NRC Handelsblad

Door een onzer redacteuren DEN HAAG, 29 nov. — De regeringsfracties in de Tweede Kamer hebben instemmend gereageerd op de nieuwe Defensienota die minister De Ruiter heeft gepubliceerd. De grootste oppositiefractie, die van de PvdA, zal na intern beraad later deze week reageren. Wel betreurt zij dat het kabinet in de nota nog geen concrete plannen voor het kernwapenbeleid heeft gegeven.

Dat laatste feit ontmoet bij de fracties van CDA en VVD begrip. Zij achten het "van belang", respectievelijk "vanzelfsprekend", dat over de bestaande kernwapentaken eerst de Navo wordt geconsulteerd. De CDA-fractie ziet in de nota voldoende ruimte om straks in een aanvullende motie tot "een betekenisvolle vermindering" van de bestaande nucleaire taken te komen. Zij wijst er op dat naast de noodzaak van een verantwoord kernwapenbeleid ook de noodzaak bestaat van voldoende steun in de samenleving daarvoor. Fractieleider Nijpels van de VVD prijst de "duidelijke beleidsvoornemens" op het gebied van de conventionele defensie. Voor de naaste toekomst wijst hij erop dat over Nederlandse kernwapentaken wat de VVD betreft geen eenzijdige besluiten mogen vallen en dat dergelijke besluiten bovendien in samenhang met de kwestie van de plaatsing van kruisraketten moeten worden genomen. Navo ontevreden De voorlopig meest kritische reactie op de Nederlandse conventionele plannen is in de nieuwe Defensienota zelf opgenomen. Zij is door Navo-secretaris-generaal Luns op 21 oktober verzonden aan de Nederlandse regering als laatste . antwoord op de Nederlandse consultatie van afgelopen zomer en is gebaseerd op het oordeel van het militaire comité en het defensie planningscomité van de Navo.

Hoewel Nederland zijn plannen in de loop van het consultatieproces heeft aangepast, leiden zij in hun huidige vorm toch tot "betekenisvolle beperking van het conventionele vermogen van de Nederlandse krijgsmacht", schrijft Luns. Zulke beperkingen vergroten. de afhankelijkheid van kernwapens, waar Nederland juist zo sterk tegen is, merkt hij op. Nederland geeft met de (tot '87) geplande jaarlijkse reële budgetstijging met twee procent (drie procent pas daarna) "een slecht voorbeeld". Luns noemt de Nederlandse defensiebijdrage beneden het Navo-gemiddelde terwijl de nationale financiële positie boven dat gemiddelde ligt. "Redelijkerwijs kan worden gevraagd" te voldoen aan de in de Navo afgesproken jaarlijkse budgetstijging met drie procent, schrijft hij zodoende. Hij vraagt daarom de plannen, "die bij uw bondgenoten en de militaire autoriteiten van de Navo zulke bezorgdheid veroorzaken", te heroverwegen. Minister De Ruiter volstond gisteren met te zeggen dat waar de nieuwe Nederlandse defensieplannen ("Wij bieden een gezonde en goede bijdrage") zeker een zeven verdienen, het jammer is dat de secretaris-generaal in zijn brief slechts let op het aantal punten dat Nederland tekort komt voor een tien. Staatssecretaris Van Houwelingen wees er op dat Nederland in de plannen van de nieuwe Defensienota met een gemiddeld investeringspercentage van 35 op de tweede plaats in de Navo staat.

GELEEN, 29 nov. — Twee hoofdagenten in Geleen zijn geschorst, ten minste voor de duur van het onderzoek dat de rijksrecherche instelt naar mogelijk wangedrag, aldus een mededeling van de burgemeester. De geschorste hoofdagenten zouden zich misdragen hebben ten opzichte van hun directe chef, een als wachtcommandant dienstdoende brigadier, bij het afnemen van een blaastest van een gewezen adjudant van politie. De ex-adjudant nam vorige maand deel aan een afscheidsfeestje ter ere van een oud-collega. Hij dronk een glaasje en werd toen hij per auto naar huis wilde rijden door de twee hoofdagenten aangehouden. Zij verdachten hem van rijden onder invloed, lieten hem blazen en namen hem mee naar het politiebureau. Daar volgde een tweede blaastest. De dienstdoende wachtcommandant wilde zelf een derde blaastest afnemen, maar dat zouden de hoofdagenten hem met „licht fysiek geweld" hebben belet. De hoofdagenten lieten later wel een bloedproef afnemen. De oud-adjudant diende een klacht in tegen de twee hoofdagenten. Overigens was gebleken dat hij geen strafbare hoeveelheid alcohol in zijn bloed had. (ANP)

postgiro rijkspostspaarbank Geachte cliënt, 29 november 1983 U hebt ook als cliënt van postgiro/rijkspostspaarbank de laatste tijd hinder ondervonden van allerlei stakingen en stiptheidsacties. Wij waren nu eenmaal niet altijd in staat u de service te bieden, die u van ons mag verwachten. Allereerst betreuren wij het door u ondervonden ongerief. Voorts danken wij u gaarne voor het begrip dat u meestal toonde ten aanzien van de ook voor ons zo moeilijke situatie. Op dit ogenblik doen wij er alles aan om u weer als vanouds van dienst te zijn. U kunt er op rekenen dat al onze medewerkers zich vol enthousiasme inzetten om uw belangen te dienen. Wanneer u spoedeisende informatie verlangt, zijn de inlichtingennummers van de postgiro vooralsnog op werkdagen ook bereikbaar tot 9 uur 's-avonds: Amsterdam: 020 - 5 611611, Arnhem: 085 -45 7711, Den Haag: 070-824091 en Leeuwarden: 058-449111. Gaarne rekenen wij op een goede voortzetting van onze relatie. Wij van onze kant zullen alles in het werk stellen om uw vertrouwen waard te blijven. Met de meeste hoogachting, de Directie.

DEN HAAG, 29 nov. — Zowel minister Van den Broek (buitenlandse zaken) als de Nederlandse ambassadeur in Jakarta hebben de bezorgdheid van de Nederlandse regering en van het parlement over de moorden door de zogenaamde doodseskaders in Indonesië aan de regering van dat land kenbaar gemaakt, aldus minister Schoo (ontwikkelingssamenwerking). Bij de behandeling van haar begroting in de Tweede Kamer zei zij dat volgens berichten de slachtoffers niet altijd meer als criminelen kunnen worden beschouwd. Mevrouw Schoo zei in het overleg ter voorbereiding van de jaarlijkse conferentie van landen die Indonesië hulp geven, de kwestie van de mensenrechten bij de Indonesische autoriteiten aan de orde te zullen stellen. Zij riep in herinnering dat zij tijdens haar laatste bezoek aan Indonesië heeft gesproken met mensenrechtenorganisaties aldaar. De minister zei bereid te zijn in de dialoog met de landen waarop Nederland zijn ontwikkelingshulp in het bijzonder richt, deze landen te vragen, voorzover zij dat nog niet gedaan hebben, de uit 1966 daterende conventie voor de mensenrechten te ondertekenen. (ANP)

Vondeling. Bij een benzinestation in Weesp is een jongetje van een paar dagen oud gevonden. Het is naar een ziekenhuis gebracht.

Door een onzer redacteuren DEN HAAG, 29 nov. — Tussen staatssecretaris Brokx (volkshuisvesting) en de VVD-fractie dreigt een botsing over het nieuwe subsidiesysteem voor koopwoningen dat het kabinet volgend jaar wil invoeren. De VVD-er De Beer wil dat mensen die volgend jaar een woning kopen en voor subsidie in aanmerking komen kunnen kiezen tussen de bestaande regeling en de nieuwe. Brokx voelt daar niets voor, onder andere omdat dit de overheid de komende jaren enkele tientallen miljoenen extra kan kosten. De motie die De Beer daarover gisteren indiende bij de behandeling van de nota over het eigen woningbezit zal waarschijnlijk niet de steun van het CDA krijgen, maar wel die van de PvdA. De voorgenomen wijziging van het subsidiesysteem voor premie-A- en premie-B-woningen vormt een onderdeel van het pakket maatregelen dat het kabinet wil treffen om het bezit van een eigen woning te bevorderen. Verkoop Enkele andere maatregelen zijn: • Een soepeler regeling voor het verkopen van woningwetwoningen door gemeenten en woningcorporaties aan de bewoners; • Een éénmalige subsidie van 6500 gulden voor vrije sectorwoningen, die niet duurder mogen zijn dan de premiekoopwoningen; • Verlaging van de stichtingskosten van premiewoningen. PremieA-woningen mogen per 1 januari in de Randstad niet meer kosten dan 142.000,— gulden en daarbuiten 132.000,— gulden. Voor premie-B-woningen wordt de grens verlaagd naar resp. 172.000,— en 162.000,— gulden; • Een betere garantieregeling voor kopers van een eigen woning via een intergemeentelijk garantiefonds. Dit zou ook een verzekering moeten omvatten tegen plotselinge terugval in inkomen door

bijvoorbeeld werkloosheid of arbeidsongeschiktheid. De belangrijkste wijziging die het kabinet voorstelt betreft een nieuw subsidiesysteem voor premiewoningen. Bij premie-A-woningen, waarbij de hoogte van de subsidie afhankelijk is van het belastbaar inkomen van de hoofdbewoner, wordt nu een in hoogte aflopende subsidie gegeven, die in het eerste jaar maximaal 8400,— gulden bedraagt. De regeling die Brokx heeft voorgesteld houdt in dat de koper een deel van zijn hypotheek kan betalen met een hem door de overheid verstrekte samengeselde hypotheek, die van het totale bedrag wordt afgezonderd. Deze rijksbijdrage kan maximaal een contante waarde van 48.000,— gulden hebben en wordt betaald in termijnen van 5500,— guldenper jaar, gedurende maximaal 30 jaar. Het voordeel van deze regeling is dat de koper voor een deel behoed wordt voor het effect van plotselinge grote renteschommelingen. Een nadeel is dat de lasten in de eerste jaren hoger zijn dan bij de huidige regeling. Daar staat tegenover dat de lasten na 10 jaar lager zijn dan nu het geval is. Brokx heeft voor dit systeem gekozen, omdat het beter past in een tijd waarin de inkomensontwikkeling niet florissant is. De huidige premieregeling, waarbij de lasten geleidelijk aan groeien, is nog gebaseerd op de verwachting dat er een positieve inkomensontwikkeling is. Deze constructie is ook toegepast voor de premie-B-woningen, waarbij de subsidie is gebaseerd op de kosten van een woning. De koper van zo'n woning krijgt in de nieuwe opzet niet langer een bijdrage die kleiner wordt met het verstrijken van de jaren, maar een vaste bijdrage van 5000,- gulden per jaar. Het aantal jaren dat dit bedrag wordt betaald hangt af van de stichtingskosten van de woning. De VVD vreest dat de nieuwe regeling mensen met lage inkomens

ervan zal weerhouden een woning te kopen, omdat de aanvangslasten hoger zijn. Brokx daarentegen gaat ervan uit — ook omdat hij veronder stelt dat nieuwbouw steeds minder zal kosten — dat aspirantkopers wel in staat zullen zijn te berekenen dat zij op termijn voordeliger uit zullen zijn. CDA en VVD hebben moeite met het voornemen om bij het bepalen van het subsidiebedrag direct bij aankoop al te kijken naar het totale inkomen. Bij de huidige premieregeling wordt het subsidiebedrag eventueel herzien als blijkt dat na drie jaar het inkomen is gestegen door bijvoorbeeld een tweede inkomen. Gezinsinkomen De nieuwe regeling houdt in dat na vijf en tien jaar wordt bekeken hoe hoog het gezinsinkomen is. Eventueel zal er dan worden gekort op het subsidiebedrag, maar de regeling voorziet niet in een compensatie als blijkt dat bijvoorbeeld het inkomen van de vrouw is weggevallen. Brokx verklaarde zich bereid om althans te onderzoeken of de premie kan worden aangevuld als het totale gezinsinkomen fors is teruggelopen op het tijdstip dat daarnaar een onderzoek wordt ingesteld. De extra lasten voor het rijk worden pas na geruime tijd zichtbaar, omdat een eventuele aanvulling op de subsidie geen consequenties voor de eerste jaren heeft. De PvdA, die in principe wel instemt met een op de inkomensontwikkeling gebaseerde premieregeling, verwerpt niettemin de maatregelen die het bezit van een eigen woning moeten bevorderen. Zij staat op het standpunt dat er grote behoefte aan vooral goedkope huurwoningen is en dat het derhalve niet past het aandeel van de koopwoningen in de totale woningvoorraad te vergroten door de maatregelen die het kabinet voor ogen staan.

Door een onzer redacteuren ROTTERDAM, 29 nov. — Belangenorganisaties binnen de krijgsmacht zijn teleurgesteld over de nieuwe defensienota, die minister De Ruiter (defensie) gisteren heeft gepubliceerd. De gezamenlijke vakorganisaties van het militair personeel zeggen in een eerste reactie dat het in de nota gepresenteerde personeelsbeleid visie mist op de werkelijke problemen die er bij het personeel zijn. "Het gemis aan visie enerzijds en ondoorzichtigheid in de beleidsvoering in de planperiode anderzijds onderschrijven het gelegenheidskarakter van de personeelsparagraaf in de nota", aldus de vakorganisaties. Volgens de organisaties wordt ten onrechte geprobeerd de krijgsmacht onder de noemer

"bijzonder overheidspersoneel" te brengen. De taakstelling van de krijgsmacht staat volgens de militairen echter geen vergelijking toe met welke groepering in de samenleving ook. Het toekomstige personeelsbeleid dient daarop te zijn geënt, zo vinden zij. Zeemacht Twee organisaties voor de belangenbehartiging bij de zeemacht, de Vereniging voor belangenbehartiging van schepelingen en oud-schepelingen bij de zeemacht (VBZ) en de Koninklijke vereniging van marine-officieren (KVMO), vrezen dat de financiële gevolgen van de problemen rond het RSV-concern voor de koninklijke marine van ingrijpende aard zullen zijn. Vooral het

voortbestaan van de tekorten in de exploitatie zal het personeel van de marine aantasten in de leef- en werksfeer, zeker waar het betreft tekorten aan onderdelen, brandstof en munitie, zo schrijven de twee organisaties in een reactie. Teleurstellend noemen zij ook de "algemene vaagheid" in het gepresenteerde beleid. Erg negatief vinden zij het, dat de regering "voorschot neemt op uitkomsten van het arbeidsvoorwaardenoverleg, zoals de bezoldigingsstructuur en de positie van de dienstplichtige militairen". Als positief punt zien de zeevarenden, dat de bewindslieden hebben toegezegd de belangenorganisaties te betrekken bij de invulling van alle beleidsaspecten van de defensienota.

Door een onzer redacteuren DEN HAAG, 29 nov. — Binnen de zogenaamde vijfhoek van het kabinet-Lubbers zijn grote meningsverschillen over de voor 1984 noodzakelijke ombuigingsmaatregelen in de volksgezondheid. Twee bijeenkomsten van de minister-president, de ministers van financiën, van economische, sociale en binnenlandse zaken en staatssecretaris Van der Reijden (volksgezondheid) zijn vruchteloos gebleven.

Vrijdag aanstaande moet een keuze worden gemaakt of ziekenfondsverzekerden de eerste twee dagen ziekenhuisverpleging zelf

moeten betalen 6f dat de ziekenfondspremie (10 procent van het brutoloon in 1984) met 0.3 procent moet worden verhoogd. De CDA-ministers hebben een voorkeur voor het aanpakken van de ziekenhuisverpleging. De CDA-fractie in de Tweede Kamer steunt dat voorstel. Meningsverschillen bestaan over het al dan niet verplicht herverzekeren van het risico. De VVD-ministers Van Aardenne en Rietkerk voelen daar niet veel voor, de CDA-bewinds lieden Ruding, De Koning en Van der Reijden vinden de maatregel alleen sociaal aanvaardbaar wanneer het risico tegen een lage premie opnieuw kan worden verzekerd. Inmiddels is duidelijk geworden dat van maatregelen per 1 januari 1984 geen sprake meer kan zijn. Gedachtenover premieverhogingen — 0,3 procent in 1984, 0,6 procent in '85 en 0,9 procent in '86 — leven bij enkele ministers, maar worden door de meerderheid als onaanvaardbaar beschouwd. Staatssecretaris Van der Reijden moet in 1984, vooruitlopend op een stelselwijziging van de ziektekostenverzekering, 470 miljoen gulden ombuigen via maatregelen die niet botsen met het nieuwe stelsel. Omdat de particuliere ziektekostenverzekeringsmaatschappijen voor 1984 180 miljoen gulden beschikbaar hebben gesteld van de financieel problematische vrijwillige ziekenfondsverzekering, resteert van die bezuinigingsopdracht nog 290 miljoen gulden.

den HAAG, 29 nov. — Bemiddelende organen noch gemeenten mogen aan aspirant-kopers van huizen verklaringen omtrent sterilisatie vragen, aldus staatssecretaris Brokx. Mochten Vr agen van die aard wel zijn gesteld, dan waren zij niet toegestaan, voegt hij eraan toe. Brokx heeft geantwoord op schriftelijke vragen van Kamerleden (CDA en GPV) over dergelijke vragen bij het aanvragen van gemeentegarantie op een hypotheek. Volgens Brokx komt het w el voor dat een aanvrager of aanvraagster eigener beweging een s terilisatieverklaring meezendt °m aan te tonen dat het krijgen Va n kinderen niet van invloed zal *'jn op het gezinsinkomen in de toekomst. Brokx heeft toegezegd de bemiddelende organen te vragen met sterilisatieverklaringen geen tekening te houden. Anders zoutten deze verklaringen nadelig zijn Voor degenen die principiële bedaren tegen sterillisatie (onj^htbaarmaking) hebben.

Door een onzer redacteuren DEN HAAG, 29 nov. — Minister Schoo (ontwikkelingssamenwerking) is bereid het meerjarenplan en jaarplan van de Nationale commissie voorlichting en bewustwording ontwikkelingssamenwerking (NCO) goed te keuren, mits de plenaire vergadering de sinds oktober herziene versies aanvaardt. Na een stevige discussie, zei minister Schoo gisteren in de Tweede Kamer, maakt de NCO nu ernst met het vernieuwen van beleid en geeft ze aan wat belangrijk is voor de toekomst. Volgens Schoo maakt de NCO werk van de noodzakelijke verbreding van het draagvlak voor ontwikkelingssamenwerking. Minister Schoo: "Ik gun ze nu het begrotingsbedrag van 12 miljoen gulden. Het werk is heel belangrijk". Mevrouw Terpstra (VVD) had ernstige kritiek op de NCO-projecten die voor dit jaar zijn goedgekeurd. "Hobbyisme, het geld wordt over de balk gesmeten", zei Terpstra. Zij neemt het de NCO kwalijk dat het bedrag van de commissie averechts werkt voor ontwikkelingssamenwerking. Een wijzigingsvoorstel moet het budget van de commissie met anderhalf miljoen omlaag brengen ten gunste van het ITC Enschede (International institute for aerial survey and earth sciences). Aarts (CDA) pleitte voor een betere afstemming van alle betaalde voorlichtingsactiviteiten

Minister Schoo (ontwikkelingssamenwerking) voerde gisteren overleg met de Kamercommissie voor ontwikkelingssamenwerking over haar begroting. Rechts de commissievoorzitter S. Dijkman, (foto: Anefo)

Door een onzer redacteuren DEN HAAG, 29 nov. — Het resterende ontwikkelingsgeld voor Suriname blijft onaangetast ook al is er op dit moment geen enkele aanleiding de hulp te hervatten. Minister Schoo (ontwikkelingssamenwerking) zei gisteren in de Tweede Kamer waar het begrotingsonderdeel ontwikkelingssamenwerking werd .behandeld dat het geld als signaal voor de Surinaamse bevolking onaangetast blijft. "Wij staan klaar als daar gelegenheid voor is", aldus Schoo. Knol (PvdA) had bepleit 50 miljoen gulden uit het Surinamebudget te besteden aan de "steeds ellendiger omstandigheden van Derde-wereldlanden" zonder overigens Suriname te willen treffen. Alle fracties betreuren het gemis van garanties voor de toekomst waardoor de redevoering van bevelhebber Bouterse op 24 november jongstleden werd gekenmerkt. "Het is absoluut niet zeker dat Bouterse zijn misdaden niet herhaalt', zei Knol. "Eigenlijk waardeloos", vond Weisglas (VVD), hoewel er een aantal positieve openingen in lijken te zitten. Ook Aarts (CDA) zag geen enkele mogelijkheid de hulp nu te hervatten, omdat niet aan de door de Nederlandse regering gestelde voorwaarden is voldaan. Van Rossum (SGP) was van oordeel dat er weliswaar geen tekenen zijn om nu hulp aan Suriname te geven, maar hij wees er op dat in andere landen ook verschrikkelijke dingen gebeuren. Herfkens (PvdA) viel de minister aan op het presenteren van

twee visies die onderling strijden. Volgens Herfkens zegt minister Schoo de allerarmsten te helpen, maar doet zij in feite alleen iets aan de verzelfstandiging van bepaalde groepen en landen. Als voorbeeld noemde ze het maritiem ontwikkelingsplan voor Indonesië. met allemaal grootschalige projecten. De PvdA-fractie is helemaal niet gelukkig met dat beleid en wil veel meer aandacht voor het lot van de armsten. De nadruk op de relatie met het bedrijfsleven is de PvdA-fractie om dezelfde reden een doorn in het oog. Wanneer minister Schoo alleen in het bedrijfsleven vermaatschappelijking van het beleid weet te bereiken vergeet zij dat het doel van het Nederlands beleid wordt gevormd door de armste bevolkingsgroepen, aldus Herfkens. Weisglas en Aarts zijn het in grote lijnen eens met het beleid van Schoo, maar willen de twintig procent korting op de vrijwillige bijdrage aan het ontwikkelingsfonds van de VN en aan het Kinderfonds (Unicef) ongedaan maken. Hun wijzigingsvoorstel, dat op een ruime meerderheid kan rekenen, vindt weinig genade bij minister Schoo. Nederland is de op vier na grootste donor van het VN-systeem en nu zijn andere, minder gulle landen eens met hun neus op de verantwoordelijkheid geduwd, aldus de minister. Kopie De discussie werd geremd door het ontbreken van drie aan het parlement beloofde nota's: herijking bilaterale hulp, evaluatie multilaterale kanalen en ontwikkelingssamenwerking en werkgelegenheid. Minister Schoo houdt vast aari de lijn dat het zwaartepunt ligt bij de armste landen, maar dat landen met een zekere economische groei meer ruimte moeten krijgen voor verbreding door commerciële banden. In dit verband deed de minister opnieuw een beroep op het Nederlandse bedrijfsleven dat volgens haar aan betekenis kan winnen door zichzelf beter te oriënteren. Uitgangspunt moet blijven dat de ontwikkelingslanden er iets aan hebben. "Produktieve capaciteit en inkomensgenerering zijn hard nodig in de ontwikkelingslanden Het Westen heeft te lang daarginds een kopie willen maken van onze verzorgingsstaten", aldus minister Schoo.

Minister De Ruiter (defensie) gisteren tijdens de persconferentie naar aanleiding van zijn Defensienota, (foto: Jan Everhard)

ADRIAAN GKOENEWOUD ANTIQUITEITEN & OUDE KUNST Aelbrechtskolk 3 b 3025 HA Rotterdam Delfshaven Tel. 010-25 80 11 Geopend: dinsdag t/m vrijdag 13.30-18.00< zaterdag 12 00-17.00 env ns afspraak