Het vrije volk : democratisch-socialistisch dagblad

VRESELIJKE STORMEN hebben ook in het afgelopen weekeinde de gebieden van de Noordzee geteisterd. Tientallen: schepen waren er' in nood en j men vreest, dat minstens dertig zeelui zijn omgekomen. Ten zuiden van-Éngeland zonk een onbekend gebleven schip. De' Nederlandse vrachtvaarder Gramsbèrgeii zonk bij Fishguard (Wales),,de bemanning kon worden gered: Het Engelse lichtschip South Goodwin kapseisde, zeven van de acht opvarenden verdronken. De coaster Rambler Rosé verging, niènkónde '.veertien niet meer redden. Dat is, zeer in hét kort, de trieste,balans van drie dagen storm/ -:; ? V !V

I Schl h sPelen aan de Rotterdamse I iomwiIs. vanochtend een' driejarig ÜS ' Arie PfJl- van de Kleinpol- VetSk 'n het water Sevallen "■ en

Reddeloos verloren ligt het vnürschip South Goodwin gekapseisd op de rand van 'n hoge zandbank. Acht uur. lang wist een der acht opvarenden, Ronald Murton, zich balancerend :' op. de zijwand van ' het schip boven water te houden.'Tot de Amerikaanse helicopter. kwam, die hem redde..'.V '•„.'/.'-•;.-' 3 ' .■'.-. '•'

Ronald Murton deed langer dan een kwartier vertwijfelde pogingen om aan dek te komen. •■■ Het iukte hem ten slotte. Acht uur lang hield hij zich in de voedende storm aan touwen en aan ijzeren stangen vast iii een afschuwelijke koude. ';:.

• ■ Telkens weer werd hü door de zee tegen het schip aangegooid en. liep lichte kneuzingen op. Plotseling zag hij, volgens zijn eigen .woorden, een touw uit de hemel voor hem bungelen. Hij greep naar de lus en was enkele ogenblikken later aan boord van de Amerikaanse helicopter.v!;.,'.---• Men schijnt in de ochtenduren van Zondag nog klopsignalen.van binnen gehoord te .'hébben. Het schijnt, dat er op het ogenblik van de ramp dne mannen in de cabine waren. De reddingsacti» s \ kon j | niet •■■ onmiddellijk plaatsvinden, omdat-- het' wrak "door de vloed onder acht meter hoge golven bedolven.was.'••" , .■ ■ vi'■'.- > :

'.? In Engeland zegt het officiële weerbericht, dat vandaag een | nieuwe depressie regen en storm in vele delen van Engeland zal veroorzaken.: Het slechte weer komt van de Atlantische Oceaan.

Lasapparaten werden naar de schepen gebracht, ■ eveneens per; helicopter.om de'romp open te snijden. De kokende zee maakte het lang onmogelijk aan boord te gaan; eerst in de loop van de Zondag konden de toegankelijke delen van;het schip doorzocht worden. Men heeft de bemanning niet gevonden.' ■■"'■/ • r> .••';-

De plaats van dé South Goodwin Is inmiddels door een ander; lichtschip ingenomen.--/-'- ~-.-.:..■■ -,■'■'.'. n.-,'; r*J ' ] Vijf en dertig mannen hebben op 'een in tweeën gebroken en ver uit ielkaar gedreven tanker, de World ;. Concord, uren lang met de elementen gestreden. Zij werden In de loop van '. Zondag allen door de reddingboot j, van Holyhead gered. De tanker tracht men te bergen.,, ■..

Xi Eén' der meest | dramatische scheepsrampen tijdens de laattte storm was die van het Engese • lichtschip. South Goodwin, dat op de Goodwin Sands kapseisde. - Van de acht bemanningsleden kon er maar één •—■. per helicopter — worden ge-

Hevige stormwinden langs de. kust vftn ; centraal Japan, hebben gisteravond en vandaag een Japans vrachtschip op de kust geworpen en verschillende kleinere vaartuigen waarschijnlijk'tot zinken gebracht.

Van een vissersvaartuig, dat gisteren in de namiddag een SOS uitzond, is sindsdien niets meer vernomen. Men neemt aan, dat het scheep. je is vergaan en dat de vijftien op • varenden zijn omgekomen. :

(Van onzecorrespondent te Parijs)

DE FRANSE POLITIE heeft eenbedrog ontdekt, dat bij. drie grote Franse modehuizen is gepleegd, namelijk bij Fath, Dior en Balmam. De schade bedraagt meer dan 100 millioen franc (een millioen gulden). Reeds zijn drie arrestaties verricht; nog dertig mensen staan onder verdenking van medeplichtigheid. .. ". -

Men heeft drie benden.ontdekt, ■ bijna alle bestaande, uit vrouwen, welke, benden dezelfde geheime vertakkingen hadden als.de internationale organisaties in verdovende middelen. -. ;* ;;■

! Ontwerpen, die voor •de ' eerste maal in Parijs werden gepresenteerd, kon men al acht dagen later bewonderen, op modeshows, in Zuid-Amerika, Afrika en Spanje. -• .H' '■

De bij de eersterangs modehuizen in' Parijs.gevolgde methode is,; dat van iedere nieuwe creatie een , patroon wordt gemaakt. Elk . patroon vertegenwoordigt - een waarde van 100.000 franc. • .?-■; v. -•■;•'.■

Dit patroon wordt aan een tweederangs modehuis verkocht, dat: daardoor het recht krijgt de nieuwe modellen voor zijn klanten te maken. Het is strikt verboden dit patroon aan derden te verkopen. Dit laatste is.op grote schaal gebeurd. •

Bü Fath is de schade nog veel groter. Want een 33-jarige ontwerpster, 'gaf, al bij'.voorbaatv zoveel.' inlichtingen, dat het dure patroon niet meer nodig. was, en dus niet meer behoefde te worden gekocht.

: 's Avonds nam zrj een. paar ontwerpen mee naar huis, zij ' liet die 's nachts bvertekenen en- legde ze de volgende morgen, weer 'op hun plaats. '•-;■.'.,. .-• -■■ '■■- ■ -. - - .-,.;•

29 November" ;-"'';::■■■'■'■■'"■:. Engels pond ...;........ 10.60—10.61 Amerik. dollar ■.:.... 3.80!/i«—3.80"/u Franse" franc' 1.0810—1.0830 Belgische franc ...;.. 7.59%—7.60% Zwitserse franc......;. 86.55-416.65 Zweedse kroon ...;....'..■ 72.86—72.96 Duitse mark......:'.".:.... 90.02—90.12 Deense kroon ...........'.' 54.58—54.68 Noorse kroon \.". . .v.... 5254—53.U4 Zwtserland (vrij) ;.'."....', 88.75—88.85 Canada^;..v.; '.:. 3.92'/«—3.93'A»

_(y_an eenjonzer verslaggevers)

Heeft de Duitse kapitein van het tankschip „Casino" in de stormnacht van Vrijdag op Zaterdag de bemanning van een onbekende küstvaarder in koelen bloede' laten verdrinken? Heeft hij inderdaad verzuimd de in doodsnood verkerende schipbreukelingen hulp te bieden, terwijl dat zeer goed mogelijk was?

De eveneens Duitse bemanning van de onder Liberiaanse vlag varende „Casino" beweert van wel. In diezelfde nacht hebben 27 van de 36 bemanningsleden ontslag gevraagd wegens „gebrek" aan vertrouwen in de scheepsleiding". Morgen zullen ze bij de Liberiaanse consul te Rotterdam een aanklacht tegen de kapitein en de eerste stuurman indienen. ■ ".■■-. .'.- -

Verbitterd hebben de bemanningsleden ons vanmorgen hun ' verhaal verteld en uit hun stemmen .klonken ontzetting en verontwaardiging' nog na. Dit is hun lezing van de rampzalige gebeurtenissen: f? 3 ■'-'. -

Vrijdagavond, toen we op 17 mijl van Lizzard Head (West-Engeland) waren, werd er alarm gegeven. ledereen ging aan dek en in het licht van de schijnwerpers zagen we een zinkende küstvaarder van omstreeks 1000 ton; Het voorschip lag onder water, maar op - het achterschip brandden de lichten nog. . .■;•.■'.-.

Toen wij het scheepje in het zoeklicht'kregen, werd er een sloep gestreken, waarin naar schatting vier mannen zaten. Op hetzelfde ogenblik zagen we mensen op het achterschip heen en weer lopen, die na enkele minuten over boord sprongen. Vanuit de sloep en vanaf het zinkende schip gaven de schipbreukelingen lichtsignalen met zaklantaarns, ra We waren toen de küstvaarder tot op een afstand van 400 meter genaderd. Alles was in gereedheid gebracht om hulp te bieden: touwladders buiten-boord, lijnen en reddingsboeien gereed en - langs de railing stonden vijf man ondanks de hoge zeeën. Dat hadden we op eigen houtje gedaan, want we kregen van de brug, waar de kapitein totaal in de war was,-geen bevelen: ook in de'machinekamer wachtten ze tevergeefs op nadere orders.'., '.-;•/ .. --: ,-, Het bevel „langzaam vooruit" bleef tot ieders verbazing gehandhaafd. Intussen hadden !de olielieden: alles klaargemaakt om - olie op de woedende golven te gooien. Het wachten was op het bevel om het laatste ventiel te openen. Maar; ook ■ dat bevel bleef uit. . ■ -'■■■--f '-■'■- Volle kracht vooruit!. \ i.". .'. In plaats daarvan kwam na 65 minuten de opdracht: „Volle kracht vooruit." En de „Casino" vervolgde haar reis van New Vork naar Vlaardingcn. In de donkere nacht bleven »de drenkelingen achter, worstelend in het koude water, dat door de gierende storm tot hoge golven werd opgezweept.. " ~:,,.

Een '.Britse reddingsboei heeft Zondagavond vijftien kilometer ten oosten van;Lizzardfde lijken van een oudere man en een joiigén gevonden, dié.met aan 'in zee dreven. Aartgenomen^wórdtjdatfzU:behoorden-tot de opvarenden van de küstvaarder; dieivöbrde ogen van de mannen van de j,, Casino" is vergaan'.%'V; .;;#';-.. ; y "

'-' „Ik heb sinds die nacht geen;oog meer | dicht gedaan,"«huiverde vanmorgen een jonge matroos. ;■ ;,Steeds weer zie ik die arme 5 kerels in. het kolkende . water. ;;Zeyzwaaiden'< naar ons en dachten natuurlijk .dat wij •ze zouden'redden,. maar we hebben; ze in -dé steek gelaten: .Tegen {onze,; wil ■weliswaar, maar. toch kan- ik ..het. niet vergeten.", •-., i\ Een grijze olieman voegde daaraan toe; „Dat afschuwelijke beeld van die bleke, verkrampte gezichten van de in het grauwe water blijft me steeds voor ogen.. Toen oné schip doorvoer en die mannen daar in de duisternis achterbleven, heb ik Staan huilen," bekende hü met .verstikte stem.■•-"•'-".-.- -.< '•',.:- :.:• ':\:-

»•••• geloof jij, dat ze 't mooi vinden....?"

Storm als nooit te voren. Cornwallmat windsnelheden van 160 kilometer per uur — dat is méér "dan orkaankracht. •In dè zeeën voor de Noorse kust — waar de torpedojager Evertsén vocht voor het behoud van de Deense driemaster Svaerdfisken — liepen zeeën als bergen. In het Engelse graafschap Dorset brak dè 27 kilometer ; lange. dijk van Chesil Beach op dertig verschillende plaatsen door, én het water j raasde door achttieh graafschappen. ;; l^^.l^^^L^S^lè.

In het dorpje Christenurch (Hampshire) stond het Zondagochtend één meter dertig hoog, overal waren wegen onbegaanbaar geworden, telefoonverbindingen - verbroken en. bomen ij ontworteld.. Duizenden mensen hebben op de bovenverdiepingen-van.hun huizen een goed heenkomen moeten zoeken. Zondagochtend scheen de zon even' in Engeland. Het was maar even. Tegen de avond was de storm opnieuw losgebroken. ■'- *.}■'- >;■-;■: ■: .:':.)/■: .:,-.'.,y •.-.;.■;.•'.■:, v-:

Maar het ergst was het op zee. De ramp van het lichtschip South Goodwin was de meest dramatische. Onze Londense ' correspondent. schrijft daarover:* 'f. -•' . : '

Zaterdagochtend omstreeks 2 uur sloeg de South Goodwin, de drijvende vuurtoren! die tienduizenden schepen de weg placht, te. wijzen, los in de storm, die met een • snelheid . van 150 km per uur. door het Kanaal zweepte. Reeds spoedig > raakte het schip de grond en werd door de storm tegen de rand van de bank aan gedreven, zodat het plotseling kapseisde en op zijn zij lag. De reddingboten van Dover, Walmer en Ramsgate, schepen van het Britse loodswezen en de Britse marine stoomden zo snel als ze maar konden naar de. South Goodwin. Zij hadden bergingsgerei» aan boord, duikers en kikvorsmannen.. '

&°Phet eiland Capri te houden üteT'wJgezellencongres is geen top* Men had ongeveer »B»»!!L<ïeelneme*s en deelneemsters CM' i 100" er z«n er. maar 114 *cht op,dasen en men meent dat op ien- len onder hen inderdaad jd»eK zijn naar een „aanverwante

Toen het dag.werd, kon men op het schip één eenzame man zien, die in de touwen hing-en zich met moeite vasthield op I het volkomen horizontaal liggende schip. Ondanks de storm kon een Amerikaanse helicopter opstijgen en 'hem * aan boord hijsen. . ' ■'. , •_>;

Deze enige geredde is Roland Murton, een" 22-jarige: wetenschappelijke ambtenaar, van het Ministerie van Landbouw, die in opdracht van het ministerie vanuit het lichtschip .de vogeltrek moest bestuderen..;.-•■■.

Murton vertelde.' dat' hij -in de storm niet kon- slapen, over zijn pyjama', een: winterjas aandeed en aan dek ging. Op dit ogenblik merkte de kapitein; dat het schip op drift was. Murton ging naar de kombuis om de rest van de bemanning te waarschuwen en de kapitein wilde naar .de radio gaan om noodseinen uit te zenden>'Enige seconden later ] kapseisde de South Goodwin.: .• , ••■ .-■:--:-

< Veilig en warm aan.. hun ■.: radiotoestellen in hun. huiskamers zittend, hebben de bewoners van de Noorse westkust de laatste dagen, luisterend naar de SOS-seinen en de gesprekken tussen de gezagvoerders van de iri nood verkerende schepen, de drama's, van de zee'kunnen volgen. Zondag, werden er geen SOS-seinen gehoord,' hoewel er nog een I flinke storm woedde en de havens aan de westkust:vol liggen met schepen.van vele nationaliteiten, die een schuilplaats hebben gezocht voor de ergste storm van de laatste 30 jaax. Enige dagen langs is de wanhopige strijd van de Deense schoener Sverdfisken voor de Noren het belangrijkste radio-programma geweest.

De . herfstoverstromingen welke grote Schade in sommige delen van Nepal aanrichtten, hebben-aan 261 mensen en 3138 stuks vee het leven gekost. Meer dan 1.509.000, huizen zijn weggespoeld. De schade wordt op vier millioèn gulden geraamd.

■ — Radio Belgrado heeft medegedeeld, dat de federale executieve raad van Joegoslavië. amnestie heeft verleend aan 3160 personen, die voor verschillende misdrijven waren veroordeeld. l ■■'■•_'. " ■'.-* . 'i

Aan de'ltaliaanse Rivièra:hebben Zondag honderden mensen hun huizen verlaten omdat overstromingen dreigden als gevolg van aanhoudende zware regenval. . .- - \ .. ,• ■ '■■■

Op verscheidene punten tussen San Remo en Genus werkten Maandagochtend vroeg .brandweerlieden en vrijwilligers I koortsachtig aan :het versterken van rivierdijken. > ■ ■ - v

Eén der meest dramatische scheepsrampen tijdens de laatste storm was die van het Engelse lichtschip South Goodwin; dat op de Goodwin Saiïds kapseisde. Van de acht bemanningsleden kon er maar één — per heücopter ■ - . —worden gered. . *.-. --.

'De beide helicopter-vliegers haalden .Ronald Murton uit zijn benarde positie op het lichtschip South Goodwin. „Het was of er een touw uit de hemel kwam", zei de 22-jarige wetenschappelijke ambtenaar, toen hij uit de helicopter veilig het vliegveld werd opgedragen HU was de enige geredde van het ongelukkige lichtschip.

Overwegend zwaar bewolkt met nu en dan regen. Krachtige tot harde, later mogelijk tot storm toenemende wind,, aanvankelijk tussen zuid en zuidoost, later ruimend naar, zuidwest. Zachter. '■'•;. Zon Maan Nov. opk. ond. opk. I ond. 29 V --•'■, 8.22 16.34 11.31 20.02

— In Neurenberg hebben gisteren 400 mensen gedemonstreerd tegen de herbewapening van West-Duitsland en tegen -„oorlogsspeelgoed" i voor Kerstmis. De betogers, voor hét merendeel jongelieden, verspreidden pamfletten waarin ouders werd aangeraden geen kanonnen en pistolen onder de Kerstboom te leggen.- •*