De Volkskrant

(ADVERTENTIE)

(ADVERTENTIE) Een abonnement op de welvaart voor maar f 50.-per maand? Jawel. Met een nieuwe manier van sparen, de financiële risico's van overlijden Dat gaat zó: elke maand legt u een vast en invaliditeit. Omdat het Plan als een bedrag opzij. En uw spaargeld wordt levensverzekering is geconstrueerd, direct voor u belegd. Door specialisten van Meedoen is makkelijk. Uw eigen de Algemene Bank Nederland. In de ABN- verzekeringsadviseur kan ver alles over Beleggingspool: een uitgekiend pakket vertellen. En natuurlijk kunt u altijd aandelen van sterke nationale en binnenlopen bij de Algemene Bank internationale concerns. En omdat uw Nederland in uw buurt Of bij één van de spaargeld met die concerns meegroeit, kantoren van Nationale-Nederlanden. haalt u automatisch de welvaart in huis. En: u kunt schrijven. Naar Aandelen- Zo werkt het Aandelen-Zekerheids-Plan. Zekerheids-Plan, Antwoordnummer 1403, Plus: zekerheid. U bent ook nog, met Rotterdam. Postzegel overbodig, uw gezin, beschermd tegen m f \ r* t _l •__ 111 ® Aandelen-Merhads-Plan. / Een gezamenlijk initiatief van de Algemene Bank Nederland en Nationale-Nederlan*

Opeens, in Parijs, zag ik de verhouding tussen politie en langharig tuig haarscherp voor me. Op een terrasje bij de Rue de la Huchette zaten de studenten en niet-studenten genoeglijk, een beetje druktemakerig te drinken en tfe praten, gekleed volgens alle niet-bestaande modes ter wereld, mooie meisjes en lelijke jongens zittend in het zonnetje, met daar tegenover, als Beobachte;-, de handen op de rug, een agent.

Wat denkt zon agent? Hij was van dezelfde leeftijdskiasse als die studenten, maar dat was de enige overeenkomst met het langharig tuig, want hij kon er niet bij gaan zitten, roken en drinken waren er ook niet bij, een fantasiekostuum dragen al evenmin, en hij was ook niet in de gelegenheid zijn arm om de schouders van een meisje te slaan.

Zou dat hem steken?, vroeg ik me af. Wat gaat er in zijn hoofd om? Hij zou natuurlijk kunnen denken dat hij uit eigen vrije wil politieagent geworden is, omdat dat in zijn aard lag, omdat hij het in dienst ook al een jofele tijd had gevonden. Maar hij is alleen zichtbaar voor de buitenwereld als agent in uniform, zijn plicht doend, correct gekleed, terwijl hij buiten zijn diensturen om er misschien als een bajesklant bijloopt, de hele dag hangt te niksen in een fauteuil of in een ligstoel op het balkon ligt te zonnen, allemaal heel legitiem, maar wel in de anonimiteit van de doorsnee-burger.

De langharige student daarentegen draagt zijn uniform juist zichtbaar in zijn vrije uren. op de momenten dat hij luiert, terwijl hij onzichtbaar voor de buitenwereld blijft als hij zijn zoveel calorieën opslurpende studie uitoefent. Aan de andere kant beseft die student te weinig, in welk een vertekende wereld de politieagent leeft.

Ontzettend lang geleden ben ik eens, vanwege de diefstal van een fiets (de mijne, maak u niet ongerust, het was in de tijd dat je nog naar de politie stapte als je fiets gestolen werd, mijn fietsen werden gekegeld gestolen, de film

„Rashomon" associeer ik nog altijd met „Fietsendieven", ik ging er op de fiets heen, en moest met de tram terug), op een politiebureau geweest, en ik ontdekte toen dat daar dezelfde, wat benauwende sfeer hing van het wachtlokaal bij een munitiebunker in het leger: aan de muur een lijst met de wachttijden van de agenten, die agenten rondhangend in bretels tot ze weer „op" moesten, de sfeer van drabbige koffie en gevulde koeken uit blik . .. Een sfeer van verveling. Vanuit die sfeer stappen zij weer het volle leven in, ontmoeten daar de langharige jeugd in haar meest ontspannen situatie, dat wekt op zichzelf al wrevel, die zich dan in verdubbelde mate ontlaadt als die rotjongens ook nog „dwars" gaan doen, beginnen te provoceren, te treiteren zelfs, vanuit hun toch al zo bevoorrechte positie (denkt de agent). Wie dan de macht heeft grijpt naar de wapens, en wie de wapens heeft, grijpt automatisch naaide macht.

Begrijpelijk is de wrevel alleszins, maar onbegrijpelijk is, dat juist op het punt van het geweld (de wapenstok, de gummiknuppel, de trap in de lenden, het schoonvegen van het trottoir met paarden en motoren met zijspan) de alom aanwezige discipline van de politieagent wegsmelt als sneeuw in de zon. Hij is altijd op tijd op het bureau, hij houdt zich stipt aan zijn wachttijden, hij is altijd correet gekleed (zelfs zijn eigen fiets ziet er picobello uit), hij salueert als een buitenlander hem de weg vraagt, hij paft nooit stiekem een sigaretje als hij de ronde doet, hij bezwijkt nooit voor de verleiding om 's nachts als hij dienst heeft een buiten staande melkfles leeg te drinken, hij is van binnen naar buiten en van buiten naar binnen de discipline zelve, alleen als hij met de wapenstok in de hand staat en de kans krijgt legitiem te meppen, geldt die veelgeroemde discipline opeens niet meer, noch voor zijn eigen geweten (of gevoel), noch voor zijn burgemeester.

ledere verslaggever die bij de betoging bij het Antillenhuis aanwezig was, heeft schande gesproken van het optieden van de Haagse politie, de getuigenissen van de slachtoffers maakten ook een alleszins betrouwbare indruk, maar wat verklaart Marijnen, eens de minister-president die de achting van het volk verdiende, nu hij als burgemeester het opperhoofd van de politie is? Er was geen aanleiding voor nadere maatregelen, de politie was opgetreden zoals de situatie het vereiste, en die ene agent die wellicht te ver was gegaan, had inmiddels uit eigen beweging ontslag genomen bij de politie. Nou, denk je dan, dat is tenminste iets. Maar haastig voegt de burgemeester en ex-premier er aan toe, dat dit ontslag geheel los stond van de Antillenhuisrellen, want we mochten eens denken dat hij zijn politie de hand niet door dik en door dun boven het hoofd zou houden!

Op zon moment is Marijnen een slechte burgemeester, en een teleurstellende ex-premier. Als ook Ernst Happel zijn spelers (Piet Romeijn!) duidelijk diskwalificeert als zij de scheidsrechter beledigen en in discipline te kort zijn geschoten, dan zie ik niet in waarom een burgemeester, wiens band met zijn ondergeschikte politieagenten (die ook zoveel groter in getal zijn dan de eerste-el f talspelers van Feijenoord) toch aanzienlijk losser is dan die van de trainer met zijn spelers, niet even veel fatsoen en moed zou kunnen opbrengen om falende politieagenten te diskwalificeren. Als je de duizenden veroordelingen van protesterende en demonstrerende jongeren vergelijkt met de vergoelijkingen van het politieoptreden, krijg je de indruk dat de politie als enige groepering in Nederland uit louter Indische mystici bestaat.

Koersdaling werkte als sneeuwbal

(Van een correspondent) GENèVE, 11 mei — De Investors Overseas Services (TOS) waarin ruim. één miljoen beleggers 8 miljard gulden hebben gestoken krijgt een nieuwe levenskans. Twee topmannen van de in een vertrouwenscrisis verkerende lOS hebben zaterdag besloten hun mandaat ter beschikking te stellen. De belangrijkste is Bernard Cornfeld (Bemie voor zijn vrienden), de oprichter van de wereldomvattende lOS. Cornfeld was voorzitter van de raad van beheer. Hij wordt voorlopig opgevolgd door sir Eric Wyndham White, ex-voorzitter van de GATT (algemene overeenkomst voor tarieven en handel). De andere afgetreden topman is Edward M. Cowett, president van de lOS Itd, de moedermaatschappij van de lOS-organisatie- Hij wordt opgevolgd door Richard Hammerman, de i lOS-topman, die de afgelopen weken een „crisiscomité" leidde om de lOS uit de puree te halen.

De afjgelopen weken zijn de koersen van de lOS-fondsen op de internationale effectenbeurzen zeer scherp gedaald. Naar de beurswaarde gemeten zijn er miljoenenverliezen geleden. Een ware venkoopgolf kwam er na iedere daling. In de lOS hebben vooral kleine beleggers, merendeels in Europa, hun spaarcenten gestoken.

Geruchten wilden dat de lOS met enorme kastekorten zat, Cornfeld en de zijnen bezwoeren elk gerucht. Ook de Duitse regering stelde een onderzoek in. Het antwoord van de regering was positief, maar het vertrouwen van de beleggers kwam niet terug.

BERNARD CORNFELD

(Van onze verslaggevers)

AMSTERDAM, 11 mei — De beurswaarde van de op Amsterdamse effectenbeurs verhandelde aandelen is in april ruim 3 miljard gulden gedaald. Als gevolg van de aanhoudende en stevige koersteruggang liep de waarde van de officieel genoteerde aandelen met 3.101 miljoen gulden omlaag naar 41.976 miljoen gulden. Een jaar geleden — eind april 1969 — stond de beurswaarde nog boven de 50 miljard gulden.

Met uitzondering van rubriek bankkrediet en verzekeringswezen (waarvan de koerswaarde toenam) hebben alle andere sectoren een koersval] te zien gegeven. Na Koninklijke Olie en Riolinoo staat Vredestein op de derde plaats in de ranglijst van fondsen met de grootste omzeilen. Es- werd in april vooi" nie: minder dan 18.1 miljoen gulden nominaal omgezet. Dat is naigenoeg even veel als het gehele aandelenkapitaal dat 18.3 miljoen gulden beloopt. De grote belangstelling' houdt zoals bekend verband met het fusiegevecht, dat Goodyear en Goodïich om Vredestein leveren.

(Van onze correspondent)

EINDHOVEN, 11 mei. — Enkele arbeiders hebben zaterdag in een riviertje in het Eindhovense sportpark het stoffelijk overschot gevonden van de driejarige Julia Deveny uit Aalst- Waalre. Het kindje werd al enkele weken vermist. *

De persattaché van de Russische ambassade, Boris Netrebski, zal worden uitgewezen. Dat spijt me, het leek me wel een aardige man. Toen ik drie maanden geleden even naar Moskou moest voor een reportage, heb ik hem ontmoet, in Hilton Amsterdam, waar hij toch moest zijn om aanwezig te zijn bij het afscheid van een hoge partijfunctionaris van de Geïllustreerde Pers. We hadden in de hal afgesproken, ik wist niet hoe hij er uit zag en hij wist niet hoe ik er uit zag, dus toen ik een tijdje daar zat en aan de overkant een Russisch uitziend iemand ook doelloos zag zitten, ben ik naar hem toegestapt en heb hem gevraagd of hij de heer Netrebski was uit Den Haag. Nee, zei die Amerikaan. Toen kwam er iemand met een bontmuts binnen, dat bleek een Nederlander, die echter wel toegaf die bontmuts in Leningrad te hebben gekocht. Kort daarna kwam Netrebski zelf, en wie nu mocht denken dat hij er uitzag als een Amsterdamse provo (terwille van het tegeneffect) moet ik teleurstellen, want hij zag er precies uit als een Rus.

We praatten in het Engels, pas later, door de telefoon, bleek me dat hij in de vijf maanden die hij toen in Nederland geweest moet zijn. al heel aardig Nederlands had geleerd. Dat maakt de kleine tragiek van zijn uitwijzing (klein vergeleken met de tienduizenden gevangenen van het regime waar ook Netrebski een vertegenwoordiger van Is), toch wel wat schrijnend, want hoewel kennis van een taal nooit weg is, zal hij er in zijn verdere leven weinig meer aan hebben. Bovendien is het natuurlijk zuur als je, na net wat gewend te zijn in een vreemd land dat zoveel voordelen biedt boven je eigen land, .en waarin je van plan was je functie zo waar mogelijk te maken (de Nederlandse attachés die bijvoorbeeld in Oosteui opese landen hun best doen de taal te leren zijn hoogst zeldzaam, bovendien heeft hij ons, Ed van der Elsken en mij, voor Russische begrippen snel en adequaat geholpen), nogal hardhandig wordt uitgewezen.

Hoho, tuttut, roept u nu, wat zullen we nu hebben, wat heb ik nou aan mijn fiets hangen, die Netrebski en die Charovatov zijn toch betrapt op spionage?! Schrijft De Telegraaf niet met grote letters boven een artikel: „Russen bleken slechte gasten" en: „Koude douche voor .spionnenredders'," wat dan niet op het gedrag van Boris Netrebski en Charovatov blijkt te slaan nadat zij gastvrij onthaal hadden gevonden in een boerderij vlak bij de plaats waar hun auto door de gladheid in de Hoofdvaart reed bij Hoofddorp, maar op het feit dat achteraf gebleken was dat beide Russen Bespioneerd hadden. In de opgetakelde auto immers bevonden zich Landkaarten waarop geheime objecten stonden aangegeven.

Om de waarheid te zeggen, geloof ik niets van die kaarten. Ik geloof niet dat Russen, die zoveel ervaring hebben met geheime politie en met het schaduwen van buitenlanders (toen Netrebski zo attent was me na terugkomst uit Moskou nog even te bellen om te vragen of alles naar wens verlopen was, heb ik hem gezegd dat ik het een heel interessante belevenis had gevonden, en dat het alleen jammer was dat we de laatste twee dagen continu gevolgd waren; waarop hij even bedremmeld stilviel), gebrandmerkte kaarten los in hun auto laten liggen, want zij zullen niet anders verwachten dan dat onze geheime politie elke mogelijkheid te baat zal nemen, om met een geheime sleutel hun auto te openen als ze even weg zijn. En zouden zulke getrainde Russen, die zich eigenhandig uit hun auto bevrijdden, de tegenwoordigheid van geest niet hebben gehad eerst nog even de gevaarlijke landkaarten mee te grissen? Toen enige maanden geleden de bekende slavist prof. dr Karel van het Reve, om precies te zijn op 22 januari,

eveneens dooi' de gladheid in Leiden in het ** $ Rapenburg reed met zijn auto, had hij toch ook d woordigheid van geest eerst naar de het droge te zwaaien, vervolgens zijn belangd pieren in zijn zak te stoppen, zijn tas aan te reikefl'

uit de zinkende auto te stappen. En is het niet merkwaardig, dat het bijna drie moest duren, voordat de aantekeningen op de de uitwijzing van Netrebski en Charovatov zegt Van het Reve, „vergeet niet dat zon kaart && tijd nodig heeft om te drogen". Hij wou die kaar1 jl eens afgedrukt zien in de kranten, dat leek hei"1 A teressant, en kwaad zou het toch niet meer kunnf A de Russen, en wij ook eindelijk, weten nu, dat d lemmermeer vol ligt met kernwapenopslagpla las ook tot mijn verbazing dat op die kaart Sch getekend stond", zei Van het Reve nog, „meestal * er al opgezet door de kaartmakers zelf". i Ik heb Boris Netrebski zelf ook nog even te zeggen dat ik het jammer vond dat hij weg #\Jrt was een provocatie, zei hij, die hij meende *e, A wijten aan het feit, dat'hij goede contacten h*%l op te bouwen met de Nederlandse pers, waardo°r«j aantal positieve artikelen over de Sovjet-Unie &yn derlandse kranten waren verschenen. Wat die *\A betreft, zei hij: „Die auto ging elke week naar om nagekeken te worden, en die kaarten hebben e gewoon in gelegen." Ik wil met dit alles natuurlijk geenszins J| Russen niet zouden spioneren, althans niet iedere tuig die zij, toevallig of met speurzin, te wete° n naar Moskou zouden doorgeven. Dat is voor iede~ sisehe diplomaat op zijn minst een nevenfum het ook voor iedere Amerikaanse diplomaat op ÈPyA een nevenfunctie is, en voor iedere Nederlandse d>P. r ap zijn minst een plicht tegenover het vaderls'lj' landkaartenaffaire geloof ik niet erg, hooguit v. nemen dat de BVD. niet de gooehemste instan' aerland, het nuttig en noodzakelijk achtte een man als Netrebski, die nota bene in vijf maande11 / aardig Nederlands sprak, het land uit te zetten, "*/ het potentiële gevaar van spionage, en in ieder £cV nuttig effect van zijn goede relaties met de Neder<( pers, die tot een positievere meningsvorming "ƒ Sovjet-Unie zouden kunnen leiden, in de kiem £e souden worden. Maar is dat fair play binnen de krasse spelregel* i diplomatie? Is het bovendien verstandig? De len hoogstwaarschijnlijk represaillemaatregelen neJ*j' 9 Vederlandse diplomaat kost het meer tijd en in de Sovjet-Unie in te werken dan het Rus kost zich in Nederland in te werken, dus -.«"V lijk is bij gelijk oversteken het Nederlandse verlieSJi)J dan het Russische. Aan de andere kant zit me" U' de Nederlandse ambassade in Moskou vol verwacöy Russische tegenmaatregelen af te wachten. Kort y is de „dienstplicht" van de diplomaten uit overwegingen van twee op drie jaar gebracht, en drl f' is een hele ruk voor een Nederlander in Mosk eerder je vandaar naar een andere post wordt ° J plaatst, hoe liever het de meesten is, dus met *ly zal nu iedereen daar zitten te duimen dat hij de is die zometeen wordt uitgewezen ...

SOESTERBERG, 11 mei (KNP) — Nederlandse missionarissen worden door Nederlandse ambtenaren minimalistisch behandeld, omdat deze ambtenaren de Algemene Bijstandswet te eng uitleggen. Deze klacht werd zaterdag geuit door mr J. van Gennip. directeur van het Centraal Missie Commissariaat. Hij sprak te Soesterberg op een bijeenkomst van missieprocurators in het kader van de Week voor de Nederlandse missionaris. .

Sedert de werking van het Solidariteitsfonds voor missionarissen-in-nood zijn er burgemeesters en ambtenaren van sociale zaken die menen, een beroep van een tijdelijk in Nederland verblijvende missionaris op de Algemene Bijstandswet te moeten afwijzen. Niet alleen interpreteren deze functionarissen de wet te eng, aldus

mr Van Gennip, zij geven van niet te begrijpen boe •> teitsfonds functioneert. Het U een „rampenfon* .j verlof zijnde Nederlandse sen die in ernstige moeiW»rrfi keien. Het fonds werkt aanvullend Anderzijds is het Commissariaat van naen*?' j derlandse katholieken hu" | niet goed verstaan als rii staan van de Algemene afleiden dat zij hun m' „« op-verlof in de steek kun». Mr Van Gennip: „Door oW\ tratie op de eigen Nederlsiwp lijke problematiek sluiten ™U de ogen voor de nieuwe I?

Een week lang Is Cornfeld, die de lOS in 1956 oprichtte onder druk gezet af te treden. Zaterdag heeft hij het hoofd gebogen. De weg is nu vrij om de lOS uit de impasse te halen. Er hebben zich al hulptroepen gemeld onder wie de International Investors Group en King Resources Company uit Denver in de Verenigde Staten.

Ook met Europeise bankiers wordt overleg gepleegd om eventueel een stevig belang in de lOS te nemen teneinde de kleine beleggers weer vertrouwen te geven. Vooral Hammerman wil het Europese financiële instellingen in zee gaan. omdat de meeste klanten van lOS in Europa wonen.

Hoe ernstig de situatie bij de lOS was geworden blijkt wel uit het feit, dat de presidenten van de Centrale banken in Europa bet afgelopen weekeinde in Bazel tijdens een bijeenkomst aandacht aan de kwestie lOS hebben geschonken.

Trouwens ook de vertrouwenscrisis in Wall Street was er onderwerp van gesprek. De spiraal van koersdalingen van de lOS doet heel sterk denken aan de krach in 1929 op de Newyorkse effectenbeurs. De lOS kende hetzelfde sneeuwbaleffect van verkopen en koersdalingen.

Cornfeld ontdekte in 1956, dat Europa een braak terrein was w-at beleggingen van kleine luiden betreft. Hij begon een nogal agressieve huis-aanhuis-verkoop van beleggingsfondsen. Ondanks de felle kritiek had hij enorm succes. De lOS groeide krachtig. Ook het privé-vermogen van Cornfeld, dat meer dan 500 miljoen gulden beliep. Cornfeld — vrijgezel — luidde, overdonderd door het succes, een playboyleven, maar vergat niet zijn zestienduizend verkopers en agenten te doordringen van de noodzaak de lOS nog groter te maken.

Cornfeld heeft het spel verloren. De vertouwenscrisis die uitbrak, kon hij niet bezweren. Anderen zullen de lOS nu moeten helpen uit de impasse te komen.

ROTTERDAM, 11 mei (ANP) — De Holland-Amerika Lijn te Rotterdam, de Koninklijke Nederlandse Stoomboot-Maatschappij te Amsterdam en The Royal Mail Eines i_ Londen hebben besloten hun bestaande diensten tussen continentale havens in Londen enerzijds en de Panamakanaalzone en de westkust van Centraal-Amerika anderzijds gezamenlijk te gaan uitvoeren. De samenwerking tussen de rederijen zal in de tweede helft van deze maand van kracht worden. De dienst wordt uitgevoerd ouder de naam Central America Service (CAS).

In dit vaargebied was reeds samenwerking tussen HAL en Royal Mail Lines. De HAL zet op deze dienst in hoofdzaak gecharterde tonnage in. Het resultaat over 1969 was hoger dan in voorafgaande jaren. Men had echter te kampen met hogere land- en loskosten en stijgende prijzen op de chartermarkt.

Een probleem bij dit transatlantische vaargebied is het volume thuiskomende verkeer. Dit blijft in de regel ver achter bij het uitgaande, zodat de vulling der thuisvaxende schepen te wensen over laat.

(Van onze verslaggever)

AMSTERDAM. 11 mei. — De voortsluipende geldontwaarding kan voor mensen die zich daartegen niet kunnen dekken bijzonder nare gevolgen hebben. Er zou daarom moeten worden geprobeerd om via een bepaalde indexering ook de kleine spaarder een koopkracht-garantie te bieden.

Deze gedachte wordt door drs. J. Morreau nader uitgewerkt in het blad van, het Nederlands Instituut voor het Bank- en Effectenbedrijf. „De geldwaardesohommelingen blijken momenteel gemiddeld over een niet te lange periode niet te compenseren; de inflatie heeft een volstrekt onredelijke en onrechtvaardige invloed op de inkomens en vermogensverhoudingen, zo schrijft hij . Drs. Morreau meent dat indexatie van tegoeden bij handelsbanken, giro-instellingen, spaarbanken gewenst kan zijn, bijvoorbeeld als de overheid grote bedragen aan :ndexleningen uitgeeft, waardoor toevertrouwde gelden van de banken worden weggetrokken en in obligaties worden omgezet. Ook kunnen stemmen opgaan, die betogen, dat, terwijl indexatie in andere sectoren van de economie min of meer aanvaard wordt, de sociale rechtvaardigheid eist dat eveneens de kleine spaarder, die veeleer een tegoed bij de spaarbank aanhoudt en niet gemakkelijk zelf tot aankoop van ixtdexobligaties zal overgaan, een koopkrachtgarantie krijgt.

WINSCHOTEN, 11 mei — Vijftien van de zestien melkrijders van de Coöperatieve Zuivelfabriekencombinatie Oost-Groningen te Winschoten hebben hun contract met de fabriek opgezegd en zullen begin juni bet melktransport van boerderij naar fabriek stoppen. Enkele weken geleden brak bij de me Ik transporteurs een conflict uit na het ontslag van een van hen. Zy riepen een loyaliteitsstaking uit en weigerden de bussen met ruim 100 duizend liter melk bü de fabriek te lossen.

Directie en dagelijks bestuur van de fabriek weigerden bij hun gesprek met de meVkrijders de vakorganisatie van de transporteurs Door Eendracht Sterk (DES) toe te laten. De rijders trokken zich toen terug en verklaarden, dat ze zich vanaf 7 mei jongstleden niet meer contractueel verbonden voelen met de fabriek.