De Volkskrant

Dé Apollo-12 maanlander „Intrepid" vliegt met Charles Conrad en Alan Bean ruim 100 kilometer boven de maan om zijn afdaling naar de Oceaan der Stormen te beginnen. Deze foto. die door Richard Gordon vanuit de Apollo-cabine werd genomen, is gisteren door de NASA vrijgegeven.

Husak stelt voorwaarde

WARSCHAU, 11 dcc. (AP, Heuter) — Polen heeft laten weten dat het spoedig een diplomatieke dialoog" met West-Duitsland wil beginnen. De mededeling was vervat in een commentaar in Zycie Warszawy (Leven van Warschau), een vooraanstaand dagblad dat de officiële "lening van het Poolse regime Vertolkt. In het artikel werd gelegd dat „ politieke besprekingen tussen Polen en West-Duitsland op het punt staan te begingen."

Dit was het eer«te duidelijke antwoord van Warschau op een verklaring van de Westduitse regering op 25 November, waarin een spoedig begin van besprekingen over problemen van Wederzijds belang tussen de twee landen werd voorgesteld. Polen en 'T est-Duitsland hebben geen diplomaf'eke betrekkingen. Er is sinds, de oor'fg geen rechtstreeks contact tussen *e regeringen geweest. De twee landen hebben alleen handelsbetrekkingen.

De Poolse regering moet nog steeds formeel antwoord geven op de Westduitse nota. Minister van buitenlandse zaken Stefan Jedrychowski zei vorige week op een diplomatiek diner dat het antwoord voor het eind van deze maand zal komen. Na het begin van onderhandelingen tussen Bonn en Moskou over wederzijds afzien van geweld, worden de vooruitzichten voor Pools-Westduitse onderhandelingen door diplomatieke waarnemers gunstig beoordeeld. De onderhandelingen zullen hoofdzakelijk gaan over de wens van Polen dat West-Duitsland \ de Oder-Neissegrens erkent. De regering Brandt zou bereid zijn deze erkenning op te nemen in een wederzijdse verklaring, over afzien van geweld. Formele erkenning van de Oder-Neisse-grens moet volgens Bonn wachten tot er een vredesverdrag kan worden gesloten.

STOCKHOLM, 11 dcc. (DPA, Reuter). — De Zweedse koning Gustaf Adolf heeft woensdag in het concertgebouw in Stockholm de dit jaar toegekende Nobelprijzen voor natuurkunde, scheikunde, geneeskunde en literatuur uitgereikt. Deze prijs bedraagt ruim 262 duizend gulden. Bovendien werd voor de eerste maal de door de Zweedse staatsbank ingestelde prijs voor economie, die is toegekend aan de Nederlander professor J. Tinbergen en de Noor professor R. Frisch, uitgereikt. Zeven van de negen onderscheiden mannen waren bij de plechtigheid aanwezig. Ter ere van de Nederlandse prijswinnaar waren de minister van financiën, Gunnar Straeng, en de president van de nationale bank, speciaal uitgenodigd. De winnaars yan de prijs voor economie werden geïntroduceerd door professor Erik Lundberg uit Stockholm. De president van de Zweedse Nobel Stichting professor Ulf van Euler, zei in zijn openingsredevoering, dat er bij de huidige winnaars van de wetenschappelijke Nobelprijzen een tendens waar te nemen is „naar meer sociaal begrip in bredere zin en het actief betrokken zijn bij vraagstukken betreffende de problemen van de mensheid". Over de economie-prijs zei hij: „Wij kunnen natuurlijk slechts vermoeden wat Alfred Nobel er van gedacht zou hebben, maar als wij ons op het standpunt stellen dat de factoren welke cle internationale economie beheersen een fundamentele rol spelen bij het vorm geven van de toekomstige ontwikkeling, dan zal indirecte steun aan de economische wetenschap doeleinden dienen welke in ieder geval niet vreemd waren aan het karakter van Nobel". Professor Erik Lundberg zei over de professoren Tinbergen en Frisch dat hun wetenschappelijke analyse over de uiterst ingewikkelde processen van economische veranderingen, de economische theorie in een mathematisch keurslijf hadden gedwongen. Gedurende de afgelopen tien jaar heeft u beiden op de eerste plaats gewerkt aan de economische planning op lange termijn daarbij in het bijzonder lettend op de problemen van de ontwikkelingslanden. De winnaar voor letterkunde, de in Parijs wonende lerse schrijver Samuel Beckett, die bekend staat om zijn schuwheid voor publiciteit, liet zich door zijn Parijse uitgever vertegenwoordigen.

Ook Amerika blijft erbij, dat Israël de bezette gebieden moet verlaten in ruil waarvoor het veiligheidsgaranties zou krijgen. Dit bleek uit de verklaring van de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, William Rogers, waarin hij het vredesplan uiteenzette, dat zijn land aan de Sovjet-Unie heeft voorgesteld. Hij gaf echter toe, dat in acht maanden Amerikaans-Russische onderhandelingen niet tot een gezamenlijk standpunt kon worden gekomen. De Amerikaanse formule heeft ten doel indirecte onderhandelingen tussen Israël en Egypte op gang te brengen, die op de duur ook zouden moeten leiden tot regelingen met Jordanië en Syrië! Volgens het plan moeten Israël en Egypte zich verplichten geen vijandelijke activiteiten tegen elkaar te ondernemen. Onder toezicht van de UNO zouden zij veiligheidsgaranties in de grensgebieden moeten uitwerken. In het kader van deze twee punten zou Israël zijn troepen van Egyptisch gebied moeten terugtrekken. Over Jerusalem zei Rogers, dat dit een verenigde stad moet zijn, waar zowel Israël als Jordanië een rol moeten spelen in het burgerlijke, economische en religieuze leven.

In Jerusalem werd gisteravond een buitengewone kabinetszitting gehouden om het Amerikaanse'plan te bespreken. Hoewel Israël nog niet officieel heeft gereageerd menen waarnemers, dat ook dit plan wordt beschouwd als een poging Israël een regeling op te dringen via een overeenkomst tussen Rusland en Amerika. Egypte heeft het plan afgewezen, omdat het vreest, dat het een scheuring tussen Caïro en andere Arabische landen teweeg zal brengen.

Op de bezette hoogvlakte van Golan hebben Syrische en Israëlische troepen gisteren een urenlang artilleriegevecht geleverd. Volgens een Syrische woordvoerder hebben de Israëli's hierbij een waarnemingspost van de UNO vernietigd. Israël ontkent dit.

(ADVERTENTIE) /C* • • * i ■ ___ m ___«■«__ V. __n__r Een toast op cle 9astvrouw de —T^__^^^ weet hoe 'feestelijk feestjes wort*en met Verkade Toast.

(ADVERTENTIE) ___. __W ___m* s_*___ nad hij m ___ _ __ chhmn maar «m-W» Anti-Aquakfd bij zich gehad gewon Anti-Aqua jjjß start vochtige p motoren. verkrijgbaar bij de Chevron pomp

(ADVERTENTIE) Laatst zei iemand dat je voorßoyal Club Tonic veel meer betaalt dan voor gewone tonic __ __■ SP^___________r^VvV'l__^^_H WffiftËl Begrijpelijk. Royal Club Tonic is x§_%%_t>x ook zo goed. En toch is de prijs maar 75 cent voor een grote fles. V M

iöjjr ■<■■.- V_l/__r !_______. % tx;iftil rils. -__2?:':':'? i I ____ B*___y...ï .1 '. '_s;i"'ï;5;i"'ï; ïi _____ .;_. p_- ~—,-.— ~,, ' ': - ;:■::■>■■ W •_■■<- ■ &i(P!fiïk VOLLE MELK ': SI ___i*:' %■_ ' ' '■■ CAKAMELS WÊ - ___:___■ ___K__ftty CH"" „.; Ijl CARAMELS §|§B __i^» Vraag uw leverancier naar SMITLI caramels..... Fabrikanten : {jftuZJCt Postbus 40, Oosterhout-N.8., Tel.: 01620-3484

Ook Tsjechoslowakije heeft laten doorschemeren dat het met West- Duitsland wil praten. Partijleider Gustav Husak zei gisteren dat Tsjechoslowakije groot belang heeft bij normalisering van de betrekkingen met West-Duitsland. Maar hij maakte duidelijk dat Bonn de eerste stap moet doen. Dat zou, zo suggereerde hij, een formele nietigverklaring van het Verdrag van München uit 1938 kunnen zijn. Door dat verdrag werd "destijds een groot deel van Tsjechisch Sudetenland bij nazi-Duitsland gevoegd. .

De Westduitse minister van buitenlandse zaken, Walter Scheel, heeft op de uitlatingen van Husak geregeerd met de verklaring, dat West-Duitsland „te allen tijde bereid is te praten" Volgens Scheel is de regering van Willy Brandt „bereid samen met de Tsjeehoslowaakse regering te onderzoeken welke stappen men kan ondernemen om de betrekkingen te verbeteren". De minister repte niet over Husaks eis dat Bonn eerst het Verdragvan München ongeldig moet verklaren.

COTONOU, 11 dcc. (UPI en NYT). h De Westafrikaanse staat Dahomey $£tft donderdag zijn vierde militaire ~j*atsg:reep in zes jaar beleefd. Staf- Yfcf iVlaurine Kouandete verklaarde L°or de radio dat het leger de macht h>cft gegrepen, omdat het bewind van v. esident Emile Zinsou een toestand a-V1 „algemene onveiligheid" had ge■jjapen. g Officieren onder bevel van Kouan►36 bestormden gistermorgen het residentiële paleis in de hoofdstad, ,f.verden een kort gevecht met de lijf- waarbij waarschijnlijk twee vielen, zetten de president af en aborteerden hem naar de afgelegen Nattitingou. k "Met het oog op zon situatie heeft tfev leger eens te meer de verantwoor- C'_kheid op zich genomen en beslot, 1 president Zinsou (de zevende in tjpS geen 10 jaar) uit zijn bevoegdhec 1 te ontzetten", zo lichtte de stafaef de omwenteling toe.

Hij zei dat er zo spoedig mogelijk een nieuwe regering zal worden gevormd en dat alle voormalige leiders van goede wil zullen worden teruggeroepen in dienst van het land. Volgens Kouandete was de president opzettelijk afgeweken van de richtlijnen van de proclamatie van 1968 waarbij Zinsou benoemd was door het leger. De president, was er onder andere niet in geslaagd alle burgers van Dahomey met elkaar te verzoenen. Zinsou kwam vorig jaar aan de macht na een militaire staatsgreep die een einde maakte aan het bewind van president Soglo. Zinsou is een van de meest ervaren politici van Dahomey die een grote achting in zijn land geniet. Een van de belangrijkste oorzaken van de coup is de aanhoudende rivaliteit binnen het leger dat de werkelijke machthebber is in het dichtbevolkste Afrikaanse land dat nauwelijks middelen van bestaan heeft.

WILKES BAHRE, 11 dcc. (UPI, NYT) — Na een juridisch gevecht van 17 weken heeft rechter Bernard Brominski van Wilkes Barre (Pennsylvania) een lijkschouwing van Mary Jo Kopechne afgewezen. Deze 28-jarige voormalige secretaresse van Robert Kennedy kwam in de nacht van 18 juli om het leven. Zij verdronk toen de auto van senator Edward Kennedy, met wie zij meereed, in het water terechtkwam. Volgens de rechter is er geen enkele aanwijzing, dat er een andere doodsoorzaak is dan verdrinking. De officier van justitie in Edgartown (Massachusetts), Edmund Dinis, had om een nieuwe lijkschouwing gevraagd om aan alle verdenkingen rond de dood van Mary Jo een eind te maken.

Rogers onthult vredesplan

MOSKOD, 11 dcc. (Reuter, AP. _PI). — De Russische premier Alexei Kosygin heeft gisteren openlijk zijn steun uitgesproken voor de activiteiten van de Palestijnse guerrilla-organisa.ies in het Nabije Oosten. Hij deed dat tijdens een lunch voor de Egyptische delegatie, die op het ogenblik in Moskou is. In de Russische hoofdstad Kaan geruchten, dat enkele guerrillaleiders met de Egyptische afvaardiging zijn meegekomen. Over de verzetsbewegingen zei Kosygin: „Nu de Israëlische agressie voortduurt beschouwt het Russische volk de strijd van de Palestijnse organisaties om de gevolgen van de Israëlische agressie ongedaan te maken als een gerechtvaardigde nationale strijd voor vrijheid en steunt het deze strijd". Verderop in zijn rede beloofde hij actieve steun aan de defensie van de Arabische landen maar zei hij ook te zullen blijven werken voor een politieke oplossing van het conflict in het Nabije Oosten. Hij zei, dat de Sovjet- Unie vasthoudt aan de resolutie van de Veiligheidsraad, waarin Israëlische terugtrekking uit de bezette gebieden wordt geëist.

De Nobelprijs voor de vrede 1969 werd uitgereikt aan de directeur-generaal van de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO), David Morse. De ILO, waarbij nu 121 landen zijn aangesloten, bestaat dit jaar vijftig jaar. In een toespraak zei Morse, dat vrees, angst en frustatie, die worden gevoed door de tegenstrijdigheden van de moderne maatschappij, de mens confronteren met een groot en steeds meer toenemend sociaal en politiek gevaar. Hij waarschuwde, dat de mens niet in staat is zich aan te passen aan de eisen van de moderne maatschappij. „Wat in onze tijd is gebeurd, is dat wij de technologische vooruitgang zijn gaan aanbidden, maar met afschuw zijn vervuld over de toenemende omvang van de armoede in de wereld. Wij zijn onder de indruk van wat wij hebben bereikt, maar bezorgd over het onvermogen van de maatschappij de middelen te vinden de rijkdommen eerlijk en rechtvaardig aan te wenden. Wij zijn ontzet en geschokt over de grootte van de bedragen die worden geïnvesteerd in oorlogswapens en massavernietiging en hoe volkomen onvoldoende de bedragen zijn die worden uitgetrokken voor de economische, sociale en geestelijke noden van de mens", aldus Morse.

SALISBURY, 11 dcc. (Reuter en UPI). — Het hooggerechtshof in Salisbury heeft een vooraanstaand Rhodesisch journalist, John Roger Nicholson (38), tot anderhalf jaar dwangarbeid veroordeeld wegens economische spionage voor een niet met name genoemde vreemde mogendheid. Nicholson is financiël redacteur van de Rhodesia Herald. Hij heeft toegegeven inlichtingen te hebben verstrekt over de wijze waarop de blanke minderheidsregering van premier lan Smith de economische sancties van de UNO ontduikt. Het proces werd achter gesloten deuren gehouden. Ook de naam van de buitenlandse agent aan wie Nicholson de inlichtingen gaf is niet bekendgemaakt. De Britse minister van buitenlandse zaken Michael Stewart heeft 13 landen genoemd die nog steeds officiële vertegenwoordigers in Rhodesië hebben. De landen zijn Oostenrijk, België, Denemarken, Frankrijk, Griekenland, Italië, Nederland, Noorwegen, Portugal, Zuid-Afrika, Zwitserland, West- Duitsland en Amerika. Stewart antwoordde op vragen van leden van de conservatieve oppositie die ernstige bezwaren hadden tegen het feit dat Engeland zijn laatste diplomatieke banden met de afvallige kolonie heeft verbroken. Het conservatieve lagerhuislid John Farr meende dat de lijst van landen de Britse politiek jegens Rhodesië volstrekt belachelijk maakt. Stewart kon niet zeggen hoeveel landen handelsmissies in Rhodesië hebben die niet zijn geregistreerd. De minister zei geen reden te hebben om te veronderstellen dat het merendeel van de landen op de lijst zich niet houdt aan de verplichte UNO boycot.

WASHINGTON, december; Ondanks alle pogingen van president Nixon in de afgelopen! weken om zijn politiek in Vietnam te verduidelijken, blijven twee fundamentele vragen open. De eerste vraag is of hij van plan is „alle groepen" uit Vietnam terug te trekken of alle Amerikaanse „gevechtseenheden". Dan weer zegt hij het ene, dan weer het andere en het verschil wordt in officiële kringen op tussen de 100.000 en 200.000 man geschat. De tweede vraag is of zijn plan staat of valt met zijn veronderstelling dat de Zuidvietnamezen hun land met succes kunnen verdedigen met of zon. der de materiële steun van de Amerikanen, en of die hun troepen daar tot in het oneindige moeten houden als de Zuidvietnamezen het niet klaren. In zijn rede van 3 november zei Nixon: „Van het Amerikaanse volk kan en mag niet worden gevraagd dat het een politiek steunt waarbii zulke belangrijke vraagstukken als die van oorlog en vrede betrokken zijn, tenzij het de waarheid weet omtrent die politiek." Daar voegde hii in dezellde rede aan toe dat hij niet alleen vrede wilde, maar dat hij bezig was met de uitvoering van een plan „dat de oorlog tot een einde zal brengen, onafhankelijk van de ontwikkelingen aan de onderhandelingstafel". Langer dan een kwart eeuw al vecht en onderhandelt Hanoi om alle buitenl_n__._ 4.

JAMES REM COMMENTATOR NEW VORK TIMES land se troepen buiten de deur te zetten. Eerst waren dat de Japanners, toen de Fransen en nu zijn het de Amerika-

nen. Zonder twijfel was het oogmerk daarbij de macht over héél Vietnam te krijgen. In de afgelopen jaren heeft Amerika aan de Zuidvietnamese kust een marine- en luchtmachtbasis gebouwd, Camranh, die de beste is in heel Azië en des te belangrijker met het oog op de achteruitgang van de Britse basis Singapore en de eventuele overdracht van Hongkong aan China.

Een fundamentele vraag bij de besprekingen in Parijs is dan ook of de Verenigde Staten werkelijk van plan zijn hun oorlogsinspanningen te verminderen of dat zij zich willen terugtrekken met achterlating van deze basis aan de baai van Camranh en een groot aantal «ndere moderne ___taire bases als mogelijke prijs in de toekomstige gevechten tussen de Vietnamezen onderling.

Op 14 mei van dit jaar zei president Nixon nadrukkelijk dat de Verenigde Staten „geen militaire bases" en „geen militaire banden" in Vietnam wilden en dat Amerika elke regering in Zuid-Vietnam zou accepteren „die het resultaat is van de vrije keus van het Vietnamese volk zelf".

Om kort te gaan, hij was toen bereid het risico te nemen dat Camranh en alle Amerikaanse militaire voorraden waarover de Zuidvietnamezen beschikken, in handen zouden vallen van een communistische regering, hoewel hij altijd de bewering van de vijand dat er van „geen vrije keus van het Zuidvietnamese volk zelf" onder het huidige bewind in Saigon geen sprake kan zijn, heeft verworpen.

De laatste weken de regering-Nixon echter van opvatting te zijn veranderd. De uitspraken over een terugtrekking zijn minder nauwkeurig geworden. In zijn rede van 3 november had Nixon het zowel over het terugtrekken van „alle" Amerikaanse strijdkrachten als, even later, over „alle gevechtseenheden". In zijn laatste persconferentie zei hij alleen: „We hebben een plan voor de vermindering van de Amerikaanse strijdkrachten in Vietnam, voor het terugtrekken van alle gevechtseenheden uit Vietnam, onafhankelijk van de onderhandelingen."

Hier komt de vraag duidelijk naar voren. Een plan om „alle troepen" terug te trekken is één ding, maar een plan om „alle gevechtseenheden" terug te trekken zou een paar honderdduizend Amerikanen in Vietnam achterhouden om de helikopters en vliegtuigen te bemannen en te onderhouden en om de training, bevoorrading en logistische steun aan de Vietnarhezen voort te zetten. Het Pentagon is daar erg vóór maar we weten niet of dit „het plan" is en het is duidelijk dat dit verschil uitmaakt voor de vijand bij zijn beslissing door te vechten of te onderhandelen. De veronderstelling van president Nixon dat de Zuidvietnamezen de gevechten met succes kunnen voortzetten als de Amerikanen hun gevechtstroepen terugtrekken, roept een even interessante vraag op. Want als hij vasthoudt aan de lijn dat hij de Zuidvietnamezen blijft bijstaan tot zij vei- Hg zijn, behoeven zij niets anders te doen dan hun onhandigheid duidelijk aan de dag te blijven leggen om zich en™ te verzekeren dat de Amerikanen eindeloos bij de strijd betrokken blijven. In de afgelopen weken heeft de president een succesvolle en zelfs briljante campagne gevoerd rond de politiek in Vietnam aan het thuisfront maar hij zit nog in de knoop met het oorlogsfront en het vredesfront. Hij heeft het er tegenover zijn critici de laatste tijd zelfs heel goed vanaf gebracht. Misschien is hij er wel van overtuigd geraakt, dat de oorspronkelijke politieke en strategische objectieven in Vietnam nog steeds binnen zijn bereik zijn. Als dat zo is, zou hij niet de eerste zijn die ze heeft nagejaagd. President Johnson en president Kennedy deden het al vóór hem.