenaamdo roode leger wordt eenvoudig met behulp van ka» nonnen naar het front gedreven; en als de officieren weigeren bun «plicht" te doen worden hunne vrouwon en kinderen met de --roeseJUikste straffen, ge» vangenisstraf en zelfs don dood, bedreig-!. Onze zegsman gaf ons don een korte schets van bet aanzien van t. Potersburg, onder bolsjewistisch rógiem. Hot straatleven te geheel stilgelegd. Geen winkel temeer open; alle ramen zijn met ruwe plsnken dichtgetimmerd, en daarover heen zyn allerlei communistische pamfletten geplakt. Niemand weet moer wat er in Europa voorvalt. De bolsjewistische pers publiceert natuurlijk alleen wat baar positie kan versterken. Overigens deelt zij eiken dag weer nieuwo dwangmaatregelen mee, «lic zoo talrijk zijn dat niemond ze onthouden kan, en die bovendien vaak in onderlinge tegenspraak zijn. ..,,.. Onze zegsman die groote liefde voor het «usstscbo volk voelt, hoopt dat nu zoo spoedig mogelijk St. Petersburg en Moskou bezet mogen worden. Dat »s do eenige kans op redding. En dan stelle men het Rust»'-sche volk «meter leiding van een Rus van bekenden gooden nsom en liberale gezindheid, op wien de En» teute zekere controle uitoefent. Spr. zou het echter een ramp veer bet Russische volk achten, als men trachtte do nieuwe regeering geheel te vestigen op modern-demokrutischen grondslag. Hot Bussiacho volk is daarvoor nog n,ct nip. Ver» der achtte hij het een ecrtte eisch dat het volk tot rust komt. Ft» dan moet hot landvraagstuk. de kwestie van het grondbezit spoedig en afdoende geregeld worden — met op bol»jewi«t»«ehen grondslag, zoodat do boer alleen het genot, het vruchtgcbrutk, van den grond heeft, maar zóó «lat hij er eigenaar van wordt on tot zekeren wetetond kan komen. De Russen zy» eer» londl-onwend volk. Hiermede meet rekening gehouden worden. Spt*. twijfelt in dat ««val niet aan «Ie tookcsnt't van ltu»/«nd. Als do Latente verstandig t» werk gaat, en do men«chen raadpleegt die land en volk kennen, zal een nieuwe «lat-eroatl voor Rusland santn-eken. Zoowel in het volk zélf ste 'n de natuurlijke hulpbronnen van het land zyn de gegeven» hiervoor aanwezig. Maar na» tuurlijk zal bet land don financieel gesteund moeten worden. Spr. v»-r»ekerdo in dit verltond tlat de lt!,M«i»cho werkman uit uitmuntend hout te gcae«t>>l. Dat is ook in. Duitschland gt-btekonl. tijdens do gevangenschap daar vsn «te honderdduizenden Ruwen. Toen spreker door Dlilteehland mistte zeldo men hem dat do Kussen op de werven tot de besto werklieden konlen gerekend worder» .mits zy onder stevige, maar vaderlijke leiding stenden.
*iV»j vroegen de meening van onzen z->--«man over do bolsjewistisch» leider» in Itn-dand. Het best wa^ l»y te spreken over- Jl>nin. Dat i». zeido hij. ten min» ste een man vaa over*taiging. maar een die aan do F«lgWa*Wldyk*lll« in» chin» derrUieeldoa «-» a«>e«li« alle» «n allen wil opofferen. Echter hoeft hy nu al ingezien dot zijn systeem bankroet gaat, «n zon hy gaarne andero don de bolsjewistische wegen in slaan. Vandaar dat hy don laatstén tyd overhoop ligt met Irotzkjv en diens aanhangers. . Evenals do dame uit Boedapest, met wio wy on» langs een onderhoud hadden, vreesde onzo zegsman, by not uitbreken van de contra-revolutie, vreoselijko Jodtm-zervolgtegen in Rusland, omdat haast alle bol» sjewistische leiders, behalve JLenln en 'lsjltsjorln (*->« minister van buitenlandsche zaken) Joden zyn. en do bevolking deswege op de Joden zeer verbitterd is. Vooral duizenden arme Joden in Rusland zullen daarvan het slachtoffer worden. Hetgeen ten zeerste to betreuren ware!
Naar do Rholnl«h»Westflllischo Ztg. meldt trachten Laaonof en Iswolski to Parijs do EntetHcconfcrentio to bewogen tot een beslissing ten gunste van een volksstemming in Oost-Oalloie. zy zyn overtuigd dat deze ten nadeel» van do Polen en ten bate van do «Russische «JJlekraino" zou uitvallen. In do <)ckr*aino zelf te volgens het blad ook een beweging ln die richting gaande. Van Poolsilhe zijde «hr-ijft men ons naar aanleiding hiervan» Dit l»orlolit, dat met onwaarschijnlijk klinkt, verdient in Poten do grootste belangstelling, daar de gevolgen van dezo beweging van verre strekking kun» nen worden voor de ontwikkeling van den Poolsohen staat. Do ondergang von Polen te destijds het gevolg geweest von net feit, dat Polen tot buurman den Rus» si-ehen kolos kreeg, die geen middel onbeproefd liet om.den zwakkeien staat in to lijven en zich, ten einde dat doel sneller te bereiken, zelfs verbond met Duitschland en «J>*stenrijk. Do weergeboorte van don Poolschen staat is tijden» dezen oorlog mogelijk geworden door 't niteenvallcn van het Russische rijk in zyn nationale componenten, waarvan de grooteto do Oekraïne te. En hot is vooral aan de zelfstnndigverklaring van de Oekraïne te danken geweest dat Polen zich onafhankelijk heeft kunnen maken. Wanneer de Oekraïne, dio bijna het geheele Zuiden van het vroegero Russlselie rijk omvat, zich met Yroclt-Riisland mocht heroenlgen, dsn zou de onafhankoiykheid van Po»->»t weer op losse schroeven komen to staan. Ingeklemd tussehen een dan weer kolossaal Rusland en een vijandig gezind Duitechtend. zou Polen zich be-iwaarlijl. staande kun» nen houden.
Do onafhankelijkheid van Polen staat en valt met de onafhankelijkheid van de Oekraïne. Meenen overigens de leiders die thans in Polen aan het roor staan, dat oen vereenigd Rusland Oock»»J3al*c»'i by Polen zou laten!
De eerste trein met JFmnsche koopmansgoederen ia to Warschau aangekomen.
De JDall-- Mali verneemt uit Kaapstad dat daar een maatschappij is opgericht met een kapitaal van -C 3 nrlllioen voor de vestiging van een d iamantsl y p» nijverheid in Zuid-Afrika. Er schijnt vooral een -Pransvaoteche firma achter te zitten.
Do maatschappij is van plan een aantal onvalide soldaten op te leiden. Zij verlangt dat de regeering baar een levering van ruwe diamanten zal waarborgen gelijkstaande met 25 pet. van do geheele productie van de de Iteel-s-greep, de Pren.ier.mijn en do Hoger» fonteinmijn en van 23 pet. vaa de productie von de Zuidwest-A f dlamantvelden.
Epltaeio Peere-», die gekozen is tot president van Bra» -ll»*!, verlaat Frankrijk, aa daar verseheiden maanden to hebben verblijf gehouden, in den loon waarvan hy aan do werkzaamheden'der conferentie liad «leelgenomor», in zyn «iualiteit van voorzitter der Braziliaansche delegatie. Alvorens Parijs to verlaten heeft hy aan een berichtgever van hO Jllsvas^gentschap o. m. het volgende verklaard: •■«... «Ik ben volkomen beleid en het zaleen belangrijk deel van mijn program uitmaken, «te banden, die Brazilië aan Frankrijk binden met den dag nauwer aaa to «moeren, en do betrekkingen tussehen die london in» niger te maken. Ik heb daarmee niet enkel do handels, industrieele, financieele ca economische betrekkingen op het oog. «üe onmisbaar «yn voor de geineonschappêiyke welvaart, maar ook de intellectueele betrekkin» gen. Het denkbeeld van de stichting voa aienwe Fransche lycea in Brazilië en nieuwe Braziliaansche lycea in Frankrijk heeft myn volle sympathie en «al myn voleldigen steun hebbon. De Fransche regeering ken rekenen op myn volledige en voortdurende medewerking.'' . . . '
Do ll«ste algemeene vergadering van het Provinciale Utrechtsen <3onootsohap van Kunsten en Wetenschappen is heden te Utrecht gohouden. Do voorzitter, mr. J..P. Pookems Andress. hóeft haar geopend mot een redevoering over «De ziob verjongende reehtswereld." * Spr. wees er allereerst op, dat hot geteisterde, Euro» pa nu, na jaren van oorlogsoßende, niets onbeproefd zal mogen laten om do tVestersehe cultuur staande te houden en te verhoeden, dat de meest ontwikkelde ' volkon van ons werelddeel, die, dank rij eeuwen» langor selectie en bowonderenswaordlt-cn arbeid vsn do krachtigste en fijnste geesten op allo gebied, zich een voorname plaats ia do wereld waardig hadden weten to maken, thans, naar het voorbeeld vaa andero, eenmaal machtige wereldrijken ton ouder gaan, gees» lelijk en stoffelijk. Daartoe zal een zoor verho«j»gdo krachtsinspanning allerwegen noodig rijn. Een deel van do taak, dio Europa wacht, ligt in handen van do dragers der wetenschap. Elk ernstig we.cn«happeliik onderzoek draagt, middellijk of onmiddellijk, bij tot het heil van de burgers en verhoogt het aanzien van oen volk. . ... . . IVat do rochlsgoleorden voor hun deel moeten outleden en waardeeren, maar daartoe eerst zoo goed mogelijk moeten kennen, is dc reehtswereld, gevormd door menschen en toestanden. Spr. wijst «r op, dat nog , geweldiger dan het tijdperk van versnelde, verrassen» do ontwikkeling. waarin do reohtswereld z,eh vóór den oorlog bevond, do hervormingen zyn, die tijdens den oorlog ca vooral in do laatste maanden zich gaan voltrekken, la het bizonder geldt dit de arbeidersbewoging en do toenemende organisatie en concentratie op schier elk gebied. . . . , . Nieuwe, steeds krachtiger «schen stelt do zich aldus verjongende rechtswcreld —• ook do ltederlandttche — aan den wetgever, «naar niet minder aan de rechts» wetenschap. '.Vont deze laatste is het immers, die alles in dc reehtswereld moet beluisteren, onderzoeken, ' trachten te verklaren, te waardeeron. te ordenen. Asn < den wetgever dan te besU'sen. wat hij uit het bijeen» , gegaarde materiaal zal kiezen, wolken weg hij »l ,u» ! slaan, wclko middelen bij ter bereiking van zijn dool zal gebruiken. Ook iv de koloniën wordt ontwikkeling en kennis, zoomede do drang tot verdero zelntandigc : ontplooiing waargenomen. Geen wetgever -» vader» t landsche zoomin als koloniale — mag daar blind voor ; blijven, en ten einde dc richting van zijn beteid te kunnen bepalen, zal hij allereerst do nood,«o kennis moeien bezitten van dc Indische rechtiwerold: bet t» wederom de rcchtswetcnnohap, by welke hij daartoe mode meet aankloppen, Bovendien zullen bü toetreding van Nederland tot den op te richten volkenbond, daaruit nl, van zelf verplichtingen voor den Neder» laiid-elien wetgever on do Ncdorlantteche rechtswetenschap v«x,rtvloeien. Het zal echter niet enkel do Volkenbond zyn. dio in dezo onze retHtsgedragiNgcn met dio van andere volkeren aamenkoppclt. Er zal in bet ; algemeen, ook op rechtgebied, een tamelijk nauwe I aanraking .««hen vorschillonde landen komen. * Hol verlevendigd verkeer van vóór den oorlog bat. reeds tot «te vervaging van do rockte-fronzen bijgodragen. Verbiydcwl werd ,1e samenwerking van geleerden en staatslieden van onderscheiden natiën. Tijden» den oorlog word in verbonden lon-ten veel over» oen <<^t»*u!«*'!ug op lonhuzebi",! gesproken, 'eet daarvan is door «len loop voa zaken »n «ie laatst!» maanden -^rnicil* I, althans -.tori; op d-n achtergrond gerai'.i. Da.r elaat echter l<'gcnovor. dat do geduchte nan den volkenbond in zich draagt «te gedachte aan «r--s-anisa'ie v»n he* »»*->?. on «ie/e gedachte ostigewskkerd wordt tte*»-JrT geest des tijd», die op «elk gebied «««-üsatto -tt-l^i-oed «»l
Maar — vraagt men wellicht — is er wel «zuaeotie van moeilijker keuze tussehen verrehMende meenin» geul Is er dan niet in zaken vaa recht, wat men noemt een rechtsovertuiging «les volk, «Ucn, eenmaal «-^gespoord, de wetgever moet -«navaarden, op straffe van zyn wet door die «cbtsove-*tuig»ng te rien op zij gczell Hier raakt spr. een van de meest besproken, 'llepzinnii-ste problemen, al is het, ook «loor Neder» landsehe geleerden, wel een» ingewikkelder voorge» l-teld dan noodig was. Op sommige voorname punten kan er inderdaad vaa een rechtsovertuiging gesproken worden, maar in de overgroote meerderheid van go» vallen, voor welke een «wettelijke regeling moet worden gemaakt, ontbreekt een zoodanige overtuiging ton eencnmale. De rechtsovertuiging van een volk is zeker ecu bron, «lic men met grooto zorgvuldigheid moet trachten, op te sporen, maar men moet haar niet trachten te vinden waar zij niet to vinden is en evenmin iets voor haar uitgeven dat weinig of niets met haar ge» meen heeft. Het gebruiken van de rechtsovertuiging als e-», goedkoop toovermitldel worde den wetgever ent» -egd. het aanvaarden van haar zoo dikwijle hij hoor ate werkelijk aanwijsbaar onderkent daarentegen worde Item geltoden, eu voorts wonle het fandplegvn en «*-?l*deeUnindig gebruiken van ol bH hem aangedragen materiaal, het zoo noodig doen verzamelen van het ontbrekende en — niet te vergeten — het doen werken van war, wie weet hoe la-r-r geleden voor hem werd bijeengebracht, hem tot plicht gesteld. Dit alles — eu nog veel meer 1 — wordt verlangd van den wetgever, over wiens gedragingen — waar in do wereld men ook vraagt — zooveel kwaads verteld wordt. Dat do wetgever in voel to kort schiet, is ie minder verwonderlijk, nis men bedenkt, dat er eigenlijk nergens een opleiding tot deze zeer moeilijke kunst bestaat en do leden van do wetgevende macht dus als autodidacten te werk gaan en dat vele dragers den last. tl. w. z. den last der forontwoordelijkhoid, te licht maken. In «Ut laatste schuilt zeker een van de oorzaken dor kwaal. Hoe kleiner een college, des te sterker drukt de verantwoordelijkheid) hot moet ook gelden voor do wetgeving, zoowol by do voorbereiding als by hot stemmen ovor wetsvoorstellen en het formuleoren of steunen van amendementen. Doch zeker is dit niet de eenlge oorzaak. Spr. wijst b.v. op het gemis san een» beid by de wetgeving, doordat niet één, doch verschel» dene departementen over do geboorte van wcteontwor» pen waken, op do vertroebeling van wctsvoordrachtcn door partygeest en partijpolitiek, op do belemmering von wetgevender» arbeid door tijdsgebrek in verband mot do vele andoro -werkzaamheden, die een parlement in onzo dagen heeft te vervullen, en de overmaat van welsprekendheid, welke in 's lands vergaderzalen epidemisch heorscht. Voor, een euvel, dat elders veel schade hoeft gesticht, te ons land tot dusver vrijwel gespaard geblovcn; spr. bedoelt do wetsvoorstellen,-die nlot van de rogeering. doch van een of meer Kamerleden uitgaan, Do tank van den Nederlandsehen wet» gever is zonder dat reeds zwaar: tlo nieuwe rechtewe» reld zal blzondere eischen stellen, zoowel non zyn kunde als aan zijn doorzicht. De zich vormende mee» ningen. waarop do -wetgever zou mogen bouwen, zoo goed ate do nieuw opgekomen behoeften, zullen nog bet gemakkelijkst to onderkennen on te rogistrocren zijn. en zeker net meeste dankbaar te aanvaarden houvast bieden «an den wetgever, in kalme jaren van geleide, lyko gedachtenontwikkeling. Dan kan do stsataman in min of meer vooruitstrevenden geest, al naar zijn denkwyzo. aansluiten aan wat hem door do mannen van do wetenschap als lovende in het volk wordt voor» gelogd. Doch moeilijk wordt en hot oen èn het ander »n tijden van hevige beroering.
De vraag ligt voor do hand en bet is zeer verklaar» baar, dat men althans do neteligste vraagstukken, mlta hun oplo-sing nog wachten kan. vonrluopif? tor zijde schuift. Evenzeer moet men instemmen met do ook dc» zer laren vernomen waarschuwingen tegen overhaaste, onrijpe prodnctcn van wetgeving. Toch zyn er klem» monde redenen, dio den wetgever van onze dagen tot grooto krachtsinspanning o», tot snel, va-tbcrad-n ban» delen moeten nopen. Ton aanzien von voorave brandende nuacstics. zooals het arbeidsrecht, springt in het oog, dat in verband met tle verra^-end snelle ontwik» keling der dingen, een ingrijpende hervorming, ten dodo nieuwe vorming, een dringende eisch is. Met het 00-* op do wolvaart van het land, immers het gedijen van ondernemingen, geldt hetzelfde vnn het handels» recht. Maar ook ten opzichte van andere deelen onzer wotgcving'bchoorcu wij oen scherpe inspectie te hou» den. ten oindo ons er van to overtuigen, in hoeverre «Ie wettelijke wapenrusting thans nog voor ons volk past. Thans — in tegenstelling met vóór 1 Augustus 1914 — zal men er des te eerder toe kunnen besluiten, oude barrières op to ruimen en met traditiön — juridisch» on gouvernementeclo — te breken. Do muur tusschon burgerlijk» en hautlolsrocht is gelukkig reeds zoo sterk ondergraven, «lat hij met gemak omver kan worden gehaald. Evenzoo staat voor afbraak gereed de schut» ting tussehen privaatrecht en sociale wetgeving, te kwader uro getimmerd. Hot administratief recht ver» draagt niet meor do indeoliug on afzonderlijke detail» bcbaudoling in nog meer bokjes «lan er departementen zyn, verdient integendeel oen, broedere, verzorging. Naarmate men verder gaat e» naar meer ingrijpondo. principieele hervormingen stroef», vindt men moor hot oor en hart van het volk. Maar doorzetten moot tlo wet» gover, on spoedig. Want boe spoedig zal n»it>«eb!o.n na do tijden vol geeatkracb». oen periode van inzinking on geestelijke afgematheid komen; het tijdperk, «lat in ona vaderland al dicht op 1813 gevolgd is, levert on» oon waarschuwend voorbeeld. Als ons wetgevend aroonaal niet op tlo hoogte van den tyd wordt gehouden, on vooral ala onzo hervormingsarl»eid op dit gebied ach» terbiyft bij dio in andero landen, in bot bizonder ,n andore kolonileeronde rijke»:, worden do ontwikke» lin<**skan»>cn voor onzo bevolking slechter on loopt onze toekomst gevaar. Om in co vervulling van zijn zware taak niet te zeer to kort te schieten, behoef tO» wetgever I In de sectie van natuur» en geneeakan» dige wetenschappen sprak prof. dr. I. F. Iluonen uit Leiden over verdampingssnelheid. Do snelheid, waarmedo een vloeistof uit een open ( vat verdampt, wordt grootendeels bepaald, zeide apr» door de snelheid, waarmedo do damp door bet gas boven do vloeistof diffundeert, en hangt derhalve van verschillende factoren af: do dampd»-ukking van do vloeistof, den aard en de drukking van het gas, en den vorm van het vat. Ia de ondcrsteJUUng, dat de damp aan het vloeistof-oppervlak verzadigd te, kaa de v-crdampingssnolheld in enkele eenvoudige gevallen in do genoemdo grootheden worden uitgedrukt. De proeven stemmen nlet nauwkeurig met de theoreti» seho uitkomsten overeen. By het zoeken naar oen verklaring daarvan is vooreerst gebleken, dat deze atet gelegen kan zijn in een verandering van den diffusie-coëfficiënt met de samenstelling van het gasvormig mengsel: immers do theorie, waaruit deze ver» antwoordelijkheid zou voortvloeien, bleek onjuist to zyn. Men moet dus besluiten, dat do drukking van don damp aan het vloeistof-oppervlak klein» is daa de heersehendo temperatuur zon doen verwachten. Volgens sommige onderzoekers zou dit het gevolg zijn daarvan, dat do vloeistof niet snel genoeg in damp overgaat om do' drukking op haar grootste waarde to houden. Met behulp van de kinetische theorie toonde spr. aan, dat dezo factor niet toereikend is. De oorzaak moet gelegen zijn in een kleine afkoeling van do vloeistof aan het oppervlak door do verdamping. Spr. besprak ten slotte eenige toepassingen van «te theorie dor verttempingssnelheid op verschillende ge» bieden der aatuurwetonschap. Prof. dr. H. F. Fordaa nit vtreoht sprak over do phylogenose van de functie vaa het eaa» trale zeanwstelsel by lagere dieren. *- Do taak vW» het centrale zenuwstelsel is. den prikkelingstocttaud to venkelen. JDe wijze, wr»--*lop dit «o-«biedt i» by verschillende diersoorten zeer verseiilllend. Zij te afhankelijk van do levenswijze en van het I «--gariisaUetype. *< ****** weerspiegelt zóó zeer de gehee» I le organisatie van een dier, als do verricJhtingen vsn zijn zenuwstelsel. Spr. l*-*-han«i>l->o «te versohißerlde wilzen, waarop bij ve-*scbillen«ie diergroepen de prit-keli-vMoestand in «te centra verdeeld wordt» By een te -.-*-, groep van dieren, waartoe b.v. de slakken bobo"!»-, is vaa be» paalde geleidint-sbanen in bet zenuwstelsel nog geen sprake. Do i*-rikkelll*«stoestaad, opgewekt «loor de prikkeling vaa de zintuigen, plaat zich ia bet r»e-t»--ar» mige «nuwstelsel naar aUe zijden voort, en zou be» weging van alle spieren <-*-wt»gbrea»-«rl. indien atet de geleiding onder .jdcerement" plaat» had. JD. w. a boe verder van de plaats van prikkeling vei-wijderd. hoe minder doet de prikkel zich gelden. Naast deze wet. door welke talrijke doelmatiego reoctiln van lage «lieren te verklaren zyn. regelt nog een -meter» met «te veideeling van den prikkellng»?to •e* Dr. ; Wytaaaadta Frsncken nlt Leiden teld ta «te sectie vaa Jtettorirnndo, wijsbegeerte en ge«Uetleai» een verhandeling over -Do vaart naar In- II» «a «te Kaap de Goede Hoop ln de I?de eeuw. Jltecte »a da oudheid .wa» het bekend dot Afrika, destijds Li» bya geheelen, era altend was. van allo zijdon door zee ««--ave»*». Verodotiia beoohrijft oa» eene, omzeiling vaa ,'iet werelddeel, dia zes eeawon vóór onzo jaartelling door Pl»«-*a-ri»«he z«ovnar-L«r» in drie jaren tijd» zou ' hebben plofte gov-c^cn. D»ml*r»«v<-n» verdient vermei» 'ding de taovht van den Kartl-ager Hoano. ruim «ou eeuw lafe.-, l-tnga do Woonst b«zili«lol» «te Zuilen von .«'«-«lies» -irrMtahij huiden vnn anthropomorphcn worden medegebracht. Eerst bijna VO ««uwen later kwam men san ««e' Westkust verder, terwijl «Ie Oostkust rood» ' veel vroeger door Arobleoho hoitdelsdrijvol» word be» varen. Aan hot einde der middeleeuwen, ia do 12de ««uw, gingen, «te JPortugoezcn ijverig zoeken naar oen Zeeweg naar Imlil!, welk» pogingen ton «lotte bekroond werden met «te reu» voa Vssco ds <3amo, nadat roods tevoren Dia» «te Kaapstad omzeild. Nu stichtte» do Portugeezen tel vaa factorijen osn de Oostkust, waar» bij ris in bt*ttsing liw