Vcraeeïdering van bevolking, aanvoer' van arbeiders nnt vrouwen en kinderen onder contracten, zoo els mea thsne algemeen dat een en ander met het woord ^fmiaigraUe" uitdrukt, daarin 1'gt nia" onze msening het meeat afdoend redmiddel voor de kolonie Suriname. Daarop bleven wij vooral aandrisgen, zoo als wij hst nog ia ons vorig nummer hebben gedaan, Maar in dat zelfde i ummer hebben wij ook neg andere maatregelen, verbetering in post- en tslegraafverkaer, aanbevolen. Niet# willen wil afwijzen wat tot opburicg der kolonie wrrdt aan da hand gageven. En vraagt men hulp vsn de» Staat, voor hetgeen naar strenge begrippen buiten het gebied ras Skatululp ligt, dan laten wy het opwerpen vsn dia exceptie aan anderen over. Wij kunnen ons, ea zullen ons sotas mosten, ott houden van het ondersteun en van een beroep op 's Kijk» schatkist; mik een beroep te bati:)jden, hiertoe achten wij ons, immers als mede-arbe?deado in dit weekblad, ouverplicht. Nu is er, buiten en neven* do immigratie, e3n middel tot verbetering van Sarinsm.'s toesiand ter sprakegebracht, 't welk omes inziens in allo opzichten aanbevelirg ver-, djen'", omdat het s rookt met de duidelQlste leasen der ttaathuiiheudkucde, en waar het ia werkirg werd gebracht de beste urkemtten heelt geleverd. Da' m : ddel wordt in hei opschrift van dit opstel genoemd, Mat g»oote ingenomenheid thden vrij bet aageprezsn in een dezer dagen bjj Blikjesn en Sartoriu» te Am.terdsm verlorenen brochure ö . totu /. r„ \ir t ,' i 'j j: i getiteld; „ Sjüi.v'ahe coor Ch M, Fkaissinbt , hoofd direnteur ^der Surinatmeehe B«nk." De strekk : ng van dï<; boekje wordt door den tchrjjver cp bladz, 22 aitlu? opgegeven. w Het doel vsn dit geschrift is geweest ta bstoorens juöat da oplassisg vaa bet Suriaaamsche vraagstuk alleen „te vinden i« in vermeerdering der kolosi.la produs'.ie: „dat deze vermeerdsring slierserat most gezocht worden ^in uitbreiding van da suikerteelt; dat deze uitbreiding „snelst, zuinigas weekblad vaa 12 N v y;mbsr 1875 gegeven, van A. Kapplbe's artikelen „Uebsr dia Iasel Guadeloupe" in bet n Ausland" p. 651—656 en 688~692, en vervo'gens da ook in ons blad (4 en 11 Aug. 1876) bseproken Nota van Mr. A. J. van Emden , overgelegd b{j het voorloopig verslag der Koloninh Statan van Suriname over da bogrooting vojr IS77. Djza noïa moest atrekkan ten betooge dat da auikarculiuur voor de algemeone wclvamt van Sari&^ma onmisbaar is, ea de m ddelm aan te wijzen omdoa bou^ van dat product in stand te houden en uit te breiden. Het dada van da door den heer van Fmdsn voorgedragen middelen wai de oprichting van centraalfahriehen. „Tot dus verre" ichiijft Mr. A. J. van Emden „ie de „planter tevens fabriekant; dcor da oprichting van csntra»l „fabriekan zal da voor een goedkoops p cductio zoo noad„Zikeljjke verdeeliny van den arbeid worden tot siand gebracht. Wa' voor da verechillonda eigenaren vaa tu'kjr„planteges onmogelijk is, zal hierdoor mogelijk worde?. „De besttt m&chiserien zullea bfj de bereiding van de tuiker „worden aangewend. Hierdoor zal, vaa dezelfde hocTe3l «beid riet, meer en betere suiker verkregen worden ^sn thanï „het geval is. Hierdoor zuilen bovendien do kosten van bereiding aanmetkelijk verminderen; ia de eerste plaats om„dat veel handen-nbrnd-— da duurste van allen —> zal worden „bespaard} ia da tweede plaats omdat de bsreiding vaa „b. v. 10,000,000 kilogram suiker in ééi fabriek, cp lange „na niet twintig reaal zoo veel kost als da bereiding van „diezelfde hoeveelheid in twintig fabriekea Het (grootste „bezwaar tegea de iu ke.tuUuu.rin deze koknis z"n do grnote „kosten aan de exploitatie vaa ten suikerplantage verbonden. „Die groo+e koitbjarlmd nu wordt voor oen goed gedeelte ver» „ooïitsuiki üüor de fabriek. Wo/dt de planter ontberen va? „de verpliehtmg om ïQu riet zelf te malen en het riaieap „»ot suiker te bereiden, dan zal do euikerpro-'utlta t„groote vlucht nemen; dan zuilen velen die 'hans, doar t,j„brek aan kapitaal, niet aaa het bouwsa vac suikerriet „kunnen denken, zich daarop toaleggen; dan zal de ru'ker„productie in ve'e opzichten de algemeen meait gezochte „zijn," M«n ziet, de hasr Fbaissinbt heeft hier geen zwekka «mtonteit ut d 6 n aim genomen. Ware, 100 als oa« per.
reïtralf'sstie vf,n ilöïrë wfl.eaiis weni het fabriekwerk in egeï geworpen, Sniinama niet uitvoerbaar, de hr-<-r van Fmdsn ïcu die zeker riet hebben aacbevolan. Msar integer de -1, bij de z<»o oven u't oa'a ontleende t.rpiimenten heeft hjj er nog meerdere t.* voBgen. Hjj verwacht van de oprichting van centrarl fabrieker dal ook da eigenarrsn van cscao- an bsnannaiplantages zich tevens op den sn'kerbouw kunnen g"8T toelpggen. «Mna', wat vaa nog grooter heteekania ia, da B creolen-arbeiders zullen de gelegenheid bebben o«, vrffl „rrbaidw* ~ d. i. voi> (>?gan rekening werkende arboi» r dar» — bUjvands, zich op b?t varbonwsn van een stapel.product toi te leggen. Zti znlVn toch, op de in cuitivat'B ^ïtjnda plaotagei), ov-"vloedig iog»pilderd lsnd mf'i 'J „zozdar woiins ia buur kunnen krijgen r,m wt>!>r „esgan rekening to b-plaite-i, vior een gadeel'e m^t asrd„vruchten tot onderhoud van r.ich zelf en van hun get'n, M en voor een ander srelaalta, m »t sa fcerriat dat zij »*n „de ^ent^ralfabriek sultan veTkoopen." To;n da hesr Mr, A. J. van Emden rtJn nota sch'opf, bad zicb da suiksrmarkt coï-niet vsrSatsrd. Hoa vaal atarker klamman zin rjdenon niat, nu de verboorde p*Jj;sn vojr dan riatplantar zoowel sla voor den f«briakaat p'unjtip'er vooruitzichten openen. Da besr F katssinet heeft dan osk terecht gemaandi ta midden van da hedandsa^sahe wiweliug van irndBc\tei! over hetgeen vo tr Surinama te doan valt, de oprVhtir? van c ntr.-la suikarfobrisken oüdir do publiska ?,indacht te moeten brengen. WfJ zien in dit middel mii b!j uitatak gezonde hervorminerg, dan heeft ouzo atjverheid allakans dat stj het vooitrdfsltjk arbeidsveld 'i weik \ da Suiiaiiamrohe suiVerb«w«king voor alle grsote ijzaretsbliseeïs enten opleveren kan, zal zien ten bata komen var? | hsar 0IQ werk «nektende Duitwhe coicarrenten. Men wakel Het ontbreekt ia Surinarae Eiet aaa Duitschers, dia bun r^latien in Europa ia het leven boulan, ea terwijl da heer Fsatsi N it zijn ook in ons oog hoogst wenecheHjka zaak bij Kegesring en SSatea-gsneraal tracht te doen ingang vinden, kan hfl zich t«i avoad of mo'gsn verrast vinden do9r een Duvieeh of E jgelsih cf Eranioh bericlit dat een buitenlandtche vensoofsehap ham, miar tegelijk o-.n de industrie hier te lande, bet werk voor Surinnm® uit da handen genomen heeft.
"UIT BUITENLANDSCHE BLADEN. Centralisatie van Suikerfabrieken in Suriname.". "De locomotief". Samarang, 1877/04/28 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 17-01-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000204510:mpeg21:p002
"De locomotief". Samarang, 1877/04/28 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 17-01-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000204510:mpeg21:p002
door tea corrcepcndent van da Locomotief. 's Gsavbkhase, 15 Maart 1877.
De gewishtigsta tij ling der laatsïo dagen is onïetwflLld de dood van D\ Liüdo , den ia oost en weat lekesden oudsn heer Smïis, Min'sters, renteniers, gauntei en hoof lof/iclereu zjja altijd ts viadea en t*. vervacgen, maar humoristen ea geestige schrijvers blijven zaidzaam ah bloai&nde aloës. Dazen kan mtn niet kweeken; zij komsn op, waar s iemand za verwacht iisti, bloaion ea verspreiden overal genot, en sterven; hun gaeat is, h&la&s, in m?.nnsl{jke nock vrouwelijke linie erfelijk. Zoo ia het ook met Lindo . Al zweeg hij in da lsstete jarea, ea wijdde zijn krashïen aaa hst onderwijs, toch werd zijn tegenwoordigheid, sjja geest cn invloed in menigea kring gewaardeerd, en bieren do vruchten van zij j vernuft steeds voor velsj esa heerl^'-'e ontspanning. Lodewjjk Mdldeli aan sjja graf en öekaud Kbllek ia de Arnhemsche Courant hebben hst kïo jaist resagd, dat I/reno's edel hart an fijn gevoel sóódayig uit zQn gasshriftan spreken, dat !.e'fs waar da Sitiri'm» hekelde ea spotte, toch altijd 't goeds 1'a.t d;a ccherpan trek zocht te verzachten, Lindd haait ontzaglijk veel gewsrkt, niet het minst in deu tijd tosa hij da Nedercandsche Spectator oprichtte en dien drie ji;ar bijna geheel 'alleea echreef. Destijds wooada hij nabij Breaa, op den weg naar Prinsenhaga in da woning dia vroigfr sla de utspanniog De Bloemkool iaderaa Bredattasr soo goed bakend w s. De kunstschilder ScaMiDX ÜHAN8 bad zien tonn opzeUtlfjk ta Breda gevestigd, cm tla vas.t teeka?;aaif da Speclatar te ilincrartoe het in't lastigst dilemma. Eren als in Molière'» Mariae.e fcrcé Profeb.'or M.rphnrin^ jr iet het owakeerd, „rf van bat profestor Parcace beweert, zoo .{.at het ook hier: Wat de ' e»n mooi vindt, keurt f 1 ® srderten sterkste pf. Ov-* h t algemeen ie de VernpcHi^etccnel critiek r *r het Vaderland, door den heer Loifelt gstchre'ni verr^wee de b»*te. Loffeit »t«lt zijn eirchen hoog msa" bi is ocsarfdig ca motiveert zijn eordeel.
Van bet rrt'onsal 'oorerf »•» d, cpera is ^ o^^ j zoo ger'nf, dat men zrfjs wbcw *,.« Hij^p. P P ; ore-» Vreft b"zordF- rures m»t 1-»sr Te'iie Mmr-'ér m darmen, r# Ml e Am'irs, d- 5» brida rtulke^ dn liocfiro^ vervult, weet met bsrr rT ,v»" rroxi rasd. S!*l rji e'nde vsn baar camr.anne téitra 7 e t. Ml'e. Ahmaui ) aiapelooze naeb^an frfitint te Vos'cn. Knn^t zonder natver of wanguist b»?taai nV, nrar 't'c'hünt A ftiVO da gevierd* ee-nts zansr'^es», to"t e*n "*m vm krirtal <"n een voordracht rils di F j ?(tan di> 't H^ltaiuja Hrfr-n, mV niettemin dat feu sacré 't velk da kleine ''ertelf. Mtdec ci sslle Ambra bsr't. At.naüp gevoelt dit wel'ieht, en kso nu Ambrn niet duldef. Da fieie e'rste ranyercaïe moi»t dar onk, toea m«n b88 , • raorsteide, b»'t vo!c?» r d i'or t« bl^'ve-, als cers'n vcor^aardn geïtell b.bb-n dat Amhre in elk geval verwijderd werd! De heersn Narera en dsmea N"er»re"en. d ! e tan voordeels v«n do bavrijding Voa^er zwa*t« b'Oi's en zu^j-'S aentorig komen zingen, sin óók vrf hoog in bun eifc'" ( e r . Althans toar» da Hfnbnttera te Zaist hen nitnoodigden, hun scbilderai htigen rfildzaïfr aldaar te doen baoren, verklaarden d« z*arte za^ge^s zich daartoe bere d, mitï men hm 600 gilden verzekerde. Dit i« zekrr nost al ▼eaieitcbeTd van (raaif pelgrims, die voar een liofdsdig doel da wereld door ! iekkep.
M/bie Sehbaoh , de groots* tooneelspelereïse ia wet die kwaa. niet bebabt, Eanvondig ra bescheiden, laefi zfl voor h?ar ku^«t en alle dia brar nu in Amsterdam v-rèr zigai optreden, kunnen peet 1 woonden vinden cm de icni?boid en volkcm«nbeid vv> haar spel ta kenschetsen. T-e Couranten vartellen er bij dat SsTBicn onza Toonerfsc'icl ta Anst-rdam baroebt en alle? voo'trefF -lijk gevonden ja zelf verklaard heeft, dat mes i?. Duittcblaad zulk ean uit» muut-cde inrichtinc: niet bszat. Ya' ii'>edc!ijk heeft de tiener nde Skübacti zich aan vleian-l woord ovar dio school laten ontvallen; d'<: is door e°n belancjlebbasda opgeraapt, onder een vertrrootdai gelegd en aldus een licbtgeloovig reporter orgadrongen, Dergdöka attesten van volmaaktheid,, do?» Puitenlacdara uit gereikt, moaten niet ernstig worden op?.'Vfu: man kcht, hui jt voor 'i complimon'je, en dsarcreê uit. 't Gaat er mcê als mat da verkkring *«n de Franscke commiswe, die da inriehtirg onzar «poorwagan kwam zien en «l!a« vcortreff-DJk vond. Toen d« Camaïssia eoltter ia Fraiikrij ; tf.rag waried z^ in busr Memorie hat Franrcli gouvernement ten stellig, ta ei, het, bahaar dor spoorwagen ginds naw hst cn a in ta richten» Als man die loffuit'n^ei niet naar haar wezecJijke waarde schat, raakt man op een verkeerden wa^. Zoo is het ook met ons koainklijk kabinet van schild'; rijen. Al p'ijst men terecht den ij? r en de liefde ws'a?' da bastuu^darea dezer ve*tïmali»g liasr trachten uit to breidea en hater In ta richten, men moot draroni rimm-jr nalaten op 't stichten v*n een nieuw, doelmatig gebouw te blijven aaidringan. Sedart gisteren És do Verz^mslV; wedar ras portrettfnzaal ïflker gawordsn. Tal van histoniecha bseitanissea, dia missOiiipn movï waards sli portret dan al* kunstwerk besitten, waren cp roidarlicga w|jte Lior ea dsrr tu^schar schilderijen geptaatst, verzuchttaa op do rol '-ra of hiag^n zoo hoog,, dat alleen da «choocmar-ksters ééas in 'i ja :r da faciëa wedarBïgen. Dit alles is eu veranderd. Dank der batere r.or; vsn hat tegtwwoordig bestuur beeft mra nu al dia msikwaard-'ge portretten in een afzonderlijk v v'rak bijeengebracht en goed geplaatst. Yan den grondlegter ocser vrijheid af, tot Wxllsm IY toe, kan men er de porketten van hat huis van O. au ja aamo'aouwaa, om-iagd door zee/oogSanen veHoverstên, die Oraoje's planntn zoo krachtdadig bielpen uitvoeren. Het Mauritóms, vaar we na vertoeven, brengt ma zoo dicht bij bat Binnenhof, dat man er bij a de amenciemnotarissen n ? et kurdij; geneeg oa z?l iader toakomst g eandidaat-no! aria eerst eens drie ef vier jaar maaien siudsaren ? Or.naodigo, kostbare oinhsal, dien de kamer zaker nocit gaedkeurt, ea die nioimer door d n vesstaadigan. Minister van LyndeS ", had moeten zijn vüorgssteld.
"Haagsche Pick-Nick.". "De locomotief". Samarang, 1877/04/28 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 17-01-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000204510:mpeg21:p002
In do 4 voomgaaada brieven bas prak ik eoiga vkeschetetda plas tea en deelde ik u vüi desa ecsnsga geschiedkuniige bijzoaderbedtn meda. Ik cntlea.nde ze a»n HooKtu, dis za oss g:;f in ean redavaering, eenlgon tijd voor 't verschijnen van Dakwin's boek over vlaetohatenda plasten, uitgesproken. Hooker ha ft echter niet ai)ea« de historische feiten opgezameld, Lij heeft ook proevan g>noman; in ijja spacch deelde btj za mede, tegelijk met da resultaten, dio hij uit zjjn proefnemingen mcande to moge^ efleiue i. Hos iateressaat deze ook 2^n s ala mea kennis gemaakt he«fj '( bovosgacoami werk vaa Dauwin , kaa msa za (er zijde stellen; deza ^ b3 ^' s (i ® ® attk veel omvangrijker behandeld, veel mser prosvea geaomaa en ^°at iot dazalfde conclusies, cis Hookek me'nde te mogen vas'steliaa. 1 Ia plaats du» dat ik u 't slot van Hookee's redsvoericg mededeel, behandel ik liever eeaigs puaten uit Dakwin's boek. dan gene, blijkt reeds dtdjl^k, al» mea de titels vaa de Dat desa zija oiderwerp vesl uitvoaiiger bóhandrfd heefs
Meer drn de heift vsn zt'n war» is g' ll ï (i "~- a 00 D:osera r o t un d i f o H-. en men zon haast kunnen z,gg,n, zoov-el | letters tl. Hookeh veer da beschrijving van deze plaJ .. da beschrijving van deze «la 1 1 gebruikt, *flo vee' pegina « i'AawiN. Deze vargt fijn madedeelingen met die pl&rt aan. In j >i e(5r8 te hoofdstuk gesft hij een voo^loopiga echeta van da «huciuur der Waden en de wij*-» waarop zQ iatectau vaneen. De b'aclee *Ün gewooniijk usw breed dan tang; de bftvenvlakten z?n van baren cfb.tar gezegd stalen voorrieii, dia klieven (da vroege; genomde K e »^ ld ;^ he _7^ ® klioren k. ' vor.rt'ea zijn van een klaveti^e stof, welke stof ic do zo? 1 riiwteit rn w-ardoor aan deze plsnt de poetitch? naam v*o Z«..r ed«uw tte?w> k Het rac^en tm » ics ctin perebwdt, dcor dat f"e s ( etan eich naar 't middi-.ltte sr^rfta van 't blrd ombuigen, als een gcdeele van 't blrd dcc* rrn irfect wordt asr^era kt, terwijl do kleverigs stof d'e d r klieren afichoidt, 't insect aan 't blad a's 't wb?o ^aftlijmt. Daar ds plrnt 't nseesto voedsel cp deze wtJfa Vrfg^, z^'n ba.ar wo'tols in den regel zear wsi» n'g or.iw'kkeld en kan ze laven cp plsatten, wsar weinig nrdere planten dan mossen lun bertaan kunnen rakken. Eanigen tijd pa 'i o^bnifsn vtn de stele», gaan za weer te-ug raar bun corsprcnkelijken stand, terwijl da klieren onder desa torugwasrtec'ie bewegïrg weitig of in't geheel geen ktaveri e atof cf:ehei(!den. Do;n za dit weer, dan zijn ce ststan weer sesoifikt om n fanc'10 'e treden, d. w. z, cm ta buigen. Be^ir* da een of a v dere st?al op 't midden geplaatst, z'cb cm te burgen, dan velden al spoedig de sndrrar. eerft de niibfi'^rden en dsn da al verd«r var» wtjderde», — ztin e'ndeltjk r 1 de s'elan cmgeboga?, c'an be f 't blad vea'sl «len vorm ven oen doo«ja. Uit het 2'le hocfdjtuV blijkt, dit dia rlijke staf, op da blaüan g-li^l, «ea vaal eaeliaro ea kfachtiger ombu^gtag verMTziikt d>.n anorganiiahe atoffai van dazelfva grootta, oak blijven da ft dan veel langer oai gebogen, wa^n^er zij ro a ^onde f'offan «as'houder, danzu'ko licbamep, dia deia miafei. Uit ena groot a-.stal proevan is 't Daewin geblaken, dat hos klein de voorwarpen o ik waren, dia Lij op de kl'eTei legde, er steels een ombuiging van de duntb^j behooranda stelen plaats bad, raits 't or op neergelegde voorwerp do klieren ra-.Vte, dun door da kleveriga stof hcandrwg. Gebaurda dit niet, zonk 't lichaampje dat door da afzondering van de klieren been, d«a hsd 0? geen bawB»isg j.tants. (Hjj imakta 0 a. gabrtiik van een stukja hssr, «*aï 0 000822 m g, woog). E• akte hij een klier aan, dan volgde er alleen daa bawegirg, tls dit 8 of 4 maal z - er snal, b. v. binnen 1 zecanderchtor el kat der gaiohiedde; ee^ aanraking 1 of 2 maal veroorzaak'e ge^n bsweging; ook niet, wanneer man mtt la g ro tuasc'aanpoozaa dit harliaalda ma'>en dead. Dat dit zier nuttig voor de plant is behoeft baast geen batoo?.
Eike regendr ppel, dia op de klier viel, zon anders toch aen biwesrio? vaa da stelen varoorzaken. Vaar oan aunrakiag van msadeï dan 1 seaosda s?j« da stelen ongavoali^ -»• voor een druk erjhter, haa klain ook, mits die stach^a 1 of moer secjndan voortduurt, zaar gevoelig. Dcardoor kunnen doze blad in zao gamskkel^'-J insscten vangen; sslfs ktaina muggas, wanneer zij ziek mat hua kleine pooten op de kliersa neerzetten, worden snal en zeker gevccgsn. In '4 valgenda hoafdstuk geaft Daevvin op, welke veraaderingon hij b^ dïombuinging ia 't inwendige gadselte tin da cellen) vsn da stekn opmarkto, tarwül ia 't 43e de iavloid waxdt nr^ 'ïaa-% welka vithoog f ng of verlagisg van mperrtuur cp de buiging van de bladan uitoafant. Da resultaten vr.a daa proevan, waaneer er druppels vsn vereebillenda s'ikstcf en niet stikstof houdenda organische vlooistoffea op da bla^rehijfsn wordsn gelegd, kan man vicdaa ia 't vota;oada hoofdstuk 5. Uit ullrn blijkt, dat de bladen, zondnr zich bij sa ooit te vergiwas, de al of niet tegenwoordigheid vn stii.s'cf ontdekkao. Eea afkooksel van «roane erwten en van
B^ verichiilande proeven baddan sommige ammoniak zouten een bewogiog van de stelen veroorzaakt. Daarom beslaat Darwin met verioailleade smmonisk zouten proeven ta nemen. Ia Hoofdstuk 7 deelt hij zc mede. 't Bleek hem, dat oitioaszure mm. da minste,phospho:zure «mm. (za ker door de aanwezigheid vaa phosphorusen riiktiof) de meeste werking u'.;o:f ndan. Terwijl een hoeveelheid koolzure mm., gelijk zijnde aan een gewicht vaa 0.0675 m. g., cp de klioran vaa 't middals'e gedeelte nog een baweging ia de uiterste ste giitstoifan roon "t dier en omgekrerd Eommigo giftaa voor 3 t dier maxktsn niat, dat *t bhd Btieif of letsel kreeg, ' Daar da klieren, wanie^r sij geprikkeld worden, eea zekeren invloed uitoef anea cp da nabij zijnde stalen (markbaar aan de beweging van de stelen en eea sterkere afscheiding van vochten dcor da klieren) echtta L'arwin het da moeite waa- d den invloed van aicaloidea en andere zelfstandigheden, die een krachtige werking op 't zcLUwstehel van de dieren uitoefenen, op da Dro * e r a njt to gasa. 't Bleek hsm, zoosi.s mta vindea kan ia Hoofdstuk 9, dat ntiychnine, nicotine evsn als voor de dieren, ook voor deza piant gif.en warei» teiwjjl z(j taten3 beweging ia do stelen veroarzaaktea, Blaauwjuur, een voor 't dier zoa giftige ttof, bracht een zaer krachtige buwegirg tot stand en maakte da klieran dadelijk zwait ea 't blad dood. P &i'entegen was 0. a. 't vocht van da brilslang (gift voor 't dier.) niet in 't minst schadelijk voor de Drosera, hoewel het een sterke ombuiging te weeg bracht. Niettegenstaande er s'oifaa z^n, die oj: de gezindheid en 't leven v*a de k op de klieiea vaa 't middelsta gedeelte gelegd, krach-ig ea raad Taa 't blad itoaden. Photphoi» '
zu>e smm. is ev nv phoiph. f ,mm Si cog Wc deed 't zelfde effret, al* de Uatstgemg, | noemde hoeveelheid van 8a !p, »». Terwtl 0 00445. m. g. .. kool., amm en 0,00257 m.g. Salp. amm weging bracht, waaT 't op petagd waa — deed 0 00000(528 1 koolz. smm. ea 0.C025Ï m.«c. Haip. smm. de ateel in baj m. gr pho»ph. smm. dït ook. Iets meer dus dan 3 millioïnste ?ïn ficn m -?- dat i» 8 billio^sta van ean K. (t. van jho»ph. kan esa V.weg'.ng in de steel veroorzaken, eea ba» weping, waarbij deze ean bo k vaa I8O0 ea maar b schrijft. Toen Darwxs had opgimsrkt, d .t da awm. zautan bowegitt^en tot etend brachten, glrg hjj daarna de uitwerking vsn vcr*chiller:de and «re zau^- n ea zu*aa oa. Z(ja proavea en uitkom tcn km non viadin in hoofdstuk 8. Hij onderzocht 51 verschillende zou'en en zuren—25 er vsn verocriaaktaa ees bewap'cg van da steler, &? overigen f»av«n niet dtf minste verandering in den «tand der stelen. Ttvena merkte Lij op, welke atoffan voor de bladen gifti ? en dat niet waren. 't Blaak hem, dat de meaete »sn da gift'ga st; ffan de klieren zwart maakten, en enkele [platiraahloride] fl;uw bleek. Diegift'gwaren vcor 't Drosera blad, wasteel, maar nog varder verspreiden, tersijl de aan dan ratd staands zulke lange steles habbaa, dat de iavloed zish ni&t Tj'.dsr dan alleen tot beneden toa uitbreidt. Ziehier eea kort overzicht van 'i geen Daswn oss ma> dedeetaover deDro s era rotundifcli a.Op een tal van vragen in hij oas 't antwoord schuidij gebleven. Zjo b. v.: waardoor geschiedt do beweging vaa de stelen en breidt de intloed vaE ds prikkeling ïicb uit? Dauwin berluit den ook maii te zeggen: ik heb ia 't voorafgaande eea ovarz'cht gogevaa van hetgean ik opmerkte taa opzichte vaa da struotua", biwegingea cinstitutie ea gtwooatea vaa de Dros. r o t u n d. — uit alias blfjki, hoe weiaig dit is in vergelijking vaa hetgeen nog oarerklaard ea oabaksnd blijft.
"Wetenschappelijke Brieven door een medewerker vaa de LOCOMOTIEF. V.". "De locomotief". Samarang, 1877/04/28 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 17-01-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000204510:mpeg21:p002
Ofider diea titel oatviagea wij dizeï dagon ean klein baekja ia 12a, met een vervolg, onder dei titels «Uitbrei* ding van het eerste honderdtal der vijfhonderd volzinnen." Do boekjes bevattea inderdaad slechts korte volzinnen, zooais de titel zagt, ea wel zonder den wis sten onderlagen s&msühaisg. Het eiosl var. dea schr^var is blijkens hat voorbericht: aaa da leerlingen het u'-weïkeu Sier zinnetjes over ta laten ea zoodoaade hun. pkantasie te oefaoep. Esrst dienen natuurlijk da zinnetjes verklaard to waruea.— De s«hr. asht desa mathods veel pracftac'ter, daa de tot nog toe gavalgda, om da leerlingen opstallen te laten m&kaa ovar 't geen hun pas verteld is door dsn oaderwijzax; dit laatste is „op dea duur eea ea?zedige oefeaing; met geleasde woorden en uitdrukkingen wordsn geleende denkbaa'sdsn teruggegeven." Da schr. wil da leerlisgan opwekken tot het leveren van eigen werk. Hat kemt ons voor, dat liet dankbeeld niet kwaad is. Het is dan zeker de bei'oei Dg vaa den schr. ztjn balkjes te daan dieaen tot toslichtirg van zijn dankbeeld. Wsnt hst spreekt van zelf, dat het ieder ond8 T wijzsr, die de badoeling begripsn heefc, niet moe lijk vallen zal naar bet bevsUIngsvermogen zijner leerlingen zalf volzinnen te badenken, die hem gazcaikt voorkomen.—
"ONZE LEESTAFEL. R. J. L. WEIJHENKE, Vijfhonderd volzinnen als aanleiding tot het maken van kleine opstellen. — Batavia, G. Kolff & Co. 1876.". "De locomotief". Samarang, 1877/04/28 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 17-01-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000204510:mpeg21:p002
—■ Oalangs vertrok eaa snalt eia uit Akea aaa* Keutaa omstieeks half dr'e uran op dea klarea dag, Njuwal Jka had mea Durea achteir dea rng of er oatsto^d braad ia esa der coupés. De zich d*aria bevindende rsitigers zachten niar oea koord of ander middel om de aaadarht vaa hat dienstdoend parsor.eei op het gevaar te vestig-sa waaria z^ v&rkeerde. Er waa aLts vaa dien ct&rd. Taan kiora een dor reizigers uit het rijtuig en begaf zich ever dea loopplank saar dun boambto, dia zich hjt dichtst b(j hftm bevond. Date msakte hc noodsignaal ea da trein werd sp-seiig tot staan gebracht. Het w.;s boog tijd, want de vlaamea hïdden zich op vecclieidea plaatsen reeds e?n weg gebaand. Dcor middel van sneeuw bluscb e m n den brand. — 1'e Pa!ijs heeft aaa hat stacioa Siint Lazare ean vreeseIjko zolfmoord ptiats geh*d. Eïu joage nat gektaeia dame begaf zich, vaa een plaatsbiljet voamen, avonds ia e;n geheel taege csupé earste kl«ss> van dan train, dia op hat punt stond te vertrekken. Zij kloot ha*, portier achter zich dicht, om onmiddellijk daarop de cou*é door hst an* dera po:tiar ta verlaten. Zij tagde zich, na een dikken sluUr cm het hoofd gewonden ta hebban, mit het horfd op de rails, tutschan da wit tan van dea wa?en. Eanige oogenb'ikken later vertrok da trein en had do ongelukkige hasr doel bereikt. To Katterdsm is tea Aaiiha'.is'th Genootschap opgericht. Het doel, dat da oprichters ziob voorstellen te bereik ea, in blijkens art. 1 der voortaopige wet, hat volgende: Men wil ean Vcreeugiog van kuKsienaren en kuattminnaar», tan einda werkzaam te lija in bet behng d .r kunst, ook ia haar betrekking tot iadustsie, en ter optrekking van kunstzin en bevordering van kunstsmaak bij het publiek. Ter bereiking van dit doal stelt het Ganooisctap zich voor, voorstellingen ta geven in na f ura van bakende kunstvoortbrengselen (tableaux vivants), kuns bjtchouwiDgen, muzikale cf dectamatoriiohs voordrachten, als &nd;r«z':ni, al naar gelang hst over krachten en middelen zal kunaoa basehikken. Het steedi aan^roeiendo getal ledan bedraagt reeds 180. De eerste uitvoering z;l nog ia dit saisoea plaats hebban, ea wel in de eerste helft vaa April. Van vier baroemJe ichilderijen zal daa door tableaux-vivants een aauchouwelijke voorstelling worcoa gegeven uitelu.tend doar Kotterdamic.ho artisteu. — Staat, over de geheele wereldbevolking genomen, het _ ' " "*■' 6a vijftwan bijna g»lijk, groot verschil dasrenta ® r- t -u • ' ^rhoulioe — J - sen openbaart sach in uezj . als m.n da s'atistiek van tnke'e landen iaadptaegt. la F ran» 7^1 zQ hit mee?t m t dia der algameene wereldbevolking overeen: nimelük 1007 vrouwen te eu 1000 mannen. De uitersten der tafel van vergelijking over Earopa zijnt Zwddea cn Griekenland. In Ztvedan elt man 1064, en in Griekenland «lechts 938 vrouwen tegen 1000 mannin. Vaa alle laadea dei aude ii tegenwoordig ia Paxagtuj
kat aantal vrouwen, in vergelding va*> 5 at der mannen, j, e t grootst, Daar 5» de verhouding 2079 vrouwen tapen jOOO msnrea, D?ze wanverhouding echter U hot gevolgen buitengewone oorzaken. Da coiloc; he'.fï haar doen piilatapn door do vernietiging van het baste d«el der jng nn«'fl'f« bevolküg. Het c*|for der bevolking, e»jns tct l 487,000 geVlcmn en, ij tot 821 000 teruggedaan. ' Na Paraguny, —• maar slwaar duo de toesta; d ex? pt'o D! .el is- — vird 1 man dn g'OjMe v'oo.1 at? voncMliea 0 p eilanden. Zia heef' raon r.p do Kaa#ri Mauntlus g74 vrouwen, op let eilvsd Béuoioi 547 vrouwen tegeo 1000 Üsnnen. Po (tsti«t!eke gegavens vaa HongKong wakken tw"fal op. Immers bet is bjjoa oc geloofeltjk wit gem a ld werdt, dat do ar do vtrhouding 365 vrcuwan tegen 1000 mtnuen *cu *(Ja. ... 18 Maart ver£<*de*dn de afdeeling letterkunde der Koninklijks Academie van Wetsntchappsn. Da commistie ter beocrdaeling van Lattjn*che ?°rzen, ingekomen ali< antwoord op de p-tliw»? legaat TToeuff , brecht rapnoitu't b(J aioide van den heer Borret. Tiea dichters met twintig verzen traden in het strljdoerk, het grootst*? gotal «edort 1843 hit eertte j?ar, toa-ï t^ee-ar>-twiTit ; g dichter» mededongen. Van 138 iüïandnra warden de dichtstukken geheel af{ek~urd rn yier huneer kw»men da wsrken voor de bekroning in aanjeerking. Es* gedicht Grni'logenia werd zaer oprezen en zsl ' yoor dea druk worden bastemd, als bt-t bltikt, dat g»e.n plagiaat ia gepleegd sa 1 ? eea voor se» veertigtal, jaren gel d n uitgegeven gedicht va» Gaetano Ga.oz* onder denzelfden tit-1. $ wbp anderen werden waardig g«fc8Uid te wordea tred'ukt, jls de schrijvers hun namen bekend walles ma Ven. Bekroond ffard hit gedicht Bonw p's'or, ean elegie. Het veredeld paambriefj», bi het gcd'cht bshoorand», werd (er vargadencg door den Secrataris ceopnd. De achïijrar bloek te «tja Petrui E»seiva, te Ereibu'K in Z vitssrland. wien raad» ia da jaren 1870, 1872, 1853, 1874 ea 1875, de bekroning ait het legaat Hoeuff; ten re=d ia gavallea. — Reuter beefi ora g?m«;ld, dat Moytux, da kindermoordenaar van Bignenx die, terwijl da politie hemovoral jooht, behalve te Bagaeux, nog eens terugkeerde om revolverschots ta loaien in het hui', waar lij» vrouw woonde, daardoor zt)n schoonvader verwondde, toen w >d»r verdwesn door poliiie en justitie wader door geheel Europa werd opgespoord, thans te P.'.rtj» ia hechtenia ia genomaa, waar h3 'lood bedaard had vertoefd. Hfi stond Vrijdag laatstleden voor de uitstalkast van een boekverkooper in de Siint Paul met aaad-oht te k-)kn vond b;j hem een gela lea refolve?, waar van de kogel bastemd „wae voor hem, die m(j gou ftrra*taeran." Loochenen baatte niet neer, wa .t msra vo d bij ' hem da portrsttan van sÖn vrouw ea k : nd, eon brief aan het adres van r.Jjn vrouw, en toen al de ovsriiedon v»u politie en justitie, die btj da instructia batrokkea sga,naaT de politiepost waren gesneld, verklaarde Moyaux in hun tegenwoordigheid, dat hij inderdaad Mcyaux was ea vosgda Lij er bij laissez moi Irmquïlle, De opgewoidacheid en da vreugde over de srreïtatia v»n Moyaux waren tao groot, dat m-litaireu noodig waren cm do toegangen tot den politiepost ta bewaken. Duisendeu verdrongen zirh voor da dooran, en ii Oin cojwsnk wist geheel Pa?tjs het bstotgtgte nkuws. Ia h«; eerste da Jitiliva verhoor, dat Moy.'ux in het hïtis van arrest had, vorkla'.rda hij allasn te bateuren, dit h] ijja vrouw Biet doode'tjk hrd gïtroff^i, ea dat hij inderdaad da schrgver wp .« vai dan. isidir.ijd door otïs vermallen blief aca het Feiit Journal. Wanigeursa na de inhechtenisneming werd Moymx it> da Morguts gebwei*. wwbet Mjkjö van da srai Jasne, van zïjn vierjarig door hera va moord kind. Ht! betreurde dgsr (ouder traneal!) het fei' te hebbesgsplaegd evarala dd valïcb.held ia ga c'irif-„-n, wairven hij ward verdacht, Mcyux rit nu ia Mms ea zijn ongelukkigs rrouv, die in Ps!?j.4 bij goida vrkndaa varbosgaa werd gekoudea, adamt vrilar— Uit Constsntinopel kom si vreasrdsoo tigs bsrichtsn ov« de w ^ ï3, waarop do geldwijs al» ars van de fiaancfcelfl crisis psrttj t'ekkcn. Desa w'fselaara [aarafs] ritten hij menigte in ds Ktrafen, mst ean met glas orerdakt geldkistje voor zich, S:dsrt don op*t»sd en dea daarop gevolgden oorlog nu z^a het goud en rilrsr bijna gehtal U't den omlwp verdwnen en geschieden de batallpgen met papiirea geld (esirï é;) ter wr.arda van / l30 van ean lirs. Ds ga dwi salawE hsbbsn hlarvan gebrus*. gemaakt, den koers vaa hot goud en tilvar tot scorma hoogte opgedr-^van, ei zij weigeTen thais de cairaés ia te wissaltn tsgen ho?ger koer ds.a Yic)s van een lira. Het B.k ba.a^lt slechts «r,at papieron ge'd, dcch weige-t natunrÏQk dat in to wi?sslan, zood&t de ambtenaren ca offi isran bjj aankoop van ihat g«• ringtte vreemde ariikelj dat in opasia moat bstaald worden, '' by de tarafs terecht moatan komen. Het ergste vaa alles is, dat do k»p«ren munten groeten deeli vsrdwenen ijjn; de stooasb;o'.iiwatschapp^Ba, da tramwsys, alsook de G iektche kerkan he'obea alla eigaa muatjea uitgegavea, welke men verplicht is san ta lumea op wieaelkautoren en die riat dan tegers er.n iioog disconto kunnen isgewitsill worden tegen werkelijk geld.
"Gemengde Berichten.". "De locomotief". Samarang, 1877/04/28 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 17-01-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000204510:mpeg21:p002